Onzekere reactie kerk in
Chili op democratisering
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
COMMENTAAR
Lubbers prikkelt
Hervormd diaconaÊ:
bezorgd over
ontwikkelingen waf
'Zware rock jongens' vaak religieuzer dan het lijkt
CcldócSommit
CeldócSomont
ZATERDAG 20 JULI 199
Tsjechoslowakije akkoord met teruggave kerken
PRAAG Het Tsjechoslowaakse parlement heeft alsnog inge
stemd met een wet die de teruggave van 197 gebouwen aan reli
gieuze ordes en congregaties regelt. Drie weken geleden haalde
het voorstel het niet, omdat de meeste afgevaardigden het parle
ment vroegtijdig hadden verlaten.
Het voorstel haalde donderdagavond de grote meerderheid in de
beide kamers van het parlement. Hoewel er in de media druk
over was geschreven en gesproken, lokte het voorstel in het par
lement nauwelijks meer discussie uit. De wet treedt op 1 septem
ber in werking.
Vooral de voormalige communisten hebben zich tegen de maat
regel verzet. Zij vinden dat de kerk met haar eisen schade toe
brengt aan de samenleving en geen recht heeft op een voor
keursbehandeling van de overheid. Nadat vorig jaar al was inge
stemd met teruggave van 74 kerkelijke gebouwen, hebben zij
voortdurend aangedrongen op terughoudendheid.
De communistische regering nam de gebouwen in beslag nadat
zij in 1950 religieuze ordes en congregaties had verboden. Na de
omwenteling van eind 1989 is het verbod opgeheven.
Joodse vrees voor dialoog met christenen „middeleeuws'
Wie niet kan dansen
geeft de schuld aan
de vloer
Indiaas spreekwoord
SOUTHAMPTON De
vrees van orthodoxe joden
voor de religieuze dialoog
met christenen is .middel
eeuws'. Het jodendom
heeft helemaal niks te
verliezen in het gesprek
met het christendom, al
dus de orthodoxe rabbijn
dr. David Rosen uit Jeru
zalem.
Rosen sprak op de jaarlijkse
conferentie van de Internatio
nale Raad van Christenen en
Joden (ICCJ), die deze week
in het Engelse Southampton is
gehouden. Aan de vergadering
namen joods-christelijke over
legorganen, waaronder het
Nederlandse OJEC, uit 21 lan
den deel.
Rosen riep de joods-christelij
ke organisaties op serieus te
werken aan de wederzijdse
theologische erkenning van el-
kaars godsdienst. De ICCJ be
sloot daarvoor een commissie
in het leven te roepen, die
voor de volgende jaarvergade
ring, in het Duitse Dresden,
verslag moet uitbrengen.
De oproep van Rosen „gaat
veel verder dan respect en to
lerantie, waartoe elk welden
kend mens oproept", zegt
OJEC-voorzitter dr. S. Schoon.
Met de christelijke theologi
sche erkenning van het joden
dom zit het volgens hem wel
goed, maar op het gebied van
de joodse theologische erken
ning van het christendom is
„nog weinig of niks gedaan".
De ICCJ heeft ook besloten
het overleg met moslims in
zijn pakket op te nemen. De
dialoog tussen christenen en
joden blijft de hoofdtaak, maar
mede op verzoek van moslims
zelf wordt, in een nieuwe com
missie, ook een bescheiden be
gin gemaakt met de 'trialoog'.
Onder de 270 deelnemers in
Southampton waren ongeveer,
15 moslims.
door MARINUS V.D. BERG
Gastgezin
In deze zomertijd zijn er in
Nederland veel gezinnen die
hun huis openstellen voor
kinderen uit Noord-lerland, uit
Berlijn, uit Polen, uit Roemenië.
