ieger van Joegoslavië stelt
nderhandelaars ultimatum
BINNENLAND BUITENLAND
„BCCI werkte samen met
terroristen en spionnen"
GA VERDER NAAR
Rotterdam is altijd onderweg
11
Syrië maakt
brief Bush
openbaar
id-M&ounanl
19*-
ayt kan kiezen
redieten
em
MAANDAG 22 JULI 1991
^YT Internationale
i staan in de rij om geld
en lenen aan Kuwayt.
ien kredieten aan tegen
rieven die lager liggen
voor andere landen of
tfiedrijven, aldus de Ku-
minister van financiën,
al-Rodhan. Kuwayt
,ikesloten zijn beleggingen
buitenland niet te ver-
vanwege de gevolgen
zou hebben voor de in-
kjonale effectenmarkten.
fstaat heeft het geld no
de schade te herstellen,
gevolg is van de bezet-
ior Irak.
Verdachte van aanslag
Gandhi pleegt zelfmoord
MADRAS Een belangrijke verdachte in de moord
zaak op de Indiase ex-premier Rajiv Gandhi heeft zich
van het leven beroofd door zich te verhangen aan een
boom, zo heeft de Indiase politie gisteren meegedeeld.
De vrouw van de verdachte heeft echter de politie er
van beschuldigd haar man te hebben gedood. Ver
dachte Shanmugam ontsnapte in de nacht van vrijdag
op zaterdag uit handen van de politie. Enkele uren la
ter werd hij dood gevonden. De politie had Shanmu
gam woensdag gearresteerd en stuitte daarbij op een
geheime bergplaats vol wapens en radioapparatuur in
de jungle van Vendaranyam, in de zuidelijke Indiase
deelstaat Tamil Nadu. De politie denkt dat de explosie
ven toebehoorden aan de guerrilleros van de Bevrij
dingstijgers van Tamil Eelam (LTTE), die vechten
voor een onafhankelijke Tamil-staat op Sri Lanka.
Treinongeluk
nabij Glasgow
eist levens
LONDEN Bij een fron
tale botsing van twee
passagierstreinen gister
avond op een station ten
zuiden van Glasgow zijn
minstens vier mensen om
het leven gekomen en zo'n
dertig gewond geraakt. De
brandweer zocht 's nachts
nog naar mogelijke andere
slachtoffers tussen de
wrakstukken van de trei
nen die elk drie wagons
telden. De Britse spoorwe
gen lieten weten een on
derzoek te zullen instellen.
Nieuwe theorie over Lockerbie
LONDEN De ramp met een Pan Am
vliegtuig waarbij 270 mensen om het le
ven kwamen toen een toestel van deze
luchtvaartmaatschappij ontplofte boven
het Schotse plaatsje Lockerbie, is wel
licht te wijten aan het feit dat een agent
van de Amerikaanse drugsbestrijdings-
organisatie DEA door de douane ging
zonder controle van zijn bagage. Deze
nieuwste theorie over de ramp werd
vandaag in de Britse Times gepubli
ceerd, die voormalig Amerikaanse ge
heim agent Lester Coleman interview
de. Duitse rechercheurs die betrokken
waren bij het onderzoek naar de toe
dracht van de ramp, hebben Coleman
getipt dat de Duitse politie „ernstig be
zorgd" was over de mogelijkheid dat
een DEA-agent zonder het te weten een
bom in zijn bagage meedroeg
3 Het federale
entschap en de lei-
fan de zes Joegosla-
republieken heb-
.ndaag in de Mace-
[he plaats Ohrid een
gespreksronde ge-
over de politieke
ist van het land.
rzitter van het acht le-
jllende presidentschap,
jaat Stipe Mesic, zei gis-
roor de Macedonische
te geloven dat er een
(orwaarts gemaakt kan
j. „Maar ik verwacht
'jstorische
aldus Mesic. De federale mi
nister van defensie, Veljko
Kadijevic, die de republikeinse
leiders de schuld geeft van de
politieke impasse, heeft laten
weten dat het leger in actie zal
komen wanneer voor 15 au
gustus geen overeenstemming
is bereikt over de toekomst
van Joegoslavië.
Minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken) stuurde giste
ren één van zijn meest erva
ren diplomaten, Henry Wij-
naendts, naar Joegoslavië om
te trachten te helpen bij nieu
we onderhandelingen. Wij-
naendts, thans ambassadeur in
Parijs, wordt beschouwd als de
troubleshooter van het depar
tement. Hij is reizend ambas
sadeur en directeur-generaal
politieke zaken geweest, één
van de hoogste functies.
Kroatië
De Kroatische autoriteiten zul
len meer acties gaan onderne
men tegen aanvallen van Ser
vische nationalisten (Cetniks)
in het oosten van de Joegosla
vische deelrepubliek, zo ver
klaarde de Kroatische presi
dent Franjo Tudjman gisteren
in Osijek. Deze stad ligt mid
den in Slavonië, de regio die
het zwaarst is getroffen door
etnische onlusten. Bij gewa
pende confrontaties tussen
Kroaten en Serviërs zijn de af
gelopen week zeker 17 doden
gevallen. „Cetniks breiden
hun gewapende acties in
Kroatië uit", zo stelde Tudj
man. „Wij moeten onze krach
ten mobiliseren en onze politie
en Nationale Garde hierop
voorbereiden". Drie Kroati
sche politiemannen werden in
de nacht van zaterdag op zon
dag in de rug geschoten terwijl
zij patrouilleerden in Durovar,
zo'n 100 kilometer ten oosten
van Zagreb. In Slavonië kwa
men twee mensen om. Een
man in Vukovar werd getrof
fen door een kogel toen hij uit
zijn raam keek en in Borovo
werd het lijk gevonden van
een Serviër. Een 67-jarige
vrouw vond de dood in Lovi-
na, een dorp dat is omsingeld
door Servische nationalisten
en is afgesloten van elektrici
teit. Lovina ligt in Krajina dat
door Serviërs tot autonoom ge
bied is verklaard.
Tudjman onderstreepte in
Osijek dat Zagreb op geen en
kele wijze gebied zal afstaan
dat door Servische nationalis
ten wordt opgeëist. De Kroati
sche president waarschuwde
zijn gehoor dat de het besluit
van het staatspresidium om
het federale leger uit Slovenië
terug te trekken de zaken be
moeilijkt.
Rilend jaar het Euro Disney Park in Parijs zijn poorten opent, behoren ook films met speciale effecten tot de attracties. Opna-
or één van die films vinden momenteel plaats in Moskou. Om die reden werd gisteren op het Rode Plein een enorme Mickey-
luchtballon 'opgeblazen'. FOTO: AP
^njers vliegen
atiïan Am af
af
het
iPappijen
-dende Pan Am. Na Del-
Jnes, United Airlines en
^est Airlines is het de
;t)an Trans World Airli-
het zelf ook niet be-
foor de wind gaat. Carl
s de inventieve topman
rflA, is volgens de Wall
ri Journal van plan te
/aar hij goed in is: een
(kopen en het vervol-
lor een deel doorverko-
n wil Pan Am kopen
miljoen dollar, ver
een deel overdoen aan
Airlines en de rest
iiseren. In de eerste
1 Icahn bezittingen van
kopen voor 280 mil-
Daarbij gaat het
(neer om de transatlan-
outes en de activiteiten
LONDEN De op 5 juli opge
rolde Bank of Credit and Com
merce International (BCCI)
was actief in de wapenhandel,
het drugstransport en voerde
geheime goudzendingen uit,
vaak in samenwerking met ge
heime diensten uit het Westen
en het Midden-Oosten. Tevens
was BCCI de huisbank van
Abu Nidal, die de Verenigde
Staten als 's werelds gevaarlijk
ste terrorist beschouwen", zo
blijkt uit berichten in kranten
en tijdschriften die het afgelo
pen weekeinde zijn versche
nen.
