ionn: de hele dag
iet z'n allen in
erhaling vervallen
Vreemdelingenhaat
in Duitsland
nationale discussie
„Frankrijk heeft overdosis migranten"
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB het levende eiland
paTENLAND
Geid-AeSoutont
VRIJDAG 21 JUNI 1991 PAGINA 5
Idoor
FRANS WIJNANDS
BONN In de steek ge
laten door Bondskanse
lier Helmut Kohl, de
Duitse regering en de
politieke partijen heeft
Liselotte Funcke deze
week haar functie als
regeringscommissaris
voor de buitenlandse
werknemers en hun fa
milieleden neergelegd.
Met een bittere ondertoon
schreef zij een brief aan
kanselier Kohl, waarin zij
recht voor z'n raap zegt bij
zonder teleurgesteld te zijn
over het gebrek aan belang
stelling, laat staan aan mede
werking en bevoegdheden.
Wat hooguit een kortstondig
politiek incidentje had kun
nen zijn, is intussen uitge
groeid tot een nationale dis
cussie in Duitsland. Funcke
heeft namelijk een beroep
gedaan op het geweten van
alle Duitsers, alsmede van
de politieke partijen, door in
haar brief nadrukkelijk te
wijzen op een „groeiende
vreemdelingenhaat". Er be
staat gevaar voor escalatie
van dit probleem, omdat er
van overheidswege te wei
nig wordt gedaan om een ge
leidelijke integratie te be
vorderen. Al evenmin wor
den er afdoende maatrege
len genomen tegen jeugd
bendes die hun vreemdelin
genhaat regelmatig en vaak
hardhandig tonen. Liselotte
Funcke attendeert nog eens
op het groeiende wederzijdse
onbehagen: steeds meer
Duitsers houden de vreem
delingen op afstand, terwijl
de buitenlanders van hun
kant zich met de dag onbe
haaglijker gaan voelen over
die onvriéndelijke, soms
openlijk vijandige houding.
In de Bondsrepubliek wonen
ruim vijf miljoen buitenlan
ders.
Uiël laat 300
estijnen vrij
2ALEM Israël heeft gisteren officieel de
in jng van driehonderd Palestijnse gevangenen
a| condigd. De maatregel is een gebaar in ver-
met het komende islamitische feest Eid Al-
dat het hoogtepunt markeert van de hadj,
lijkse bedevaart naar Mekka. Van de vrijla-
irofiteren gevangenen wier straffen voor
ili aflopen. Een hooggeplaatste functionaris
et ministerie van defensie bestreed dat de
re egel verband houdt met een mogelijke ruil
vermiste westerlingen en Israëlische solda-
vefci Libanon. Volgens gegevens die het Israëli-
1 ^'eger maandag publiceerde zaten deze week
Arabieren om veiligheidsredenen gevangen,
en zaten 634 vast op grond van noodbepa-
waardoor zij een jaar zonder proces gevan-
innen worden gehouden.
(Vervolg
p" ran de voorpagina)
l fé WIJNANDS
ian
J De hele dag met
fe len in herhaling ver-
al i. Uren en uren on-
göroken achtereen, zo-
het »lfs de (vice-) voorzit-
d'yan de Duitse Bonds-
Ikaar moeten aflos-
fm n
syn^1
Onderzoek naar
dodelijke bruiloft
NEW DELHI De Indiase overheid
heeft een onderzoek gelast naar een
omvangrijke voedselvergiftiging, die
deze week aan 24 bruiloftsgasten het
leven heeft gekost. Zeker 1500 ande
ren werden zwaar ziek. Het incident
deed zich voor in het dorp Moroli-
Gange bij Bharatpur. Honderden
mensen werden onwel, kregen diar
ree of uitdrogingsverschijnselen. Uit
een voorlopig medisch onderzoek
bleek dat een deel van het bruilofs-
voedsel bedorven was. Op het Indiase
platteland zijn bruiloften vaak massa
le aangelegenheden, die worden bij
gewoond door de inwoners van
meerdere dorpen.
Vraagtekens bij
dood Jozef Mengele
JERUZALEM Nazi-concentratiekam
parts Josef Mengele is wellicht niet dood.
