5uid-Afrika reageert
erdeeld op einde
merikaanse sancties
Van den Broek niet pessimistisch
Frankrijk verklaart
oorlog aan immigratie
Rechtlijnig
Amerika
verklaart
de oorlog aan
'het slechte'
Politie Peru schiet
burgertoestel neer
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
'AlTENLAND
CeidóeSou/itwt
DONDERDAG 11 JULI 1991 PAGINA 5
Vrijheid twee van
'Zes van Sharpeville'
JOHANNESBURG
Twee van de 'Zes van
Sharpeville' zijn gisteren in
Zuid-Afrika vrijgelaten.
Oupa Diniso en Joshua
Khumalo werden met vier
anderen ter dood veroor
deeld wegens betrokken
heid bij de moord in 1984
door een menigte op een
raadslid van het het zwarte
woonoord Sharpeville. Hun
vonnissen werden na ver
ontwaardigde reacties van
de internationale gemeen
schap omgezet in levens
lang. Vorige week kondig
de president F.W. De
Klerk de vrijlating aan van
4200 gevangenen die voor
het eerst waren veroor
deeld. Daartoe behoren ook
Diniso en Khumalo.
Idoor
BOB VAN HUËT
PARIJS De Franse rege
ring heeft gisteren 'de oorlog'
verklaard aan de clandestiene
immigratie. Na de wekelijkse
ministerraad werd een serie
maatregelen aangekondigd ter
'beheersing' van het probleem.
De verharding van het beleid
volgt op een gespierde verkla
ring van premier Edith Cres-
son. Zij wil 'speciale vliegtui
gen' inzetten om illegalen
massaal terug te sturen naar
hun land van herkomst. De
'rechtse' uitspraak zorgde voor
onrust binnen haar eigen soci
alistische partij.
De serie maatregelen omvat
onder meer een striktere con
trole op de Franse consulaten
bij de uitgifte van visa. De
identiteitscontrole aan de
Franse grenzen zal worden
versterkt om 'misbruik' van
het asielrecht tegen te gaan.
Cresson wil strengere straffen
tegen ondernemers die illega
len werk bieden. Een nieuw
wetsvoorstel is hiervoor in
voorbereiding. Buitenlandse
werkgevers kunnen bij over
treding Frankrijk worden uit
gezet, terwijl Franse werkge
vers in beslagname van hun
onderneming riskeren.
Om een einde te maken aan
de slepende procedures bij de
asielaanvraag wil de regering
al diegenen toelaten die voor 1
januari 1989 hun aanvraag
hebben ingediend. „Op voor
waarde dat ze in Frankrijk
wonen, een baan hebben en
niet in aanraking zijn geweest
met justitie", aldus regerings
woordvoerder Jack Lang.
Politieke waarnemers zien het
anti-immigratie-offensief van
de Franse regering vooral als
een poging om terrein terug te
winnen in de publieke opinie.
Zowel premier Cresson als
president Mitterrand gaan mo
menteel gebukt onder een
sterk gedaalde populariteit.
Idoor
JO WIJNEN
DEN HAAG Alle
twaalf landen van de Eu
ropese Gemeenschap zul
len functionarissen naar
Joegoslavië sturen om
deel te nemen aan de EG-
waarnemingsmissie die
tussen de vijftig en zeven
tig personen omvat.
De missie zal, ook al omdat
Joegoslavië daarom uitdruk
kelijk heeft gevraagd, zo snel
mogelijk aan het werk gaan en
zal toezicht houden op het
staakt-het-vuren dat de partij
en afgelopen zondag, na be
sprekingen met de EG-trojka,
zijn overeengekomen. Wellicht
kan de complete missie binnen
vijf dagen in Joegoslavië aan
wezig zijn.
Een en ander hebben de EG-
ministers van buitenlandse za
ken gisteren in Den Haag be
sloten. Er is op dit ogenblik al
een voorlopige waarnemers-
missie van de EG in Joegosla
vië, waarvan functionarissen
uit Nederland, Luxemburg,
Portugal en van de Europese
Commissie te Brussel deel uit
maken.
