Diplomaten in Etiopië somber gestemd
Bpr
Vooruitgang op weg naar Europese politieke unie
3iJuitenland
SieidóaOouAanl
dinsdag 4 juni 1991 pagina 7
ai
itterrand
nceert
intwapenings-
dlan
ilak na Franse
l:
rnproef
BOB VAN HUËT
spij—
de
ige \RIJS De Franse pre-
Ment Mitterrand heeft
1 vekeren een globaal ont-
ar(fPeningsplan bekendge-
lg ^akt dat voorziet in een
vw irnietiging van bacterio-
betagische en chemische wa-
n i^ns, een drastische ver
hindering van de nucleai-
M-nai arsenalen en een be
ier "jrking van de export van
wapens,
Zieljt Elysée voegt de daad bij
gl woord door de aankondi-
vg het verdrag tegen de ver-
isjeiding van kernwapens te
rzeWen ondertekenen. Van de
prepleaire grootmachten ont-
ekt nu alleen nog maar de
eennatuur van China onder dit
ijk 'eheten non-proliferatiever-
gsplFranse oproep aan alle lan-
noen in de wereld het non-pro-
waaratieverdrag te onderteke-
bea kreeg wel de toevoeging
verti 'het gebruik van nucleaire
voosrgie gerechtvaardigd is
preiir vreedzame doelen'. De
i. jort van kerncentrales blijft
I ongemoeid. Mitterrands
n, dat vlak na een krachti-
bij Franse kernproef in de Pa-
besc komt, veronderstelt initi-
:ekelven 0p drie niveaus. Het
k tfcte niveau betreft de ver
daging van alle chemische
rfenalen en een verbod op
De duktie van bacteriologische
evef>ens. De nucleaire bewape-
wordt door Parijs niet af-
ettelworen, maar moet naar een
laag mogelijk niveau wor-
arb^ teruggebracht, verenig-
r met de handhaving van
denUcleaire afschrikking',
vontwikkeling van de 'bal-
djsche technologie' moet aan
'goed gedragscode' worden
itke0ppeld, evenals het ge
il zijik van civiele en militaire
t vadlieten. President Mitter-
dngd pleit ten slotte voor 're-
^rdiale veiligheidsstructuren'.
;n scuwe agentschappen onder
and^iciën van de VN zouden
ijdi&rmatie moeten verzamelen
i^r de militaire capaciteiten
ïkap de verschillende landen,
bedi
Britse pitbulls
blijven leven
LONDEN De Britse regering heeft
haar plannen om alle vechthonden
(10.000) in Groot-Brittannië af te la
ten maken, moeten opgeven. Het
verzet van dierenvrienden, dieren
artsen en hondenbezitters bleek te
groot. De komende dagen komt de
regering met een nieuw wetsontwerp
dat bezitters van vechthonden ver
plicht hun dieren te laten castreren
cn bij de politie te laten registreren.
Ook komt er een verbod op het fok
ken van vechthonden. Hun invoer
was al sinds kort verboden. De dis
cussie over het lot van vechthonden
in Groot-Brittannië barstte verleden
maand los, nadat een meisje van zes
door een pitbull was aangevallen en
voor het leven werd verminkt.
Regering
Albanië biedt
ontslag aan
TIRANA De communisti
sche premier Fatos Nano
heeft vanochtend vroeg het
ontslag van zijn regering
aangeboden. Het huidige ka
binet van Albanië zou plaats
moeten maken voor een za
kenkabinet dat de economi
sche crisis en de sociale on
rust moet oplossen. Albanië
is al wekenlang in de greep
van een verlammende sta
king en onrust. Tegenstan
ders van de regering hebben
het aftreden van de huidige
bewindslieden en nieuwe
verkiezingen geëist.
Bush doet Israël
nieuwe voorstellen
JERUZALEM De Ameri-
kaanse president George
Bush heeft Israël nieuwe
voorstellen gedaan om hin
derpalen voor een regionale
vredesconferentie uit de weg
te ruimen. Bush wil als for
mule voor een compromis
dat op een regionale confe
rentie steeds een vertegen
woordiger van de VN-secre-
taris-generaal aanwezig is en
dat de conferentie elke zes
maanden voor een plenaire
zitting wordt bijeengeroe
pen. Israël en Syrië staan te
genover elkaar wat betreft
de samenstelling en de duur
van de conferentie.
