[raël geschokt
beelden over
:rmomde soldaten
Ontslag dreigt voor stafchef Witte Huis
Chinese
horloges
mogelijk
oorzaak
ongeluk
Lauda Air
WONTUREN VAN KAPITEIN ROB het levende eiland
Slovenië en Kroatië moeten
hoofd koel houden na 26 juni
fÏENLAND
EckbeSoivuwt
MAANDAG 24 JUNI 1991 PAGINA 5
il haalt uit
neo-nazi's
Bondskanselier Helmut
gisteren uitgevallen naar de
eo-nazi's. Op een bijeenkomst
catholieke kerk in Speyer ver-
il de groep gebrek aan histo-
ief. Kohl noemde het verdwij-
het communisme uit Oost-Eu-
overwinning voor de demoera-
volgens hem moet niet uit het
den verloren dat op enkele
oude demonen - nationalis-
imdelingenhaat en antisemitis-
kop opsteken. Vooral in de
DDR lijkt de aanhang van
rechts groeiende. Een demon
bijeenkomst in Dresden trok
'keinde 2000 neo-nazi's.
?rd hl
ZOc o
Vier gewonden
bij bom
aanslag Athene
ATHENE In het een-
trum van Athene is van
nacht een krachtige bom
ontploft. Vier politieman
nen die op straat patrouil
leerden, raakten ernstig
gewond. De bom ontplofte
vlak bij de Polytechnische
Hogeschool en was ver
moedelijk geplaatst in een
vuilnisbak. De politie be
schikt nog niet over nade
re gegevens, maar sluit
niet uit dat de aanslag ge
richt was tegen de pa
trouille.
Zoon De Klerk trouwt
in december met
gekleurde vriendin
JOHANNESBURG De zoon van de Zuid-
afrikaanse president F. W. de Klerk gaat in
december trouwen met zijn op grond van de
vorige week afgeschafte Rassenscheidings-
wet als kleurlinge geregistreerde vriendin.
De romance van Willem de Klerk en Erica
Adams was in januari groot nieuws in Zuid-
Afrika, waar huwelijken tussen personen
van verschillend ras niet veel voorkomen.
Het verbod op gemengde huwelijken werd
in 1985 afgeschaft. De Sunday Star schreef
dat het paar het liefst volgende maand had
willen trouwen in Engeland, waar het sinds
vijf maanden woont. Volgens de krant is het
huwelijk echter uitgesteld op verzoek van
I FOTO: AP de familie van beiden.
Partijen Kampuchea
bereid tot compromis
BANGKOK Alle vier partijen in het con
flict in Kampuchea hebben zich in het
weekeinde bereid verklaard tot compromis
sen met het oog op de nieuwe vredesonder
handelingen die vandaag in Thailand zijn
begonnen. Het overleg over beëindiging van
de meer dan tien jaar oude burgeroorlog
taat tussen de pro-Vietnamese premier Hun
en en de drie verzetsbewegingen die zijn
bewind bevechten onder leiding van het
vroegere staatshoofd prins Norodom Siha
nouk. De drie verzetsgroepen zijn die van
Sihanouk zelf, het Nationaal Bevrijdings
front van het Khmer volk van Son Sann en
de Rode Khmer. Vietnam maakte eind 1978
door Kampuchea binnen te vallen een eind
aan het schrikbewind van de Rode Khmer
van Pol Pot.
VS blokkeren milieu
protocol Zuidpoolverdrag
MADRID De Verenigde staten heb
ben zaterdag gezegd meer tijd nodig te
hebben om een voorgesteld 55-jarig ver
bod op mijnbouw op de Zuidpool te be
studeren. Daarmee was de voor gisteren
geplande ondertekening van een be
langrijk milieu-protocol bij het zoge
naamde Antarctica-verdrag van de
baan. De Amerikaanse delegatie is de
enige van de 26 stemgerechtigde leden
die van haar regering geen fiat heeft ge
kregen. De in Madrid aanwezige ecolo
gen waren furieus over de Amerikaanse
opstelling. „Ik neem aan dat president
Bush een overwinningsparade in New
York zal organiseren om de vernieti
ging van het Zuidpoolgebied te vieren",
zei Greenpeace-voorzitter David
McTaggert.
LEM Leiden-
[lische politici heb-
;eren het leger he-
ritiseerd omdat het
heeft dat soldaten
als Arabier in
tte gebieden inge-
iden in de strijd te-
Me Palestijnse op-
Premier Shamir
aj de militairen ver-
gjthullingen te doen.
•r ontkende de veilig-
Hgevaar te hebben ge-
por de bekendmaking
■undercover-operaties.
