S ontruimen luchtbasis
Ij Filipijnse vulkaan
Jjj
Antiek uit
DDR verdwijnt
massaal
naar Nederland
Geslaagde
drievoudige
transplantatie
*EEDE UITBARSTING JAPANSE VULKAAN
Personeel geschorst
na treinramp Pakistan
viërs eisen aftreden communistische regering
VONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Algemene staking Albanië beëindigd
Genland
QeidAcQowumt
MAANDAG 10 JUNI 1991 PAGINA 5
)ANIE HERSTELT
PARTIJENSYSTEEM
lei Koning Husayn en Jordaanse
hebben gisteren een document onder-
jat het 34 jaar oude verbod op politie-
en opheft. De regeling voorziet in de
jheid tot het amenderen van wetten
er het al meer dan 20 jaar geldende
Icht zijn aangenomen. Het 40 pagina's
Nationale Handvest is het resultaat
ren maanden van verhitte debatten
politieke activisten die Husayn had
d tot opstellers van het document,
dvest voorziet in algemene richtlij-
ir de regering en het parlement voor
jtellen van democratische wetten,
v-vestigt ook opnieuw de loyaliteit aan
ng. De herinvoering van politieke
wordt algemeen gezien als een po-
n Husayn de groeiende invloed van
■ntalisten te bestrijden.
boejhi
en di
I k jen c
m
lik
in
(tol
DRg,
wg 0
ad sl
pos II
YN ONDERZOEKT BEDREIGING
SHI'ITEN DOOR LEGER IRAK
CAIRO Een team van de Verenigde Naties is gisteren in het
zuiden van Irak bij de grens met Iran aangekomen. De VN stel
len een onderzoek in naar Iraanse meldingen dat honderduizen
den shi'itische Irakezen mogelijk zullen worden aangevallen
door het Iraakse leger. Baghdad wees zaterdag de berichten van
de hand. Volgens Irak gaat het om misleidende propaganda. De
VN zijn in het gebied om de naar schatting 500.000 vluchtelin
gen te helpen die door het leger zijn ingesloten in de moerassen
tussen Basrah en Nassariyah. Irak wil verhinderen dat de
vluchtelingen Iran bereiken. Prins Sadr Din Agha Khan, die de
leiding van de hulpoperatie heeft, zei dat als de geruchten op
waarheid berusten hij dat zal opnemen met het regime in Bagh
dad. President Rafsanjani van Iran vergaderde zaterdag met de
Opperste Nationale Veiligheidsraad over de situatie van de shi'i-
eten in Irak. Deskundigen van de VN, die een onderzoek
moeten instellen naar de voorraad chemische wapens waarover
Irak beschikt, kwamen gisteren in Baghdad aan. Aangenomen
wordt dat de 22 leden tellende mutinationale groep enkele we
ken nodig zal hebben om het arsenaal te inventariseren.
„Herrenberg verzint complot tegen Bouterse"
PARAMARIBO Het complot tot moord op de Suri
naamse legerleider Desi Bouterse is een verzinsel van
Henk Herrenberg. De aan het leger gelieerde Nationale
Democratische Partij heeft zich volledig van het „drugss
cenario" gedistantieerd. De NDP pleit voor „disciplinaire
maatregelen" tegen Herrenberg, die officieel ambassa
deur in algemene dienst van buitenlandse zaken is. Dit
heeft Frank Playfair, NDP-fractievoorzitter in het parle
ment, zaterdag gezegd tegen het Surinaamse ochtendblad
De Ware Tijd. De NDP ontkomt niet aan de indruk dat
Herrenberg bewust het gezag van de legerleiding en de
regering wil aantasten. Als er inderdaad sprake zou zijn
van een complot tegen de bevelhebber, zouden de be
voegde instanties hierover zakelijke informatie moeten
verstrekken. Playfair verwijt Herrenberg dat deze het
ministerie van buitenlandse zaken misbruikt om de rela
tie met de Verenigde Staten te verstoren. Herrenberg had
donderdag gezegd dat er een complot van Amerikaanse
makelij bestaat om legerleider Bouterse uit de weg te rui
men. Eventuele moord op Bouterse zou uitgelegd kunnen
worden als wraakoefening van een drugsbende.
