'Liverpool Oratorium' is geen 'Yesterday' Geen festivalmaar een fenomeen CcidacSotwcwit KLASSIEKE EERSTELING PAUL MACCARTNEY ONDER DE MAAT Joop van den Ende wil Circustheater kopen PARKPOP 91: Organisatie Haagse Zomer is meer dan tevreden I Reinbert v de Leeu\v gelooft inp Messiaen z KUNST/RTY MAANDAG 1 JULI 1991 PAGINA Hoewel van Olivier Messi;^ wordt beweerd dat hij de m<\j overschatte componist van d eeuw is, slaat er bij velen ti een vonkje over als er muzH van hem wordt uitgevoerd. gelopen zaterdagmiddag wi de serie Vara-Matinee-conc ten rond deze inmiddels 82 rige Franse toondichter in coproduktie met het Holli Festival besloten in de bom\ Liverpool Oratorium van Paul McCartney en Carl Davis. Uitge voerd door: Royal Liverpool Philhar monic Orchestra o.l.v. Carl Davis. Solisten: Dame Kiri Te Kanawa (sopraan), Sally Burgess (mezzo sopraan), Jerry Hadley (tenor) en Willard White (bas). Liverpool Ca thedral, Liverpool. Vrijdag en Zater dag. Herhaling: 7 juli, Londen. I door HANS PIËT LIVERPOOL Met eni ge weemoed in zijn stem laat Paul McCartney het verleden herleven als hij tijdens een korte persbij- v eenkomst in de Philhar- monic Hall aan de Liver- poolse Hope Street ver haalt over zijn dagen als schooljongetje. Het was in dezelfde concerthal waar hij en andere leerlingen van de Liverpool Institute voor een zaal met ouders voordrachten hielden. Hij zag daar zelfs aan het eind van een schooljaar zijn ij ver omgezet in glimmen de prijzen, maar een echte student bleek McCartney niet te zijn. Een paar uur later tijdens de wereldpremière van 'Liver pool oratorium', een klassiek muziekstuk dat de ex-Beatle samen met de Amerikaanse componist en dirigent Carl Da- vis maakte, beschrijft Paul zijn schoolperiode en mag tenor Jerry Hadley de hoofdrol Shanty zingen: „Deze school is alleen goed voor mensen die hun levenslessen uit boeken willen halen". Voor Paul McCartney moet de première van zijn eerste po ging tot het schrijven van een klassiek werkstuk voor orkest, koor en solisten gepaard zijn gegaan met heel veel herinne ringen. Het kan ook geen toe val zijn geweest dat de schitte rende gotiek van de pas geres taureerde Liverpoolse kathe draal als decor werd gekozen voor de eerste twee uitvoerin gen. Paul herinnert zich maar al te goed hoe hij en zijn schoolvriendjes spijbelden en het kerkhof van de kathedraal gebruikten om bruin te bak ken of liggend op een graf steen wat weg te dommelen. „Er was geen betere plek in Liverpool dan de kathedraal", aldus McCartney. Ode Paul en Carl Davis compo neerden het achtdelige muzi kale epos in opdracht van de Royal Liverpool Philharmonic Society, die dit jaar honderd vijftig jaar bestaat. De negen tig minuten durende ode aan de stad Liverpool blijkt geen hoogvlieger te zijn. Het zijn ei genlijk alleen de eerste twee (autobiografische) handelingen die bewondering afdwingen. Wie niet beter weet, zou zeg gen dat de ex-Beatle daar een stevige hand in heeft gehad en de rest van het oratorium heeft overgelaten aan Carl Da- vis, die roem vergaarde met muziek voor films als 'The French Lieutenant's Woman' en 'Scandal'. In die openings- delen zijn geboorte als oor logsbaby en zijn schooltijd zijn echo's van The Beatles te horen uit de periode die aan de elpee 'Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band' voorafging. Zo worden 'Penny Lane', waarin McCartney over zijn geboortestad vertelt en de sui kerzoete strijkers in 'Eleanor Rigby' in de herinnering te ruggeroepen. Daarna verwa tert de muzikale passie