Heinde zond de Israëli
evisie, met goedkeu-
[het leger, beelden uit
van Israëlische soldaten die
gekleed als Arabier of als
vrouw personen in de bezette
gebieden arresteren. Volgens
het leger waren de beelden
van de undercoverteams be
doeld als waarschuwing aan
het adres van de leiders van
de opstand. Palestijnen hebben
al laten weten dat het bestaan
van deze teams algemeen be
kend was.
Veel Israëliërs reageerden
echter geschokt op de uitzen
ding. Israël bezit een lange
traditie in het geheim houden
van militaire operaties. Een
medewerker van Shamir, Avi
Pazner, liet weten dat de pre
mier een verbod heeft inge
steld op het verder filmen van
militaire operaties in de bezet
te gebieden. „Dat geldt totdat
de minister van defensie, Mos-
he Arens, de kwestie geregeld
heeft", aldus Pazner. De ver
antwoordelijke militair, luite
nant-generaal Ehud Barak,
moest zich gisteren bij het Is
raëlische kabinet melden.
De leiders van de oppositione
le Arbeiderspartij Shimon Pe
res en Yitzhak Rabin noemden
de uitzending „een verschrik
kelijke vergissing". De minis
ter van landbouw en voorma
lig chef van staven Raphael
Eitan zei dat de onthulling de
Palestijnse leiders kan helpen
in het plannen van hun strate
gie. „Ze hebben zeer belangrij
ke informatie op een presen
teerblaadje gekregen", aldus
Eitan.
De Amerikaanse
van buitenlandse za-
les Baker, heeft zater-
overweldigende ont-
ikregen in de Albane-
Tirana. Honderd
mensen verwel-
hem en riepen „Va-
en „Wij willen dat
iet zo wordt als Ame-
,dens een ontmoeting
dent Ramiz Alia ver
baker dat de Verenig-
voor zes miljoen dol-'
roedsel en medicijnen
n om het verarmde
ielpen. Albanië werd
ek toegelaten tot de
voor Veiligheid
iwerking in Europa
sr^re|
"htie
BUSH IN VERLEGENHEID DOOR VERKWISTENDE SUNUNU
WASHINGTON Er is
een vertrouwenscrisis ont
staan tussen de Ameri
kaanse president George
Bush en diens chef van de
Witte-Huisstaf John Su-
nunu. De crisis heeft ge
leid tot grote spanningen
binnen de Amerikaanse
regering en mondt moge
lijk uit in ontslag voor de
stafchef.
Sununu is in acute moeilijkhe
den gekomen door zijn al te
royale gebruik van regerings
vliegtuigen en -limousines
voor privé-doeleinden. Na een
eerste publieke reprimande
door president Bush, vijf we
ken geleden, is Sununu recen
telijk in dezelfde slechte reis-
gewoonte vervallen. Toen de
president dat vorige week ver
nam, heeft hij strikte beper
kingen opgelegd aan Sununu's
reislust op kosten van de be
lastingbetaler en van het parti
culiere bedrijfsleven.
Om toch loyaal te blijven je
gens zijn eigen stafchef, die de
hoogste presidentiele adviseur
is, is Bush Sununu in het
openbaar blijven verdedigen.
Waarnemers in de Ameri
kaanse hoofdstad menen ech
ter dat de persoonlijke- en
werkverhouding tussen Bush
en Sununu onherstelbaar be
schadigd is en dat de president
een neutraal moment in de
toekomst wil afwachten om
Sununu te vervangen.
„Bush is in 1989 zijn president
schap begonnen met de ver
klaring dat zijn regering de
hoogste ethische normen aan
zichzelf zal opleggen waar het
om besteding van belasting
geld gaat. Bush is in de onmo
gelijke positie gekomen te ver
klaren dat Sununu niets onge
oorloofds heeft gedaan maar
dat het niettemin niet meer
mag voorkomen", zo schreef
afgelopen weekeinde de New
York Times.
Arrogantie
John Sununu is bij de aanvang
van de regering Bush speciaal
door de president aangezocht
vanwege diens weinig soepele
karakter. Sununu regeert de
drieduizend hoge ambtenaren
tellende staf met harde hand.
De filosofie erachter is een
'rolverdeling' in het Witte
Huismanagement tussen de
meer zachtmoedige Bush en
diens opvliegende rechterhand
Sununu.