Etiopiërs tijdens
vlucht gearresteerd
ADDIS ABEBA Meer dan duizend mede
werkers van het vroegere Etiopische
bewind zijn gearresteerd terwijl ze onder
weg waren naar Kenya en Somalia. De
zwaar bewapende functionarissen zijn aan
gehouden terwijl ze in een konvooi van 150
gestolen regeringsvoertuigen door het dis
trict Bale in het zuiden reden. Bijna alle
maal waren het leden van de Etiopische Ar
beiderspartij (EWP) van de afgezette presi
dent Mengistu Haile Mariam. Het Revolutio
nair Democratisch Front van het Etiopische
Volk (EPRDF), dat zijn basis in het noorden
van het land heeft, nam vorige week de
hoofdstad Addis Abeba in waarna het op
dracht gaf tot het sluiten van alle EWP-
kantoren.
PARIJS Een Franse ploeg artsen is er
in geslaagd een drievoudige transplantie
uit te voeren op een tienjarige jongen. Gis
teren werd bekend dat voort het eerst een
hart-long-levertransplantatie is uitgevoerd
op een zo jong iemand. De operatie, die al
op 15 februari werd uitgevoerd in het Pa-
rijse Broussais ziekenhuis, nam 16 uur in
beslag. De jongen mocht begin juni het zie
kenhuis verlaten. Vorig jaar onderging een
16 jaar oud meisje een soortgelijke opera
tie. De eerste hart-long-lever transplanta
tie werd in 1986 uitgevoerd in Groot-Brit-
tannië.
lg v
ieid
K AIR BASIS
ilipijnse betogers in
e?.if€niet is gelukt, wist
ri^kaan Mount Pinatu-
geidaag te bereiken:
in ïtruiming van de
k ïjkaanse luchtmacht-
Hark in het noorden
e Filipijnen. Nadat
ulkaan uitbarstte
i zo'n 12.000 Ame-
militairen, hun
eden en Filipijnse
Bliifcrs overgebracht
e Amerikaanse ma-
nê$is Subic Bay.
ngr
s.et (euwen rust braakte de
"JJo gisteren een tien ki-
lange stroom van as,
hete modder uit. Tot
zijn er geen slachtof-
za%vallen, omdat zo'n
Sen dorpelingen nabij de
al eerder waren geë-
d. Maar directeur Ray-
Punongbayan waar
voor een tweede,
•kere uitbarsting: „He
it slechts het begin",
een Amerikaanse le
dvoerder werd beslo-
Ie evacuatie van Clark
e activiteit van de vul
de loop van de nacht
chtiger was geworden,
waren de vliegtuigen
opters uit voorzorg al
heid gebracht. Alleen
oneel dat onmisbaar i
J isis is achtergebleven.
van honderden
De
,ulp
van Clark naar het vijftig ki
lometer verderop gelegen Su
bic Bay. Onderweg werden ze
door politie, Amerikaanse ma
riniers en helikopters be
schermd tegen mogelijke aan
vallen van het communisti
sche verzet.
Manila en Washington zijn be
zig met onderhandelingen
over Clark en Subic Bay,
waarvan de pacht in septem
ber afloopt. De Verenigde Sta
ten zijn bereid een aantal faci
liteiten over te dragen maar
willen het gebruik behouden
van de twee bases, de grootste
die Washington in Oost-Azië
heeft.
„Vuurgorder'
De Pinatubo is de tweede vul
kaan van de Oostaziatisch
„Vuurgordel" die deze maand
weer actief is geworden. Een
week geleden kwamen 37
mensen om bij de uitbarsting
van de Unzen op het Japanse
eiland Kyushu die zaterdag,
zoals al werd gevreesd, op
nieuw tot uitbarsting is geko
men. Gloeiend hete lava
stroomde langs de oostzijde
Boven:
Met enorme rookwolken en as-
regens komt de gloeiend hete
lava de Unzen uitstromen.
FOTO: AP
Links:
Boven de Pinatubo hingen za
terdag vijf kilometer hoge
rookkolommen en in de wijde
omtrek kwam een asregen
neer.
FOTO: AFP
van de berg naar beneden en
zette verscheidene huizen in
vlam. In de 45.000 inwoners
tellende stad Shimabara, aan
de voet van de berg, viel de
stroom uit. In de omgeving
braken door de grote hitte bos
branden uit. Er werd geen
melding gemaakt van slachtof
fers bij de uitbarsting van za
terdag, wat vooral te danken
was aan de voorafgaande eva
cuaties. Bijna tienduizend
mensen zijn inmiddels geëva
cueerd.
De nieuwe lavastroom was
groter dan die van afgelopen
maandag toen de vulkaan na
200 jaar rust weer voor het
eerst tot uitbarsting kwam.