Adrie Verwey, omroeppastor en
nauw betrokken bij de Pax-
Christi-kinderhulp vertelde me
dat zeer veel van die kinderen
komen via de
kinderbescherming. Veel van
deze kinderen hebben een
moeilijke jeugd. Ze zijn
opgegroeid in een sfeer van
geweld, haat en armoede. Een
sfeer waarin de waarden van
liefde en respect voor elkaar
nauwelijks een kans krijgen. We
weten dat het menselijk gedrag
diep beïnvloed wordt door de
ervaringen in de eerste jaren
van het leven. Wat voor ons
normaal gedrag is, het zich
houden aan regels waaraan wij
ons spontaan houden, is nog
niet voor een ander normaal en
vanzelfsprekend. De gezinnen
die dus een of meerdere
kinderen in hun huis uitnodigen,
ontmoeten vaak kinderen die
niet alleen een heel andere
levenservaring kennen, maar
die soms ook heel anders
reageren. Sommige mensen
verwachten dat deze kinderen
zich spontaan aanpassen aan
het gastgezin en dat ze
dankbaar zijn voor de geboden
gastvrijheid. Maar dat is niet
altijd het geval. Het gedrag van
de kinderen kan de indruk
geven van een ondankbaar
gedrag of van een verwend
gedrag. Het kan zijn dat zij niet
eten wat de pot schaft en
voedsel dat op tafel komt
terzijde schuiven. Een gastgezin
kan verlegen of zelfs geïrriteerd
raken door zo'n gedrag. Of er
kunnen boze verhalen door in
de wereld komen die verder
worden rondgebazuind.
Bijvoorbeeld dat het maar
ondankbaar werk is, dat het
gaat om verwende kinderen.
Het gaat niet om verwende
kinderen, maar veel meer om
kinderen die aandacht en liefde
en harmonie hebben gemist. Zij
zijn als mensen met diep
bevroren handen. Wanneer je
die handen te dicht bij de haard
houdt, gaan ze ondraaglijk pijn
doen. Zo heb ik geleerd uit het
boekje 'Teken eens een mens'
van Olga Rodenko. Wie veel
geweld en geestelijke
verwaarlozing heeft gekend,
kan hoe tegenstrijdig dit ook
mag klinken tegendraads
gaan reageren in een klimaat
van aandacht, zorg en
harmonie. Zoals iemand die
aandacht ondervindt soms gaat
huilen. De ondervonden
aandacht maakt het verdriet
los. Kinderen die uit een geheel
andere leefwereld worden
opgenomen in een Nederlands
gezin maken een zekere
cultuur-schok door. Die schok
moeten zij op hun wijze
verwerken. Voor de gezinnen
betekent dit dat zij niet steeds
hele brave en keurig
oppassende kinderen in huis
hebben. Ook van hen wordt
aanpassing gevraagd. Ook zij
moeten omgaan met gedrag
dat ze niet elke dag ontmoeten.
Dit alles beseffend is mijn
respect voor al deze
gastgezinnen dan ook groot. Ik
besef dat niet iedereen
gastgezin kan of wil zijn. Je
hoeft daarover ook geen
schuld- en schaamtegevoelens
te hebben. Ik stoor me wel aan
wilde verhalen die de kinderen
in een kwaad en verkeerd
daglicht plaatsen. Misschien is
ook dat wel onwetendheid
omdat onvoldoende bekend is
van de achtergronden. De
aanwezigheid van deze
kinderen in onze samenleving,
kan als we ons openstellen,
uitnodigen tot een vernieuwing
van onze levenshouding. Zoveel
zijn we als vanzelfsprekend
gaan zien, of als iets waar we
recht op hebben. Niet ver van
ons vandaan leven mensen in
omstandigheden die hen
dagelijks geestelijk en
lichamelijk schaden. Niet het
sluiten van grenzen, maar
zoeken naar nieuwe
verhoudingen en nieuwe
verdelingen zal de toekomst
menselijker maken. De
gastgezinnen laten iets zien van
die nieuwe toekomst.
OOK CONFRONTATIE PROGESSIEVEN EN CONSERVATIEVEN
SANTIAGO De leiders
van de Rooms-Katholieke
Kerk in Chili zijn er nog
niet uit, hoe zij moeten re
ageren, nu hun land van
een dictatuur op weg is
naar een democratie. Het
blijkt verre van gemakke
lijk een nieuwe rol te vin
den.
Sommige problemen hebben te
maken met de 'beschermde
democratie' die Chili nu kent,
andere vloeien voort uit de
druk van conservatieven, die
met steun van het Vaticaan
kerkelijke hervormingen, na
het Tweede Vaticaans Concilie
ingevoerd, willen terugdraai
en.
Tijdens de militaire dictatuur
van 1973 tot 1989 speelde de
kerk een belangrijke rol in de
verdediging van de mensen
rechten. Vooral het Vicariaat
van de Solidariteit, dat deel
uitmaakte van het aartsbisdom
Santiago, heeft op dit terrein
grote bekendheid gekregen. In
die tijd stond de kerk vooral
bij de armen en vervolgden in
hoog aanzien. „Het was een
tijd van moedige, op het evan
gelie gebaseerde hervormin
gen", zegt de theoloog prof.
