Dok douane weet
Tiet meer waar
oegoslavië begint
REPUBLIK
SLOVEN IJ
„Droom Slovenen werkelijkheid"
Blazoen Maguire Seven
na vijftien jaar gezuiverd
Hoe verder
weg hoe
Nederlander
}raten met Belgrado
de enige oplossing"
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
I(i [ITENLAND
EekLeGomont
DONDERDAG 27 JUNI 1991 PAGINA 5
Dodvonnissen Kuwayt
ngezet in levenslang
V YORK Kuwayt heeft alle 29 dood-
nissen die onlangs zijn uitgesproken in
jrocessen tegen vermeende collabora-
s omgezet in levenslange gevangenis-
zo hebben functionarissen bij de Vere-
|e Naties in New York gisteren bekend-
aakt. Kroonprins Saad Abdullah al-Sa-
heeft de vonnissen omgezet na oproe-
tot clementie van VN-secretaris-gene-
Javier Perez de Cuellar, staatshoofden
organisaties, zo verklaarde
iuwaytse ambassadeur bij de VN Mo
nad Abulhasan. Gisteren is in Kuwayt
*^taat van beleg opgeheven die eind fe-
ri was ingesteld nadat de anti-Iraakse
tie de fraakse bezettingstroepen uit het
n§raat hadden verdreven.
Doden bij ontvoering
Israëli's in Kashmir
SRINAGAR Gewapende extre
misten hebben vanochtend acht Is
raëlische toeristen ontvoerd vanaf
een woonboot in het meer van
Kashmir. Bij gevechten die hierbij
ontstonden zijn één Israëliër en
twee ontvoerders gedood. Enige
tijd na de ontvoering werden twee
vrouwen vrijgelaten. Bij de strijd
wisten in totaal drie Israëli's te
ontsnappen. Alle drie liepen schot
wonden op.
Tot nu toe heeft niemand de ver
antwoordelijkheid voor de ontvoe
ring opgeëist, maar het is waar
schijnlijk dat het gaat om militan
ten die strijden voor afscheiding
van Kashmir.
Aftocht Sovjets uit
ex-DDR vertraagd
BERLIJN Moskou zal de terugtrek
king van de meer dan 300.000 Sovjetmili
tairen uit de voormalige DDR vertragen
bij gebrek aan huisvesting voor de terug
kerende manschappen in de Sovjetunie.
Het Sovjetleger zette uiteen dat „het me
rendeel van de gezinnen van de officie
ren die in de tweede helft van 1991 terug
moeten keren flats zouden krijgen die ge
bouwd zouden worden in overeenstem
ming met de bepalingen van het verdrag
tussen de Sovjetunie en Duitsland. Maar
van Duitse kant is men tot nu toe nog
niet met de bouw van de huizen begon
nen". De Duitse regering in Bonn ver
klaarde verbaasd en ontstemd te zijn
over het voornemen van de Sovjetunie.
Operatie Blitz
in Zuid-Afrika
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse politie heeft
afgelopen nacht bijna 4600
mensen gearresteerd. De
aanklachten lopen uiteen
van moord en verkrachting
tot gokken en prostitutie.
Hoofd van politie Johan
van der Merwe verklaarde
dat met 'Operatie Blitz' het
publiek meer misdaad-be
wust moet worden. Eerder
dit jaar werd bij 'Operatie
Thunderbolt' een soortgelijk
doel nagestreefd. Ruim
60.000 van de 75.000 Zuida
frikaanse agenten namen
aan 'Blitz' deel.
VS-president Taylor
toch niet vergiftigd
LOUISVILLE De voormalige
Amerikaanse president Zachary
Taylor blijkt 141 jaar geleden toch
niet te zijn vergiftigd met arsenicum,
zo heeft een lijkschouwer in de
Amerikaanse stad Louisville gisteren
meegedeeld.
De theorie dat Taylor door vergif
tigd fruit om het leven zou zijn ge
bracht is daarmee van de baan.
De lijkschouwer verklaarde dat er
weliswaar sporen van arsenicum in
de botten van Taylor zijn gevonden,
maar dat de hoeveelheid niet genoeg
was om te concluderen dat Taylor
vergiftigd zou zijn.
LONDEN Na de 'Birming
ham Six' en de 'Guildford
Four' zijn nu ook de Ierse 'Ma
guire Seven' door de Britse
justitie in het gelijk gesteld en
in dit geval onschuldig geble
ken aan misdaden waarvoor
zij in 1976 tot jaren gevange
nisstraf waren veroordeeld.
