Christendom in Afrika meer een
Vonder' dan gevolg imperialisme
Mgr. Gijsen
wijdt acht
priesters
Het zonnige geloof van prof De Valk
COMMENTAAR
Somber Suriname
CeidóeÖotrto/ni
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
ËeidóetSoutoTit
maandag 27 mei 1991 PA
Men beheerst de
volkeren
gemakkelijker
door voedsel te
geven aan hun
hartstochten dan
door hun
belangen te
behartigen.
Gustave Le Bon
Nieuw evangelisch conferentiecentrum
URK De Volle Evangelie Gemeente te Urk heeft een nieuw
Evangelisch Centrum /Conferentieoord opgericht. Het centrum,
genaamd 'Morgenster', is gevestigd in een voormalig bejaarde
noord. De totale kosten bedragen ongeveer één miljoen gulden.
'Morgenster' heeft per 1 juni de beschikking over 60 slaapka
mers. Als alles gereed is, zal het gebouw een capaciteit hebben
van 120 bedden.
Eén van de redenen voor de aankoop van het voormalige be
jaardencentrum was het feit dat de Volle Evangelie Gemeente
door groei, de gemeente telt nu 250 leden, te kampen kreeg met
ernstig ruimtegebrek. De bedoeling is om achter het bejaarden
centrum een grote zaal te bouwen waarin de diensten van de
gemeente gehouden zullen worden. Op dit moment worden de
bijbelstudies en de kindernevendiensten al in de 'Morgenster'
gehouden.
De doelgroep van 'Morgenster' zijn kerkelijke groeperingen.
Volgens het bestuur van het Evangelisch Centrum 'Morgenster'
is er behoefte aan een klein kerkelijk conferentiecentrum in Ne
derland. 'De Burght' in Burgh-Haamstede is, aldus een woord
voerder in Urk, te groot.
Glastra van Loon toch weer voorzitter bij humanisten
RHENEN Politici mogen
bestuurslid blijven van het
Humanistisch Verbond. Het
tweejaarlijks Congres van het
Verbond heeft afgelopen za
terdag een motie met als doel
dit te veranderen, verwocpen.
De afdeling Hilversum wilde
voorkomen dat het Verbond
een 'kruiwagen' wordt van po
litieke belangen. De Hilver-
sumse afdeling is bang dat een
politieke functie een belemme
ring vormt om als bestuurslid
vrijuit te handelen. Het con
gres verwierp het voorstel,
met als argument dat iedere
kandidaat op zijn eigen meri
tes beoordeeld moet worden.
Deze beslissing werd genomen
kort nadat prof. mr. J. F. Glas
tra van Loon, Eerste-Kamerlid
voor D66, bij acclamatie her
kozen was als voorzitter.
Een ander voorstel van de Hil-
versumse afdeling had even
min succes. De Hilversummers
wilden van het Verbond een
pacifistische organisatie ma
ken. Het congres verwierp met
slechts een paar stemmen vóór
het voorstel om uit te spreken
dat het Verbond geweld in al
zijn vormen principieel afwijst
als strijdig met de menselijke
waardigheid.
Het congres was het eens met
het standpunt van het bestuur
dat iedere humanist weliswaar
een afkeer van geweld heeft,
maar dat het eigenlijke pro
bleem is, hoe de maatschappij
zo kan worden ingericht dat
het geweld zoveel mogelijk
wordt ingedamd. Het Hilver-
sumse voorstel was volgens
het bestuur geen stimulans
voor de discussie over dit pro
bleem.
De 65 plaatselijke afdelingen
gingen akkoord met een reor
ganisatie van het Verbond.
Deze moet voorkomen dat het
financiële tekort in 1994 tot
enkele tonnen zal zijn opgelo
pen. De reorganisatie moet te
vens een einde maken aan de
overbelasting van de mede
werkers van het centraal bu
reau in Utrecht.