Dat staat in een rapport uit 1986 van de
Israëlische politie, waarvan de inhoud
pas deze week is openbaar gemaakt. Het
rapport wijst op tegenstrijdigheden in de
conclusies van een medisch onderzoek,
op grond waarvan Amerikaanse, Duitse
en Braziliaanse gerechtelijke deskundi
gen oordeelden dat het uit een Brazi-
laans kerkhof opgegraven skelet vrijwel
zeker dat van Mengele was. In 1985 ont
hulden vrienden van Mengele dat de
nazi-arts in 1975 in Brazilië was ver
dronken. Zij wezen de politie ook het
graf aan, waarin Mengele onder de naam
Wolfgang Gerhard zou liggen.
Bush looft Gorbatsjov
WASHINGTON De Amerikaanse president Geor
ge Bush heeft gisteren lovende woorden gesproken
over zijn Sovjetambtgenoot Michail Gorbatsjov. Bush
liet bij de ontvangst van de Russische president Boris
Jeltsin weten dat hij de betrekkingen met Gorba
tsjov niet op het spel wil zetten. Volgens de Ameri
kaanse president heeft de samenwerking met zijn
Sovjetcollega Gorbatsjov beide landen enorme voor
delen gebracht en de vrede en de stabiliteit in de we
reld gediend.
Bush beloofde Jeltsin in de toekomst zowel met Mos
kou als met de republieken banden te onderhouden.
„Wij prijzen ons gelukkig dat wij met twee indruk
wekkende mannen als president Gorbatsjov en presi
dent Jeltsin samenwerken", zo zei Bush.
Jeltsin verzekerde Bush dat hij met Gorbatsjov zal
samenwerken om de druk van conservatieve com
munisten en militairen op het hervormingsbeleid te
gen te gaan.
Kohl spreekt Sovjets
toe over Barbarossa
BONN Bondskanselier Helmut
Kohl spreekt morgen, een halve eeuw
nadat Duitse tanks over een breed
front de Sovjetunie binnenrolden, tot
het Russische tv-publiek. Herdacht
wordt dat op 22 juni 1941 Hitler met
operatie-Barbarossa de vernietiging
van de Sovjetunie dacht in te luiden.
Vandaag bezochten minister van bui
tenlandse zaken Genscher en zijn Sov
jetcollega Bessmertnych een militaire
ceremonie in Potsdam en hield Rita
Stlssmuth, de voorzitter van de Duitse
Bondsdag, een korte toespraak. Boven
dien wordt dezer dagen op de Duitse
en Sovjet-tv de zesdelige co-produktie
„Der verdammte Krieg" uitgezonden.
iad het hele historische
hooguit een half uur
duren: met een goed-
te voorstander voor Ber-
tegenover een even
zame favoriet voor
In een zakelijke uitwis-
van de al lang en breed
le argumenten had het
o^oos slepende marathon-
1CU over de vraag in welke
leg igering en parlement ge-
n moeten worden, voor-
kunnen worden.
ook in Duitsland is
oos praten een kennelijk
mijdelijk bestanddeel
le parlementaire demo-
En dus verdringen de
2 afgevaardigden elkaar
1?e iet spreekgestoelte om,
iet oog van de natie, ook
persoonlijke mening te
alvorens de voor een
e'eide steden 'fatale' stem-
sal worden gehouden,
veel woorden, weinig
;elends. Slechts een en-
komt tot een sublieme
atting van de proble-
Voor de rest is het ta
melijk flets, veel sentiment,
oude koek en valse pathos.
Er wordt zo vaak - al bij voor
baat - afscheid genomen van
Bonn als regeringszetel, dat
het soms de schijn heeft dat de
beslissing al gevallen is voor
dat prof. dr. Rita Süssmoth om
tien uur stipt de plenaire
Bondsdagzitting opent. Het zal
tot laat in de middag duren
voor zij haar lang geheimge
houden persoonlijke voorkeur
uitspreekt: Bonn!
Zij legt het voor deze dag aan
gepaste kiesreglement nog
eens uit. Er zal onder meer op
drie ingediende voorstellen te
gelijk gestemd worden. Het
voorstel met de minste stem
men valt af, zodat - en daar is
iedereen van overtuigd - die
ene keuze overblijft: Bonn of
Berlijn. Compromissen doen
niet meer ter zake, er is geen
meerderheid voor een geogra
fische spreiding van bestuurlij
ke activiteiten.
In de eerste ochtenduren ko
men alle zwaargewichten aan
het woord. Een indrukwek
kende rij sprekers, met als
verbale hoogtepunten Willy
Brandt en - vooral - de CDU-
minister van binnenlandse za
ken, Wolfgang Schauble.
