lïfeel blijft bij
iet oude in
nafhankelijk
Slovenië
Duitsland voorzichtig met
uitwijzen van asielzoekers
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
'acJITENLAND CcidócSou/uxnt WOENSDAG 26 JUNI 1991 PAGINA 5
Schwammberger
in laatste grote
ex-nazi-proces
STUTTGART In Duits-
land is vandaag het proces
begonnen tegen de voor
malige concentratiekamp-
commandant Josef
Schwammberger.
Hij wordt verantwoordelijk
gesteld voor de moord op 3377
mensen, tijdens de Tweede
Wereldoorlog in Polen. Het is
waarschijnlijk het laatste grote
proces dat in Duitsland tegen
een ex-nazi wordt gevoerd.
Schwammberger kwam voor
op een door nazi-jager Simon
Wiesenthal opgestelde lijst van
de tien meest gezochte oorlogs
misdadigers. De 79-jarige ex-
SS-luitenant, die zich 40 jaar
heeft schuilgehouden in Ar
gentinië, zou vijftig moorden
eigenhandig hebben gepleegd.
De meeste slachtoffers waren
joden. Overlevenden van con
centratiekampen hebben
Schwammberger omschreven
als een brute, sadistische man
die zijn joodse slachtoffers
dwong zich uit te kleden,
waarna hij voor ze dood te
schieten hun gouden tanden
uit hun mond trok met een
combinatietang en ze van hun
kostbare sieraden beroofde. In
1963 vaardigden de Westduitse
autoriteiten een arrestatiebe
vel tegen hem uit, maar pas in
1987 werd hij in Argentinië
gearresteerd. Zijn uitlevering
volgde in mei vorig jaar.
Antilope stapt mis
JOHANNESBURG De mis
stap van een antilope is een
Nieuwzeelandse missionaris
fataal geworden. De geestelij
ke werd in een afgelegen deel
van Zuid-Afrika gedood toen
de antilope op zijn vrachtauto
sprong. Missionaris John De-
vereux overleed aan de gevol
gen van een hoofdwond toen
de kudu, een van de grootste
antilope-soorten, op een hob
belige weg op het dak van zijn
auto sprong. Devereux werkte
in de provincie Transvaal in
een lepra-kolonie.
Nog 467
politieke
gevangenen
in Libië
LONDEN In Libië zijn
nog altijd zeker 467 politieke
gevangenen, ondanks de be
lofte van de regering om de
mensenrechten beter in acht
te zullen nemen, aldus zegt
Amnesty International. De
meeste politieke gevangenen
zijn gewetensgevangenen. Zij
zijn niet betrokken geweest
bij gewelddadige activiteiten,
maar worden vastgehouden
vanwege hun religieuze acti
viteiten of omdat ze ver
meende tegenstanders zijn
van de regering.
oedbad in
Jarensentrein
in
eni 1ANNESBURG Een schietpartij aan
rd van een overvolle forensentrein in
zwarte woonoord Soweto bij Johannes-
heeft gisteren aan zes mensen het le-
gekost. Achttien mensen raakten ge-
d et d. Drie van hen zijn er ernstig aan toe.
onbekend aantal mannen opende het
in de trein op het moment dat die
Soweto reed. Op het station van Or-
le io, waar de trein stopte, bleken vijf pas-
irs te zijn overleden. Het zesde slacht-
werd later langs de spoorbaan gevon-
lei en was blijkbaar uit de trein gespron-
age om aan de aanslag te ontkomen. Het is
klo duidelijk wie verantwoordelijk is voor
Miljoenen kinderen
zijn te redden met
goedkope medicijnen
GENEVE De Wereldgezond
heidsorganisatie van de Verenigde
Naties (WHO) heeft gisteren gezegd
dat een betere beschikbaarheid van
simpele en goedkope medicijnen in
de komende tien jaar de dood van
30 miljoen kinderen in de wereld
kan voorkomen. De organisatie zei
dat alleen al in het afgelopen jaar
7,5 miljoen kinderen onder de vijf
jaar zijn gestorven als gevolg van
diarree en longontsteking. Deze
ziektes zijn de oorzaak van meer
dan de helft van de totale kinder
sterfte in landen in de Derde We
reld.
Haider herkozen
in Karinthië
WENEN De voorzitter
van de Oostenrijkse ex
treem-rechtse en nationalis
tische Vrijheidspartij FPÖ,
Jörg Haider, die vorige week
moest aftreden als premier
van de deelstaat Karinthië
wegens uitspraken over het
nationaalsocialistisch verle
den, is gisteren herkozen in
deze regering in de functie
van tweede vice-premier.