tot een poging klassiek te klinken. Muzikaal maar ook tekstueel gebeurt er te weinig om echt de aandacht vast te houden. Het verhaal, een liefdesdrama, is flinterdun, hoewel McCart- Paul MacCartney neemt na aflc gent Carl Davis het applaus in ney een aantal aardige tekst- invallen heeft en het oratori um in een modern jasje giet door Mary Dee (een rol van Dame Kiri Te Kanawa), de vrouw van Shanty, een be langrijke rol in het zakenleven »op van de première van zijn 'Li\ ontvangst. toe te bedelen. Behalve wat verwijzingen naar zijn eigen vrouw Linda, verwerkt hij op emotionele wijze ook de te vroege dood van zijn moeder in het muziekstuk, al is het in dit 'Liverpool oratorium' zijn ooi Oratorium' samen met diri- FOTO: AP vader die overlijdt. Muzikaal is er na de eerste twee delen nauwelijks een spannend mo ment te. ontdekken. De accen ten die worden gelegd zijn ei genlijk even dun als het ver haal waardoor de dramatiek in bijvoorbeeld het vijfde deel, wanneer Shanty's vader sterft en hij met allerlei vragen blijft zitten, geen muzikale steun krijgt en daardoor weer niet contrasteert met de zesde han deling 'De trouwerij'. Minder greep Het 'Liverpool oratorium' is geen 'Yesterday'. Misschien had McCartney toch beter de door Carl Davis aanbevolen 'A Young Person's Guide To The Orchestra' van Benjamin Brit ten kunnen lezen. Dan had Davis waarschijnlijk minder greep op de zaak gehad en hadden de vaak veel te lang uitgesponnen en trage aria's en duetten hun juiste lengte gekregen. Maar gelukkig zon gen Jerry Hadley en Dame Kiri Te Kanawa de hoofdrol len. Zij fungeerden als redden de engelen. Zo tilde de warme sopraan van Dame Kiri, die het een eer vond om met McCartney te mogen samen werken, het muziekstuk een aantal keren boven de middel maat uit. De ex-Beatle heeft met het 'Liverpool oratorium' zijn stad in het zonnetje willen zetten. Het blijkt een wat bleke zon te zijn. Maar ook Paul weet dat oefening kunst baart, dat heeft hij op zijn muzikale tocht van de Cavern (waar The Beatles werden geboren) naar de ka thedraal wel geleerd. Tijdens de persbijeenkomst 's middags grapte hij nog over de keuze van de naam van zijn hoofd rolspeler. „Ik koos voor Shan ty omdat het in de. klassieke wereld heel gebruikelijk is dat liefhebbers en zangers zich een muziekstuk herinneren aan de hand van de hoofdrol speler. Als iemand zegt: ik zing in 'Blue Hilda' dan weet iedereen waarover het gaat. Bovendien is Shanty een veel gebruikte naam in Liverpool. Zelfs een van de koorleden heet zo". Dat het McCartney's laatste klassieke werkstuk zal zijn, is niet waarschijnlijk. „Iedereen denkt dat de musici uit die wereld een beetje stoffig zijn. Nou, laat ik je vertellen dat het de meest levenslustige mensen zijn die ik ken. Boven dien was ik verbaasd toen ik hoorde dat iemand zoals Kiri Te Kanawa nog altijd lessen neemt en studeert. Ik dacht dat zij dat .niet meer nodig had". Kunstacademie Zijn volgende project is overi gens geen klassiek werkstuk, maar het redden van zijn oude school, het Liverpool Institute. „Die school, in 1825 gebouwd, staat nu leeg, maar verkeert nog in redelijke staat. Ik wil geld bijeen brengen om er een kunstacademie van te maken. Dat idee kreeg ik aangereikt van een kleurling na de rellen in Toxteth (een voorstad van Liverpool). Hij zei: wat de stad nodig heeft, is een kunstacade mie om al het talent dat in deze stad rondloopt onder te brengen. Dat idee sprak mij wel aan. Ik heb vanmorgen met Michael Portillo, de mi nister voor stedelijke ontwik