De in een rolstoel zittende
Schauble houdt zijn landgeno
ten een spiegel voor: jarenlang
kon zonder nadenken lucht
hartig geroepen worden dat
Berlijn de toekomstige, com
plete hoofdstad zou zijn, inclu
sief regering en parlement.
Het was makkelijk roepen.
Het land was verdeeld, de
noodlokalen in Bonn waren al
lang vervangen door robuuste
nieuwbouw, en de hereniging
leek verder weg dan de maan.
Tot een dik jaar geleden.
„Toen kregen we de vrijheid,
omdat we de verdeeldheid
overal in Europa wilden over
winnen", Schauble, woonach
tig op de Frans-Duitse grens
bij Straatsburg, spreekt zich
kalm en vastberaden uit voor
Berlijn. Niet dat standpunt,
maar zijn bezielend betoog le
vert hem een stormachtig ap
plaus op. Willy Brandt loopt
naar voren en schudt zijn poli
tieke tegenstander warm de
hand. Kohl, ook al een favo
riet voor Berlijn, kijkt glimla
chend toe. Het is duidelijk dat
vrijwel alle politieke kopstuk
ken - ongeacht hun politieke
kleur - op één lijn zitten: re
gering en parlement moeten
naar Berlijn.
Het eerste applaus van de dag
is overigens voor de eerste zin
van de eerste spreker, arbeids-
minister Norbert Blüm: „Laat
de discussie over Bonn over
Berlijn in geen geval onze ge
meenschappelijke vreugde
over de bereikte hereniging
wegdrukken".
Fifty-fifty
„Als ik het zo beluister, wordt
het Berlijn". De gerokte
Bondsdag-beambte geniet
even. Twee passen verderop
schudt een meeluisterende col
lega het hoofd: „Tuurlijk blijft
het Bonn!" Exact de doorsnee
verdeeldheid van het hele
Duitse volk. Eergisteren nog
meldde een representatieve
Jonge Berlijners vieren feest voor de Rijksdag.
steekproef dat 52 procent van
de Duitsers voor Bonn is, maar
een even gewaardeerd insti
tuut komt vervolgens met het
tegendeel op de proppen: 52
procent is voor Berlijn.
De Markt in Bonn is de laatste
48 uur een trefpunt voor bur
gers en politici. Ze spelen een
thuiswedstrijd. De weinige
Berlijn-supporters worden
vriendelijk bejegend, maar
niet serieus genomen. De men
sen luisteren gretig naar wat
ze in alle toonaarden willen
horen: Bonn blijft regeringsze
tel.
„Ze kunnen thuis wel voor de
televisie blijven zitten, maar ze
komen liever hier heen. Pra
ten met elkaar. En als ze win
nen, wordt het straks een
groot volksfeest". De achter
liggende gedachte van de be
snorde kelner van de kleine
openlucht-snackbar is duide
lijk: als Bonn wint kunnen er
zaken worden gedaan. En zo
denkt de hele bevolking van
Bonn erover.
De mensen hebben lak aan de
historische betekenis van het
Bondsdagdebat; de rol van
Berlijn in de voorbije en toe
komstige wereldgeschiedenis
weegt niet op tegen de beslom
meringen van alledag. En re
gering en parlement in Bonn
betekent nu eenmaal werk,
welvaart. Dat zou wel eens
kunnen veranderen als het
parlementaire circus naar Ber
lijn vertrekt. Het geld voor die
mini-volksverhuizing kan be
ter in de ontwikkeling van de
nieuwe deelstaten worden ge
stopt, zo menen de mensen in
Bonn ruimhartig.
Het regent de hele dag. De
biertap heeft geen aftrek; de
haantjes verpieteren aan het
spit. Op een enorm video
scherm wordt het debat in de
Bondsdag uitgezonden. Spre
ker nummer honderd-en-zo-
veel is bezig. Maar de meeste
woorden gaan het ene oor in,
het andere uit. Wat telt is de
uitslag.
Braziliaanse
politie geeft
moord op
kinderen toe
BRASILIA Een Brazili-
aanse politie-officier heeft
gisteren voor eerst in het
openbaar toegegeven dat
politiemannen betrokken
zijn bij het systematisch
uitroeien van straatkinde
ren in het land.