De waarnemersmissie zal uit
zowel militairen als burgers
bestaan, maar zal in Joegosla
vië in 'burgerkleding' opere
ren. De waarnemers zullen
hun werkzaamheden voorals
nog tot Slovenië en Kroatië
beperken. Pogingen van voor
al de Duitse minister van bui
tenlandse minister, Genscher,
ook waarnemers naar Servië
te sturen, leden gisteren schip
breuk, vooral omdat Servië
geen partij is in het Brioni-ak-
koord.
De EG-ministers besloten gis
teren ook dat de bevindingen
van de waarnemers aan de
vijfendertig CVSE-landen zul
len worden medegedeeld. Er
zal nog worden bekeken of het
waarnemersteam met functio
narissen met niet-EG-landen
kan worden uitgebreid.
Goedkeuring
Terwijl de besprekingen van
de ministers nog in volle gang
waren, werd minister Van den
Broek, die als voorzitter op
trad, gisteren telefonisch op de
hoogte gesteld van de goed
keuring die het Sloveense par
lement aan het Brioni-akkoord
van afgelopen zondag heeft
gegeven. „Nu moeten ae fede
rale autoriteiten van Joegosla
vië zich nog achter het ak
koord scharen en het volledig
onderschrijven", aldus minis
ter Van den Broek, die zei een
snelle beslissing op dat stuk
van Belgrado te verwachten.
De minister ontkende iets te
weten van mogelijke geheime
onderhandelingen tussen de
afgescheiden republieken Slo
venië en Kroatië over bepaal
de onderlinge grensregelingen.
„Ik kan alleen maar zeggen
dat het van het allergrootste
belang is dat de onderhande
lingen tussen de afgescheiden
republieken en de federale au
toriteiten nu snel op gang ko
men", aldus Van den Broek.
De EG zal die onderhandelin
gen overigens niet leiden. Tij
dens het Haags overleg is wel
besloten dat de Gemeenschap
als waarnemer bij de gesprek
ken aanwezig zal zijn als Joe
goslavië daar uitdrukkelijk om
vraagt. Minister Van den
Broek toonde zich gisteren
niet pessimistisch over de ont
wikkelingen in dat land. „Men
beweegt zich geleidelijk in de
richting van onderhandelin
gen. Wat dat betreft zijn de za
ken sinds afgelopen zondag de
goede kant uitgegaan", aldus
minister Van den Broek.
WASHINGTON Dat ik geregeld een glas wijn
drink en nogal eens een sigaartje opsteek, dat zou
mij hier in Amerika tot een verworpeling maken,
ware het niet dat ik een buitenlander ben en veel
Amerikanen genegen zijn mijn merkwaardige
gewoonten te accepteren als uitingen van een
exotische cultuur.
Was ik Amerikaan onder de Amerikanen geweest,
dan had een prettige verstandhouding met alcohol
en nicotine mij ernstig kunnen opbreken. Zo ver is
de jacht in de VS doorgedreven op alles wat
ongezond is en op een ieder die nog gezonder zou
kunnen leven, dat menig Amerikaan zijn baan kan
verliezen als hij zich ooit ook maar een moment
bezondigd heeft aan een korte flirt met het kwaad.
Ook al heeft het vergrijp plaatsgehad in de
intimiteit van de eigen woning.
Er zijn nu zesduizend middelgrote tot grote
ondernemingen in Amerika die geen rokers
aannemen. Een nog groter aantal bedrijven wenst
niemand in dienst te hebben die ooit, hoe weinig of
waar dan ook, bier of erger drinkt. Sommige van
die firma's ontslaan op staande voet de
personeelsleden die worden betrapt. Ene meneer
Winn, werkzaam bij Best Lock Corp. in
Indianapolis, vloog onlangs de laan uit toen hij de
bekentenis aflegde enkele jaren geleden eens
enkele alcoholische consumpties te hebben
genoten. Hij was ten tijde van het misdrijf al in
dienst van Best Lock en was nu dus alsnog de klos.