Door de eruptie van zaterdag
werden as en hete stenen 5,5
kilometer ver weg gespuwd;
ongeveer 1,5 kilometer verder
dan bij de eerste uitbarsting.
Voorzitter Daisuke Shimozuru
van het Coördinerende Comité
voor de Voorspelling van Vul
kaanuitbarstingen zei dat in de
toekomst mogelijk verder ge
legen gebieden binnen het be
reik van de vulkaan kunnen
komen. De bevolking aan de
voet van de berg bereidt zich
voor op een nieuwe lawine
van as en hete stenen.
doodvonnissen
ft uitgesproken
daIfT STAD Het bij-
:*en tribunaal in Kuwayt,
"0Ipachten van collabora-
rzoekt, heeft zaterdag
eerste keer in zijn be-
jp doodstraf uitgespro-
GO straf is opgelegd aan
Ihl-Chomari en Mankhi
iniri, beiden statenloze
omdat ze hebben sa-
u^lerkt met het Iraakse
i-L'Wens de bezetting door
's van Kuwayt. Tijdens
en pes tegen al-Shimmiri
soldlgeen getuigen gehoord
is zjlen geen bewijzen te-
oasijn openbaar gemaakt.
:koi*rders voor de men-
dielen hebben zware kri-
ge Werd op de in Kuwayt
Boldlvoerde processen. In
inciioeten naar verwach-
an ieveer 300 personen te-
oer^an.
KARCHI De directeur van de Pakistaanse spoorwe
gen en vier medewerkers zijn gisteren geschorst, nadat
een dag eerder bij een botsing tussen een passagiers-
trein en een goederenwagon in de provincie Sindh
meer dan honderd mensen waren omgekomen.
De disciplinaire maatregel was rechtstreeks afkomstig van de Pa
kistaanse premier Nawaz Sharif, die zaterdag een bezoek bracht
aan de plaats vari het ongeluk in de stad Ghotki, 535 kilometer
ten noorden van Karachi.
De passagierstrein zou ten onrechte het sein veilig hebben gekre
gen om het station in Ghotki binnen te rijden. De zogeheten Taz
Gam Express, de snelste trein van Pakistan, reed met een vaart
van 60 kilometer per uur in op een stilstaande goederentrein.
Door de kracht van de botsing ontspoorde de passagierstrein,
waarvan de meeste van de 800 passagiers lagen te slapen. In totaal
vielen bij de ramp zeker 225 gewonden.
Het ongeluk leidde tot hernieuwde oproepen van parlementariërs,
regeringsfunctionarissen en president Ghaulam Ishaq Kham, om
het verouderde Pakistaanse spoorwegsysteem te vernieuwen.
BONN De vroegere
DDR wordt leeggeroofd
en leeggekocht. Kunst,
waardevol antiek en inte
ressante bric-a-brac ver
dwijnt met karrevrachten
tegelijk uit kerken, mu
sea, boerderijen, wonin
gen en openbare gebou
wen, voornamelijk rich
ting Nederland.
Het blad 'Der Spiegel' onthult
dat een zeer belangrijke
stroom legaal gekocht, maar
evengoed gestolen kunst en
antiek naar Nederland gaat.
Grensdorpen bij Emmerich, in
de Achterhoek en Twente,
blijken ware verzamelplaatsen
voor antiek dat uit de DDR af
komstig is, zo signaleert het
blad. Wat niet in Nederland
doorverkocht wordt aan opko
pers en particulieren, wordt
al dan niet via beroepshe
lers verscheept naar op
drachtgevers elders in de we
reld.
Het blad voert antiekhande
laar Jos Wolters uit Silvolde in
de Achterhoek in woord en
beeld ten tonele. Wolters
wordt volgens eigen zeggen
omschreven als 'de meest ge
wiekste opkoper in de oude
DDR', waar hij de in antiek
handelende oud-stasi's bij her
haling te vlug af is. Met zo'n
tachtig medewerkers stroopt
hij het Oostduitse platteland
af, om er op straten en plei
nen, of deur aan deur antiek
op te kopen. Wekelijks haalt
hij alleen al zo'n 1500 oude
meubelstukken naar Neder
land, plus andere voorwerpen.
De beste stukken gaan per
container naar Rotterdam en
Antwerpen, van waaruit ze
naar de Verenigde Staten wor
den verscheept.
