Gasverbruik in Europa
stijgt met 50 procent
ichtig procent minder ammoniak van rundveemest
Onderhandelingen sjor-eao gaan door
BEURS VAN AMSTERDAM
%OMIE
SeidóaQowuvnt
DONDERDAG 11 JULI 1991 PAGINA 7
ïbouwschap ontevreden met plannen
JAAG Het Landbouw-
ontevreden over de
i van de Europese Com-
jom de prijzen en de quo-
landbouwprodukten te
<ln. „We worden besto-
fei een woordvoerder van
hndbouwschap. „De Ne-
Hse boeren worden afge-
bmdat ze efficiënt wer-
Irdt weliswaar compensa-
Joden om het verlies aan
[en op te vangen, maar
een klein gedeelte van
Jderlandse boeren komt
(or in aanmerking. De
I het toch met ongeveer
procent minder inko-
ioeten stellen. Zij zullen
1 de lasten van het plan
moeten dragen, maar worden
overgeslagen bij de verdeling
van de lusten".
„Natuurlijk, ook wij vinden dat
de overproduktie moet worden
aangepakt. Maar dat kan beter
door vrijwillige produktiever-
mindering te stimuleren met fi
nanciële prikkels. Wij denken
dat dat effectiever is maar geen
cent meer kost dan de plannen
van Brussel".
De Europese Raad voor land
bouwministers zal komende
maandag de voorstellen van de
Commissie bespreken. Daarvoor
zal het Landbouwschap in een
gesprek met minister Bukman
van landbouw (tevens voorzit
ter van de Raad) erop aandrin
gen het plan tegen te houden.
Schuld Oostblok
aan Duitsland:
26 miljard
BONN De landen van de Come
con, de vorige maand opgeheven
handelsorganisatie van het Oostblok,
zijn de vroegere DDR ongeveer 23
miljard mark (ƒ26 miljard) schuldig.
De regering van het herenigde Duits
land wil dat geld opeisen, maar heeft
weinig hoop dat dat volledig zal luk
ken, zo hebben functionarissen van
het Duitse ministerie van financiën
gisteren verklaard. De schuld is ont
staan doordat de DDR een overschot
had in de handel met de Comecon-
partners.
Willem Smit honorair
consul van Hongarije
AMSTERDAM De Nederlandse za
kenman Willem Smit (Datex, Newtron)
wordt honorair consul van Hongarije met
vestigingplaats Amsterdam. Hij zal for
meel eind augustus in dienst treden om
Nederlandse investeerders te interesseren
voor het Oosteuropese land. Smit zegt
zijn benoeming te danken te hebben aan
contacten die hij eerder via een persoon
lijk bedrijf en Newtron heeft opgedaan in
Hongarije. „Ik heb destijds contacten ge
had op regeringsniveau in Budapest. Eni
ge tijd geleden ben ik benaderd of ik de
functie van honorair consul in Nederland
zou willen bekleden. Daar heb ik later in
toegestemd." Eind volgende maand zal
Smit nog een gesprek hebben met de am
bassadeur van Hongarije, Istvan Csejtei.
Nog deze maand besluit
computerdivisie Philips
APELDOORN Nog deze maand wordt
een besluit verwacht over de toekomst van
de computerdivisie van Philips in Apel
doorn. Het Amerikaanse computerconcern
Digital is de belangrijkste kandidaat voor
het overnemen van Philips Information
Systems, waarbij 8500 mensen in dienst zijn
van wie 1800 in ons land. De divisie, die in
het afgelopen jaar is geherstructureerd en
daardoor aantrekkelijker is geworden voor
onvername, produceert computernetwerken
en mini-computers. Geen personal compu
ters, want die blijft Philips zelf maken. De
vakbonden staan in het algemeen positief
tegenover het overnemen van het bedrijf.
Zowel Philips als Digital Equipment Corpo
ration (DEC) bevestigen dat er gesprekken
zijn.