De getuigenis van de officier
volgt onder meer op de moord
van vijf dakloze straatzwer
vertjes in het centrum van Rio
de Janeiro verleden week, na
hun deelname aan een televi
siedocumentaire van de Ne
derlandse straatjeugdwerker
Nanco van Buuren, die in Ne
derland heel wat stof deed op
waaien. Tijdens een parlemen
taire hoorzitting in de hoofd
stad Brasilia gisteren gaf de
districtscommandant van Du-
que de Caxias, een van de
armste en meest gewelddadige
voorsteden van Rio, toe dat
verscheidene van zijn agenten
direct betrokken zijn bij het
'afmaken' van jonge straat
zwervers. Commandant Pedro
Paulo Abreu noemde ook drie
niet-geregistreerde zogenoem
de securityfirma's in de stad
die van hun diensten gebruik
maken om 'de straten schoon
te vegen'. De voorzitster van
de parlementaire commissie,
mevrouw Rita Camata, zei na
de onthutsende verklaring van
de politie-officier: „Uiteinde
lijk blijkt het dat we vordering
maken".
Amerikaanse
militairen weg
uit Filipijnen
MANILA De Amerikaanse
luchtmacht heeft gisteren be
sloten het merendeel van haar
in de Filipijnen gelegerde mi
litairen terug te halen vanwe
ge de recente vulkaanuitbar
stingen. De 1462 meter hoge
berg spuwde gisteren weer vijf
keer as uit over zijn omgeving
en het dodental als gevolg van
de meer dan twee weken aan
houdende erupties is inmiddels
gestegen tot 268. Een Ameri
kaanse woordvoerder ver
klaarde dat 4500 van de 7000
luchtmachtsoldaten teruggaan
naar de VS totdat de schade op
de luchtmachtbasis Clark is
hersteld. Filipijnen die naar
hun huizen in de omgeving
van de vulkaan waren terug
gekeerd, zijn gisteren in aller
ijl weer vertrokken uit angst
dat de zware regenbuien mod-
derverschuivingen op de hel
lingen van de berg zullen ver
oorzaken.
g drie
chilpunten
eigen zeggen „verder gaan dan
Le Pen". Als 'remedie' tegen
de immigratie stelt hij voor de
uitkeringen aan niet EG-inge-
zetenen in te trekken, langdu
rig werkloze buitenlanders uit
te wijzen, evenals immigran
ten die gevangenisstraf heb
ben uitgezeten. Werkgevers
moeten Franse sollicitanten
voorrang geven, aldus Ponia-
towski. De ex-minister had
uitgerekend dat immigranten
verantwoordelijk zijn voor
veertig procent van de mis
daad in Parijs.
Jacques Chirac op zijn beurt
versterkte een uitspraak van
president Mitterrand door te
stellen dat de 'tolerantie-drem
pel' was overschreden. „We
verwerpen de buitenlanders
niet, maar er zijn er gewoon te
veel", aldus de Parijse burge
meester, die vervolgens door
sloeg met een op zijn minst du
bieuze 'anekdote' over een
hard werkende Parijse familie
die „gek wordt van hun (bui
tenlandse) buurman met zijn
drie of vier vrouwen, een
twintigtal kinderen, 50.000
francs aan uitkeringen en die
natuurlijk werkloos is. Voeg
daarbij het lawaai en de geur",
zei Chirac letterlijk. Racistisch
was dit verhaal volgens hem
geenszins, maar een 'afspiege
ling' van de werkelijkheid.
Geshockeerd
Premier Cresson en liberale
politici hebben 'geshockeerd'
gereageerd op het verbale ge
weld. Chirac volhardde giste
ren in zijn uitspraak en meen
de dat „veel landgenoten de
anekdote begrepen".
Het gespierde offensief van de
conservatieven moet Jean-Ma-
rie Le Pen de wind uit de zei
len nemen. De leider van het
extreem-rechtse Nationale
Front geniet weer een groei
ende populariteit onder het
Franse volk sinds zijn 'kruis
tocht' tegen „onrecht, onvei
ligheid, corruptie en decaden
tie". In een reactie op Chiracs
'anekdote' verklaarde Le Pen
blij te zijn dat „zijn opvattin
gen door steeds meer mensen
worden gedeeld".
Ondanks een politieverbod
manifesteerde Le Pen woens
dagavond voor de Parijse Ope
ra. „De socialistische regering
wil steeds meer buitenlanders
in Frankrijk om hun gedemo
raliseerde electoraat te ver
vangen", waarschuwde de
Bretonse volksmenner.
De crisis in de voorsteden
(waarbij de afgelopen maan
den drie immigranten en een
politieagente omkwamen) en
de onmacht van de socialisti
sche regering hier iets aan te
doen heeft de rechtse oppositie
een welkome mogelijkheid ge
boden de rijen te sluiten.