keling, rond gereden en het idee besproken". De bedoeling is om volgend jaar een aantal oratorium-con certen te geven in Amerika. De uitvoeringen vrijdag en za terdag in de kathedraal van Liverpool werden niet alleen door de BBC opgenomen voor uitzending op 7 oktober in een 'Omnibus'-special, maar ook vastgelegd voor een geluids drager, die later dit jaar ver schijnt. Daarom werd iedereen voor aanvang van het concert gevraagd zijn piepende horlo ge of draagbare telefoon op te bergen. Daarna kon de we reldpremière, die onder ande ren werd bijgewoond door Be atles-producer George Martin, van start. Ie Grote Zaal van het Amsl 4" damse Concertgebouw. Op programma stond slechts werk: 'La Transfiguration Notre Seigneur Jésus-Chr uit 1969 voor gemengd kc^ zeven instrumentale solisten I groot orkest. Messiaen heeft zich altijd la I inspireren door het katholii geloof, dat voor hem een wi derschoon mysterie behelst in al zijn muziek terugkeil 'La Transfiguration' is groti®- deels gebaseerd op teksten de liturgie van 6 augustus, LI dag van het 'Feest van de (ve daanteverandering van 0|ya Heer Jezus Christus'. G< mals onderwerp, en dat is het ruim één uur en drie kwz0 tier durende magnum opus <he duidelijk te voelen. De op ziier zelf prachtige, kleurrijke kli^g ken zijn zó verheven bovenvr het aardse en zó (bijna overd^. ven) serieus, dat ze van I gouden presenteerblaadje 00 brokken lood op de luister|te] vallen. Zeven kwartier onafibt broken luisteren en concenlm( ren doen dan een flink her op het uithoudingsvermog. q Maar deze compositie he^ veel eigenschappen die de sjno van het beluisteren op veiïsp' afstand houden. Messiaen viiba in 'La Transfiguration' een d gebalanceerde systhese tusJ n techniek en muzikaliteit: £je duidelijk aan de oppervlak^ verschijnende componeerpiL,0 cipes staan een emotionele ume werking niet in de weg. nai Dirigent Reinbert de Lee|rjn liet in alle opzichten merl|0ri dat hij in de muziek van Mmc siaen gelooft en had een in tj^o, vorm verkerend Radio Syrngg nie Orkest tot zijn beschikkijgs dat alleen tegen het einde s ren van vermoeidheid vertoi de. Messiaen, aanwezig zaal, was na afloop tijdens staande ovatie zichtbaar tevJ den met de prestaties van musici. DEN HAAG Televisie- en theaterproducent Joop van den Ende wil het Cir custheater in Schevenin- gen kopen. Sinds enige maanden worden daar over onderhandelingen gevoerd tussen Van den Ende en de exploitanten. Het personeel van het Circustheater is vorige week van de plannen op de hoogte gesteld. Het Circustheater wordt geëx ploiteerd door Nationale Ne derlanden Vastgoed en de ge meente Den Haag. Het theater heeft 1700 plaatsen en lijdt jaarlijks een verlies van ruim twee en een half miljoen gul den. Van december tot halver wege volgend jaar wordt het theater door Van den Ende ge huurd voor Les Miserables. De producent kijkt al geruime tijd uit naar een eigen theater waar produkties maanden ach tereen kunnen blijven draaien. Eerder zat hij met de gemeen te Den Haag om de tafel om een musicaltheater aan het Spui te realiseren. Dat zou echter zijn afgeketst op te hoge grondkosten. Ook in Amster dam deed hij pogingen een ei gen amusementstheater te starten. De plannen van Van den Ende met het Circustheater liggen geheel in de lijn van de wen sen die de gemeente Den Haag begin dit jaar in haar nota Grote Zalen aan het theater stelde. Van den Ende wil het theater niet alleen overnemen, maar tevens verbouwen en uitbreiden met een theaterca fé, kantoorruimte en foyer. DICK VAN