^VD in zomeroffensief
ieuwe berekening van CBS
at werkloosheid fors dalen
Meer en diepgaander
onderzoek gewenst naar
hersenaandoeningen
BINNENLAND
Fractie van D66 wil spoedig
prijsmaatregel anticonceptiepil
«jeenpeace dient
icht in tegen NAM
li
Autobranche is tegen idee
van verplichte NS-combikaart
Somotit
VRIJDAG 26 JULI 1991
istuig gevaarlijk
zeehonden en vogels
AAG De wildgroei van visserij
te vistuigen als palingfuiken en net-
de Nederlandse kust vormt een be-
voor zeehonden en duikende vo-
futen, aalschovers en eenden. De
van vergunningen voor de gewraak-
van visserij moet dan ook zo snel
worden stopgezet, zo stellen
en Zuidhollandse natuurbescher-
ganisaties in een brief aan minister
i (landbouw, natuurbeheer en visse-
iral de zeehondenpopulatie, die voor
$wse en Zuidhollandse kust slechts
twintig dieren telt, loopt volgens de
een groot risico te verdrinken in
bgjn en fuiken. In vijf jaar zijn zes zee-
verdronken in de ondiepe kustwa-
in Zeeland en Zuid-Holland.
Lammers: wao-plan is
kabinetscrisis waard
DEN HAAG Commissaris van de Koningin in
Flevoland en tevens prominent PvdA-lid, Han
Lammers, vindt dat zijn partijgenoten in de Twee
de Kamer niet akkoord mogen gaan met de rigou
reuze kabinetsplannen ten aanzien van de wao.
Lammers meent dat de wao een kabinetscrisis
waard is. Volgens hem moeten de plannen volle
dig teruggedraaid worden, omdat het huidige stel
sel van sociale zekerheid zijns inziens de hoek
steen van de Nederlandse beschaving vormt waar
aan niet getornd mag worden. Overigens zal Lam
mers niet het voortouw nemen in de strijd tegen
de aantasting van de wao. Hij vindt dat het verzet
vanuit de gewestelijke besturen van de partij moet
komen. De Commissaris van de Koningin roept
het partijbestuur op tot het houden van een bij
zondere partijraad over de wao.
DEN HAAG De fractie van D66 in de
Tweede Kamer vindt dat het kabinet zo
spoedig mogelijk door middel van een
prijsmaatregel de sterke prijsstijging van
diverse anticonceptiepillen aan banden
moet leggen.
D66-kamerlid Kohnstamm dringt daarop aan in
schriftelijke vragen aan de betrokken staatsse
cretarissen. Volgens het nieuwe vergoedingen
systeem zijn bepaalde groepen geneesmiddelen
gebonden aan een maximumprijs. Ziekenfonds
patiënten die toch een duur merk willen,
moeten het verschil uit eigen zak bijbetalen.
Volgens de Consumentenbond gokken veel
producenten erop dat vrouwen zo gehecht zijn
aan hun pil, dat zij de prijsstijging voor lief ne
men. Kohnstamm vreest dat de gezamenlijke
prijsopdrijving door de farmaceutische indus
trie tot gevolg heeft dat vrouwen die niet kun
nen of willen bijbetalen een zeer beperkte keu
ze hebben.
Staatssecretaris Van Rooy heeft de Economi
sche Controle Dienst (ECD) inmiddels opdracht
gegeven de spectaculaire prijsstijging te onder
zoeken. De ECD is gevraagd uiterlijk 14 augus
tus verslag uit te brengen. Het prijsgedrag zou,
aldus het ministerie, het gevolg kunnen zijn
van een economische machtspositie van de be
trokken ondernemingen of van een afspraak.