De Britse Sunday Times meld
de dat meer dan veertig reke
ningen bii BCCI werden gecon
troleerd door Abu Nidal en an
dere terroristen en wapenhan
delaren. De Britse geheime
dienst heeft de Bank of Eng
land al anderhalf jaar geleden
van de betrokkenheid van Abu
Nidal in kennis gesteld. De In
dependent on Sunday berichtte
dat de bank het telefoonboek
van Kuwayt had gebruikt om
namen van rekeninghouders te
verzinnen. Eerder werd be
kend dat BCCI buiten de boe
ken om omvangrijke verliezen
op waardepapieren had gedekt
met aangetrokken spaargelden,
waardoor er als het ware een
onzichtbare bank bestond. Het
bericht in de Independent zou
betekenen dat er ook in de be
staande boeken is gefraudeerd.
Robert Morgenthau, openbare
aanklager in New York, klaag
de in Time Magazine, dat de
Amerikaanse regering hem te
genwerkt in zijn onderzoek
naar BCCI. De regering pro
beert haar betrokkenheid bij de
bank te bedekken, aldus Mor
genthau. De Financial Times
berichtte onlangs dat BCCI een
rol had gespeeld in de levering
van wapens aan Iran en het
doorsluizen van gelden naar de
Contra's in Nicaragua. Vandaag
is in Londen de gerechtelijke
procedure begonnen om de
Britse filialen van BCCI te slui
ten. Op 5 juli zijn alle tegoeden
bevroren. Een grote groep
spaarders bij BCCI probeert de
sluiting op zijn minst uit te stel
len. Zij willen de kans krijgen
een reddingsplan te maken,
waarmee ze hun geld veilig
kunnen stellen.
Minister Vlok
overweegt
af te treden
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse minister
van wet en orde, Adriaan
Vlok, heeft gisteravond
verklaard te overwegen
om af te treden in ver
band met de geheime be
talingen door de politie
aan de zwarte Inkatha
Vrijheidspartij.
In antwoord op een vraag in
een tv-debat of het niet beter
zou zijn om af treden om ver
dere schade voor onderhande
lingen tussen de regering en
het ANC te voorkomen zei de
minister: „Als ik een hinder
paal ben voor onderhandelin
gen en de toekomst van dit
land, dan zal ik mijn positie
nader bezien. Ik doe dit nu al
en ik zal het bespreken met
president De Klerk".
De bekentenis door de Zuida
frikaanse regering van finan
ciële steun aan Inkatha heeft
in het weekeinde in de Zuida
frikaanse pers ook nieuw
voedsel gegeven aan beschul
digingen over het gebruik van
moordcommando's door Preto
ria. Politieke commentatoren
zeiden dat het financierings
schandaal erop kan wijzen dat
de regering zich aan nog erge
re zaken schuldig heeft ge
maakt. Door herleving van be
schuldigingen in de pers is de
druk op het bewind van presi
dent De Klerk alleen maar
toegenomen. „De Klerk moet
hard en beslist ingrijpen",
schreef de populaire Sunday
Star gisteren. „Om te beginnen
moet hij minister van wet en
orde Adriaan Vlok en minister
van defensie Magnus Malan
ontslaan". Het aftreden van
Vlok was zaterdag al geëist
door ANC-leider Nelson Man
dela, aartsbischop Desmond
Tutu en tal van vooraanstaan
de bladen.
Ook al ben je er nooit geweest.
Bijna iedereen kent de Kalver-
straat, de Coolsingel of de Bartel -
jorisstraat. Want bijna iedereen
heeft wel eens Monopoly ge
speeld, heeft thuis in de huiska
mer machtige imperiums opgebouwd en zien instorten. Maar
hoe ziet de Leidsestraat er nu eigenlijk uit? En is de Ketelstraat
echt zo knullig als de plaats op het spelbord suggereert? En waar
ligt in vredesnaam Hofplein en Blaak? Een rondje Monopoly
ROTTERDAM Impo
sante kantoorgebouwen
en veel verkeer. Op het
Hofplein, de Coolsingel
en de Blaak. Het waait
er altijd en het ruikt er
naar zweet. Geen lui
zweet van de zonaanbid-
der op het terras, maar
van mensen die onder
weg zijn.
Alles op het Hofplein, de
Coolsingel en de Blaak be
weegt. Niemand staat stil of
leunt achterover. Voetgan
gers lopen grote spiegelende
kantoorgebouwen in en uit,
auto's cirkelen om het Hof
plein, fietsers en trams zoe
ven voorbij en de fontein op
het Hofplein spuwt onophou
delijk water. Niemand die
even neerploft op één van de
zitbanken aan de Blaak. Nu
nodigen de uitlaatgassen ook
niet uit tot een rustpauze op
een bankje, maar je voelt je
er vooral niet op je gemak.
