akezen bang voor
log meer ontberingen
Zuid-Afrika erkent steun
aan partijen in Namibië
BUITENLAND
Presidium Joegoslavië in spoedberaad bijeen
raël: twijfel
^er rol van YS
i Midden-Oosten
WONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Sovjetleider probeert resterende macht te behouden
id&iQowuirit
VRIJDAG 26 JULI 1991
er minister op
dagaskar gearresteerd
INANARIVO Rahantavololona Andria-
,to, die door de oppositie op Madagaskar
fiister van openbare werken was geïnstal-
i is gisteren gearresteerd. Dat hebben te-
inders van president Didier Ratsiraka ge-
Andrimanjato werd gearresteerd op het
jerie. Haar echtgenoot, dominee Richard
amanjato, is een van de belangrijkste
(voerders van de oppositie. Ondanks het
d op demonstraties verzamelden duizen-
(ensen zich voor het ministerie van open
werken, een van de zes departementen die
lositie heeft overgenomen om de uitgeroe
pgen regering kracht bij te zetten. Dinsdag
|n al twee andere ministers van de schadu
wing gearresteerd. De oppositie wil dat de
btische grondwet wordt vervangen en dat
verkiezingen komen.
Craxi dreigt Italiaanse
regering ten val te brengen
ROME De Italiaanse socialisten-leider Bet-
tino Craxi heeft gisteren opgeroepen tot ver
vroegde parlementsverkiezingen en expliciet
gedreigd de vijftigste naoorlogse regering ten
val te brengen. Craxi deed zijn oproep op de
derde en laatste dag van het parlementair de
bat over de staatshervorming. Craxi is het
niet eens met de christen-democraten de Ita
liaanse politiek stabieler te maken door de
kieswet te veranderen in het voordeel van de
grote partijen. Als grootste partij van Italië
zouden vooral de christen-democraten daar
van profiteren. Craxi zei nu te wachten op de
reactie van de christen-democraten van pre
mier Gulio Andreotti. Andreotti vormde zijn
regering enkele maanden geleden na een
ernstige crisis over de staatshervorming. Na
een compromis keerden dezelfde partijen,
waaronder de socialisten, in de coalitie terug.
Gevangene vraagt
rechter toestemming
voor zelfmoord
CHARLOTTETOWN Een man die in
voorarrest zit op beschuldiging van moord
heeft het Canadese hooggerechtshof gevraagd
hem de gelegenheid te geven om zelfmoord
te plegen. De man, de 37-jarige Roger Lee
Burke, moet terechtstaan omdat hij in april
zijn buurman zou hebben vermoord. Hij werd
vorige week uit de gevangenis overgebracht
naar een psychiatrische inrichting, nadat hij
had geprobeerd zijn polsen door te snijden
met de scherven van een gebroken asbak.
Burke verklaarde gisteren voor het hof dat
hij bij zijn volle verstand had besloten een
eind te willen maken aan zijn leven. De Ca
nada bestaat geen wet die zelfmoord verbiedt.
Hulp bij zelfmoord echter is wel verboden.
Dode en gewonden
bij Mandela-concert
KINGSTON Botsingen tussen toeschou
wers en de politie tijdens een concert ter ere
van ANC-leider Nelson Mandela hebben op
Jamaica aan een man het leven gekost.
Twee mensen raakten gewond. Volgens de
politie opende een agent woensdagavond
het vuur toen toeschouwers op het podium
afstormden in het Nationaal Stadion in
Kingston Een bezoeker werd daarbij dode
lijk getroffen, terwijl een man en een vrouw
gewond raakten. Premier Manley heeft een
onderzoek gelast. Mandela bevond zich ten
tijde van het incident niet in de buurt van
het podium. Volgens de politie gooiden toe
schouwers flessen en stenen en werd er
vanuit de menigte geschoten toen agenten
probeerden te voorkomen dat het podium
bestormd werd.
In delen Albanië
hongersnood nabij
WENEN Ondanks het feit dat
steeds meer buitenlandse voedselhulp
het land binnenkomt, kampt men
vooral in het bergachtige noordoos
ten van Albanië met voedselschaar
ste. Door slecht management en ge
brek aan transportmiddelen is in dat
deel van het land een kritieke voed
selsituatie ontstaan, aldus de Albane
se staatstelevisie. President Ramiz
Alia zei in een televisie-interview dat
in sommige delen van het land, voor
al in het noordoosten, een hongers
nood nabij is. „De Albanese economie
verkeert in ernstige moeilijkheden;
ik hoop dat we met de hulp van de
EG en andere landen en met de inzet
van ons volk de situatie aan kun
nen", aldus Alia.