Wolters zegt dat hij en zijn
mensen makkelijk toegang
hebben tot de plaatselijke be
volking, „omdat we geen Sak
sisch spreken, zoals de Stasi's,
en er niet als zigeuners uit
zien", citeert het blad.
Eerder dit jaar heeft de politie
in Almelo drie 'antiek-gang
sters' aangehouden, en sinds
dien blijft de politie in de Ach
terhoek gespitst op illegaal
DDR-kunstbezit. Handelaar
Wolters beaamt dat er veel il
legaal uit de DDR verdwijnt;
het is onvoorstelbaar, zegt hij,
hoeveel gestolen goed hij
krijgt aangeboden.
Bezwijken
De meeste handelaren werken
volgens het principe 'Wat de
gek er voor vraagt'. De meeste
mensen weten nauwelijks wat
hun spulletjes werkelijk waard
zijn, of bezwijken gemakkelijk
voor een handvol westerse va
luta. Opkopers doorsnuffelen
schaamteloos kelders en zol
ders van particulieren.
En eerlijkheid is daarbij soms
ver te zoeken. Een geliefde
truc is veel geld bieden voor
een waardeloze kast, die later
zal worden opgehaald. De op
koper laat, 'natuurlijk', wat
handgeld achter, maar neemt
daarvoor alvast wat klein spul
mee. En juist die beeldjes, ge
bruiksvoorwerpen, glas en
porselein, zijn op de antiek
markt erg veel geld waard.
Stasi-ondernemingen en -me
dewerkers hebben in het ver
leden al enorm veel kunst en
antiek ingepikt en opgeslagen.
Dat komt nu ook stukje bij
beetje tevoorschijn, en
wordt particulier en op vei
lingen te koop aangeboden.
Machteloos
Justitie en politie in de oude
Bondsrepubliek en in de nieu
we deelstaten staan vrijwel
machteloos tegenover de geor
ganiseerde kunstroof. Er is
sprake van een Europa-wijde
kunstmafia, voornamelijk
richting Nederland.
Dieven die in opdracht wer
ken, en dus precies weten wat
ze willen hebben, ondervinden
bij hun 'werk' weinig moeilijk
heden. Veel musea hebben
geen alarminstallaties en wor
den 'bewaakt' door bejaarden.
Veel kerken zijn niet of slecht
afgesloten, en alle openbare
gebouwen zijn publiekelijk
toegankelijk.
Dat het lang niet altijd om
makkelijk mee te nemen mini
aturen gaat, blijkt wel uit de
lange lijst gestolen altaarstuk
ken, manshoge beelden en
zware meubelstukken. Uit het
kasteelpark van het Berlijnse
slot 'Sanssouci' verdween met
nieuwjaar een meer dan ze
ventig kilo zware bronzen
beeldengroep 'Vrouw met
twee zeepaardjes'.
/VDO Duizenden
zijn gisteren in Bel-
straat opgegaan om
,]eden van de commu-
regering en nieuwe
ngen te eisen in de
vische deelrepubliek.
instratie, waaraan vol-
lattingen 20.000 men-
namen, was georgani-
or de Verenigde Ser-
)emocratische Opposi-
ers van de beweging
n toespraken dat de
betoging tot doel had het bols
jewistische Servische regime
af te zetten.
De oppositieleiders zeiden dat
de communistische regering
hun deelrepubliek aan de rand
van de armoede heeft gebracht
en tot „de meest geïsoleerde
staat ter wereld" heeft ge
maakt. De regering van Servië
is nog orthodox 'communis
tisch, terwijl in veel andere
Joegoslavische republieken
veel gematigder of centrum
rechtse regeringen langs de
mocratische weg in het zadel
zijn geholpen. „Geen enkele
democratie ter wereld wil met
dit regime praten", zei opposi
tieleider Vuk Draskovic tot de
fanatiek met vlaggen zwaaien
de demonstranten.
In de deelrepubliek Bosnië-
Hercegovina kwam de defen
sieraad gisteren in spoedzitting
bijeen na een inval vanuit
Kroatië door een Servische
militie. De militie was afkom
stig uit Krajina, het door etni
sche Serviërs autonoom ver
klaarde district in Kroatië. De
Bosnische president Izetbego-
vic zocht voprts contact met
het federale leger om het inci
dent te melden. Volgens het
persbureau Tanjug wilde de
militie met de actie haar „pa
raatheid" testen.