Interne rivaliteit tussen Chi
rac, Giscard en ongeduldige
'kroonprinsen' is even onder
schikt gemaakt aan een breed
offensief tegen het socialisti
sche bewind. Dat beleeft so-
Jacques Chirac, de neo-gaul-
listische oppositieleider in
Frankrijk en tevens burge
meester van Parijs.
FOTO: AP
wieso een turbulente periode
want niet alleen in de voorste
den leeft ongenoegen. Politie,
ziekenhuispersoneel, verkeers
leiders, spoor- en omroepper-
soneel staken voor loonsverho
ging of staan op het punt dat
te doen. Uit de socialistische
partij zelf klinken dreigemen
ten wanneer premier Cresson
niet op 1 juli het minimum
loon optrekt.
De Franse economie kan zich
dat niet veroorloven. De wan
kele minderheidsregering van
de eerste vrouwelijke premier
heeft ondertussen op links wat
stabiliteit gekregen door een
toenadering van de communis
ten. Bevreesd volgend jaar ge
heel te worden weggevaagd bij
regionale verkiezingen heeft
de partij van Georges Mar-
chais een sordino op haar kri
tiek gezet. In de hoop te profi
teren van het meerderheids-
kiesstelsel over twee ronden
denken de communisten de
schade te beperken door 'link
se' stemmenoverdracht.
OPPOSITIELEIDER CHIRAC IN VOETSPOOR VAN LE PEN:
ker en
jssmertnych
JJN De Ameri-
'$se minister van bui-
w ndse zaken James
a r heeft gisteren in
jn met zijn Sovjet-
genoot Alexander
1 nertnych geen door
dot t bereikt over het
;o vRT-verdrag, dat de
od, bgische kernbewape-
van de supermachten
30 procent moet ver-
nfis
loop van het twee uur
ide overleg zei Baker
eskundige onderhande-
in Genève nog drie ge-
unten uit de weg
ïn ruimen. Onderminis-
an buitenlandse zaken
ja^ald Bartholomew gaat
iter nc*e week naar Zwitser-
om de onderhandelin-
>ij te wonen, aldus Ba-
Bessmertnych zei dat
jesprek in Berlijn „aan
Idoor
BOB VAN HUËT
PARIJS De onrust in
de Franse voorsteden
komt deels door een
'overdosis immigranten',
zo meent de neo-gaullisti-
sche oppositieleider Jac
ques Chirac.
De conservatieve senator en
oud-minister van binnenland
se zaken Michel Poniatowski
legde daar gisteren in Le Figa
ro nog een schepje boven op.
„De Noordafrikaanse en zwar
te immigrantenbevolking is in
hoge mate crimineel", ver
klaarde hij in deze krant.
Poniatowski, zelf afstamme
ling van een Poolse (adellijke)
immigrantenfamilie, wil naar
De ministers Alexander Bessmertnych (links) en James Baker leggen in Berlijn een verklaring af.
FOTO: EPA
zienlijke vooruitgang" heeft
opgeleverd, maar hij trad
niet in details. Sinds decem
ber breken Washington en
Moskou zich het hoofd over
de laatste obstakels, waaron
der het coderen van testge
gevens van raketten en de
telling van het aantal kern
koppen dat per raket wordt
meegevoerd.
Een doorbraak in Berlijn zou
de top tussen president Geor
ge Bush en Sovjet-collega
Michail Gorbatsjov, die deze
zomer in Moskou plaats zou
moeten vinden, aanzienlijk
dichterbij hebben gebracht.
gewicht; de aantrekkingskracht van de aarde, die de reusachtige
bol op zijn plaats hield, wordt gaandeweg opgeheven en het j
eiland rijst omhoog uit de oceaan. Met donderend geweld wordt
de drijvende haveninstallatie omver geworpen. Gelukkig maar,
dat juist het laatste schip die middag is vertrokken... Inmiddels
controleert Goldwyn de injectors. Ze werken alleen positief en hij
moet constateren dat Butcher zijn werk goed heeft gedaan.
- Wat is er gebeurd, nadat Butcher zich bij het stuurge-
de voeten had gemaakt? De verrader heeft de centrale
ingesteld en daarmee is het gehele, met atoomener-
apparaat in werking getreden. Hij weet precies,
dit zal hebben en hij weet ook, dat Prudon niet
wat er nu zal gebeuren. De geleerde geeft snel
en iedereen vliegt naar zijn post. Misschien kunnen ze
ramp voorkomen... Maar reeds verliest het eiland aan