Griekse Russen
aan het werk in
de bollensector
ALKMAAR Na Polen en
langdurig werklozen worden
nu Griekse Russen ingezet in
de bollensector. De Russen be
horen tot de Griekse gemeen
schap in de Sovjetunie en kun
nen sinds kort de Griekse na
tionaliteit krijgen. Met een
Grieks paspoort kunnen zij in
de gehele EG-aan de slag. Zij
vormen een aantrekkelijk al
ternatief voor de Poolse bol-
lenpellers tegen wie de over
heid optreedt omdat ze veelal
geen werkvergunning hebben.
KOOPMAN
IAAG De vakan-
oeiozet de wereld in po-
Den Haag op zijn
7orig jaar, hartje zo-
artijres, was het minis-
riessen die als eni-
in het polderland
ende bewindsman
jgejakse inval in Ku-
ocht veroordelen.
ind wel deftig in de
Jurant, de sierlijke
Jening van F. Andries-
niet kabinetsbesluit over
jot van Irak, met daar-
ïjde mededeling: mede
•d premier Lubbers,
4mier Kok en minister
.in Broek van buiten
zaken.
Kjechts één vakminister
ïijar zomer solo het land
dde, zo lijkt dezer dagen
djsitiepartij VVD in zijn
Je regering te controle-
"aar de overige fracties
zich relatief koest houden,
gaat er geen dag voorbij of er
is wel een Liberaal Geluid.
Alsof er niet zoiets als een zo
merreces is, stapelen de schrif
telijke vragen zich op en spu
wen faxen op redacties met
enige regelmaat persberichten
van de VVD-fractie uit. In de
vrijwel volstrekt verlaten gan
gen van het kamergebouw pa
trouilleren VVD-kamerleden
en fractiemedewerkers, altijd
bereid tot een interview of
mondelinge toelichting.
Het is komkommertijd in de
parlementaire journalistiek en
de VVD is in battle dress.
Fractievoorlichter Clemens
Cornielje glimt van oor tot oor
als hij enkele wapenfeiten van
de afgelopen twee weken op
een rijtje zet. „Vandaag heb
ben we vragen gesteld over de
verontschuldigingen die pre
mier Lubbers aan zijn Japanse
collega Kaifu heeft aangebo
den. De wijziging van de stu
diefinanciering, daar zijn we
ook bovenop gesprongen. Na
het kabinetsbesluit over de
wao hebben we ons eigen al
ternatief met succes onder de
aandacht gebracht. En trou
wens, weet je dat wij de enige
waren die reageerden op de
Europese plannen van land
bouwcommissaris McSharry?".
De VVD profiteert van de
luwte. Vrijwel elke liberale re
actie of intiatief wordt trouw
door de nieuwshopgerige pers
opgepikt. Als de politieke ca-
roussel in Den Haag op volle
toeren draait en dagelijks dui-
mendikke regeringsnota's bij
de Tweede Kamer afgeleverd
worden, gaat dat een stuk
moeilijker, weet Cornielje. „De
pers ziet de oppositie wel eens
over het hoofd. Dat gebeurde
12 juli nog, toen de SER nét
zijn advies over de wao had
uitgebracht. De pers infor
meerde wat de regeringspartij
en van het voorstel vonden en
dat was dan dat. Robin Lin-
schoten en ik zaten de hele
avond bij de telefoon, maar er
was niemand die belde".
Strandstoel
Zo gemakkelijk laat de VVD
zich niet echter ontmoedigen.
De bereikbaarheid staat ook
tijdens de vakantie hoog in het
vaandel. Zo heeft de fractie-
voorlichter een lijst in zijn be
zit waarop de vakantie-adres
sen en telefoonnummers van
alle over de aardbol uitge
zwermde fractieleden staan.
Als er aanleiding voor is, kun
nen zij eventueel vanaf hun
strandstoel of berghelling bij
de les worden geroepen. De lo
pende zaken worden intussen
waargenomen door de fractie-
voorlichter en één prominent
kamerlid dat piketdienst heeft.