Voorzitter Christof Zernatto
van de kleinste partij in het
garlement, de conservatieve
>VP, werd gekozen als Hai
ders opvolger als premier.
China nodigt keizer
van Japan uit
TOKYO De Chinese mi
nister van buitenlandse za
ken, Qian Qichen, heeft van
daag keizer Akihito van Ja
pan officieel uitgenodigd om
volgend jaar China te bezoe
ken. De Chinese uitnodiging
is opzienbarend. Het gaat om
een historisch bezoek, het
eerste van een Japanse kei
zer aan China. In de Volks
republiek China zijn de her
inneringen aan de verschrik
kingen van de Japanse be
zetting tijdens de Tweede
Wereldoorlog nog lang niet
verdwenen.
Homo - conferentie
toch in Mexico
MEXICO-STAD De dertien-
de internationale homoconfe
rentie, die deze zomer in Mexi
co wordt gehouden, gaat toch
door. De badplaats Acapulco
heeft de organisatie van de
conferentie, die loopt van 30
juni tot 6 juli, op zich genomen.
Twee weken geleden verklaar
de Guadelajara nog dat de bij
eenkomst geen doorgang kon
vinden. De organisatoren in
deze stad zeiden te zijn bezwe
ken onder intimidaties van de
overheid en rechtse groeperin
gen. Homoseksualiteit is in het
Middenamerikaanse land niet
bij wet verboden.
Rijkswachters
betogen in Brussel
BRUSSEL Ruim 700 rijkswachters
hebben gisteren in Brussel betoogd
voor het krijgen van stakingsrecht en
andere ambtenarenrechten. De rijks
wachters zullen binnenkort in het ka
der van een stroomlijning van het poli-
tie-apparaat worden overgeheveld van
het ministerie van defensie naar dat
van binnenlandse zaken, waar de ge
meentelijke politiekorpsen onder val
len. De rijkswachters moesten voor de
demonstratie een snipperdag opnemen,
omdat zij in hun huidige status onder
defensie niet mogen staken of actie
voeren.
mta y waarschuwt
ië wegens
Bttenprogramma
RID De Israëlische
iter van buitenlandse za-
David Levy, heeft in Ma-
gezegd dat Syrië bezig is
Ie opbouw van een raket-
senaal waardoor de vei-
id van Israël in gevaar
„Syrië verkrijgt geavan-
e en gevaarlijke wapens
massale vernietiging, zo-
lijvoorbeeld Scudraketten
Noord-Korea, waarvan
nige al geïnstalleerd zijn",
enu\ de bewindsman. Hij zei
'drijMit Israël ernstige zorgen
onl, omdat „de afstand tus-
laffe yrjë en israei niet dezelf.-
als die tussen Irak en Is-
Gedurende de Golfoor-
Yerd Israël verschillende
i getroffen door een Scu-
;t. Als de raket een korte-
stand hoeft af te leggen,
de lading (met bijvoor-
chemische wapens) wor-
'erzwaard. Levy voegde
toe te hopen dat „Syrië
ee jpt dat elk avontuur te-
sraël gevaarlijker is voor
dan voor Israël". „Ons
d met Syrië zou kunnen
aldus de minister.
BONN Ook al zou het
naar de letter van de wet
kunnen, dan nog zal
Duitsland na 1 juli geen
tienduizenden asielzoe
kers van de ene dag op de
andere het land uitzetten.
Dat tot nu toe niet meer bui
tenlanders, van wie vast staat
dat ze in hun eigen land niet
politiek vervolgd worden, zijn
uitgewezen, komt doordat de
Duitse overheid doodsbe
nauwd is voor de (internatio
nale) publieke opinie.
De mensenrechtenorganisatie
Amnesty International heeft
gisteren nogal luidruchtig aan
de bel getrokken met de waar
schuwing dat zeker honderd
duizend vluchtelingen het risi
co lopen na 1 juli te worden
uitgewezen. In een radio-in
terview verklaarde Wolfgang
Grenz, woordvoerder van Am
nesty International, dat het
om asielzoekers gaat uit Irak,
Iran, Etiopië, Somalia, Sri
Lanka, Libanon en Afghanis
tan. „Allemaal landen waar
nog geen eind is gekomen aan
de schending van de mensen
rechten", aldus Grenz.
Op het ministerie van binnen
landse zaken wordt het aantal
dat Amnesty International
noemt overdreven genoemd.