®rilDAD Ogen-
,r (lijk lijkt het leven in
dfijn normale gang te
tp maar het vernis is
'hij Daaronder liggen
jaijad, gebrek, ontbe-
en de groeiende
t wdat het alleen maar
led kan worden.
;en!
r ld en smokkel, eens vrij-
hibekende fenomenen in
AHdictatuur, bloeien. In
ïtsftid, waar eens het gezeg-
^oojeld deed dat een meisje
t ikt op straat kon lopen
scj dat haar iets over-
n 1 verpatsen zich nu voor
t 4llar tienerhoertjes,
es j werden verscheidene
juten van diplomaten van
lat (ïase ambassade geplun-
aaijn op een avond zouden
kah enkele straat maar
hq/ijftig auto's zijn gesto-
hifeel gestolen waar wordt
e dj-an gesmokkeld,
untpidsdiensten die werden
en tijdens de Golfoorlog
rbeb niet hersteld. In het
roje deel van Irak doet de
'eeijn het niet en stroomsto-
er ij doen zich meerdere
tper dag voor.
flatie is gestegen tot on-
j duizend procent. Win-
I doen weinig meer dan
naar buiten kijken en het door
hun vingers laten glijden van
de kralen van hun gebeds-
snoer. Sommigen kiezen er
voor helemaal geen zaken te
doen, omdat ze hun schaarse
goederen niet willen ruilen
voor de dinars die de regering
in grote hoeveelheden drukt.
Een juwelier heeft zijn etalage
gevuld met prullen, terwijl hij
goud en diamanten achter slot
en grendel houdt.
De enige levendige handel
vindt plaats in veilinghuizen
waar rijke Irakezen de juwe
len, meubels en erfstukken op
kopen die hun arme landgeno
ten moeten opgeven voor
voedsel. De meeste mensen be
steden negentig procent of
meer van hun inkomen aan
eten.
De regering distribueert elke
maand acht soorten levens
middelen: meel, rijst, thee,
olie, suiker, zeep, melkpoeder
en lucifers. De meeste goede
ren zijn echter al na enkele
dagen niet meer verkrijgbaar.
Eieren zijn vier maal zo duur
geworden. Rund- en lamsvlees
verschijnen slechts eenmaal
per week op het menu. Kip
lijkt niet meer voor te komen.
Arak, de Arabische anijsli-
keur, is volgens ex-soldaat
Amar nu echter „meer nood
zakelijk dan voedsel. Omdat
ons volk wil vergeten wat er is
gebeurd. Maar natuurlijk kun
nen we het niet vergeten".
De straten van Baghdad wor
den bevolkt door tienduizen
den werklozen. Vele van hen
waren militair of ambtenaar.
Door gebrek aan geïmporteer
de reserve-onderdelen en
grondstoffen hebben fabrieken
de deuren moeten sluiten.
Veel werklozen leven van het
geld dat zij tijdens de economi
sche opbloei na de oorlog met
Iran spaarden.
Trots sterven
Toch doen de Irakezen er alles
aan om de schijn op te houden.
„Ze sterven trots", zegt Saleh
Bourjini, een Tunesische eco
noom die in Baghdad het ont
wikkelingsprogramma van de
Verenigde Naties leidt. „Vijf
entachtig procent van de men
sen krijgt niet het voedsel dat
ze nodig hebben. Ze lijden van
binnen, maar je zult het ze niet
horen zeggen". Zelfs bewinds
lieden, die de nood groter
voorstellen om aan te zetten
tot opheffing van de interna
tionale sancties, kennen hun
trots. „Als je vraagt of ik wil
dat de sancties worden opge
heven, zeg ik: 'Ja, natuurlijk.'
Maar ik zou er niet om sme
ken", aldus minister van in
dustrie Amer Hammoudi Al
Saddy.
Het handelsembargo tegen
Irak werd bijna een jaar gele
den ingesteld. „Als de sancties
nog een jaar voortduren, zul
len de prijzen met vijfhonderd
procent stijgen. Dan kunnen
we van uithongering spre
ken", stelt de econoom Hu-
mam al-Shamaa van de uni
versiteit van Baghdad.
Een delegatie onder leiding
van prins Sadruddin Aga
Khan adviseerde onlangs om
de sancties te versoepelen om
een „catastrofe in de komende
maanden" te voorkomen. Als
dat niet gebeurt zullen „onge
stilde noden de groeiende ra
deloosheid voeden" en is
„meer geweld, misdaad en af
braak van recht en orde" mo
gelijk.