Het gezin Maguire werd ver
oordeeld wegens het leveren
van explosieven voor een serie
aanslagen van het Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA). De Ma-
guires kregen straffen van
vier tot twaalf jaar en één van
hen is in gevangenschap over
leden. De andere zes waren al
vrij, maar zijn nu officieel vol
ledig gezuiverd. Gisteren werd
door justitie onder meer toege
geven dat het gezin Maguire
werd veroordeeld op grond
van afgedwongen bekentenis
sen van de Guildford Four.
Topman L'Oréal overlijdt na
ontslag wegens nazi-verleden
PARIJS Enkele uren nadat hij ontslag had genomen in ver
band met aantijgingen over zijn verleden als nazi-collaborateur
is gisteren Jacques Correze overleden, de topman van Cosmair,
dat het Franse cosmetica-concern L'Oréal vertegenwoordigt in
de Verenigde Staten. De 79-jarige Correze leed aan kanker en
lag sinds enkele weken in Parijs in een ziekenhuis. Bij de be
kendmaking van zijn ontslag zei Correze het verleden niet te
kunnen veranderen en bood zijn excuses aan voor zijn daden uit
het verleden. Correze zat na de oorlog reeds een gevangenisstraf
uit van vijf jaar wegens collaboratie.
Een poging van
leerlingen van de
Eastbank High
School in
Alexandra bij Jo
hannesburg om
een schoolge
bouw te betrek
ken dat bij ge
brek aan blanke
leerlingen leeg
staat, is door de
politie verhin
derd. De honder
den zwarte leer
lingen mochten
hun eigen school
niet verlaten.
FOTO: AP
PRAAG Ik zie het gele nummerbord al van
verre aankomen en heb alle tijd om zo
onaangedaan mogelijk achter het stuur te gaan
zitten. Maar daar trapt de tegemoetkomende
landgenoot niet in. Hij is blij en daarom seint hij.
Twee Nederlanders op een weg in de bergen van
Slowakije, dat moet gevierd worden.
Zal ik terugseinen Ik aarzel. Wie zegt dat die
ander een aardige Nederlander is? Wie zegt dat ik
een aardige Nederlander ben? Dat weten we niet.
Als we groeten is dat omdat we uit hetzelfde land
komen. Maar gek: in dat land zelf doen we dat
niet. En op de Duitse autobahn is het ook nog een
beetje raar; zelfs in Praag maak je jezelf belachelijk
als je naar collega-Nederlanders gaat zwaaien.
Maar hier in Slowakije, tussen de toppen van de
Fatra, is dat blijkbaar anders. Hier gaat het echt
om het feest van de herkenning: hoera,
Hollanders'.
Er moet sprake zijn van een wet, bedenk ik, de
vinger nog steeds aarzelend in de buurt van de
lichtschakelaar. Deze wet: hoe verder weg hoe
Nederlander. In den vreemde word je pas echt
landgenoten. Ook als dat helemaal je bedoeling
niet is en je het gebrek aan landgenoten juist een
van de charmes van den vreemde vindt.
In Nederland kun je een landgenoot nog wel eens
over het hoofd zien, in het buitenland niet. Daar
hoor je ze ook zo goed. Drink je in een Praagse
'kavarna' een kopje Turkse koffie, schettert het
opeens door de zaak: „Jeetje Joop'. Dit is toch niet
te zuipen!"
Eerst doe je nog of je ze niet verstaat, maar als ze
vervolgens het hele reisgezelschap de revue laten
passeren („Toen ik dat stuk chagrijn de bus in zag
komen, wou ik meteen dat ik maar thuis was
gebleven kan iedereen aan je gezicht zien dat je
je schaamt.
Je betaalt en gaat weg, nog net op tijd om ze te
horen roepen: „Ja ober, doe het hele zootje maar
bij mekaar. Bij mekaar, ja?"
Misschien zitten diezelfde lui wel in de auto die me
nu seinend tegemoet komt; moet ik dan
terugseinen? Nee. Ik ben namelijk geen
Nederlander. Nou ja, ik ben een Nederlander,
maar onder protest. Ik sein dus niet.
Maar is het dan niet zo dat ik deze week juist zo
trots was dat ik Nederlander was? Ja, dat is zo. IK
liep door de stad en zag posters die een concert
aankondigden van The Nits, Holansko. Hoera, The
Nits, Holansko.' Daar moest ik heen. En mijn
Tsjechische vrienden moesten mee.