Iedereen onderweg en jij
niet. Zelfs de wind lijkt hier
altijd te waaien.
Architectuur
Toen de ontwerpers van het
Nederlandse Monopolyspel in
1948 kozen voor Hofplein,
Blaak en Coolsingel moeten
zij het Rotterdam van vóór
de Tweede Wereldoorlog
voor ogen hebben gehad.
Want in '48 lagen de drie
straten in puin. Slechts wei
nig gebouwen overleefden de
regen van bommen en de
wind kreeg vrij spel. Inmid
dels zijn op de plaats van
oude woonwijken grote kan
toorgebouwen verrezen, die
door hun hoogte zó ver uit
elkaar (moeten) staan dat de
wind is gebleven. Vanaf het
Hofplein heb je zicht op het
hoogste gebouw van Rotter
dam aan het Weena: het 160
meter hoge kantoor van Na
tionale Nederlanden. Het
Weena is volgens makelaars
de nieuwe toplokatie, die ei
genlijk niet in het Monopo
lyspel zou mogen ontbreken.
Een andere poot van het
Hofplein is de Coolsingel met
aan weerszijde winkels en
links het imposante stadhuis,
één van de weinige gebou
wen die de Tweede Wereld
oorlog hebben overleefd. Het
stadhuis dateert uit 1915 en is
gebouwd als een soort fort:
vier rompen, vier torentjes
en in het midden een verras
sende binnenplaats met
bankjes en palmachtige plan
ten. Boven het stadhuis uit
torent het moderne World
Trade Center. Manhattan in
het klein. Dat wil Rotterdam
zijn. Met moderne architec-
De kubuswoningen over de Blaak in Rotterdam zijn een toeris
tische trekpleister. Eén van de woningen is geopend voor het
publiek en wordt jaarlijks door 30.000 mensen bezocht.
FOTO: SACHA PIETERSE
tuur die vaak mooi is, soms
lelijk, maar nooit saai. De
verschillende bouwstijlen en
kleurencombinaties roepen
de meest uiteenlopende reac
ties op. Laatste onderwerp
van gesprek is het nieuwe
politiebureau, schuin achter
het Stadhuis en zichtbaar
vanaf de Coolsingel. Het
groene, gladde gebouw doet
denken aan een badhuis en
wordt als zodanig vervloekt
en bewonderd.
Blaakse bos
De kubuswoningen over de
Blaak zijn zelfs een toeristi
sche trekpleister. Eén van de
woningen is geopend voor
het publiek en wordt jaarlijks
bezocht door 30.000 mensen.
„Het gros van de mensen
komt uit nieuwsgierigheid",
weet Ed de Graaf, die zijn
kubuswoning is ontvlucht
vanwege de overweldigende
belangstelling. „De bezoekers
zijn razend enthousiast of
vinden het verschrikkelijk.
Een middenweg is er niet.
Dat getuigt van een ontwerp
met karakter. De meeste ar
chitectuur is vlees noch vis,
maar dat kun je van dit pro-
jekt niet zeggen".
De kubuswoningen vormen
een brug over de Blaak die
de binnenstad verbindt met
de Oude Haven, Rotterdams
meest bezochte uitgaansge
bied. Architect Piet Blom
werd in '82 gevraagd de voet
gangersbrug aan te kleden,
omdat anders bijna niemand
de zes meter hoge oversteek
over zes rijstroken zou ma
ken. Bloms idee was een
soort dorp in de grote stad te
ontwerpen, een veilige oase
met een school, speelruimte,
winkels, kleine bedrijfjes en
een wijkcentrum. Maar er is
weinig bedrijvigheid in het
'Blaakse bos'. De bewoners
wonen in hun boomhut,
maar winkelen en werken
elders. De kubuswoningen
kosten gemiddeld anderhalve
ton en worden meestal door
één of twee mensen be
woond. Handige mensen,
want door de schuine wan
den kun je bijna geen kant
en klare meubels kopen. De
Graaf: „Dit zijn echt huizen
voor doe-'t-zelvers. Ze apelle-
ren aan de verbeeldings
kracht van de bewoners. Je
moet er wel je handjes laten
wapperen, want er wordt
niet voor je gedacht".