Deze week is vice-voorzitter
Hans Dijkstal de klos, medio
volgende week is Frits Bolke-
stein, de echte baas, alweer te
rug van vakantie om het fort
te bemannen.
Clemens Cornielje haast zich
overigens de indruk weg te
nemen dat de VVD zo mid
denin de vakantietijd - terwijl
de andere partijen niet op vol
le oorloggsterkte zijn - doelbe
wust de kans grijpt het politie
ke nieuws te domineren. „Nee,
nee", klinkt het beslist. „Het is
echt niet zo dat we een actie
plan hebben opgesteld waarin
staat: dat en dat gaan we tij
dens de vakantie ondernemen.
De meeste schriftelijke vragen
die zijn gesteld waren ook sim
pele reacties op uiteenlopende
politieke gebeurtenissen. Maar
we hebben wél van de Golf
oorlog vorig jaar geleerd dat je
het politieke bedrijf niet stil
kunt leggen tijdens de vakan
tie. Dat gaat gewoon dóór".
Als het gesprek met Cornielje
op zijn eind loopt, komt land-
bouwspecialist Piet Blauw bin
nenwandelen, keurig in het
pak en bruisend van werklust.
Op zijn programma staat een
vergadering met de landbouw-
commissie van de VVD over
de plannen van McSharry.
„We gaan zien of we betere al
ternatieven kunnen ontwikke
len", belooft Blauw strijdlustig.
Een fractiemedewerker vraagt
even later wanneer justitie-
woorvoerder Benk Korthals
zijn interview heeft. Aan de
telefoon hangt op dat moment
een journalist met de vraag of
kamerlid Wiebenga bereik
baar is. Woordvoerder Cle
mens Cornielje legt, nadat hij
de hoorn heeft opgehangen,
zijn handen met de palmen
omhoog gekeerd op tafel en
zegt: „Nu zie je zelf hoe druk
we 't hebben".
dELDER De mi-
feanisatie Greenpea-
Irweegt het open-
iinisterie in te scha
len een klacht in te
1 tegen de NAM.
lieu-organisatie vindt
NAM de opvarenden
1i.Zuil actieschip Solo onno-
gevaar heeft gebracht
afmeren van het boor-
a Neddrill gisternacht
i zeegebied het Friese
noorden van Texel.
1 lag bij wijze van pro-
pies op de plek waar de
roefboringen wilde uit
voeren. Met behulp van sleep
boten werd het platform ver
volgens in de buurt van de
Solo neergelegd. Veel te dicht
bij. volgens woordvoerder
Hans Guyt van Greenpeace.
„Wij lagen er het eerst en ze
hadden er volgens het zeer
echt minstens vijfhonderd me
ter uit de buurt moeten blij
ven. Maar ze liggen veel dich
ter bij. Dit is een foute boel".
Greenpeace wil dat de kust
wacht komt kijken en beslist
wie voor wie opzij moet gaan.
NAM-woord voerder H. Kie-
vits heeft de klacht van
Greenpeace inmiddels al naar
het rijk der fabelen verwezen.
Sinds gisternacht
blokkeert het
Greenpeace
schip SOLO het
booreiland Nedrill
7 van de NAM op
de Noordzee. De
SOLO ligt precies
op de plaats waar
het booreiland
zou beginnen met
proefboeringen.
Sleepboten
hebben de Nedrill
nu iets verderop
gesleept, maar
namen daarbij
volgens
Greenpeace niet
de
voorgeschreven
afstand in acht.
FOTO: ANP
!hef), jBRAND BIJLEVELD en HENK VAN ESS
HAAG Het Cen-
fureau voor die Sta-
(CBS) wil vijftig-
geregistreerde
'tevjtzen uit het werk-
d Dij[dscijfer halen, om
niet actief op zoek
iar werk. Dit voor-
het CBS stuit op
iezwaren bij het mi-
van sociale zaken.