TEYLINGEN DEN HAAG Ondanks een kleine ton minder dan vorig jaar en ondanks de vroege herfst is de Haagse Zomer een succes geworden. De buien stuurden de activiteiten zelden echt in de war en de mensen bleven komen. Organisator Hans Brouwer van Het Gebeu ren is over de publieke be langstelling niet zomaar tevre den, die is hem „honderden procenten meegevallen". Hij schat dat tijdens de vijf festi- valdagen tussen de 25.000 en 30.000 bezoekers naar het Plein kwamen. Vooral in het weekend was het druk. In de Spiegeltent werd gisteren het Paard-feest je Girls wanna have fun van een paar maanden geleden herhaald. Ook voor de Haagse Zomer gold dat een grote waardering van de gemeente samenging met het sterk inkrimpen van ie subsidie, van tweeënhalve .:on naar 170.000 gulden. Het gevolg was dat het allemaal .vat kariger moest: het festival duurde maar vijf dagen en kon zich maar één grote eigen produktie veroorloven. De choreografie van Glenn van der Hoff van Djazzex en Con- ny Janssen voor mensen en motoren, Hopper's Nightmare, was overigens een succes. Afgezien van het geld staat bo venaan Brouwers verlanglijst voor volgend jaar een andere lokatie. „De tenten stonden nu allemaal wel erg dicht op el kaar. Dat geeft vaak een span nende concurrentie, maar soms is het net iets teveel. Akoestische bandjes zouden hier niet kunnen spelen. Ik ben er dit jaar al erg mee bezig geweest om de Haagse Zomer naar het Voorhout te krijgen, en volgend jaar zal dat wel lukken". Meer ruimte en dus wat meer rustige hoekjes moeten er vol gens Brouwer ook toe gaan lei den dat de programmering en dus het publiek van het festi val gemengder wordt. Een voortgezette samenwerking met het Colored Festival kan daaraan ook bijdragen. Hoe meer invalshoeken hoe beter, want „het gaat er toch om dat het festival door de stad wordt gedragen". DEN HAAG 'Eerst parkpop zien, dan pas op vakantie'. Dit is nu al een paar jaar de slogan van veel Nederlanders, en ook dit jaar hebben velen dit in de praktijk gebracht. Gisteren vond de elfde editie van het Parkpop Festival plaats in het Haagse Zuiderpark. Het bewolkte, gure weer kon niet verhinderen dat er zo'n 400.000 mensen neer streken op de grasvlakten. Net zo veel als vorig jaar, toen alle records werden gebroken en Parkpop zich het grootste gratis festival van Europa mocht noe men. Er was ook nu weer een interessant aanbod van muziek en vermaak, voor elk wat wils. „Eigen lijk is het geen festival meer, maar een feno meen", zegt een organisa tor. De grasmat lag er op sommige plaatsen nog wat drassig bij, na de regenval van de afgelo pen week. De opbouw van de twee podia had nogal wat last ondervonden van in de mod der wegzakkende wagens. De dienst Stadsbeheer had het grondwater daarom al zo'n 30 centimeter lager laten pom pen, zodat het veld gisteren toch grotendeels begaanbaar was. Kinderwagens die tóch vast kwamen te zitten, werden door behulpzame handen weer op het droge getild. Want het leuke van Parkpop is, dat het in haar massaliteit toch altijd de gemoedelijke sfeer van een groot uitgevallen tuinfeest heeft. Gezinnen, verliefden, cow boys, punkers, zestig-plussers en neo-hippies kwamen al ruim voor het aanvangstijdstip het park binnen. Er waren ook al bezoekers die de nacht Zanger Peter te Bos van de Amsterdamse groep Claw Boys Claw op het veld hadden doorge bracht, slapend tegen een boom. Ze moeten ruw uit hun slaap gewekt zijn, toen de Texaanse rockzangeres Pat Mears de eerste gitaarakkoor den de lucht in joeg. Ze zette met haar