EN NIET
30RD
so wil af
Spaanse
iSeda
[EM Een groep
len Spaanse banken
)t akkoord gegaan
een herstructure-
lan dat het Arn-
chemieconcern
leeft gepresenteerd
kader van de ver-
'an zijn belang van
rocent in de noodlij-
textielvezelfabriek
la de Barcelona.
left Akzo gistermiddag
leeld. La Seda zal nu
n naar 'andere Spaan-
:tpartijen' waarmee al
;ken gaande zijn, aldus
irdvoerder van Akzo.
ken konden tot het
lur reageren op het
van Akzo om La Seda
:t symbolische bedrag
ta over te nemen,
Akzo bereid was om
jacht miljard peseta
I miljoen) aan schulden
ssen. „Precies één bank
ontact met ons gezocht
'gs te zeggen waarover ze
lelfiwilden spreken", aldus
siepan.
pl in plaats van de aan-
acht miljard peseta
Sen voor 3,7 miljard pe-
66 miljoen) garant
[omdat hierover al af-
fg\ waren gemaakt. Voor
gerende 4,3 miljard pese-
|J7 miljoen) gebeurt dat
ft meldt Akzo. De totale
wan de Spaanse onder-
beloopt op dit moment
jard peseta (/"230 mil-
[olgens Akzo zal deze in
is toenemen tot 15 mil-
keta 267 miljoen). Het
pse concern meent dat
jaan als aandeelhouder
eda tot ontverantwoord
inanciële consequenties
len."
5 de zegsman heeft
tt jaren bij de directie
longen te saneren. De
bij La Seda is ver-
d toen Spanje toetrad
]uropese Gemeenschap,
schermende tolmuren
en de Spaanse tex-
strie, waaraan La Seda
kwam in een crisis te-
lok de export was geen
De kostenstructuur was
door verouderde
es en teveel werkne-
derd banen
bij Bocol
AAG Bocol, een on-
van het aannemings-
NBM-Amstelland, wil
1 van de activiteiten af-
Het bedrijf, dat vesti-
heeft in Malden, Uit-
in Den Haag, wil hon-
jan de ruim 170 man
iel aanmelden voor col-
intslag. Er zal'een soci-
voor de betrokken
imers worden opge-
Idus NBM-Amstelland.
'erzorgt voor de groep
mstelland Infrastruc-
!ilieu het materiaalbe-
DIRECTEUR GASUNIE VOORSPELT
BERLIJN Het verbruik
van aardgas in Europa zal
de komende twintig jaar
met 200 miljard kubieke
meter per jaar, ofwel vijf
tig procent, toenemen. De
stijging kan nog forser uit
vallen als meer energie
centrales overschakelen
van kolen en stookolie op
gas. Deze voorspelling
deed drs. A.H.P. Grotens,
hoofddirecteur van de
Gasunie, vanmorgen tij
dens een conferentie van
gasproducerende landen
in Berlijn.
Volgens Grotens beschikt de
wereld over ruimschoots vol
doende gasvoorraden om de
energievraag in Europa in
clusief Oost-Europa en de Sov
jetunie tot vér in de vol
gende eeuw te dekken. Hij
wees er op dat de bewezen
gasreserve in de wereld in
twintig jaar meer dan verdrie
voudigd is: van 50.000 biljoen
kubieke meter tot 135.000 bil
joen kubieke meter. Daarbij
komen nog voor 100.000 bil
joen kubieke meter aan waar
schijnlijke reserves in de Sov
jetunie alleen.
Investeringen
Tijdens de conferentie werd
duidelijk dat gigantische in
vesteringen nodig zijn voor de
winning, de exploitatie en het
transport van aardgas, alsmede
in de modernisering van de
Oosteuropese en Sovjetrussi-
sche energiesector. Grotens
sprak in dit verband van een
„Herculeïsch karwei", dat al
leen al in Oost-Europa en in
de USSR 2.500 miljard dollar
vergt. In West-Europa moet
voor circa 200 miljard dollar
vertimmerd worden. Grotens:
„In mijn visie zijn het dan ook
eerder financieringsvraagstuk
ken die het bereiken van de
doelstellingen in de weg staan
dan ondernemingskracht en
kennis".
De mogelijkheden tot bespa
ringen op het gasverbruik in
de Sovjetunie zijn volgens de
Nederlandse Gasunie enorm.
Door zuiniger en efficiënter
om te springen bij het gebruik,
beheer en transport van gas in
de Sovjetunie zou zelfs zonder
opvoering van de netto-pro-
duktie aan de extra vraag uit
heel West-Europa voldaan
kunnen worden. Grotens geeft
niet alleen uit milieu-oogpunt,
maar ook vanwege financiële
redenen aan dit scenario de
Drs. A.H.P. Grotens, hoofddi
recteur van de Gasunie.
foto: sp
voorkeur. „Het aanboren van
nieuwe gasvelden is namelijk
vanwege de enorme transport
kosten veel duurder".