Kurden doden
Ba'athleden
DOHUK Zes perso
nen, van wie twee leden
van de Iraakse Ba'ath-
partij, zijn gisteren ge
dood toen gewapende
Kurden een kantoor van
de partij en het hoofdbu
reau van politie in Do-
huk aanvielen. Bij de ac
tie vielen ook 12 gewon
den,- aldus Amerikaanse
bronnen in Noord-Irak.
Zoals vorige week ook al
gebeurde in Sulaymani-
ah, waren het de officië
le Kurdische guerrilla
strijders, de pesh mer-
ga's, die de orde herstel
den.
Socialisten overwegen
een Europese partij
LUXEMBURG De Europese socialis
ten overwegen een Europese partij op te
richten. Een besluit hierover zal in mei
in Amsterdam worden genomen, zo is
gisteravond in Luxemburg bekendge
maakt. Daar vergaderden de leiders van
socialistische en sociaaldemocratische
partijen uit de EG. Volgens PvdA-frac-
tieleider Thijs Wöltgens heeft alleen de
Britse Labolirpartij van Neil Kinnock
grote moeite met het plan. „De interne
Britse politiek maakt dat Labour zeer
gereserveerd staat tegenover zo'n par
tij", zei Wöltgens. Ook vrezen de Britten
een onduidelijke scheiding in bevoegd
heden van een eventuele Europese soci
alistische partij en de nationale partijen.
De socialisten vormen de grootste frac
tie in het Europees Parlement.
Nelson Mandela
naar Moskou
JOHANNESBURG Nel-
son Mandela, de vice-voor-
zitter van de anti-apart
heidsbeweging ANC, brengt
van 9 tot 12 juni een officieel
bezoek aan de Sovjetunie,
waar hij onder anderen Sov
jetpresident Michail Gor-
batsjov zal spreken. Het is de
eerste keer dat Mandela de
Sovjetunie bezoekt sinds hij
in februari 1990 uit de ge
vangenis kwam. Vorig jaar
oktober moest het ANC een
voorgenomen bezoek van
Mandela aan Moskou afzeg
gen, officieel omdat beide
partijen net niet eens kon
den worden over een datum
RAF-terroriste
krijgt 12 jaar
STUTTGART Susanne
Albrecht, een voormalig
lid van de terroristische
Rote Aimee Fraktion, is
gisteren in Stuttgart door
het hoogste gerechtshof
van de deelstaat Baden-
Württemburg tot twaalf
jaar gevangenisstraf ver
oordeeld. De rechtbank
oordeelde dat Albrecht
medeplichtig was aan een
moord bij een poging tot
gijzeling en zich schuldig
had gemaakt aan drie po
gingen tot moord. Daar
mee volgde de rechtbank
de eis van de openbare
aanklager.
REBELLEN NAUWELIJKS MEER VERLICHT DAN OUDE REGIME'
ADDIS ABEBA Een
toeristenfolder is er grauw
en saai bij. De Britse am
bassade in de Etiopische
hoofdstad Addis Abeba
heeft veel weg van een
miljonairsclub aan de Ri-
vièra. De weelderige groe
ne gazons worden om
ringd door volop bloeien
de bougainvillea. Paarden
dartelen in de paddock en
dichter bij het elegante
hoofdgebouw klinkt het
geruststellende getik van
croquetballen.
De ambassade bevindt zich op
vijf minuten rijden van het
verwoeste paleis van de ge
vluchte Etiopische dictator
Mengistu. De diplomatieke
missie, die prat gaat op de eni
ge golfbaan tussen Cairo en
Nairobi, was vorige week een
oase van rust, terwijl de nieu
we regering probeerde de cha
os in de hoofdstad onder con
trole te krijgen.
Toen de rebellen de hoofdstad
binnentrokken werd de am
bassade een toevluchtsoord
voor een bonte verzameling
vluchtelingen. Ook de overge
bleven familieleden van de
voormalige keizer Haile Selas
sie vonden er een onderko
men. In het gezelschap van de
vijfenveertig Britten, Ieren en
burgers van het Brits Gemene
best vonden ze al snel hun ei
gen weg in de prachtig onder
houden tuinen van de ambas
sade. Drie prinsessen hielden
zich onledig met het bereiden
van traditionele gerechten in
de keukens van de ambassade.
Geluk
Hoewel ook zij thuisloos waren
geworden, hadden ze geluk,
vergeleken met miljoenen an
dere Etiopiërs. De angst van
de eerste week maakte plaats
voor grote onzekerheid toen
de rebellen functionarissen
van de vorige regering op be
gonnen te pakken en demon
stranten met geweld uit elkaar
jaagden.