Om half negen zaten we klaar, om tien uur
begonnen The Nits. Tot die tijd speelde een of
andere Tsjechische groep en dat was jammer. Met
lede ogen zag ik hoe de zaal leegliep en er op het
moment dat de spreekstalmeester 'De Niets'
aankondigde, niet meer dan tweehonderd
belangstellenden waren overgebleven. We are the
Nits from Holland", zei Henk Hofstede. „I am
Steve from Holland", riep ik, maar hij hoorde me
niet en begon te zingen.
Het eerste nummer was niet zó, en een stuk of tien
mensen liepen weg. Het koude zweet brak me uit.
Het tweede nummer viel ook tegen; nog eens
twintig mensen hielden het voor gezien. Dat
hadden ze niet moeten doen. Het derde nummer
was prachtig, het vierde schitterend, het vijfde
fantastisch en de rest nog beter.
Het Tsjechische publiek applaudisseerde steeds
luider, het begon The Nits te begrijpen en beleefde
gespannen mee hoe zij de J.O.S.-days en de Dutch
Mountains bezongen. Het eindigde ermee dat de
Tsjechen hun zitplaatsen verlieten, zich pal voor
het podium verzamelden, met hun vuisten op de
vloer bonkten en bloemen aanboden.
Toen ik naar huis reed. betrapte ik mezelf op
glunderen, echt ouderwets glunderen. Dank zij De
Niets betekende mijn Nederlanderschap weer iets.
En ach, nu ik daar weer aan denk, weet je wat: ik
sein terug. Er is toch niemand die het ziet.
S. I'
erfBELJ Geografisch
er geen misverstand
liaan over de ligging
de grenspost bij het
isjreense dorpje Ljubelj.
kantoor van chef-
%nier Lukic bevindt
op dertienhonderd
ir boven de zeespiegel
de oude Alpenroute
nj;n Klagenfurt in Ka-
n de Sloveense
e dstad Ljubljana.
zoals zo vaak in de
etujk waar Balkan en Europa
ga< kaar overlopen, laat de
elijkheid zich ook nu niet
atistieken vatten. Links
'P^bostenrijk, en ook de Al-
erg :ijn aanwezig, tot zover is
;tui[duidelijk en zoals de atlas
ichrijft. Maar rechts be-
EGOSLAVEN IN DEN HAAG:
1RC BOEKENSTIJN
ginnen de problemen. Dat is al
te zien aan de grote aantallen
zwaar bewapende grenswach
ten en militairen: daar ligt de
Socialistische Federatieve Re
publiek Joegoslavië, zo leert
de reisgids van de argeloze
toerist.
Althans, daar lag Joegoslavië.
Sinds deze week is het niet
meer zo vanzelfsprekend dat
het land der Zuidslaven daad
werkelijk aan Oostenrijk
grenst. Met het vertrek van de
noordelijke deelrepubliek Slo
venië kan het goed zijn dat
ook dit stuk berglandschap
voor de federatie verloren is
gegaan. Het is maar wie je eror
ver aan het woord laat: voor
Lukic, beambte in federatieve
dienst, blijft dit tot nader order
de Oosten rijks-Joegoslavische
grens. Voor de Sloveense in
specteur Zdenko Guzi zijn we
echter niet meer op Joegosla-
visch grondgebied, maar in de
zelfstandige staat Slovenië. „Ik
weet niet waar Joegoslavië be-
HAAG Het gebouw
Lifcle Haagse Joegoslavische
M liging Prijateljstvo
isch verlaten. De grijze
i jes staan keurig gerang-
\!t. Van enige onrust is
uit geen sprake. Aan de bar
drie Joegoslavische
mièn. Volgens hen loopt
'el los in de sinds dinsdag
i ankelijke deelrepublie-
ïed Croatië en Slovenië,
lentjdenken dat de onderhan-
gen met de regering in
ado worden hervat. De
st cratisering moet door
maar mag niet ten koste
van mensenlevens"
de eenstemmige mening,
erla urslid Iskran van de cul-
rzit i vereniging Nederland-
me islavië is geboren in Slo-
iep; Hijmaakt zich ernstig
de situatie in Joe-
if vie. „Vanuit Nederland
ats k totaal geen zicht op de
ikkelingen in Slovenië,
n lorpje waar mijn familie
t beschikt niet over een
dus ik kan ze niet be-
De berichten-over de
onlusten in Kroatië tus-
nationalistische Serviërs
hoo roatische milities maken
mst angstig. „Een burgeroor-
r gf het ergste wat de Joego-
taaijn kan overkomen, ik ben
dat het misgaat tussen de
ilovenen,
ten en de centrale rege-
ischeiding zag hij aanko-
Slovenië wil dat Joego-
een confederatie wordt,
een eigen regering voor
eelrepubiieken, maar wil
'n samenwerken met de
>sla regering in Belgrado,
nië kan nu niet meer te-
sio-
rug, de ontwikkelingen zijn in
een stroomversnelling geraakt.