De helft zou kunnen, is de re
actie, maar exacte cijfers ont
breken, „omdat de registratie
van asielzoekers per deelstaat
wordt bijgehouden". Het mi
nisterie ontkent dat de betref
fende asielzoekers in hun ei
gen land gevaar lopen. Vol
gens een woordvoerder gaat
het om mensen van wie voor
de rechter is vastgesteld dat ze
in hun thuisland niet politiek
vervolgd zullen worden. Ze
komen derhalve niet in aan
merking voor politiek asiel, en
moeten 'dus' op grond van de
regels Duitsland
„Waarom zijn ze dan al niet
lang over de grens gezet?", is
de enige vraag waar het for
mele antwoord op uitblijft. De
niet-officiële verklaring is, dat
de Duitse overheid - zowel de
federale regering in Bonn als
de verantwoordelijke deel
staatregeringen - bijzonder
bang is voor een negatieve re
actie van het (internationale)
publiek.
Geen van de deelstaten wil of
durft het voortouw nemen om
de niet-politiek vervolgden uit
te wijzen. Omdat de ene deel
staat daarbij klaarblijkelijk op
de andere wacht, gaat men er
op het federale ministerie in
Bonn van uit, dat er voorals
nog niets of niet veel zal ver
anderen. Van massale uitzet
tingen zal, volgens de woord
voerder, na 1 juli dan ook geen
sprake zijn. Hooguit dat klei
nere aantallen uitgewezen zul
len worden.
HET LEVENDE EILAND
Splitsing binnen gelederen Islamitisch Reddingsfront
(Vervólg
van de voorpagina)
ALGIERS Enkele hoge
functionarissen van het Is
lamitische Reddingsfront
(FIS) hebben gisteravond
in een televisie-uitzending
opgeroepen tot gesprek
ken met de nieuwe rege
ring. Daarmee trad een
splitsing aan het licht bin
nen de gelederen van het
FIS.
De drie leden van het beleids
bepalende orgaan Madjlis
Echoura deden een beroep op
de militanten op te houden
met straatgeweld en geen acht
te slaan op partijleider Abassi
Madani en zijn fanatieke rech
terhand Ali Belhadj. Fakir Ba-
chir, nam afstand van Madani
met de woorden: „Opgelet.
Madani is een gevaar voor de
islam, moslims en de natie.
Het gevaar bedreigt de FIS".
Ondanks de nog altijd heer
sende staat van beleg'hebben
er gisteren in Bab El-Oued,
een zeer dichtbevolkte arme
wijk in Algiers, de hele dag
gevechten plaatsgehad tussen
militanten en de politie. De
veiligheidstroepen schoten in
de lucht en bestookten de de
monstranten met traangas ter
wijl de politie probeerde het
stadhuis, dat in handen is van
het Islamitische Reddings
front, te ontdoen van allerlei
islamitische symbolen.
Ooggetuigen meldden dat
tanks en vrachtwagens met
soldaten zich gisteravond naar
het Plein van de Eerste Mei
begaven, een plek waar eerder
islamitische betogingen begon
nen. Ook op andere strategi
sche posities in Algiers, zoals
doorgaande wegen en kruis
punten, zouden tanks zijn op
gesteld.
(liijci
afsla
terr
JBLJANA De vlag-
teruhast voor het parle-
i hentsgebouw in Ljubjlana
iath® t al dagen klaar, maar
vlag moest gisteren
gemaakt worden. Ty-
fs ;nd voor de haast
irmee Slovenië zich
neriijeravond zelfstandig
daarde, werd het par
ent het letterlijk
de vooravond van de
—Afhankelijkheid eens
I Ir het symbool waar-
Slovenië zich onder
ïaties wil begeven: een
'nileerde berg met een
'°j ikellijntje en drie ster-
n d
haast maakten de autori-
i met de onafhankelijk-
•e iverklaring zelf. Niet van-
zoals aangekondigd, maar
.teren verklaarde het par-
nt Slovenie zich onafhan
en soeverein,
iet aannemen van de
ie maakte het parlement
peg vrij om vanavond de
ve te hijsen, maar
ijkt voorlopig het enige
ïare teken van de uitge-
n onafhankelijkheid,
blijft bij het oude, veel
g-ae dingen blijven ondui-
Officieel nemen Slove-
in Kroaten de douanepos-
hun republieken en
:nrijk, Italië en Hongarije
maar volgens de federale
idling in Belgrado blijven
>ch de buitengrenzen van
islavie, reden er troepen
te sturen.
is dat de Slovenen het
voorlopig zonder eigen geld en
eigen paspoort zullen moeten
stellen. Volgens de declaratie
is dit uit eigen vrije wil. Het is
voordeliger om voorlopig de
dinar en het Joegoslavische
paspoort te blijven gebruiken.