Sergio Silva. „Wij kwamen
dichter dan ooit tevoren bij de
armen te staan."
Lager pitje
Sinds de installatie van presi
dent Patricio Aylwin in maart
vorig jaar hebben de bisschop
pen de neiging om de bemoei
enis van de kerk met de men
senrechten op een lager pitje
te zetten. Politieke partijen en
buurtorganisaties genieten
weer vrijheid van handelen en
hebben niet zoveel behoefte
meer aan bescherming door de
Bovendien roept de over
gangsfase waarin Chili zich
bevindt, bijzondere dilemma's
op. Dictator Augusto Pinochet
werd niet afgezet, maar trok
zich als president terug na on
derhandelingen over politieke
hervormingen. Hij bleef echter
opperbevelhebber van het le
ger.
De regering van Aylwin heeft
geen enkel individu wegens
schending van de mensenrèch-
ten onder de dictatuur voor de
rechtbank gesleept. Het rap
port van de commissie 'Waar
heid en Verzoening' over de
schendingen van de mensen
rechten ten tijde van het
bewind van Pinochet, onthul
de niet de naam van degenen
die voor de misdaden verant
woordelijk waren. Niemand is
na de publikatie van het rap
port in maart dit jaar voor de
rechter gedaagd om zich te
verantwoorden voor martelin
gen of andere inbreuken op de
mensenrechten.
Vele bisschoppen, vooral de
nieuwe aartsbisschop van San
tiago, Carlos Oviedo, hebben
aangedrongen op „waarheid,
gerechtigheid en verzoening".
De meesten zijn het erover
eens dat Chili zich in een
overgangssituatie bevindt en
doen er alles aan om geen di
recte kritiek te oefenen op
Aylwins regering.
Zonder hulp
De christelijke basisgemeen
schappen bezinnen zich op
hun plaats in de samenleving
en hetzelfde geldt voor vele
progressieve pastores. Vele ja
ren steunden zij de plaatselijke
groepen in hun politieke acti
viteit en maakten zij van hun
positie in de kerk gebruik om
zich met zaken bezig te hou*
den waaraan niemand anders
zijn handen durfde vuil te ma
ken. Plaatselijke groepen kun
nen het nu zonder hun hulp
stellen. „Wij willen de partijen
en volksorganisaties niet ver
vangen", zegt een missionaris
die in een achterbuurt van
Santiago werkt. „Nu het ieder
vrijstaat zich te organiseren, is
het moeilijk aan te geven, wel
ke rol de kerk kan spelen."
Het ledental van de basisge
meenschappen lijkt zich te sta
biliseren. Volgens waarnemers
zijn ze minder profetisch ge
worden, bemoeien ze zich
minder met politieke kwesties
en zijn ze meer bezig met in
terne zaken.
De leiding van de kerk is nog
altijd in handen van progres
sieve bisschoppen die zich tij
dens de dictatuur aan de kant
van het volk hebben opge
steld,zoals bisschop Carlos
Gonzales van Talca, voorzitter
van de bisschoppenconferen
tie. Maar de conservatieve
wind die Johannes Paulus II
en de curie door de kerk laten
waaien, is ook in Chili voel-
Gehoorzaamheid
Een voorbeeld daarvan is de
benoeming van Oviedo vorig
jaar als opvolger van de gema
tigde Juan Francisco Fresno.
Hoewel zijn verklaringen over
de mensenrechten en politieke
kwesties door progressieven
binnen en buiten de kerk wor
den toegejuicht, is hij op doc
trinair gebied een behoudend
man en legt hij grote nadruk
op gehoorzaamheid aan de bis
schoppen. Hij ontsloeg de coör
dinator van de christelijke ba
sisgemeenschappen, omdat
deze een alternatieve kerk
structuur zou voorstaan. In
maart dit jaar verbood Oviedo
de kruisweg, die tijdens de dic
tatuur elk jaar op Goede Vrij
dag werd gelopen en waarin
aan de hand van het lijdens
verhaal van Christus de
schendingen van de mensen
rechten in deze tijd aan de
kaak werden gesteld.
Ook andere conservatieven
zijn de laatste jaren bisschop
geworden, zoals Antonio Mo
reno in Concepcion, de derde
stad van het land.
De nieuwe bisschoppen missen
over het algemeen de visie en
moed van hun voorgangers.