Bosnië-Hercegovina dreigt di
rect betrokken te raken bij de
twisten tussen Serviërs en
Kroaten. De in Centraal-Joe-
goslavië gelegen deelrepubliek
kent een gemengde bevolking
van Serviërs, Kroaten en mos
lims. Zowel Kroatië als Servië
maken aanspraak op delen
van de deelrepubliek.
HET LEVENDE EILAND
De „Walrus" koerst voor de kust van het „Levende
Larry heeft besloten een groepje mannen aan wal te
laar hij weet wel, dat de kust overal streng wordt be-
daarom zou het onverstandig zijn zomaar een paar ma-
<ost#aar het strand te laten roeien. Hij heeft een ander plan:
roorruim van de „Walrus" is een soort bun gebouwd,
fluist ruimte is voor een kleine onderzeeboot. Zes matro-
n aan boord. Zij weten nauwkeurig wat er van hen wordt
verlangd en Larry heeft hen met veel zorg uitgekozen. De man
nen zijn gekleed In waterdichte pakken met helmen en zuurstof
maskers. Commando's klinken, Larry geeft de mannen zijn laat
ste instructies en bindt ze nogmaals op het hart zo voorzichtig
mogelijk te zijn. Dan worden de tanks van de onderzeeboot ge
vuld, die langzaam naar de diepte zakt. De motoren worden aan
gezet en onzichtbaar spoedt het scheepje zich naar de kust van
het „Levende Eiland".
Boze blik
De Amerikaanse c
Norman Schwarzkopf kijkt
woedend naar een
demonstrant die zijn
toespraak in een kerk in
New York verstoort. De
generaal, die de leiding had
over de Amerikaanse
troepen in de strijd tegen
Irak, sprak gisteren tijdens
een herdenkingsdienst
voor de
oorlogsslachtoffers. Een
dag eerder vierden de
Amerikanen hun
overwinning in de
Golfoorlog met een
gigantische militaire parade
in Washington. Terwijl
tientallen militaire
vliegtuigen overvlogen
marcheerden 8.000
veteranen van de
Golfoorlog onder
aanvoering van hun
Schwarzkopof over de
hoofdstraat van
Washington. Duizenden
mensen juichten de door
tanks en pantserwagens
begeleide troepen vanaf de
zijlijn toe.
FOTO: AP
h
TIRANA De onafhankelij
ke vakbonden in Albanië heb
ben dit weekeinde de algehele
staking beëindigd die de eco
nomie van het land al bijna
vier weken teisterde. De sta
king, waaraan naar schatting
350.000 Albanezen deelnamen
circa zeventig procent van
de beroepsbevolking
dwong de communistische, re
gering van Fatos Nano vorige
week tot aftreden. Tot de
nieuwe verkiezingen, die naar
verwachting volgend jaar mei
of juni zullen worden gehou
den, zal een interim-regering
het land leiden. De communis
ten staan aan de vooravond
van een partijcongres waarin
ze de erfenis van de stalinisti
sche heerser Enver Hoxha van
zich willen afschudden en
leiders zullen aanwij-
Algerijnse
premier belooft
zakenkabinet
ALGIERS Premier Sid Ah
med Ghozali van Algerije zal
binnen enkele dagen een rege
ring van niet-partijgebonden
bewindslieden presenteren die
verkiezingen moet voorberei
den. Hij zei dit gisteren in een
korte toespraak voor de Alge
rijnse televisie.
Ghozali werd benoemd nadat
de vorige regering naar huis
was gestuurd. Ook bevestigde
Ghozali dat er vervroegde pre
sidentsverkiezingen zullen
worden gehouden. Hij noemde
geen data, maar zei alleen dat
hij de parlementsverkiezingen
„zo spoedig mogelijk" wilde
houden en voegde er in bedek
te termen aan toe dat deze in
november zouden kunnen
plaatsvinden. Goed ingelichte
bronnen uitten hun twijfel bij
berichten van de televisie van
vrijdag dat beide verkiezingen
aan het eind van dit jaar zul
len plaatsvinden.
Ghozali benadrukte dat het
„de wens wens van president
Bendjedid was om het demo
cratiseringsproces af te ronden
met vervroegde presidentsver
kiezingen". Het Islamitische
Reddingsfront, een oppositie
partij van moslimfundamenta
listen, heeft onlangs van Ben
djedid geëist dat deze ver
vroegde presidentsverkiezin
gen uitschrijft en zette deze eis
kracht bij met twaalf dagen
durende demonstraties en sta
kingen.