Hoewel de 'woyane', zoals de
rebellen worden genoemd,
hebben afgezien van buiten-
zinnig bloedvergieten, is er
weinig optimisme dat zij meer
verlicht zijn dan het wrede re
gime dat zij omver hebben ge
worpen. Voor de meeste inwo
ners van Addis Abeba had de
bezettingsmacht net zo goed
van een andere planeet kun
nen komen.
„Het heeft ontzettend veel tijd
gekost hun telefoonnummers
te pakken krijgen", aldus een
Britse diplomaat. „Ze houden
er niet van om zich te vestigen
in voor de hand liggende
plaatsen als ministeries. Ze lij
ken de voorkeur te geven aan
duistere plaatsen als het land-
bouwhoofdkwartier en woon
huizen". Blijven de Britten
nog redelijk op de vlakte, de
Munitie-opslagplaats ontploft
ADDIS ABEBA In een dicht bevolkte woonwijk van
de Etiopische hoofdstad Addis Abeba is vannacht rond
half vier opnieuw een munitie-opslagplaats geëxplo
deerd. Hierbij ontploften granaten, raketten en mortier-
bommen in de lucht.
Dpor de ontploffing, die op drie kilometer afstand werd
gevoeld, stortten onder meer huizen in. Over mogelijke
slachtoffers was nog niets bekend. Precies een week ge
leden, kwamen bij een explosie in een munitie-opslag
plaats honderden mensen om het leven. Het was de vier
de keer dat een munitie-depot explodeerde sinds het Re
volutionair Democratisch Front voor het Etiopische Volk
(EPRDF) Addis Abeba innam.
Een oudere inwoner van Addis Abeba vraagt een paleiswacht van
het rebellenleger wat er gaat gebeuren met Etiopië. FOTO: AP
Franse diplomaten zien het
somber in. Zij wijzen erop dat
de eerste executies al hebben
plaatsgevonden buiten de
poorten van hun ambassade.
Ook hun Sovjet-collega's zijn
pessimistisch. Omdat zij tot
voor kort Mengistu's regime
hadden gesteund, waren zij er
niet van overtuigd dat de re
bellen bereid waren dit te ver
geven en vergeten. De Sovjet
diplomaten wilden het land zo
snel mogelijk verlaten. Zij
moesten vorige week echter
onverrichter zake terugkeren
van het vliegveld, dat door de
rebellen gesloten was.
De onzekerheid werd nog gro
ter toen de Eritrese rebellen
aankondigen dat zij een eigen,
onafhankelijke tijdelijke rege
ring installeren in afwachting
van een referendum over de
onafhankelijkheid van Eritrea.
Gezien het feit dat Eritrea be
schikt over de enige zeehavens
van Etiopië worden de onaf
hankelijkheidsplannen van
Eritrea in Addis Abéba slecht
ontvangen.
Verwarring
Ook het gedrag van de Ameri
kanen zaaide verwarring.
Washington stapte plotseling
af van het in de Koude Oorlog
gewortelde beleid om linkse
opstanden overal in de wereld
met Amerikaanse steun weer
stand te bieden. In plaats daar
van moedigde de Amerikaanse
regering de marxistische re
bellen aan de hoofdstad in te
nemen en het machtsvacuüm
te vullen dat was ontstaan na
de overhaaste vlucht van
Mengistu Haile Mariam op 21
mei. Het was een verbijsteren
de ommezwaai. „Tot zover
doen de marxisten het goed",
deelde de vooraanstaande
Amerikaanse Afrika-deskun-
dige Herman Cohen mee.
De houding van de VS lijkt te
zijn ingegeven door de recente
verschuiving in de ideologie
van de rebellen. Waren zij
eerst conservatieve marxisten
die zich spiegelden aan het Al
banese communistische model,
nu pleiten zij voor democratie
en een rol voor de particuliere
sector. „Er kan geen democra
tie zijn zonder vrede", aldus
rebellenleider Tamrat Layre,
comfortabel geïnstalleerd in
de lobby van het Hilton. „De
mensen democratie te leren is
onze grootste uitdaging".
Onder de rebellen lijkt echter
toch meer nadruk te liggen op
het leren van marxistische be
ginselen. In de noordelijke
provincie Tigre, bolwerk van
het Volksbevrijdingsfront van
Tigre, blikken portretten van
Marx, Lenin en Engels neer
op de mensen. De boerenbe
volking staat in de rij voor
zakken tarwe die worden ge
distribueerd door de rebellen-
regering. De rebellen rijden
rond met luidsprekers en roe
pen de mensen op voor bijeen
komsten en passen snelrecht
toe.