De Gasunie heeft zich bereid
verklaard met kracht mee te
werken aan de ontwikkeling
van een gezamenlijke Euro
pees/Russische energiemarkt,
zoals Lubbers vorig jaar in
Dublin voorstelde. Vooral op
het gebied van nieuwe techno
logie en energiebesparing kan
de Nederlandse gasindustrie
de Sovjetunie veel know-how
leveren, meent Grotens.
VNU - dagbladen
moeten zes miljoen
gulden bezuinigen
NIJMEGEN De VNU-dag-
bladen moeten dit jaar geza
menlijk vijf tot zes miljoen
gulden bezuinigen. Dat heeft
directie-voorzittter J. van Tie
nen gisteren bevestigd. Bespa
ringen zijn noodzakelijk om
het rendement van de dagbla
dengroep te verbeteren.
Volgens Van Tienen hebben
de betrokken dagbladen te
maken met teruglopende ad
vertentie-inkomsten. Het ad
vertentievolume is in het eer
ste half jaar van 1991 gemid
deld met 3 tot 4 procent ge
daald. Terwijl volgens Van
Tienen de kosten stijgen.
De dagbladen moeten op de to
tale kosten 2,5 procent bespa
ren. Van iedere krant wordt
naar rato een bijdrage ver
wacht. De directie van de dag
bladengroep heeft de bedrij
ven geen concrete maatrege
len voorgelegd. Alle werk
maatschappijen zijn uitgeno
digd binnen twee maanden be
zuinigingsvoorstellen te ont
wikkelen. Daarbij moeten alle
geledingen een bijdrage leve
ren. Van Tienen verwacht wel
dat een vacaturestop bij de be
trokken kranten onvermijde
lijk zal zijn.
De VNU-dagbladengroep om
vat De Gelderlander, De Stem,
De Limburger, het Dagblad
voor Noord-Limburg en de
Brabant Pers (Eindhovens-
/Helmonds Dagblad, Het
Nieuwsblad en Brabants Dag
blad) met een gezamenlijke
oplage van naar schatting
740.000 kranten. Volgens Van
Tienen vertoont de oplage nog
steeds een kleine groei.
De bezuinigingen bij de dag
bladen zijn onderdeel van een
omvangrijk bezuinigingspro
gramma bij alle divisies van
het VNU-concern. Dit voor
jaar kondigde de VNU al aan
dat de winst in 1991 met 20
procent zal afnemen. Vorig
jaar daalde de concernwinst
met zeven procent tot 146 mil
joen gulden. Volgens een
woordvoerder zfjn de vorige
maand alle groepsdirecteuren
gevraagd voorstellen te doen
om het resultaat te verbeteren.
Stakende sjorders laten met het opsteken van de hand weten door te staken tijden
FNV.
van de Vervoersbond
foto: anp
ROTTERDAM Het
overleg over een cao bij
de sjorbedrijven in de
Rotterdamse haven is
vandaag voortgezet. De
werkgevers besloten gis
teravond om toch aan de
onderhandelingstafel te
verschijnen. „Wel hebben
wij nog steeds de grootste
moeite met de opstelling
van de Vervoersbond
FNV.
Maar wij onderhan
delen vanuit de verant
woordelijkheid die wij
hebben", zo zei cao-onder
handelaar P. van der Sluis
van de werkgeversorgani
satie SVZ.
Een delegatie van de vervoers
bond CNV begon vanmorgen
toch aan het overleg over een
cao bij de sjorbedrijven in de
Rotterdamse haven. Gister
avond was nog onduidelijk of
de vervoersbond CNV aan de
cao-onderhandelingen zou
deelnemen. De bond wilde
aanvankelijk pas praten met
de werkgevers en de vervoers
bond FNV als de sjorders van
daag weer aan het werk zou
den gaan. Dit is niet gebeurd,
maar gezien het belang van
het overleg heeft de vervoers
bond CNV toch besloten mee
te doen.
De werkgevers verwijten de
Vervoersbond FNV nog steeds
- dat de bond gistermorgen de
sjorders niet heeft opgeroepen
om de staking te beëindigen.
Volgens Van der Sluis hebben
de werkgevers de grootste
moeite om terwijl de stakingen
voortduren te gaan onderhan
delen. Over de opstelling van
de Vervoersbond FNV na het
zestien uur durende agenda-
overleg van dinsdagnacht en
aanvaarding van het eind
voorstel van bemiddelaar Paul
Rosenmöller, zal nog een har
tig woordje worden gesproken,
zo verzekert Van der Sluis.