Een voorbeeld is de nieuwe
hulpbisschop van Santiago,
Christian Caro. „Hij is een
sympathiek mens, maar een
typische priester van de res
tauratie", meent een waarne
mer. „Hij houdt zich vooral
bezig met de leer van de kerk,
de rol van de geestelijken en
hoe hij de kerkleden in het ga
reel kan houden."
Ook veel jonge geestelijken
passen in dit patroon. Hoewel
er diverse uitzonderingen zijn,
ontmoedigen vele nieuwe
priesters de leken om zich met
kerkewerk bezig te houden en
voelen ze zich meer thuis in
een parochie dan in een basis
gemeenschap. „De seminaries
leiden de priesterstudenten op
in een theologie van voor het
concilie en klerikalisme", zegt
Raul Rosales, onderzoeksme
dewerker aan het oecumeni
sche Diego de Medellin-cen-
In een recent nummer van het
jezuïetenblad Mensaje kriti
seert prof. Silva de kerk die
naar zijn mening vooral oog
heeft voor binnenkerkelijke
zaken. Hij veroordeelt de beze
tenheid van sommige kerklei
ders, die met name aandacht
hebben voor de juiste kazuifels
en priesterkleding, argwanend
staan tegenover vernieuwin
gen in het pastoraat en kritiek
op de kerk al snel opvatten als
ketterij. „Ik blijf het gevoel
houden dat de schitterende
kerkvernieuwing die we na
het concilie beleefden, beetje
TEGEN HYPOCRISIE EN WARS VAN GEWELD
De doorsnee hardrocker is een ruwe bolster met een
blanke pit. Die jongens denken soms dieper na over
het leven dan je uit hun simpele en vaak destructieve
teksten op zou maken. Onze popmedewerker ging
daarom eens bij een paar zware jongens doorzagen over
zaken die wat verder onder de oppervlakte liggen dan
een glas schuimend bier op de tapkast. Een internatio
nale conferentie per telefoon. Deelnemende landen:
Engeland, Duitsland en Amerika.
|<j00r met een grijze baard en een
HARRY DE JONG fanSe staf" A1 ziJn er genoeS
HAHHY DE JUNGmensen die wel dat simpele
geloof hebben. Maar zo'n ge
dachte zou mij geen rust ge
ven. Ik zou er eerder opstan
dig van worden. Er is immers
zoveel mis in de wereld. Hoe
zou God daar rustig op toe
kunnen zien zonder er iets aan
te doen? Dat wil er bij mij niet
LONDEN/TAMPA/KEULEN
Zanger Bruce Dickinson
van de Engelse heavyrockfor
matie Iron Maiden is hoogst
verbaasd als hij met een vraag
over religie wordt geconfron
teerd. „Ho maat, dat overvalt
me. Nou ja, ik heb er wel een
mening over. Op onze laatste
CD 'No prayer for the dying'
staat het nummer 'Holy Smo
ke'. Dat gaat over de hypocri
sie van Amerikaanse televisie
dominees. Die leggen het er zo
dik bovenop dat ze alleen
maar uit zijn op geld dat ik er
niet goed van word. Het doet
me deugd dat er de laatste ja
ren zoveel van die mannen
door de mand zijn gevallen en
dat publiekelijk bekend werd
dat sommige van hen niets an
ders zijn dan ordinaire vrou
wenjagers. Denk maar aan
Jimmy Swaggert. Als ik in
Amerika ben en ik zie die do
minees bezig, dan krijg ik de
neiging het televisietoestel uit
het raam te gooien. Nou nee,
niet dat ik dat ooit doen zou".
„Als je luistert naar het liedje
'No prayer for the dying'.hoor
je hoe wij over het geloof den
ken. In die tekst zing ik dat er
toch een leven na de dood
moet zijn. Maar niemand weet
dat natuurlijk zeker. Je kunt
het alleen geloven. Mijn eigen
overtuiging is in ieder geval
dat het leven niet ophoudt bij
de dood.
Op de één of andere manier
overleeft ieder mens. Ik weet
alleen niet in welke vorm. Ik
geloof niet dat een mens na
zijn dood met vleugeltjes op
een wolk zit en in een witte
jurk harp speelt. Ik denk ook
niet dat God een oude man is
Ter illustratie enkele citaten
uit 'No prayer for the dying':
'Er waren tijden dat ik me van
alles afvroeg/ Er waren tijden
dat ik huilde/ Wanneer mijn
gebeden werden verhoord/ Op
tijden dat ik stond te liegen
God geef me het ant
woord op mijn leven/ God
geef me het antwoord op mijn
dromen/ God geef me het ant
woord op mijn gebeden/ God
geef me het antwoord op mijn
bestaan". Waar een grote jon
gen al niet klein in kan zijn.