Er is echter meer voor nodig
op Etiopië weer overeind te
krijgen. Het is één van de
armste landen ter wereld. Vol
gens de Verenigde Naties wor
den in het noorden vijf mil
joen mensen met hongersnood
bedreigd. De hulpverleners
zijn teleurgesteld dat de rebel
len geen gehoor hebben gege
ven aan'hun smeekbedes om
de aanvoerroutes naar het
platteland weer open te stellen
voor voedseltransporten. Afge
zanten van de Verenigde Na
ties en buitenlandse hulpverle
ners zijn er vrijdag niet in ge
slaagd de nieuwe heersers er
toe te bewegen het vliegveld
weer te openen. „Deze over
gangsperiode kan een grote
ramp worden", aldus een te
leurgestelde hulpverlener.
(c) The Sunday Times
japende Sovjetmilitairen patrouilleren in de straten van de Litouwse hoofdstad Vilnius.
FOTO: AP
ïvjettroepen laten Vilnius weer met rust
NIUS De Sovjettroepen
gisteravond posities inna'-
rond de belangrijkste
ïbare gebouwen en straten
e Litouwse hoofdstad Vil-
hebben zich later terug-
Dkken. De Litouwse presi-
Vytautas Landisbergis
in een televisieuitzending
de bevolking gezegd dat
jparlement door Sovjetsol-
n was omsingeld. Ook wa-
volgens hem leden van de
uwse ordedienst van het
sment gearresteerd. De
ident zei dat „het leger de
bezette en het vliegveld,
de stations en het parlement
had omsingeld". Landsbergis
riep de bevolking op naar het
parlementsgebouw te komen.
De Litouwers gaven in groten
getale gehoor aan de oproep.
Landisbergis kon bij de Sovjet
autoriteiten geen opheldering
krijgen over de acties. Sovjet
president Michail Gorbatsjov
was onbereikbaar wegens
voorbereidingen voor een reis
naar Noorwegen in verband
met de hem toegekende No
belprijs. Minister van defensie
Dimitri Jazov gaf niet thuis en
de garnizoenscommandant van
Vilnius, Vladimir Oeskoptsjik,
lag te slapen. De plaatsvervan
ger van de Litouwse premier,
Sizigmas Vaisvila, kreeg tele
fonisch van het Sovjetministe
rie van defensie te horen dat
het geen bevel had gegeven
voor de actie. De gebeurtenis
sen in Litouwen vinden plaats
op het moment dat Gorbatsjov
weer de steun van het Westen
lijkt te verwerven, nadat de
bloedige acties in januari Mos
kou op felle kritiek kwamen
te staan.
DRESDEN De EG-minis-
ters van buitenlandse zaken
hebben in hun onderhandelin
gen over een Europese politie
ke unie, de afgelopen twee da
gen in Dresden, vooruitgang
geboekt. Maar het Nederland
se voorzitterschap zal de ko
mende maanden 'nog hard
moeten werken' om op de Eu
ropese top van Maastricht, in
december, tot resultaten te ko
men. Dit heeft minister Van
den Broek gisteren in Dresden
verklaard.
Bij het uitwerken van de nieu
we verdragsartikelen zullen
'nog harde noten moeten wor
den gekraakt'. De ministers
spraken over het ontwerp-ver-
drag voor een politieke unie,
dat Luxemburg, als EG-voor-
zitter, zijn partners vorige
maand heeft voorgelegd, en de
ideeën die de Europese Com
missie vorige week op papier
heeft gezet. Zij kwamen over
een dat hun persoonlijke ver
tegenwoordigers voor Ne
derland de ambassadeur bij de
EG in Brussel zullen probe
ren of beide documenten tot
een voor allen aanvaardbaar
compromis kunnen worden
ineengeschoven. Het idee dat
een politieke unie zoveel mo-'
gelijk op een eenheidsstruc
tuur dient te zijn gebaseerd,
krijgt steeds meer steun.
Nederland wijst de zogenaam
de pijler-structuur, die uit het
Luxemburgse voorstel naar
voren komt, af. Deze houdt in
dat er naast een pijler van
communautaire samenwerking
(dat wil zeggen volgens de
EG-regels, met een rol voor
Europese Commissie en Euro
pees Parlement), een pijler
van intergouvernementele sa
menwerking (tussen regerin
gen) wordt opgetrokken. Het
voorstel van de Europese
Commissie is, aldus Van den
Broek, „in hoofdlijnen voor
een grote meerderheid" van
de EG-landen aanvaardbaar.