Ammar die voorheen taxi
chauffeur in Basra was, heeft
zijn auto moeten verkopen.
Hij, zijn vrouw en twee kinde
ren leven nu van de tweedui
zend dollar die de auto op
bracht. Zoeken naar een baan
doet hij niet meer, omdat „het
geld toch waardeloos is". Na
enig aarzelen zegt hij: „We
wachten op een nieuwe rege
ring, maar mijn werkelijke
hoop is naar Canada of Au
stralië te gaan om daar te wer
ken".
Een inwoner
van Erdut
bekijkt de
vernielingen
die in zijn
dorpje zijn
aangericht.
foto: ap
(Vervolg van
de voorpagina)
BELGRADO De Joegosla
vische staatspresident Stipe
Mesic heeft vanochtend na het
nieuwe bloedbad gisteren bij
Erdut aan de Kroatische kant
van de Donau, op de grens met
Servië, het collectieve presi
dentschap bijeen geroepen
voor spoedberaad over de situ
atie in de republiek.
Intussen besloot de Joegoslavi
sche centrale bank beide af
vallige republieken in het
noorden, Slovenië en Kroatië,
als straf nog langer uit te slui
ten van de geldmarkt. Daar
door zal het vinden van een
politieke oplossing voor de cri
sis in Joegoslavië zeker niet
bevorderd worden.
Met zijn besluit ging de centra
le bank volgens Joegoslavische
bladen dwars in tegen een
dringende oproep van de cen
trale regering om de al een
maand ontregelde geldmarkt
weer helemaal open te stellen.
Het betalingsverkeer met het
noorden van het land blijft nu
verstoord. Het is de twee repu
blieken ook verboden om
transacties met het buitenland
af te handelen. Volgens de
centrale bank hebben de twee
landsdelen inmiddels voor een
bedrag van 4,3 miljard dinar
(344 miljoen gulden) illegaal in
omloop gebracht.
Waarnemers zeiden te vrezen
dat het optreden van het Joe
goslavische leger gisteren en
het feit dat het vanaf Servisch
grondgebied Kroatische stel
lingen had beschoten, de span
ningen tussen Kroaten en Ser
viërs zou doen toenemen. Ser
vië steunt de etnische Serviërs
in Kroatië en stelt dat het zijn
plicht is de positie van de Ser
vische minderheid in de buur-
republiek te beschermen.
Slovenië trok zich gisteren te
rug uit de federale Hoge Raad,
zo berichtte het officiële Joe
goslavische persbureau Tan-
jug. De stap van Slovenië is
strijdig met het akkoord van
Brioni waarin Slovenië en
Kroatië beloofden gedurende
de onderhandelingsperiode
van drie maanden deel uit zul
len blijven maken van de ver
schillende federale organen.
ALEM Een woord-
de Israëlische
r Yitzhak Shamir heeft
;che bewering verwor-
t de VS beloofd zouden
dat Israël land voor
:ou willen ruilen.
Kchimeir, directeur van
kantoor, reageerde
Ijn verklaring op uitla-
[van de Syrische minis-
buitenlandse zaken
k Sharaa, die gisteren in
leus zei dat de Ameri-
I president George Bush
Boofd dat Israël alle ge-
I zou opgeven die tijdens
oorlog van 1967
hroverd - iets waar Is-
|er op tegen is.
[eir zei dat de uitspraken
Syrische minister twij-
roepen over de rol van
Irenigde Staten in het
!s. In de verklaring
fechimeir staat: „Israël
fht dat de VS op een
manier zal onderhan-
■zelfs als het om posities
■e voor ons moeilijk te
hn zijn, zoals land voor
|De VS moeten niet aan
s van Syrië staan, tegen
lierikaanse minister van
■andse zaken, James Ba-
ljeft beloofd dat de on-
Idelingen „direct zullen
i dat beide partijen tot
lereenkomst zullen ko-
I zo zei Achimeir. „Wij
1 aan dat dit de Ameri-
I positie is en niet wat de
he minister van buiten-
I zaken zegt dat Bush ge-
pu hebben".
Een woordvoerder van de
Amerikaanse regering zei in
reactie op de uitlatingen van
Farouk Sharaa dat de VS geen
nieuw standpunt hebben inge
nomen en zoals bekend achter
de resoluties van de Verenigde
Naties staan waarin Israël
wordt opgeroepen bezet gebied
af te staan in ruil voor vrede.