Het Sununu-karakter blijkt
echter een grote dosis arrogan
tie te bevatten. De stafchef
acht zichzelf Amerika's reser
ve-president, die geen moment
onbereikbaar mag ziin. Die on
misbaarheid heeft hij aange
voerd als argument voor zijn
particuliere gereis in militaire
en zaken vliegtuigen, van
waaruit voortdurend telefo
nisch contact mogelijk is met
het Witte Huis. Het was de
Washington Post die vorige
maand onthulde dat Sununu
de luchtmacht had gebruikt
om hem vanuit Washington
naar een ski-vakantie in Colo
rado, naar lange weekenden in
New Hampshire en naar zijn
tandarts in Boston te vliegen.
Nadat hem zulke trips waren
verboden, blijkt Sununu zijn
toevlucht te zijn gaan nemen
tot particuliere vliegtuigen
van grote bedrijven.
Toen ook die praktijk tot ru
moer leidde binnen het Witte
Huis, liet hij zich in een limou
sine naar New York rijden,
waar hij een veiling van zeld
zame postzegels bezocht.
Inmiddels is Sununu in eigen
omgeving zo gehaat, dat elke
omstreden beweging die hij
wordt verweten is zijn „enorm
gebrek aan gevoel voor wat
wel en niet kan". Omdat geld
heilig is in de VS, is ook de
zuivere en sobere besteding
van belastinggeld een voortdu
rende bron van publieke zorg.
Tot dusverre lijkt George
Bush zelf nog geen politieke
schade te hebben geleden van
de controverse rond Sununu.
Maar steeds meer commenta
ren wijzen erop dat de wortel
van het probleem het slechte
'judgement' van George Bush
is, die ter compensatie van zijn
eigen gematigdheid een 'oli
fant' als Sununu naast zich
wilde hebben in de porcelein-
kast die Witte Huis heet.
Idoor
JON SWAIN
!l I
- Rob heeft nog juist op tijd de „Vrijheid II" bereikt,
de vloedgolf komt opzetten. Reusachtige zeeën storten
iet scheepje en het is meer geluk dan wijsheid, dat Rob
Skip weet te grijpen, die zijn baas natuurlijk is nage-
Maar dan is het alsof de wereld vergaat: met donde-
en^Qjd bruisen de golven over het schip. „Dit is het einde,"
'b. Maar wanneer hij eindelijk weer iets kan zien, merkt
hij, dat de „Vrijheid II" nog intact is. Doch waar is de „Walrus"?
Het fraaie motorschip heeft de stortzeeën niet kunnen weerstaan
en Rob ziet nog juist de achtersteven in de golven verdwijnen.
Maar indrukwekkender is het schouwspel, dat hij aan de horizon
ziet: daar rijst als een enorme zwarte bol langzaam en statig het
„Levende Eiland" omhoog uit de oceaan...
ZAGREB LJUBLJANA
Kroatië maakt zich op
26 juni los van Joegosla
vië, tegelijkertijd met Slo
venië, zo heeft de Slo
veense premier Lojze Pe-
terle zaterdag bevestigd
na een bijeenkomst van
Sloveense en Kroatische
delegaties in de Kroati
sche hoofdstad Zagreb.
Eerder maakten vertegen
woordigers van de twee Joego
slavische deelrepublieken in
een gezamenlijke verklaring
bekend dat zij de afscheidings
plannen op elkaar hadden af
gestemd. Volgens Peterle zijn
Slovenië en Kroatië het over
de uitgangspunten en de hou
ding tegenover de centrale re
gering in Belgrado „eens" en
ging het bij de gesprekken in
Zagreb vooral over „techni
sche kwesties", hoe de schei
ding verder te regelen.
Peterle verwijt het Westen te
veel zijn oren te laten hangen
naar de Joegoslavische pre
mier Ante Markovic en de mi
nister van buitenlandse zaken
Budimir Lbncar. „Markovic is
slechts een beheerder. Hij wil
de staat Joegoslavië overeind
houden op de oude basis, maar
de Joegoslavische bus is uit
eengevallen en is niet meer te
repareren. Er kan slechts een
nieuwe komen", aldus de pre
mier. Peterle verwacht geen
legeringrijpen. Provocaties,
mogelijk van extreem-nationa
listische Serviërs, sluit hij ech
ter niet uit. „We zullen na 26
juni vooral het hoofd koel
moeten houden", aldus Peter
le.
EG
Na de VS heeft ook de Euro
pese Gemeenschap Slovenië
en Kroatië gewaarschuwd dat
zij de eenzijdig geproclameer
de onafhankelijkheid van Joe
goslavische republieken niet
zal erkennen. De kans dat Ne
derlandse juristen zullen hel
pen bij het opstellen van een
nieuwe Joegoslavische grond
wet is gering. Volgens minister
Van den Broek van den Broek
lijkt dat niet nodig, maar als
Joegoslavië daarom vraagt zal
de mogelijkheid worden on
derzocht.