'No drinking, ever', zei de arbeidsovereenkomst.
De gemeente Athens in Georgia gaat zo mogelijk
nog verder, door geen mensen meer als ambtenaar
in dienst te nemen die een betrekkelijk hoog
cholesterolgehalte in het bloed hebben.
Sollicitanten mogen nog zo fit zijn, als hun
bloedvet de 'gemeentelijke norm' overschrijdt, is
het mis. Dat de afkondiging van taboes een
averechts effect kan hebben, lijkt in dit land van
zedelijke rechtlijnigheid ondergeschikt aan de
simpele plicht het slechte de oorlog te verklaren.
En zo zie ik kinderen in de metro van New York
stoer sigaretten staan inhaleren voor de poster van
een geraamte met cowboyhoed, dat te paard door
een kerkhof stapt. 'Kom naar waar de kanker is',
staat eronder. Tekening en tekst zijn van een
tienjarig meisje dat de anti-rook-tekenwedstrijd
van de gemeente New York heeft gewonnen.
En wat te denken bij voorbeeld van het feit dat er
hier bij mij in deze buurt van Washington scholen
zijn die de ouders van leerlingen vragen om thuis
geen alcohol aan zichzelf en aan de kinderen te
schenken en... om in een brief aan de school dat
huiselijk alcoholtaboe formeel te bevestigen. In
klassen met een hoge ouderlijke respons moet de
psychologische druk op kinderen wier vader en
moeder thuis wel een borreltje voor het eten
wensen te blijven drinken, verpletterend zijn.
Vaak moet ik nog denken aan de ervaring,
inmiddels enkele jaren geleden, dat ik hier ineens
een dode jongen in mijn armen hield. Hij was in
mijn smalle straatje, waar een maximumsnelheid
van 35 kilometer per uur geldt, in zijn auto met
misschien wel 150 tegen een boom gereden. Ik was
er het eerst bij en herinner me behalve zijn
gebroken schedel de walm van drank. Ook toen
was alcohol al een zwaar taboe, hier aan de
oostkust van Amerika.
Nu, op warme zomeravonden, komen de jongelui
uit de buurt in hun auto's naar het honkbalveldje
om de hoek. Ze hebben 'sixpacks' bier bij zich, die
ik 's ochtends leeg aantref. Autorijden mag vanaf
je zestiende, in militaire dienst vanaf je achttiende,
maar in een café mag je pas vanaf je
eenentwintigste. En je ouders hebben misschien
wel een brief naar school geschreven dat er thuis
geen druppel...
Ik begrijp die drukte op het honkbalveldje wel.
Evenals mijn eigen boze droom dat die jongen met
dat gebroken hoofd niet de eerste is geweest die
doodgaat in mijn armen. Nummer twee zou ik zo
graag, voor het te laat is, bij mij thuis uitnodigen.
Voor een goed glas bier in een exotische Europese
atmosfeer.
LIMA De Peruaanse politie heeft een passagierstoestel van
Aerochasqui Airlines neergeschoten, in de veronderstelling dat
het om een drugsvliegtuig ging. Volgens Paul Fiedler, de eige
naar van de maatschappij, zijn alle 12 inzittenden omgekomen.
Fiedler zei dat het tweemotorige toestel door zeven politieagen
ten met automatische wapens is neergehaald bij het opstijgen in
Bellavista, hoewel het vliegtuig duidelijke kentekens van de
maatschappij had. Inwoners van Bellavista zouden één van de
schutters hebben gegrepen; de anderen wisten naar het oerwoud
te ontkomen. Een radiostation in de hoofdstad Lima zei dat de
agenten mogelijk dronken waren, maar Fiedler zei dat ze moge
lijk cocaïne hadden gebruikt. Het leger stelt een onderzoek in
naar het incident. Sinds december heeft het leger zeker vier
lichte vliegtuigen neergeschoten in de noordelijke Huallaga-val-
lei, waarin Bellavista ligt. De vallei is de grootste producent in
de wereld van .het cocablad, de grondstof voor cocaïne.