begeleidingsgroep een stevige openings-act neer. De vooraf gemaakte vergelij king met de overleden zange res Janis Joplin kon ze echter toch niet waarmaken. Claw Boys Claw „Als ik dadelijk bij het optre den van Claw Boys Claw maar niet naar de wc hoef", zei een meisje, doelend op de enorme wachttijden voor de mobiele toilet-eenheden, de zogenaam de 'dixi's'. Dat zou inderdaad zonde geweest zijn want de Amsterdamse gitaargroep Claw Boys Claw speelde zo'n intens concert dat je geen se conde zou hebben willen mis sen. Ze bewees een waardig opvolger te zijn van de on langs opgeheven 'Fatal Flo wers'. Met haar gitaarrock kreeg ze het publiek volledig op de knieën. En bij het ge voelige nummer 'Judy' werd de massa doodstil. De zanger, Peter te Bos, had kritiek op de organisatie vanwege de af stand, die het drie meter hoge podium schiep tussen hem en zijn fans. Hij stelde het publiek voor om over de dranghekken te klimmen. Hierdoor ontston den hectische situaties vlak voor het podium. Enkele fans sprongen als een projectiel over de hekken, waar ze door de veiligheidsmensen meteen werden afgevoerd. Gung Ho, de andere Neder landse groep op Parkpop, oog stte veel waardering toen gita rist Nard Berings tijdens zijn gitaarsolo van het podium ren de en minutenlang in het pu bliek verdween om tot slot, spelend op de nek van de zan ger, weer op te duiken op het podium. De zon brak even door bij Dread Zeppelin. Deze Ameri kaanse groep kreeg de lachers FOTO: SACHA PIETERSE op haar hand met een visuele en muzikale mengeling van Elvis Presley en Led Zeppelin. De gitarist liep in tijgerslip, de zanger in een Elvis-tenue, en de 'verzorger' van Elvis deed niets anders dan hem hand doeken aanreiken, om het be- zweette gezicht te deppen. Hun totaal eigen interpretatie van een klassiek nummer als 'stairway, to heaven' bracht menigeen toch even aan het fronsen. „Die gasten zijn volle dig knots", aldus een nog nala chend meisie na afloop. Over het algemeen was Park pop '91 van een hoog muzikaal niveau. Gitaar-acts als John Mayall the Bluesbreakers, Nils Lofgren en Claw Boys •Jle fis Claw gingen er in als koek^ Schotse formatie The Silenihe viel echter wat tegen. Roahe ford, de Britse zesmansfor tie, zette een overtuigend (ve eert neer, zonder al te franje. De groep Kaoma, kend van haar wereldberoiP" de Lambada-dans, had b( tot haar recht gekomen zonnig weer. Tot overn van ramp verstuikte de K ma-zangeres bij het begin het optreden haar enkel ernstig, dat ze na afloop n het ziekenhuis moest wor gebracht. Parkpopmarkt hü Na elk optreden bewoog een bonte stoet mensen het ene podium naar het an re, om de volgende favor groep te zien. Of om zich te te trekken op de weide, van de torenhoge luidsprek Op strategische plaatsen st den daar tentjes, waar gekc. te penningen ingewisseld k J"a den worden tegen hamburj^at en friet. p1"1 Op de jaarlijkse ParkpopmaKo was het weer een enoi^aJ drukte bij de ruim hond5C' kraampjes. Het aanbod >e stond onder andere uit shirts, riemen, badpakl obscuur platenmateriaal sieraden. Het grote assoDl ment aan zonnebrillen bf? liggen Een speciale attractie, die mensen verbaasd stil liet st was de 'moeilijk berijdb fiets'. Met slechts vijf mi fietsen kon 25 gulden gew jjr nen worden. Maar o wee, ian fiets had een speciaal gemler teerd stuur, waardoor pi £n tisch niemand overeind „Wat een rotfiets", mei een Hagenaar. „Mag het met mijn eigen fiets?". De skateboardbaan, die in weide was opgesteld trok publiek, net als de motoren an in de loop van de