Maar het geld ligt klaar, voor
in noodgevallen.
Een van die noodgevallen zou
kunnen zijn dat de overblijfse
len van Joegoslavië de Slove
nen het recht op het gebruik
van de dinar zouden ontzeg
gen. Econoom Ribnikar, pro
fessor aan de economische fa
culteit in Ljubljana, betwijfelt
of in dat geval de waarde van
het eigen geld voldoende gega
randeerd is om de economie
draaiende te houden. „Het is
allemaal veel te haastig ge
daan, economisch is er geen
enkele strategie. De politici
hebben ons in een positie ge
bracht waarbij we afhankelijk
zijn van de goede wil van an
dere landen".
Volgens velen in Joegoslavië
heeft de politiek het ook ge
wonnen van het gezonde ver
stand. Vooral nu ook Kroatië
zich gisteravond - nog voor
Slovenië - op weg naar defini
tieve onafhankelijkheid heeft
begeven, lijkt de kans op een
geweldloze oplossing van de
Joegoslavische crisis verder
weg dan ooit. De Kroaten had
den weliswaar slechts een 6
punten tellend document, te
gen 22 artikelen bij de Slove
nen, maar de gevolgen van de
Kroatische stappen lieten zich
gisteravond moeilijk inschat-
Hangijzer
Feit is dat de republiek Servië
duidelijk heeft laten weten
zichzelf in staat van oorlog te
beschouwen met een even
tueel zelfstandig Kroatië.
Kroaten zwaaien verheugd met hun 'nationale' vlag voor het parlementsgebouw in Zagreb.
a FOTO: AP
Heetste hangijzer is de positie
van de 600.000 Serven in
Kroatië. Woonden zij gister
morgen nog in Joegoslavië, te
gen de avond waren zij vol
gens hun Kroatische buren in
eens staatsburgers van de
nieuwe staat Kroatië. Hoe wei
nig deze nieuwe ministaat (in
wording) ook nog gedefinieerd
mag zijn, de Serven herinner
den zich onmiddellijk de
Tweede Wereldoorlog toen
honderdduizenden van hun
landgenoten werden uitge
roeid in het toenmalige ko
ninkrijk Kroatië. Al tijdens de
behandeling van de resolutie
in het Kroatische parlement
deden de wildste geruchten
over militaire acties en horden
gewapende Serven de ronde.
Te controleren was er niets,
autoriteiten weigerden iets te
zeggen, burgers vertelden elk
hun eigen verhaal, al naar ge
lang hun etnische afkomst.
Wat dat betreft blijft Joegosla
vië Joegoslavië, met of zonder
Slovenie en Kroatië.
Maar zelfs het federale parle
ment dat het leger gisteravond
opdracht gaf de splitsing van
Joegoslavië en elke grenswijzi
ging te voorkomen, kon de
Slovenen niet afhouden van
de fel begeerde onafhankelijk
heid. De stemming in het par
lement werd even bedorven
door de afgevaardigde Peterle
Besic, die het waagde namens
de oppositie een amendement
in te dienen, maar het applaus
voor president Kucan was er
niet minder om na het voorle-
Slovenië en Kroatië uit
Joegoslavische 'gevangenis'
LJUBLJANA „Een ge
vangenis", zo beschrijven
de huidige Sloveense en
Kroatische politici de staat
Joegoslavië, w ..-"in hun
republieken het tientallen
jaren hebben uitgehou
den. Na 71 jaar stapten ze
uit de federatie, nu een
republiek met een roule
rend presidentschap, maar
ooit als koninkrijk begon
nen op 4 december 1918
onder prins Alexander,
regent van Servië.
De communisten onder leiding
van Josip Broz Tito herschie
pen Joegoslavië na de Tweede
Wereldoorlog, die de eenheids
staat volkomen had verbrok
keld. Tot het einde van de
Eerste Wereldoorlog behoor
den Slovenië en Kroatië tot
het Oostenrijks-Hongaarse
Rijk. Binnen Joegoslavië wa
ren zij de welvarendste repu
blieken.
Het groene Slovenië, „aan de
zonzijde van de Alpen", heeft
,een homogene bevolking van
nog geen twee miljoen zielen.