Gigantische olievlek voor Australische kust
PERTH Een olievlek met een oppervlakte van zo'n dertig
vierkante kilometer drijft bij de Australische kust na een brand
die gistermorgen uitbrak aan boord van een Griekse olietanker.
Autoriteiten hebben meegedeeld dat er tussen de tien- en twin
tigduizend ton ruwe olie uit de tanker gestroomd is. De tanker
„Kirki" lag in een vissershaven tweehonderd kilometer ten
noorden van Perth en werd na het uitbreken van de brand de
volle zee weggesleept om de schade aan de kust te beperken. De
olievlek, de grootste die het milieu van Australië ooit te verwer
ken kreeg, lag gisteravond op veertig kilometer van de kust en
dreef dankzij de wind van de kust weg. Men slaagde erin 60.000
ton olie uit de tanker te pompen. Naar aanleiding van het onge
luk heeft de milieuorganisatie Greenpeace nogmaals het het ge
bruik van dubbelwandige tankers bepleit.
iVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET LEVENDE EILAND
Wanneer Butcher bevel geeft het vuren te openen,
zes, acht, tien enorme vuurpijlen de lucht in en zetten
laar de naderende vloot. Tot het uiterste gespannen volgt
hun bewegingen, want zijn bedoeling is zijn tegenstan-
)t één klap uit te schakelen. Maar de oorlogsschepen zijn
J)t de modernste middelen uitgerust en voorzien van af-
'tldelen tegen raketten. Ofschoon de aanval voor de corn
et nog een verrassing is geweest, heeft hij onmiddellijk te-
Jtregelen kunnen nemen en wanneer de raketten komen
aansuizen weet hij de projectielen te dwingen van richting te ver
anderen. Butcher ziet verbaasd toe, hoe zijn opzet is mislukt en
hij geeft direct order een tweede salvo af te vuren. En hij heeft in
zoverre tenminste succes, dat de vloot af moet deinzen, omdat
de raketten toch te dicht in de buurt komen. - Ondertussen zit
men op het „Levende Eiland" ook in moeilijkheden, want door
het electronenbombardement is de satelliet moeilijk bestuurbaar
geworden. Bezorgd kijken Prudon en Rob naar de wijzers van de
instrumenten.
Feest
De Belgische koning Boudewijn en zijn vrouw koningin Fabiola wuiven naar omstanders tijdens
feestelijkheden ter ere van de zestigste verjaardag van de koning; daarnaast werd gisteren geme
moreerd dat hij nu veertig jaar letterlijk 'leeft als een vorst'.
FOTO: EPA
(Vervolg van de voorpagina)
DAMASCUS De Syrische
vice-president, Abdel Halim
Khaddam, heeft gisteren ge
zegd dat de Verenigde Staten
tegenstander blijven van de
Israëlische annexatie van de
Syrische Golan-hoogte en
dat de VS de besluiten van
een internationale vredes
conferentie willen omzetten
in officiële documenten die
door de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties moeten
worden goedgekeurd.
Begin juni stuurde de Ameri
kaanse president Bush een
brief aan president Hafez al-
Assad van Syrië. Over deze
brief is zeker door ultra
rechts in Israël stevig gespe
culeerd alsof hij het einde in
luidde van de Amerikaanse
voorkeursbehandeling van
Israël. Via het Syrische pers
bureau SANA werden giste
ren door Khaddam enkele
punten uit de brief bekend
gemaakt. Bush zou zich in de
brief ook verplicht hebben
om „de politieke rechten van
het Palestijnse volk te reali
seren".
Onduidelijk is of Bush zich
heeft uitgelaten over wie de
Palestijnen zouden moeten
vertegenwoordigen. Naar de
Syriërs menen zou dit een
PLO-delegatie kunnen zijn
of een groep Palestijnen uit
de bezette gebieden die door
de plaatselijke bevolking ge
kozen worden, via verkiezin
gen onder neutraal interna
tionaal toezicht.