middag i ,er jestueus het terrein op men rijden. De bierverkoop bleef giste door het matige weer wat ter. Toch moest de GG en enkele mensen afvoeren, het koele vocht overmatig zich hadden genomen. Braks: TROS en Veronica moeten duidelijkheid geven HILVERSUM De KRO wil snel duidelijkheid over de vraag of de Tros en Veronica uit het publieke bestel stappen. KRO- voorzitter Braks zei zaterdag tijdens een vergadering van de le denraad van de KRO dat met onduidelijke partners geen toe komst voor de publieke omroep is op te bouwen. „Dus öf eruit óf structureel erin, gegarandeerd voor een reeks van jaren", aldus Braks Vetrek van beide omroepen betekent weliswaar minder inkomsten via de STER, aldus Braks, „maar de vraag is of het publieke bestel wel zó door de commercie beheerst mag worden dat het er bij zijn programmering de oren naar moet laten han gen". Zo'n houding is volgens hem een bedreiging van de onaf hankelijkheid. Hij pleitte voor een verhoging van de omroepbij drage, waarbij hij de steun kreeg van de ledenraad. Braks zei twijfels te hebben over de liefdesverklaring aan het publieke be stel van minister D'Ancona van WVC. Haar plan voor een eigen bijdrage van de omroep van 25 gulden per lid komt volgens de KRO-voorzitter neer op een „fatale omhelzing". Programmamakers op de bres voor radiodocumentaire HILVERSUM Ruim 50 pro grammamakers bij de Neder landse omroepen hebben za terdag hun steun toegezegd aan een actiegroep die zich. sterk gaat maken voor behoud van de radiodocumentaire. Dat gebeurde tijdens de Dag van de Radiodocumentaire, die in Hilversum werd gehouden in het kader van het 60-jarig be staan van de educatieve om roep RVU. Tijdens de dag wees topambte naar H. Kramer van WVC er op dat een hoogwaardige tv- of radiodocumentaire onder het begrip culturele omroeppro- duktie valt. Het zogeheten Sti muleringsfonds, dat 28 miljoen gulden beschikbaar heeft, biedt mogelijkheden om deze programma's te financieren. Maar volgens Kramer hebben documentairemakers het afge lopen jaar daar slechts mond jesmaat gebruik van gemaakt. Het PvdA-Kamerlid Van Nieuwenhoven zei dat serieus gekeken moet worden naar de oprichting van een apart fonds voor radiodocumentaires, ver gelijkbaar met het Stimule ringsfonds. Ook opperde zij de mogelijkheid voor radiodocu mentaires hogere uurbedragen ter beschikking te stellen dan voor andere radioprogram- Volgens het Kamerlid moet behoud van goede radiopro gramma's in Nederland voorop staan. Als daarvoor de Media wet moet worden gewijzigd, dan is dat volgens haar geen probleem. Van Nieuwenhoven zei het te betreuren dat er geen goede samenwerking mo gelijk is gebleken tussen natio nale en regionale omroepen. Ook directeur Willem van Beusekom van NOS-Radio pleitte er voor om de Hilver- sumse deuren open te zetten voor medewerkers van lokale, regionale en ziekenomroepen voor bijdragen aan documen- de: Holland Festival/Vara Matinee: j10 Radio Symfonie Orkest, Groot <ter roepkoor, Koor van de BRT cDe Reinbert de Leeuw m.m.v. vocaUblc instrumentale solisten met werk Messiaen. Grote Zaal Concerl bouw Amsterdam, zaterdag. ?ei IS Idoor eei ARTHUR VAN DER DRIFT wa Prijs voor Zeeman Michael Zeeman, dich ter, journalist en veel schrijver, heeft zaterdag tijdens het Poetry Inter national Festival in Rot terdam de Cees Bud- dingh'-prijs in ontvangst genomen. De prijs is be stemd voor een dichter die wordt geacht in de voetsporen van Bud- dingh' te kunnen tre den. FOTO: ANP

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 6