Gevangenen in opstand I
tegen luxe Escobar
MEDELLIN Duizenden ge
detineerden in Colombia zijn
in hongerstaking gegaan om
dat zij zich ongelijk behandeld
voelen tegenover de drugs
mokkelaars die door de rege
ring in luxueuze gevangenis
sen worden ondergebracht. In
elf steden besloten de gevan
genen niet meer te eten en eis
ten dezelfde waardige behan
deling die aan drugshande
laars die zichzelf overgeven
wordt verleend. „Welk soort
gruweldaden moeten we ple
gen om zo respectvol behan
deld te worden als Pablo Esco
bar?", vroeg een gedetineerde
zich af voor het oog van de ca
mera's van een lokaal televi
siestation. Zijn gezicht bleef
buiten beeld om hem onher
kenbaar te maken.
Van hoog tot laag
Een gebouw van 26 verdiepingen opblazen is een bijzonderheid.
De Sander Hall van de Universiteit van Cincinnatti (VS) ging gis
teren tegen de vlakte, die straks blijvend groen zal worden.
FOTO: AP
HONG KONG Enkele
vooraanstaande lucht
vaartmaatschappijen heb
ben een verbod afgekon
digd op het vervoeren van
ladingen goedkope Chine
se horloges, nadat ontdekt
werd dat diezelfde horlo
ges een mysterieuze ge
mene deler zijn bij ver
schillende vliegtuigonge
lukken.
De luchtvaartmaatschappijen
zijn tot deze maatregel overge
gaan toen bekend werd dat de
Boeing 767 van Lauda Air, die
vorige maand in Thailand ver
ongelukte en waarbij 223 men
sen het leven verloren, een
vracht Chinese horloges aan
boord had. Gerechtelijke on
derzoekers geloven dat de hor
loges, die lopen op lithium bat
terijen, in de lucht branden
veroorzaakt kunnen hebben in
de vrachtvoorraad van sommi
ge toestellen.
De horloges worden op grote
schaal geproduceerd in China
en zijn voorzien van goedkope
plastic kasten. Deskundigen
veronderstellen dat de batterij
en niet goed genoeg zijn afge
sloten. Lithium is een krachti
ge stof die uiterst onstabiel
kan zijn en in brand kan vlie
gen wanneer het in aanraking
komt met een vochtigheids
graad van meer dan vier pro
cent.
Een jaar geleden werden de
horloges voor het eerst ver
dacht, toen in de lading van
een Pacific Tristar van de
luchtvaartmaatschappij Cat
hay brand uitbrak. Het toestel
kon nog veilig landen op het
vliegveld van Manila. Er wer
den geen verdere acties onder
nomen, totdat de deskundigen
die belast zijn met het onder
zoek naar het ongeluk met het
toestel van Lauda Air, vijf we
ken geleden ontdekten dat het
Oostenrijkse vliegtuig een la
ding Chinese horloges ver
voerde. De IATA, de interna
tionale luchtvaartorganisatie,
moet nu mogelijk de richtlij
nen voor de veiligheid bijstel-
(c) The Sunday Times
EG wil VN-politiemacht
Noord-Irak financieren
LUXEMBURG De Europe
se Gemeenschap is bereid tot
het eind van het jaar de kosten
te dragen van de VN-politie
macht die in Noord-Irak de
veiligheid van de Kurden
moet waarborgen. Dit besluit
is gisteren in Luxemburg ge
nomen door de EG-ministers
van buitenlandse zaken, die de
laatste hand legden aan de
voorbereiding van de top van
komende vrijdag en zaterdag.
Minister van den Broek ver
klaarde dat het gaat om een
bedrag van tien tot vijftien
miljoen dollar - ruwweg 20 tot
30 miljoen gulden. Het be
schikbaar stellen van Neder
landse politiemensen of het
voor kortere of langere tijd
handhaven van een deel van
de 400 Nederlandse mariniers
in Noord-Irak is, aldus minis
ter Van den Broek, een zaak
van het kabinet.
Er is een akkoord ophanden
tussen de Kurden en ae Iraak-
se regering waarin wordt be
loofd dat in Irak binnen een
jaar verkiezingen worden ge
houden waaraan meer partijen
mogen meedoen. Ook voorziet
het in aparte Kurdische ver
kiezingen binnen drie maan
den, aldus Kurdenleider Mas-
soud Barzani.
Jordanië heeft Irak beloofd
alle technologie te leveren die
dat land nodig heeft en ont
duikt daarmee de sancties die
door de Verenigde Naties te
gen Irak zijn ingesteld, zo
heeft de Britse krant Observer
gisteren gemeld.