Het eindvoorstel van Rosen
möller heeft er toe geleid dat
stuwers en sjorders van de ar
beidspool SHB gisteren weer
aan het werk zijn gegaan bij
ECT. Hierdoor wordt er vol
gens directeur H. Schut van
ECT weer normaal gewerkt op
de marineschepen van het
Amerikaanse leger, die mate
rieel aan boord hebben dat uit
de Golf wordt teruggebracht
naar Duitsland. Dit heeft tot
gevolg dat de Amerikanen
hebben besloten om een schip
dat voor Hoek van Holland lag
te wachten, niet uit te laten
wijken naar Antwerpen, maar
het gewoon bij ECT te laten
behandelen. Het feit dat er nu
gewerkt wordt, heeft volgens
Schut een positieve uitstraling
op de beslissingen van de
Amerikanen.
t INTRODUCEERT NIEUW PROCÉDÉ TEGEN ZURE REGEN
J. VERKERK
[EM Een nieuw
ontwikkeld door
fcmiegigant DSM en
Stallatieconcern GTI
!e uitstoot van am-
k bij het uitrijden
jindveemest met 80
|t verminderen.
)or wordt de totale
e van ammoniak op
tundveebedrijf met
[ste 40 procent te-
[rongen. Dit maakte
Frank, verkoop-di-
k" van DSM-Agro
|n in Arnhem be-
I land komt jaarlijks
jton ammoniak in het
door de intensieve vee-
jestig procent van die
uittoot is afkomstig van rund
veebedrijven. De ammoniak is
één van de hoofdoorzaken van
de zure regen in ons land.
Gedurende twee jaar heeft
DSM samen met GTI geëxpe
rimenteerd met een systeem
waarbij de rundveemest vlak
voor die wordt uitgereden,
wordt bewerkt met salpeter
zuur. De ammoniak verandert
daardoor in het niet vluchtige
ammonium. Op deze wijze
wordt de ammoniak-emissie
bij het uitrijden met 80 procent
verminderd. De boer kan be
ter de mest doseren en uitrij
den tijdens het groeiseizoen.
Hij bespaart zich hiermee ruim
twintig procent op het kunst-
mest-gebruik. In tegenstelling
tot de varkenshouderij heeft
de rundveehouderij niet zozeer
een mestoverschot alswel een
ammoniakoverschot. Het nu
geïntroduceerde procédé zou
een oplossing van dit probleem
kunnen betekenen.
Volgens DSM heeft het minis
terie van milieu (VROM) en
thousiast gereageerd. De
DSM/GTI-combinatie ver
wacht dan ook spoedig onthef
fing van de nieuwe verorde
ning waarbij boeren verplicht
worden mest ondergronds te
verwerken (injecteren).
DSM en GTI (een installatie
bedrijf met 7000 medewerkers
en een omzet van 1,2 miljard)
richtten samen een joint-ven
ture op, die onder de naam
Nutramon de commercile toe
passing van het systeem vol
gend jaar aan de man, liever
gezegd de boer zal brengen. In
drie bedrijven, waarvan een in
het Gelderse Pannerden ver
zorgt Nutramon dit jaar zveel
mogelijk demonstraties. De
peetvaders van Nutramon
konden (of wilden) gisteren
niet zeggen hoeveel investe
ringen het nieuwe procédé
van de individuele boer vergt.
Globaal is de nieuwe methode
WMÊ
Vlak voordat de boer de mest uitrijdt, moet hij deze met salpe
terzuur vermengen, waardoor de ammoniak wordt omgezet in
ammonium. foto: sp
in ieder geval pas interessant
voor een veeboer met mini
maal 50 a 60 koeien. De kosten
voor de DSM chemicaliën
worden dan gedekt door de
besparing op het kunstmest-
gebruik. Daarnaast vergt de
GTI-installatie 'enkele tien
duizenden guldens'.
DSM Agro en GTI zeggen in
een vergevorderd stadium te
zijn met het beproeven van
toepassingen van hun procédé
in de rundveestal en ae mes-
topslag. Wanneer men daarin
slaag zal de totale ammoniak-
emissie op het rundveebedrijf
met meer dan zestig procent
verminderen. Nu beperkt het
proces zich tot het chemisch
bewerken van de mest vlak
voor het uitrijden. De op het
totaal bereikte vermindering
van 40 procent ligt al hoger
dan de voorgeschreven ver
mindering van 30 procent, die
het Nationaal Milieu Plan in
1994 verplicht stelt.