:en die ingeschreven
>ij het arbeidsbureau
•plicht actief te zoeken
:rk op straffe van een
op de uitkering. Uit
i enquete blijkt echter
Mlttien procent van de
leveid geregistreerde werklo-
op zoek is naar
(Athejaat tegenover dat men-
Delhi °P zoek zUn naar een
(Mosjan minder dan twintig
nog niet worden be-
'd als werkloos. Het
veeent dat dit wel noodza-
ertaaijs, waarmee het aantal
werklozen met dertigduizend
wordt vergroot. Het voorstel
van het CBS komt dus per sal
do neer op een daling van het
aantal werklozen met twintig
duizend personen, wat neer
komt op een vermindering
met acht procent.
Het CBS wil tot een nieuwe
definitie van de werkloosheid
overgaan, omdat veel geregis
treerde werklozen zich niet
werkloos voelen. Een woord
voerder van het ministerie
van Sociale Zaken vindt die
nieuwe zienswijze echter te
„rommelig". „Wij willen niet
dat de werklozen zelf uitma
ken of ze werkzoekende zijn
of niet, zoals het CBS voor
stelt. Onze opvatting zou er in
derdaad toe leiden dat het
aantal werklozen omhoog
schiet met dertigduizend. Al
valt dat publiekelijk slecht, we
zullen het toch maar doen als
we geen andere mogelijkhe
den zien", aldus het ministerie.
POLITIEKE GEVOLGEN
Dr. C.A. van Van Bochove
van het CBS betreurt de op
stelling van Sociale Zaken.
„Wij hebben uitsluitend de be
doeling om een betrouwbaar
cijfer te kunnen geven. Vol
gens Van Bochove gaan achter
de nieuwe definitie geen poli
tieke argumenten schuil. Het
voorstel van het CBS dient
niet om hét haperende beleid
van de regering ten aanzien
van de werkloosheid te ver
doezelen. „Als dit nieuwe cij
fer wordt ingevoerd zijn we
tot ver in de volgende eeuw in
staat een redelijk betrouwbaar
beeld te geven", aldus Van Bo
chove.
De herziening van het werk
loosheidscijfer valt samen met
de invoering van een nieuwe
definitie van de beroepsbevol
king, zo blijkt uit het interne
rapport. Het voorstel is reeds
goedgekeurd door de Centrale
Commissie voor de Statistiek,
die bestaat uit deskundigen
van verschillende ministeries
en organisaties. Het CBS wil
volgens dit plan ongeveer
640.000 van de 6,4 miljoen
mensen niet langer tot de be
roepsbevolking laten rekenen.
Dit zijn veelal huisvrouwen,
scholieren en studenten die
niet langer willen werken dan
twaalf uur per week.
Het Centraal Planbureau kijkt
met het oog op dé begroting
1992 naar de effecten van de
nieuwe definitie op het ver
houdingsgetal actieven en in-
actieven. Zoals bekend heeft
de regering besloten dat bij
een verslechtering van dit
verhoudingsgetal de koppeling
tussen lonen en uitkeringen
wordt losgelaten. Op honderd
actieven mogen ten hoogste 86
niet-actieven zijn. Nu van de
beroepsbevolking 638.000 (ac
tieve) mensen wegvallen die
een klein baantje hebben zal
dat gevolgen hebben voor het
verhoudingscijfer. Volgens een
woordvoerder van het CPB
wordt dit echter pas op Prins
jesdag duidelijk. Vermoedelijk
zal de vorige maand aangeno
men Wet Koppeling met Af-
wijkingsgronden bijgesteld
moeten worden.
Het is de tweede keer dat het
werkloosheidscijfer in korte
tijd wordt aangepast. In 1989
werd het werkloosheidsbe
stand eveneens aanzienlijk ge
kortwiekt door een herziening
van de de definitie. Toen daal
de het werkloosheidscijfer met
veertig procent.