WACHTEN OP GOEDKEURING BRIONI-OVEREENKOMST DOOR FEDERATIE
ïtsoenen moeilijk
Mijten in Afrika
HINGTON De Amerikaanse regering
neemt pogingen de overgebleven voed-
Ttsoenen uit de Golfoorlog te slijten aan
bngerende Afrikaanse bevolking, maar
fikt geen eenvoudige opgave afnemers te
.[n voor de kant-en-klaar-maaltijden.
heeft als een van de weinige landen
^stelling voor de pakketten. De coalitie
Verzetsgroepen heeft een miljoen maaltij-
jeaccepteerd. Pogingen van de Amerika-
m nog enkele miljoenen rantsoenen aan
landen weg te geven hebben nog geen
opgeleverd. Sudan, waar 9,5 miljoen
kn door de hongerdood worden bedreigd,
Mrt de pakketten te accepteren omdat
"nge rantsoenen varkensvlees bevatten,
Moslims niet mogen eten.
Raket gevonden
op plek vliegramp
ROME Nabij de plek
waar in 1980 een Italiaans
passagiersvlucht in de
Middellandse Zee stortte
zijn de resten gevonden
van een door de NAVO
gebruikte raket. Dit zou de
theorie bevestigen dat het
toestel destijds per abuis
was neergeschoten door
een NAVO-gevechtsvlieg-
tuig. De DC-9 van de
maatschappij Itavia stortte
in 1980 in zee bij het
eiland Ustica voor de kust
van Sicilië. Alle 81 inzit
tenden kwamen daarbij
om het leven.
Uitgewezen schrijver
terug naar Frankrijk
PARIJS Een Franse administratieve
rechtbank heeft gisteren de uitwijzing
van de dissidente Marokkaanse schrij
ver Abdelmoumen Diouri onrechtmatig
verklaard. Op grond van het vonnis kan
Diouri, die op 20 juni het land werd uit
gezet, naar Frankrijk terugkeren. De
Franse minister van binnenlandse za
ken Philippe Marchand, die de opdracht
voor de uitwijzing gaf, beweert dat
Diouri in Frankrijk contacten onder
hield met Iraakse en Libische inlichtin
gendiensten en Palestijnse extremisten.
Diouri woonde al meer dan 20 jaar in
Frankrijk, maar dat was voor het minis
terie geen beletsel hem op het vliegtuig
naar Gabon te zetten.
Braziliaanse
voetbalbalsterren
aan dood ontsnapt
SAO PAULO Controleurs op de
luchthaven van Sao Paulo in Brazilië
hebben een krachtige tijdbom in een
koffer gevonden, enkele minuten
voordat deze ingeladen zou worden
in een vliegtuig van Japan Airlines.
Het toestel zou met 30 passagiers en
25 bemanningsleden zijn vertrokken
richting Tokyo. Onder de passagiers
bevonden zich de voormalige Brazili
aanse voetbalsterren Socrates, Eder
en Leao. De eigenaar van de koffer
waarin de bom was verstopt, een 39-
jarige Japanner, werd ondervraagd
maar niet gearresteerd.
Eenzame dolfijn
lid windsurf club
KARMOEY Een eenzame dolfijn,
al snel Flipper gedoopt, is door een
groep windsurfers op het Noorse
eiland Karmoey geadopteerd als lid
van hun club. De driejarige dolfijn
dook ruim een jaar geleden op aan
de kust van Karmoey en behield
aanvankelijk gepaste afstand, tot hij
besloot dat surfplanken - die onge
veer even groot zijn als hij - vrien
delijk zijn en leuk zijn om mee te
spelen. Als er geen surfers in zee zijn
begint Flipper ongeduldig te worden
en maakt sprongen in de lucht langs
het strand. „Hij is gek op gezelschap
en kalmeert als iemand het water
ingaat", vertelt een echte surfer.