Noteringen van donderdag 11 juli 1991 (tot 10:50 uur)
90 1.05
90/6.50
86/87 5% st.
90/2.85
ho dd la dd
39.40 7/5 30 80 15/1
133.90 3/4 101.10 16/1
87.30 4/4 60.50 16/1
118.20 13/6 70.90 16/1
186.20 27/6 162.50 7/1
61.40 9/4 44.30 8/1
83.00 3/6 74.50 16/1
213.00 14/5 170.70 16/1
89.50 4/4 66.60 30/1
64.50 22/3 43.30 8/1
28 40 15/4 16.60 16/1
154.50 10/5 116.104/2
118.70 4/4 84 50 3/1
89.70 17/4 67.30 16/1
37.6017/6 24.1014/1
36.30 9/4 25.30 16/1
10.40 1/3 4.00 26/6
163.60 18/4 129.60 16/1
65.20 19/6 38.70 16/1
89.20 2/7 51.00 16/1
86.30 15/5 68.50 2/1
54.10 15/4 46 30 4/3
31.40 18/6 19.3030/1
56.40 17/4 33.80 14/1
165.10 10/5 122.90 24/1
60.00 2/4 33.80 7/1
54.7011/7 33.50 2/1
203.00 2/5 163.50 7/2
32.7017/6 19.7016/1
38.60 5/4 26.60 16/1
104,20 18/4 84.30 16/1
57.60 6/6 51.60 23/1
117.80 117.90
hoogovwu c
hunLdoug.
intern.mul
intrad gr c
149.50 149.60 149.40
158.90 158.70
180.50 181.50 182.50
101.80 101.50 101.50
Océ en Ahold
flaneren langs rustig
Beursplein 5
AMSTERDAM Océ-Van
der Grinten en Ahold waren
gisteren de smaakmakers op
de Amsterdamse effecten
beurs. Océ wist evenals dins
dag garen te spinnen bij de
gunstige cijfers over de eerste
zes maanden van het gebroken
boekjaar. De kantoorleveran
cier werd 1,20 meer waard
op 53,20. Ahold won, ge
steund door een hogere dollar
koers, 1,60 op 82,50.
Elders, op het koersenbord kon
naast de hogere dollar ook een
hogere opening op Wall Street
voor enige beweging zorgen.
De stemmingindex sloot uit
eindelijk 0,3 punt hoger op
93,1. De koersindex steeg van
197 tot 197,9. De totale omzet
beliep een relatief bescheiden
ƒ1129 miljoen, waarvan de
aandelen 452 miljoen voor
hun rekening namen. De obli-
gatiemarkt noteerde fractio-
neel hoger.
Bij de internationals ging Ko
ninklijke Olie 1,10 vooniit
naar 158,90, terwijl Akzo vier
dubbeltjes inleverde op
ƒ112,60. Beleggers waren ken
nelijk niet onder de indruk
van de bekendmaking dat het
Arnhemse concern de verlies-
BEURS
gevende meerderheidsdeelne
ming La Seda van de hand
gaat doen. Nabeurs werd be
kend dat de banken het voor
gestelde herstructureringspro
gramma voor La Seda niet
hebben geaccepteerd. Philips
kon vier dubbeltjes aandikken
tot 30,60.
Minder goed verging het
Hoogovens, die een procent of
wel zestig cent van de koers
zag afgaan op 59,20. Handela
ren wezen op een slechte
winstverwachting bij beleggers
over het eerste halfjaar voor
het staalconcern. Volmac kon
de opwaarste tendens van
dinsdag niet volhouden en
verloor een dubbeltje op
19,40. Branchegenoot HCS
kwam niet van zijn plaats en
sloot onveranderd op 4,20.
De jongste saneringsplannen
van de grootaandeelhouders
lijken het vertrouwen van de
beleggers nog niet te herstel
len.
Op de parallelmarkt kon het
Venlose uitvindersfondsje
DocData ruim 13,5 procent
(vijf dubbeltjes) bijschrijven op
4,20, terwijl Rood Testhouse
drie dubbeltjes (ruim 4,5 pro
cent) van de koers zag afbrok
kelen op 6,30.