Zelf heeft hij in Dresden sterk
gepleit voor het openhouden
van het vooruitzicht op de
vorming van een federaal Eu
ropa. Voor terreinen waar
communautaire samenwerking
niet onmiddellijk voor de
hand ligt een gemeen
schappelijke buitenlandse en
veiligheidspolitiek dienen
clausules te worden opgeno
men die een verdere ontwik
keling mogelijk maken.
De minister zei met kracht te
hebben gepleit voor een Euro
pese Gemeenschap „met één
markt, één munt en met één
stem naar buiten". De samen
hang tussen samenwerking op
politiek, economisch, finan
cieel en veiligheidsgebied
wordt naar Nederlandse op
vatting het beste verzekerd in
een eenheidsstructuur, waarbij
de Europese rechtsorde wordt
toegepast op nieuwe beleid
sterreinen.
De ministers werden het ero
ver eens Albanië toe te laten
tot de Conferentie over Veilig
heid en Samenwerking in Eu
ropa (CVSE) die wordt op 19
en 20 juni gehouden. Zowel de
regering in Tirana als de oppo
sitie dienen de 'slotakte van
Helsinki' (het resultaat van de
eerste CVSE in 1975) en 'het
handvest voor een nieuw Eu
ropa' van 1990 te aanvaarden.
Albanië is het enige Europese
land dat niet deelneemt aan de
CVSE, waarin alle andere Eu
ropese landen plus de Vere
nigde Staten en Canada sa
menwerken. Pas de laatste ja
ren heeft de regering van Al
banië belangstelling getoond
voor het CVSE-proces.
Klappen en
eieren voor
premier Chung
SEOUL De Zuidkoreaanse
premier Chung Won-shik is
gisteren licht gewond geraakt
toen militante studenten hem
aanvielen tijdens een lezing
die hij hield op de Hankook
universiteit in Seoul.
Chung, een voormalige leraar,
werd op 24 mei tot premier
van Zuid-Korea benoemd. Hij
was als gastdocent tijdens het
voorjaarssemester aan de uni
versiteit werkzaam en zou gis
teren zijn laatste college ge-
Tweehonderd studenten
dwongen de door hen bekriti
seerde Chung het universi
teitsterrein te verlaten. Onder
weg werd de premier met eie
ren bekogeld, met meel be
strooid en kreeg hij rake klap
pen te verwerken.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET LEVENDE EILAND
14 Ja, Rob voelt zelf ook wel, dat hij een tijdje rust nodig
En het spreekt vanzelf, dat hij met de „Vrijheid II" naar het
ntieoord gaat, dat Prudon heeft genoemd: het eiland X 221.
iods brengt hem twee dagen later buitengaats en dan is Rob
slijk weer eens alleen met zijn boot, Skip, de wind, de zon en
water. „Wanneer hij terug moet zijn? O, we waarschuwen je
heeft Prudon gezegd. Het duurt nog wel veertien dagen,
voor hij met Winter het aetherruim weer zal kiezen. Eiland X 221
blijkt als vacantie-oord bijzonder aantrekkelijk te zijn, ofschoon
ook hier een grote stad uit de grond is gestampt met tal van
olietanks en fabrieken. Rob brengt er een heerlijke vacantie door
en knapt weer helemaal op. Hij laat zich geregeld onderzoeken
door een dokter, die echter niets bijzonders kan vinden. Alleen
blijft die gaping in zijn geheugen. Enfin, dat zal ook wel over
gaan, denkt hij.
Hete gaswolken en as dalen neer op de huizen in de buurt van de uitgebarsten vulkaan Unzen in Japan. FOTO: af
Ook verslaggeving vulkaanuitbarsting eindigt in drama
NAGASAKI De uitbarsting van de vulkaan Unzen
in de^buurt van de stad Nagasaki in het zuidwesten van
Japan heeft aan tientallen mensen het leven gekost.
Reddingsploegen hebben vanmorgen al twaalf lichamen gebor
gen, waarvan het merendeel in Shimabara aan de voet van de
vulkaan. In het-met modder en as bedekte gebied worden nog
ten minste 31 mensen vermist. Onder hen bevinden zich naast
politieagenten en brandweerlieden ook 16 verslaggevers en foto
grafen die verslag wilden uitbrengen van de ramp.