Hij voegde daaraan toe dat in
de resolutie ook staat dat het
principe van het ruilen van
land voor vrede „van toepas
sing is op alle fronten, dus ook
op de Golan-hoogvlakte". De
woordvoerder zei ook dat de
VS de annexatie van de Go
lan-hoogvlakte door Israël niet
erkennen. „Maar dat is niet
nieuw", zo zei hij.
De verklaring van Achimeir,
die voor de radio werd voorge
lezen, kwam enkele uren na
dat Shamir de ultra-nationalis
tische ministers in zijn kabinet
had overgehaald af te zien van
plannen om de regering te la
ten vallen over de vredeson
derhandelingen. Deze minis
ters zeggen dat Shamir hen
heeft verzekerd dat Israël
nooit zou onderhandelen over
de soevereiniteit van Jeruza
lem of land voor vrede zou
ruilen. De belangrijkste advi
seur van Shamir, Yossi Ben-
Aharon, zei dat de regering
nog niet klaar was om te stem
men over de voorstellen van
Baker voor een vredesconfe
rentie, die al zijn geaccepteerd
door Syrië en andere Arabi
sche landen.
Zware bosbrand in Zuid-Frankrijk
Met man en macht bestrijden brandweerlieden de gigantische bosbrand, die sinds gisteren in het
Zuidfranse streek Assas woedt. Hier dreigt ruim 50 hectare dennenbos door de vlammenzee te
worden verwoest. B fom fpa
JOHANNESBURG De
geheime donaties aan de
Zulu-beweging Inkatha
waren volkomen legaal,
heeft de Zuidafrikaanse
minister van buitenlandse
zaken Roelof Botha giste
ren gezegd.
Botha gaf aan dat hij geen spijt
heeft over de affaire en er net
als zijn collega-bewindslieden
niet over peinst om af te tre
den, zoals ANC-leider Mande
la had geëist. Hij wees erop dat
in vrijwel alle landen geheime
regeringsfondsen bestaan
waarmee bepaalde groepen
worden gesteund. „Als ik het
weer moest doen, zou ik het op
precies dezelfde wijze doen",
aldus Botha.
Naast de donaties aan Inkatha
zijn ook schenkingen gedaan
aan politieke partijen in de
voormalige kolonie Namibië,
bevestigde Botha. Over de om
vang van die steun, die be
doeld was om de verkiezingen
daar van twee jaar geleden
naar de hand van de Zuidafri
kaanse regering te zetten, wil
de hij zich niet uitlaten. Botha
zei dat zijn ministerie de afge
lopen vijf a zes jaar een bedrag
van circa 80 miljoen rand (56
miljoen gulden) had uitgege
ven aan geheime fondsen.
Botha sprak tegen dat sprake
was van ontoelaatbare politie
ke giften. „Er zijn nooit fond
sen naar Inkatha gegaan als
politieke partij", zei hij. Met
het geld werden alleen mani
festaties van Inkatha gefinan
cierd, waaruit moest blijken
Minister van buitenlandse zaken Roelof Botha beantwoordt vra
gen van de pers over de geheime betalingen van Zuid-Afrika aan
de Inkatha-beweging. foto. ap
dat veel zwarten in Zuid-Afri
ka tegenstander waren van de
door het buitenland ingestelde
sancties. „Ik zie het niet als
een vuile streek om de econo
mie van dit land sterk te hou
den", zei Botha gisteren.
Naar zijn zeggen was president
F.W. de Klerk niet op de
hoogte van de donaties. Dat
was volgens Botha ook niet
nodig, omdat de schenkingen
geheel vielen binnen het raam
van het bestaande regerings
fonds voor dit soort operaties.
Botha zei dat hij er zelf wel
van op de hoogte was en er
persoonlijk zijn goedkeuring
aan had gehecht.
Ook Inkatha-leider Mangosut-
hu Buthelezi zegt van niets te
weten. Zijn partij heeft het be
drag van een kwart miljoen
rand naar de regering terugge
stort.
Minister van wet en orde Vlok
heeft gelogen over de geheime
betalingen van de regering
aan de met de Zulu-beweging
Inkatha gelieerde vakbewe
ging USUWA, zo meldt de
Zuidafrikaanse Weekly Mail
vandaag.
Hoewel Vlok heeft gezegd dat
alle betalingen waren geregis-
teerd, heeft zijn ministerie toe
gegeven dat het er niet in is
geslaagd vast te stellen waar
de ontbrekende middelen
naartoe zijn gegaan, aldus het
blad in een nieuwe onthulling.