GPV wil geld
voor gok
verslaafden
Volgens de Nederlandse Hersenstichting is er een groot tekort aan uitgebreid en diepgaand onder
zoek naar aandoeningen van de hersenen. De stichting maakt zich op voor een grote campagne dit
najaar.
FOTO: SP
DEN HAAG Er moet meer
geld komen voor de opvang
van gokverlaafden. Hierop
heeft fractievoorzitter Gert
Schutte van het GPV gisteren
aangedrongen bij staatssecreta
ris Simons van volksgezond
heid. Volgens Schutte is vorig
jaar op verzoek van de Kamer
al extra geld beschikbaar ge
steld, maar heeft Simons nog
geen cent overgemaakt. Schut
te: „Verschillende consultatie
bureaus hebben programma's
klaar liggen om gokverslaaf
den op te vangen en te helpen
met afkicken. Het enige wat
nog ontbreekt is het geld van
Simons. Het zou toch politiek
ondenkbaar zijn dat hij de
wens van een meerderheid
van de Tweede Kamer niet
wil uitvoeren?".Schutte wijst
erop dat een gokverslaving net
zo ontwrichtend is als een
drugsverslaving, maar beter te
behandelen is. De GPV-frac
tievoorzitter bepleit verder
een verbod op het plaatsen
van fruitautomaten. „En dan
moeten de automaten in voet
balkantines als eerste weg".
ZWOLLE Er bestaat
een schreeuwende be
hoefte aan meer en diep
gaander onderzoek naar
aandoeningen van de
menselijke hersenen en de
behandeling daarvan.
De Hersenstichting gaat, na
een stille aanloop van een jaar,
komend najaar flink aan de
weg timmeren, aldus secretaris
van de organisatie, P. Kier-
kels. De Hersenstichting Ne
derland (HN) is een particulier
initiatief en kun je vergelijken
met de Hartstichting. Het af
gelopen jaar heeft de stichting
al een recordaantal van 27
verzoeken voor subsidie ge
kregen.
„Dat we pas zo laat zijn begon
nen met een dergelijke stich
ting, heeft te maken met het
feit dat de laatste tien jaar on
derzoek naar en publieke be
langstelling voor hersenziek
ten enorm zijn toegenomen.
Vooral bij mensen die öf zelf,
óf in hun onmiddelijke omge
ving in aanraking met deze
ziekten zijn gekomen", aldus
Kierkels.
„In het verleden sloten we
mensen met vreemd gedrag
als gevolg van hersenziekten
gewoon in het dolhuis op en
lieten ze daar zitten. Of we
legden ze aan de ketting. En
zelfs dat komt tegenwoordig
nog wel eens voor". Kierkels
onderstreept dat met meer pu
bliciteit en geld meer onder
zoek mogelijk is, waardoor een
beter begrip van ons meest
wonderlijke lichaamsdeel ont
staat.
Grijze massa
„De meeste mensen zien her
senen eigenlijk alleen maar als
een kilozware klomp ondefi
nieerbare grijze massa in de
schedel", aldus Dr. J. Jolles,
hoogleraar neuropsychologie
aan de Rijksuniversiteit Lim
burg en lid van de adviesraad
van HN. „In feite is het men
selijk brein waanzinnig inge
wikkeld. Het bestaat uit mil
jarden cellen en zenuwdraden
die constant door evenzovele
elektrische stroompjes infor
matie met elkaar en het ze
nuwstelsel uitwisselen. Je
kunt grofweg drie lagen in de
hersenen onderscheiden die
allen specifieke functies heb
ben. In de hersenstam zitten
de basisactiviteiten zoals sla
pen en waken. In de kleine
hersenen zitten de basisgevoe
lens zoals honger, dorst en
seks. Iets daarboven zit het
hersendeel vanwaaruit de
spierbewegingen worden ge
coördineerd. Tot slot heb je de
zogeheten cortex: dit is veruit
het grootse hersendeel en hier
in zitten alle verstandelijke
vermogens, zoals geheugen,
taal en abstract denkvermo
gen", legt Jolles uit.