De leden van de Duitse metal-
band Rausch mogen ook met
recht zware jongens worden
genoemd. Hun podium-act is
naar eigen zeggen zo
angstaanjagend dat sommige
Duitse journalisten hen niet
eens durven interviewen. Valt
allemaal best mee Zanger/gi
tarist Peter Sarach blijkt zelfs
een minzame knaap die best
een boom wil opzetten over
religie. Hij begint meteen over
de situatie in Ierland. „Dat zit
me al jaren hoog. Twee men
sen met hetzelfde geloof die
elkaar naar het leven staan.
En dat terwijl hun beider God
hen leert: Gij zult niet doden.
Dat is te gek voor woorden.
Ik zag ooit in een documentai
re over Ierland dat twee groe
pen op elkaar begonnen te
schieten bij een begrafenis.
Dat is een stukje realiteit waar
ik mijn ogen niet voor sluit. Ik
De groep Rausch
heb dan ook enkele liedjes
over dat onderwerp geschre
ven. Ja, teksten zijn voor mij
altijd belangrijk geweest.
Toen ik begon met liedjes-
schrijven stopte ik er al een
boodschap in. Ik haat teksten
als: 'Ik houd van jou, ik blijf je
trouw'. Maar ik heb niet zo'n
duidelijke mening over religie.
Ik ben wel veel op zoek ge
weest naar de diepere dingen
in het leven. Ik kan echter
niet bepaald zeggen dat ik ant
woorden heb gevonden".
De Deathmetalgroep Noctur-
nus komt uit Tampa, Florida.
In hun teksten rekenen de
binken hardhandig af met alle
schijnheiligheid van sommige
christenen. Heavy stuff, dus.
Nocturnus-woordvoerder
Louis Panzer: „In onze teksten
staan duivel en God en goed
en kwaad heel extreem tegen
over elkaar. Dat doen we be
wust, als een soort reactie op
hoe er soms in de wereld
wordt omgesprongen met reli
gie. Hoe de ene geloofgroep
probeert de andere zijn opvat
ting op te dringen.
Wat mij betreft: ik vind dat de
mens in zichzelf moet geloven.
Onze tekstschrijver Mike
Browning sleept er vaak hor
ror-elementen bij, want dat
maakt zo'n liedje nog schok
kender. Het komt allemaal
wat cru over, maar zo is het
niet bedoeld Wij dringen de
mensen niet een bepaalde me
ning op en we zetten hen ook
ter
(ls'
In een interview met het blad Christen Democratischpi'lJ
kenningen heeft minister-president Lubbers uitsprakÈPeL
daan die in meerdere opzichten de aandacht trekke|e'0p
gaat vooral om de uitspraken over het confessioneel <Le Vi
wijs. Samengevat komt de redenering van Lubbers hfctale
neer: het is sociaal niet verantwoord een protestants-cfegel
lijke leerkracht thuis te laten zitten als er op een kathj De
school plaats voor hem is. Identiteit, aldus Lubbers, rj£rc
misbruikt ten koste van het sociale aspect. De houdin^
het CDA in de kwestie van werkloze leerkrachten en Lten
teit van het confessioneel onderwijs noemt Lubbersj
zeisch'. r™
De opvattingen
de minister-president zijn
T
weergave van het interview niet zo sterk onderl
Het voorbeeld van de protestantse onderwijsgevende d
aan de slag kan op een katholieke school is versimp
het het is niet terecht om op grond van één (versimpe
val een uitspraak te doen die algemene geldigheid
reert. Bovendien plaatst Lubbers wat hij noemt: 'het
tegenover de identiteit van een school. Opnieuw ge
bezwaar van een ongenuanceerdheid door de versim(1
Identiteit en sociale aspecten zijn niet 'los' verkrijgb;
kunnen niet als het ware tegen elkaar worden uitgesj
HET is dan ook niet zo interessant om op basis van di
teerde uitspraken met de minister-president inhoude
discussie te gaan. Belangrijker lijkt de vraag wat Lubb
genlijk heeft willen zeggen met zijn uitspraken. De mi
president zegt, zo is de ervaring, niet iets zonder bedoel
Zijn uitspraken moeten waarschijnlijk vooral worden
terpreteerd als spraakmaker voor een discussie in het
Tot nu toe is heel veel wat met de onderwijsvrijheid
identiteit) te maken heeft 'heilig' voor het CDA. De
waarop het CDA de belangen van de vrijheid van ond„
en die van het confessioneel onderwijs onder één n
brengt en verdedigt, krijgt echter een steeds kleiner
vlak. Niet alleen op het niveau van de fracties in het
ment, maar ook in de samenleving. Wellicht acht
het nuttig door middel van prikkelende opmerkingen
cussie in eigen gelederen te stimuleren en van de
paden af te leiden. We wachten af.