Volgens de Weekly Mail zijn
er bewijzen dat de veiligheids
politie en Inkatha samenwerk
ten bij de oprichting en in
standhouding van de conser
vatieve vakbond UWUSA (de
Verenigde Arbeidersunie van
Zuid-Afrika), de tegenhanger
van COSATU. Een document
noemt USUWA „een project
dat onder controle van de
Zuidafrikaanse regering
staat".
HET LEVENDE EILAND HANDELWIJZE JELTSIN VEROORDEELD
t vil Maar de landing verloopt zonder moeilijkheden en
r affeft Prudon en de zijnen in goede welstand aan. Zonder
'91. te aarzelen wordt de raket dan weer gestart en alleen de
ipt twen, de machines, de toestellen en de instrumenten blij-
foerfhter op het „Levende Eiland", dat nu, thans onbestuurd,
;pro09 naar de aarde vervolgt, steeds sneller en sneller. Van de
erplfit kan Prudon de baan volgen. Waar, ergens op aarde, zal
land terechtkomen? Als een reusachtige meteoorsteen
moet het straks door de atmosfeer suizen en wat dan?Kijk,
kijk!" roept Rob opgewonden uit, „het verdwijnt in de Stille
Oceaan". Ze zijn nu zo dicht de aarde genaderd, dat de wereld
kaart zichtbaar voor hen ligt. En even later zien ze het eiland op
een ogenschijnlijk stille plek in de oceaan terechtkomen. Prudon
herademt. Maar hij weet niet, dat tevens het lot van Butcher en
zijn medewerkers is bezegeld, die door hun electronenbombar-
dement het eiland precies naar zich toe hebben getrokken.
(Vervolg
van de voorpagina)
MOSKOU De Commu
nistische Partij heeft altijd
gezegd de belangen te
verdedigen van het prole
tariaat, zoals dat door
Karl Marx in 1848 in het
Communistisch Manifest
omschreven is. Door dit
basisprincipe van het
communisme tot het ver
leden te verklaren pro
beert, Gorbatsjov de aan
trekkelijkheid van de par
tij voor de hele Sovjetge
meenschap te vergroten.
Eerder deze maand zei hij
dat de bevolking op de
partij is afgeknapt.
Een nieuwe naam kan de
Communistische Partij volgens
de president alleen krijgen als
de partijleden daar door mid
del van een referendum mee
instemmen of als een alge
meen partijcongres daartoe be
slist. Of een naamsverande
ring veel uithaalt is nog de
vraag, omdat het ook geen ga
rantie voor succes is gebleken
voor de Oosteuropese commu
nisten die zich socialisten zijn
gaan noemen.
Door de hervormingen in de
Sovjetunie heeft de partij al
veel van haar macht moeten
prijsgeven en de president
probeert nu de resterende
macht te behouden. Hij liet al
weten dat alleen door een ra
dicale beleidsverandering de
Communistische Partij in een
democratie kan overleven. De
partijleider stelt voor definitief
af te rekenen met het stalinis
me en privébezit en vrijheid
van religie in te voeren. De
plaatsvervangend voorzitter
van de partij,' Vladimir Ivasj-
ko, zei dat voor eind dit jaar
de partijleden zal worden ge
vraagd zich opnieuw als lid in
te schrijven. Door deze nieuwe
registratie zal het aantal leden,
dat wordt geschat op 16,3 mil
joen, waarschijnlijk drastisch
dalen. In 1990 zegden al 2,7
miljoen mensen hun lidmaat
schap op en stopten 1,3 miljoen
anderen met het betalen van
contributie. Volgens een opi
niepeiling die medio juli in 33
steden werd gehouden is 36
procent van de bevolking voor
opheffing van de Communisti
sche Partij.
Gorbatsjov leverde gisteren
ook scherpe kritiek op het de
creet van Boris Jeltsin, waar
mee de Russische president za
terdag het bedrijven van poli
tiek op de werkvloer verbood.
Het verbod moet op 6 augustus
ingaan. Jeltsin wil vooral de
communistische cellen treffen
die werkzaam zijn in fabrie
ken, in de bureaucratie en op
scholen. Naast Gorbatsjov ver
oordeelden de meeste andere
sprekers het decreet, waarop
de communisten besloten dat
ze met een officiële resolutie
zullen komen om de handel
wijze van Jeltsin aan de kaak
te stellen.