Een zo kwetsbaar orgaan is
dan ook zeer gevoelig voor
trauma's (plotselinge hersen
beschadigingen door ongeluk
ken) en ziekten. Hersenletsel
en -ziekten komen veelvuldig
voor.
Campagne
Zowel Jolles als Kierkels me
nen dat de tijd rijp is om via
actieve campagnes de Neder
landse bevolking intensiever
voor te lichten over alles wat
met de hersenen te maken
heeft.
De stichting gaat zich ieder
jaar op een bepaald thema
richten. „Het komende jaar
zullen we veel aandacht beste
den aan ouderdomskwalen zo
als dementie. In een ander jaar
geven we de jeugdpsychiatrie
weer meer aandacht", aldus
Jolles.
De financiële steun die wij aan
onderzoekers bieden, kan uit
eenlopen van zo'n tienduizend
gulden voor de ontwikkeling
van behandelingen tot zo'n
kleine miljoen gulden als het
om zeer dure hersen-scan-ap-
paratuur gaat", zegt Kierkels.
Jolles voegt daaraan toe: „De
Hersenstichting wil zeker niet
concurreren met andere orga
nisaties op dit vlak, zoals met
de Alzheimervereniging. Wij
willen een aanvulling zijn,
door zowel het publiek goed
voor te lichten als onderzoek
en behandeling zoveel moge
lijk te stimuleren en financieel
te steunen. En dat is hard no
dig".
DOOR BILL WATERSON
HJISTÊR NAAR YAT ,HIJ
WAT PAPA ztotA Mét
SA NAAR J? HM I
flSSN KANT SN OU HÉ0T
SPI? WIIJN
PAKÊNS AAN /UIJ/KUSSfN. PIT
Md)Jf IS
P VAN JOU
DEN HAAG De suggestie
van NS-topman T. Tieleman
automobilisten te verplichten
een combikaart te kopen
die korting geeft in het
openbaar vervoer is slecht
gevallen bij de autobranche.
In een gezamenlijke verkla
ring noemen de branche-orga
nisaties Bovag en RAI het
„verkeerd" mensen een com
bikaart op te dringen als het
openbaar vervoer geen goed
alternatief is, zoals bijvoor
beeld op het platteland.
In een artikel in het econo-
menblad ESB noemt Tieleman
de verplichte combikaart als
mogelijkheid het jaarlijks te
kort van 1,5 miljard bij de
spoorwegen weg te werken.
De combikaart, oorspronkelijk
een plan van de BOVAG, RAI,
de ANWB, het Streekvervoer
en de NS, hield in dat automo
bilisten met een OV-abonne-
ment korting zouden krijgen
op de motorrijtuigenbelasting.
Tieleman keert de zaak nu om
door een combikaart voor te
stellen die korting geeft op het
openbaar vervoer in plaats
van op de motorrijtuigenbelas
ting, zo vinden Bovag en RAI.
De hoofddirectie van de Ne
derlandse Spoorwegen vindt
het voorstel van Tieleman
„een interessante verkèn-
ning", die echter niet onmid
dellijk toepasbaar zal zijn.
Vuurtorenwachters
moeten verdwijnen
DEN HAAG Het ministerie
van verkeer en waterstaat wil
het aantal vuurtorenwachters
met elf man terugbrengen. De
verkeersdienst van rijkswater
staat verwacht dat dit het ein
de betekent van de permanen
te bemanning van de vuurto
rens op Texel, Ameland en
Schiermonnikoog. Eerder
heeft rijkswaterstaat met suc
ces actie gevoerd tegen derge
lijke plannen. Problemen met
plezierjachten zouden vaak al
leen via het blote oog zijn
waar te nemen. De inkrimping
maakt deel uit van de grote
Efficiency Operatie.