0 em
fap£
>pel
beje)
p
LEIDSCHENDAM Het
diaconaat van de Neder
landse Hervormde Kerk
is bezorgd over het
„schijnbare gemak" waar
mee maatregelen om het
gebruik van de wao terug
te dringen al bij voorbaat
als onvermijdelijk lijken
te worden aanvaard.
De Generale Diaconale Raad
(GDR) erkent in een brief aan
het CNV en het Landelijk
wao-Beraad dat de voortdu
rende groei van het aantal ar
beidsongeschikten zorgwek
kend is en een ongetwijfeld in
grijpende aanpak vereist. Maar
het heeft de indruk dat vaak
de verantwoordelijkheid voor
het ontstaan van de prol? va
erg eenzijdig bij de
wordt gelegd. Er besta"^e
voldoende aandacht vfn
verantwoordelijkheid vFm^
groot aantal werkgev<jvo"
voor het vertrouwen dalF*
menleving als geheel n+"'ei
trekking tot de werkir|ett®
de wao mocht koestereirsc'1
De GDR deelt de bezorj'an(
van hen die door de mai
len die het kabinet eindj
week aankondigde, drejcl]
worden getroffen. „Wai
week hebben honderdi
den mensen naast
van hun ziekte of handij
naast het verdriet dat
meer kunnen deelnemi
het arbeidsproces
extra zorg bijgekregei
over het materiële besi
de komende jaren".
n
met aan tot bepaalde dingen".
„Ik ben van mening dat het
geloof door de eeuwen heen
door veel mensen verkeerd
geriterpreteerd is. Te vaak
hebben te veel christenen zich
overgegeven aan valse hoop
op een beter leven na de dood.
Daarom hebben ze het er in
dit leven maar op aan laten
komen. Net als in de gelijkenis
uit de bijbel van die knecht
die zijn talenten begroef tot de
landheer terug kwam. Natuur
lijk geloof ik in een leven na
de dood. Misschien bestaat er
wel zoiets als rericarnatie, ik
weet het niet. Maar wat zou
het een verspilling zijn als ie
mand doodging en al zijn
energie verdween in het
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax 071 - 134 941
Postadres. Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor. Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon 070-3190 933
Telefax 070-3906 717.
Postadres Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Chef-redacteur: G - J Onvlee
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L.
Stadsredactie L
-te z
it k
lijk
dat
de c
be
korf
heef
het
kruf
Stadsredactie Leiden (tel. 071 - 144 046 of 071 - 144 047): R. Kleijn (chef)) gL
Katsman. drs. J. van Zeijl.
n Herpen (chef), F Buurman.
Sport Leiden e.o. (tel. 071 -144 049)* K v
lie (tel: 070-3190 815):
n Haersma Buma, A. van Holst
- Voorbij, R. de Roo, drs. K. M
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): K. van Wees (chef), G. Ansems, B. Jansma
H. Piet. I
NIQl
P
jerd
ter
lid
4U;
lil'. I s.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P. van
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis,
(tel 070-3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten v
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting F
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in NeA^Q
en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swl""®
M van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. In 't Hout (cht
leveld. D. Hofland, P. Koopman en D. van Rietschoten.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag), [en
drs D J van den Bergh (Peking), drs H. Botje (Tunis), A Courant (Athi
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs A. Heering (I.
B. van Huët (Parijs), M. de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw DelhPvr'
F Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R Vunderink (Mofflf
W Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgraingt
F Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid v
en publicatierechten van The Times e
ster: M de Cocq.
°4p
Nabezorging
Telefoon 071 - 122 248 op ma. t/m v
tot 15 00 uur
in 08.30 tot 17.00 uur
n 18.00 tot 19.00 uur, op za. van
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal 78,60
per jaar 299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kaï
Bankier*
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
Rijswijk 070 - 390!
Aartsbisschop Fresno
FOTO: UPI