Het is beter dat we nu door
gaan dan terugvallen in de
oude situatie". Iskra is veront
waardigd over de houding van
het buitenland tegenover
Kroatië en Slovenië. „Het niet
erkennen van de zelfstandige
republieken betekent steun
voor de rest van Joegoslavië.
Dat is ondemocratisch".
Koel
Boris Vukovic, directeur van
de Haagse Migranten Werk
winkel, is net zo min verbaasd
over de snelle onafhankelijk
heidsverklaring van de deelre
publieken Kroatië en Slove
nië. „Drie jaar onderhandelin
gen hebben niets opgeleverd,
er werd niet naar de bevol
king geluisterd". Vukovic ziet
de afscheiding als een actie om
de deelrepublieken in een be
tere onderhandelingspositie te
brengen ten opzichte van Bel
grado.„Kroatië en Slovenië
willen niet helemaal onafhan
kelijk worden", aldus de in
Kroatië geboren Vukovic. „Dit
is hun manier om snelle ver
anderingen door te voeren".
Vukovic heeft familie in zowel
Kroatië als Servië.„Het is voor
de hele Joegoslavische bevol
king nu zaak om het hoofd
koel te houden en geen gekke'
dingen te doen; met wapens en
geweld lossen we niets op".
Jovan Kovacevic, eigenaar
van het Joegoslavische restau
rant Sumadya in Den Haag en
geborep in Servië, sluit zich bij
Vukovic aan. „Onafhankelijk
heid of niet, voor mij blijft
Joegoslavië een eenheid.
Vreedzaam onderhandelen is
in mijn ogen de enige oplos
sing voor het Joegoslavische
probleem".
gint, maar dit is de Sloveens-
Oostenrijkse grens, dat is ze
ker", stelt hij vast.
Vlag
Zdenko is op inspectietocht
langs de grens om te controle
ren of de Joegoslavische vlag
wel overal is neergehaald, nu
Slovenië zichzelf onafhanke
lijk heeft verklaard. Dat het
Sloveense dundoek nog niet
wappert spijt hem, maar dat is
gewoon nog niet klaar. „Hope
lijk komt onze vlag met het
nieuwe wapen vandaag", aldus
de inspecteur.
Met Zdenko maakt kapitein
Janez Kavar van de Sloveense
territoriale defensiemacht zich
niet al te veel zorgen over de
aangekondigde komst van het
federale leger, dat de grens
posten weer onder Joegosla-
visch gezag molt stellen. „We
zullen niet het eerste schot los
sen, maar als ze komen, en ze
schieten, dan schieten onze
jongens terug", zegt hij en
wijst op de her en der verdekt
opgestelde militairen. Op de
vraag hoeveel mensen er in de
bermen en in de bergen zitten,
wil hij geen antwoord geven.
„Een aantal kun je zien, een
aantal kun je niet zien". Over
de bewapening van een non
chalant in het gras liggende
recruut - geverfd haar, oorbel
in - wil hij slechts kwijt dat
deze over een raketwerper
van Amerikaanse makelij be
schikt.
Zouden de militairen in elk
ander land ten tijde van crises
de blik, de geweren en de
doelzoekende raketten naar de
overkant van de grens hebben
gericht, zo niet in Slovenië.
Daar dreigt het gevaar vanuit
het binnenland, als Slovenië
tenminste nog het binnenland
van Joegoslavië is.
Orders
En alle onafhankelijksheids-
verklaringen ten spijt is dat
volgens douanebeambte Mar
jan Kavcic nog steeds het ge
val. Zolang hij geen andere or
ders heeft gekregen beschouwt
hij zichzelf in dienst van de fe
deratie en controleert hij de
Joegoslavische grens. Hij is
zich ervan bewust dat dit elk
Een Sloveense grenswacht houdt alles scherp in de gaten, niet wetend wie of wat hij van welke
kant kan verwachten.
FOTO: AP
moment kan veranderen,
maar in feite laat het hem
koud in wiens naam hij het
weinige grensverkeer aan
houdt.