HET LEVENDE EILAND
Prudon is druk bezig met een ondezoek, dat hem bui-
interesseert: jaren geleden immers heeft hij, in zijn
aan de Rivièra, de z.g. Prudonlaag ontdekt, die ul-
radiogolven terugkaatst naar de aarde en waardoor hij
is taferelen uit de geschiedenis van lang, lang geleden
tot leven te brengen. Rob assisteert hem bij deze onder
en na enkele weken gelukt het Prudon al een paar
te construeren, waarmee hij deze reflecties kan te-
zonder dat daarvoor een groot laboratorium met
reusachtige instrumenten nodig is. - Na ongeveer een week
maakt zich een ongewone spanning meester van het gezelschap,
want zij zullen nu iets waarnemen, dat geen mensenoog ooit
heeft aanschouwd: de „achterkant" van de maan, waarvan im
mers altijd dezelfde zijde naar de aarde is gewend. Wanneer de
dag aanbreekt en de maan opkomt, zitten Rob en Winter juist
aan het ontbijt. „Een eeuwenoud raadsel zal over enkele uren
worden ontsluierd", zegt Winter plechtig.
'MOND HASSELERHARM
ANNESBURG
Afrika heeft ver-
gereageerd op het
i ffen van de Ameri-
se sancties. President
Jerk is erg verheugd,
het ANC laat weten
iet besluit van presi-
Bush om de sancties
o|andel en investerin-
op te heffen, veel te
komt.
po3
nog 900 politieke ge
nen vastzitten moeten de
es in stand blijven", stelt
INC in een reactie. De
frikaanse vakbonden
n zich aan bij dat stand
en verwijten Bush dat hij
irst de beste gelegenheid
ijpt om de sancties te la-
allen. „De republikeinen
Verenigde Staten waren
al tegen de boycot", zegt
..«woordvoerder van de
JJJ ite vakbond, Casatu.
akbond zal zich, evenals
iNC, nu concentreren op
a andhaven van de reste-
sancties. Andere nega-
reacties op het besluit
e'le Verenigde Staten kwa-
ran het PAC, een zwarte
ile organisatie, en de
van Kerken. „Veel te
luidt het identieke
jientaar.
»lezi, leider van de zwar-
janisatie Inkatha, noemt
hrappen van de sancties
beste nieuws sinds lange
thpri pakt
ten aan
^RTHEERING
Meneerde
president
tijd". Hij zegt vooral blij te zijn
voor de mensen die zouden
hebben geleden onder de in
ternationale boycot. Inkatha
was altijd al tegen sancties en
dat vormt een van de redenen
voor de nog steeds voortdu
rende onenigheid met het
ANC.
De effectenbeurs in Johannes
burg bereikte gisteren een
nieuw record dank zij een stij
ging van meer dan 100 punten.
Beursdeskundigen verwachten
dat de koersen nog verder zul
len stijgen, maar waarschuwen
RI Italianen die hun
in de haven van Capri te
i willen leggen, zullen
aan eerst een lik moeten
en op de nummerplaat
e Italiaanse boten dragen.
burgemeester Cos-
no Federico zijn zin krijgt,
L an nu af aan de helft van
nf lartuigen de toegang wor-
fe geweigerd. Om de andere
lullen boten met even en
0 en nummers worden toe-
en. Federico, die twee
iden geleden al in het
ws kwam door de invoe-
van een verbod op stil-
in het centrum van Ca-
maakt zich bovendien
voor de eerbaarheid. Op
tjf/an de burgemeester wor-
iliftoeristen beboet, wanneer
binnen de bebouwde
door
van Ve-
Het verbod op het dra-
teenslippers in het
van Capri is daaren-
nog steeds uniek. En ten
heeft Federico aange-
dat eigenaars van
E en verplicht zullen wor-
huisdieren te verge-
met stoffer en blik.