De grootste minderheid vor
men de 55.000 Kroaten. Voor
de Italiaanse minderheid van
3000 personen, die voorname
lijk op voormalig Italiaanse
grondgebied woont, zijn een
eigen televisiezender, eigen
scholen en kranten.
De werkeloosheid is vergele
ken met de rest van Joegosla
vië gering, maar is als gevolg
van de crisis wel gestegen tot
acht procent. Het grootste deel
van de bevolking is werkzaam
in de industrie.
zen van de onafhankelijks-
heidsdeclaratie.
Op straat was het rustig, daar
wordt de boorling pas van
avond met vuurwerk en
volksdansen ten doop gehou
den. Hoogtepunt zal het hijsen
van de nieuwe vlag zijn, als
het wapen ten minste op tijd
zal zijn ingenaaid.
VS en EG
De Verenigde Staten herhaal
den gisteren hun eerdere ver
klaring dat zij de onafhanke
lijkheid niet zullen erkennen.
De Franse minister Roland
De Sloveen staat als nuchter
gezelligheidsmens bekend. Hij
spreekt Sloveens, een totaal
andere taal dan het Servok-
roatisch dat onder meer in
Kroatië en Servië wordt ge
sproken. De republiek wordt
sinds april 1990 geregeerd door
de centrumrechtse coalitie De
mos. President is Milan Ku
can. Nog steeds streeft Slove
nië naar een losse confederatie
Joegoslavië, in samenwerking
en overleg met Kroatië.
Kroatië, met zijn lange Adria-
tische kust, heeft ongeveer 4,5
miljoen inwoners, onder wie
600.000 Serviërs, die zich
steeds hebben verzet tegen af
scheiding en zich autonoom
hebben verklaard.
De republiek was tijdens de
Tweede Wereldoorlog in han
den van de nazi's. Terwijl Slo
venen zich massaal aansloten
bij de partizanen, vermoord
den Kroaten onder het nazibe
wind joden, zigeuners en Ser
viërs, hetgeen hen nog steeds
wordt nagedragen.
Mede dank zij het toerisme,
dat door de recente gebeurte
nissen een geweldige klap
heeft gekregen, kent de repu
bliek een redelijke welvarend
heid.
President is oud-communis
tisch generaal Franjo Tudj-
man. Samen met zijn centrum
rechtse Kroatische Democrati
sche Unie regeert hij de repu
bliek. Het nationalisme is veel
sterker dan bij noorderbuur
Slovenië. Bij een referendum
in mei van ait jaar sprak meer
dan 90 procent van de bevol
king zich uit voor zelfstandig
heid. Kroatië behoort wat be
treft cultuur en mentaliteit tot
de Balkan.
Dumas (buitenlandse zaken)
zei ongerust te zijn over een
mogelijke burgeroorlog in Joe
goslavië. Frankrijk is voor
stander van het behoud van de
staatkundige eenheid van Joe
goslavië, aldus Dumas. Het mi
nisterie van buitenlandse za
ken in Den Haag zei niet terug
te komen van een eerdere ver
klaring van de Europese Ge
meenschap van zondag waarin
de afscheiding van Slovenië
en Kroatië wordt veroordeeld.
Alleen Bulgarije zou de „onaf
hankelijkheid" van Kroatië en
Slovenië hebben erkend.
ïnee^r
r Nta
Ondanks zijn benarde toestand moet Rob toch even
olJ?e ken als hij de drenkeling herkent. Want het is Larry. „Hallo,
zet hij, „wat een weerthe hè? En dat we elkaar zo maar
komen... Kan ik bij je aan boord komen? Je zult er geen
tan hebben. Rob hijst Larry aan boord. Gelukkig wordt
'ajeer nu een beetje beter en Rob constateert tot zijn opluch-
chojdat de motor nog intact is. Met behulp van Larry lukt het
opwook de radiozender weer te repareren. Dan zoekt Rob ver
binding met het eiland X 221. Ver boven hun hoofd zweeft nu als
een reusachtige planeet het „Levende Eiland", maar na een uur
zwoegen hoort Rob opeens de vertrouwde stem van Prudon, die
daar ergens op de bol moet zitten. „Hallo, Rob," zegt Prudon,
„je laat ons niet in de steek! We hadden je al opgegeven... Pro
beer de giro-raket weer in handen te krijgen. Dat is ons enige
communicatiemiddel met de wereld. We stijgen nog voortdu
rend..."