„Tot nu krijg ik mijn loon uit
Belgrado. Misschien dat we
vanavond door de Slovenen
betaald worden, misschien ook
niet. Het werk blijft hetzelfde,
dat is naar Europese norm ge
standaardiseerd", zegt hij, zijn
schouders ophalend.
Zijn stempel hoeft hij niet te
vervangen. „We zetten al lang
geen stempels meer bij het
binnenkomen van Joegosla
vië". Een aantal van de doua
niers is niet Sloveens, maar
spanningen heeft dit volgens
Kavcic nog niet opgeleverd.
Hij verwacht niet dat het tot
vechten komt: dat zou het be
gin van een burgeroorlog in
luiden en daar is niemand op
tenrijk leidt verschaft geen
duidelijkheid over de nationa
liteit van het grondgebied. De
eerste aanblik is een gisteren
in alle vroegte geplaatst pla-
kaat dat duidelijk maakt dat
de reiziger de republiek Slove
nië betreedt. Maar haast on
zichtbaar daar achter hangt
nog het oude bord met daarop
de aanduiding en het wapen
van Joegoslavië. Dat hebben
de Slovenen nog niet durven
weghalen.
PRESIDENT KUCAN IN PROCLAMATIE NIEUWE STAAT:
LJUBLJANA Even
vreesden de Slovenen dat
de onafhankelijkheidsce
remonie verstoord zou
worden, maar die angst
bleek gisteravond onge
grond. Het Joegoslavische
leger was beleefd genoeg
om de straaljagers die de
hele dag laag over de Slo
veense hoofdstad Ljubla-
na scheerden een moment
aan de grond te houden,
zodat president Kucan zijn
eigen proclamatie van de
nieuwe staat tenminste
kon verstaan.
„Met de geboorte krijgt de
mens het recht om te dromen,
door te werken kan hij dro
men dichter bij de werkelijk
heid brengen. Gisteren hebben
we die twee met elkaar ver
bonden. Sinds gisteren hebben
wij Slovenen onze eigen staat",
verklaarde hij tegenover de
tienduizenden Slovenen die
zich op het plein voor het par
lement hadden verzameld de
gedachte achter de zelfstandig
heid van zijn republiek.
Enigszins vooroverlopend in
een houterige marcheerpas
had hij kort daarvoor de ere
wacht van het driehonderd
man tellende parate leger van
de nieuwe staat geïnspecteerd,
en de gasten begroet. Helaas
hadden de uitgenodigde EG-
delegaties afgezegd, maar dat
mocht de feestvreugde in
Ljubljana niet drukken.
Hoogtepunt van de plechtig
heid was uiteraard het hijsen
van de nieuwe vlag met het
nog geen twee dagen oude wa
pen trots in haar wit-blauw-
rode banen. Dat het dundoek
enige ogenblikken daarna bij
na door een goed bedoelde
maar wat ongelukkig gerichte
lichtkogel in brand werd ge
schoten, was al snel weer ver
geten.
Het nieuwe volkslied van Slo
venië, een oud Sloveens dran
klied met de voor de gelegi
heid toepasselijke titel 'Wijn
lied' werd gevolgd door volks
dansen en vuurwerk. Na de
openbare plechtigheid werd
het feest in besloten kring
voortgezet. Aan de moeilijkhe
den die de jonge staat te wach
ten staan, wilde niemand den
ken. Ook in het nieuwe Slove
nië komt de kater pas na het
feest.
HET LEVENDE EILAND
Apartheid
Twee dagen later bereikt de „Vrijheid II" met de ben-
bijna leeg het eiland X 221. Er liggen enkele oorlogs-
w„ in de haven en Rob heeft onmiddellijk na aankomst een
^rig onderhoud met marine-officieren, die reeds met Pru-
contact staan. Larry biedt onvoorwaardelijk zijn diensten
heb genoeg van dit spelletje," zegt hij ruw, „ik sta nu
kant. Zoeken jullie de plaats, waar de giro-raket ver
wordt gehouden? Nou, dat weet ik wel: vlak bij, op het
eiland Neiroe." De marine-officieren kijken elkaar eens aan. Nei-
roe? Dat is een onbewoond eiland en eigenlijk niets meer dan
een vulkaan. Een werkende vulkaan nog wel. Ze vertrouwen Lar
ry eerst niet erg. Speelt hij geen dubbel spel? Maar na overleg
met Prudon besluiten ze toch met hem in zee te gaan en enkele
dagen later verlaat de „Vrijheid II", nu gecamoufleerd als vis
sersboot, de haven van eiland X 221, met bestemming Neiroe.