Trots poseert prof. Severino Antinori in een ziekenhuis in Rome bij de wieg van een pasgeboren
zevenling. Niet alleen het aantal is bijzonder, maar de zeven zijn ook nog eens 'reageerbuisbaby's'.
FOTO: EPA
voor overdreven optimisme.
„Het Amerikaanse besluit
heeft voornamelijk een psy
chologisch effect", zegt ene
beurshandelaar. Er worden
geen grootse investeringen
vanuit de Verenigde Staten
verwacht. Afzonderlijke Ame
rikaanse staten kunnen nog
steeds door eigen wetgeving
investeringen tegehouden; de
politieke onzekerheid in Zuid-
Afrika is erg groot en er be
staat angst voor de plannen
van het ANC om sommige be
drijven te nationaliseren.
Zuid-Afrika moet daarnaast
wedijveren met bijvoorbeeld
Oost-Europa als het gaat om
het aantrekken van interna
tionaal kapitaal. Het wordt in
die concurrentie verder ge
handicapt door het massale ge
weld in het land.
De betekenis van het opheffen
van de Amerikaanse sancties
is ook beperkt omdat belang
rijke strafmaatregelen nog
steeds van kracht blijven. Wa
penhandel blijft verboden,
maar vooral de Amerikaanse
weigering om in Zuid-Afrika
toegang te verschaffen tot
goedkope leningen van het In
ternationale Monetaire Fonds
en de Wereldbank doet pijn.
Ondanks die kanttekeningen
is het schrappen van de sanc
ties van grote betekenis voor
de regering De Klerk. Sinds
het begin van het hervor
mingsbeleid heeft de Klerk
zijn blanke kiezers niets kun
nen laten zien waarmee hij
zijn revolutionaire politiek
kon rechtvaardigen.
Pagina 13: Sporters in Zuid-
Afrika opgetogen
Boris Jeltsin,
de juist beë
digde presi
dent van de
Russische
Federatie,
krijgt de ge
lukwensen
van Sovjet
president Mi-
chail Gorba-
tsjov. De poli
tieke geschil
len tussen de
twee lijken
grotendeels
te zijn bijge
legd. Gorba-
tsjov verze
kerde Jeltsin
gisteren van
zijn steun.
FOTO: AFP
Nucleaire capaciteit Irak groter dan gedacht
WASHINGTON Uit inter
nationale inspecties blijkt dat
de Iraakse nucleaire capaciteit
veel groter is dan tot voor kort
werd aangenomen. Bij de in
specties door het Atoombureau
van de VN is voldoende urani
um gevonden voor de produk-
tie van 20 tot 40 kernwapens.
Volgens een Amerikaanse re
geringsfunctionaris was Irak
echter nog jaren verwijderd
van de daadwerkelijke fabri
cage van een kernwapen. Pre
sident George Bush zei giste
ren dat hij ondanks de schok
kende resultaten van het VN-
onderzoek niet gelooft dat
Irak volledige opening van za
ken geeft over zijn nucleaire
projecten. Hij waarschuwde
Irak andermaal dat de VS
vastbesloten zijn om een eind
te maken aan de Iraakse nuce-
laire dreiging. De VS zijn ook
van plan om te deel te nemen
aan een internationale inter
ventiemacht die in het zuid
oosten van Turkije moet wor
den gelegerd om het Iraakse
gevaar in te dammen. Vooral
de Kurden zouden daardoor
meer zekerheid krijgen.
Intussen heeft Irak de Vere
nigde Naties gevraagd voor 1,5
miljard dollar olie te mogen
verkopen op de wereldmarkt.
Baghdad wil het geld besteden
aan voedsel en medicijnen
voor de bevolking.
Zevenling