GHANESE THEOLOOG BIJ VIERING VEERTIG JAAR HERVORMDE ZENDING:
lutsen kooistra
OEGSTGEEST De
enorme verbreiding van
het christendom in Afrika
is niet zozeer een bewijs
van het effectieve West-
europese imperialisme als
wel een aanwijzing dat
massa's Afrikanen zich
thuis voelen in het Evan
gelie en dat feit is het
wonder van de zending,
de missio Dei.
Die boodschap had de
Ghanese prof. dr. Kwame
Bediako, directeur van
een onderzoekscentrum
voor zending en toegepas
te theologie in Akropong,
Ghana, zaterdag in Oegst-
geest.
Hij was een van de sprekers
op een bijzondere synodezit
ting van de hervormde synode
die werd gehouden naar aan
leiding van het veertigjarig be
staan van de hervormde Raad
voor de Zending, gevestigd in
Om uitdrukking te geven aan
de wederkerigheid van de re
latie van de kerken in Neder
land en die van overzee, spra
ken behalve de Raadsvoorzit
ter drs. M.B. Jongeneel-Touw
en de Ghanese theoloog Bedia
ko nog twee buitenlanders.
Het waren de Indonesische
vrouwelijke predikante ds. M.
Polliton-Assa en de Ghanese
predikant ds. D.N.A. Kpobi
(Utrecht). Beiden zijn in ons
land werkzaam als missionair
predikant.
Dr. Bediako-hield zijn gehoor
(behalve synodeleden ook
(oud-)zendingswerkers) voor
dat van alle godsdiensten het
christendom de meest vertaal
bare is, obk cultureel. In te
genstelling tot bijvoorbeeld de
islam, is in het christendom
het goddelijk woord altijd in
de eigen taal te horen, is de
goddelijke communicatie altijd
Synodeleden langs de tafels voor de maaltijd
„Het unieke van het Evangelie
is in feite de universaliteit er
van, een opvatting die in onze
tijd bepaald niet overal wordt
gehuldigd", aldus Bediako. Het
is dan ook een misverstand om
te denken dat het christelijk
geloof in Afrika een vorm van
westers cultureel imperialisme
is.
Verlegenheid
Ds. Kpobi vertelde dat hij
heeft moeten concluderen dat
de godsdienstige mens een uit
zondering is geworden in Ne
derland. Er wordt zeker in het
openbaar in bijvoorbeeld
trein of bus niet meer over
God gesproken, maar wel over
sport, geld, werk en het weer.
Er heerst veel verlegenheid
wanneer een gebeurtenis van
uit een christelijk gezichtspunt
bekeken wordt. Eigenlijk is
het een wonder dat kerk haar
plaats niet helemaal verloren
heeft in de Nederlandse sa
menleving, vond ds. Kpobi.
Hij heeft echter ook geconsta
teerd dat achter de schermen
van de secularisatie „de ver
borgen vroomheid ligt". Veel
mensen hebben onder invloed
van die secularisatie een
vroomheid die ze niet willen
laten zien en die vaak een an
dere naam draagt, maar toch
het karakter van het Evange
lie draagt, aldus ds. Kpobi.
„Het is hèel duidelijk dat er
buiten de muren van de kerk
duizenden mensen zitten wier
leven gegrond is op de bijbelse
spiritualiteit".
Als voorbeeld haalde hij onder
meer aan enkele projecten in
Utrecht en het werk dat wordt
gedaan rondom de Pauluskerk
in Rotterdam voor de „slacht
offers van drank, geld, drugs,
carrière, machtsstrijd, econo
mie en politiek".
De Indonesische predikante
ds. M. Polliton-Assa vertelde
hoe naar haar oordeel mensen
in Nederland steeds rationeler
worden: alles wordt met het
verstand bekeken („behalve
kinderen ontmoet ik bijna nie
mand die huilt"). Het gevoel is
geen norm voor westerse men
sen. „Mijn vraag is: vind je zelf
dat het gevoel echt niet be
langrijk is, of probeer je het
gevoel te verdringen?", aldus
de predikante.
Ze heeft overigens tegelijker
tijd ontdekt dat er nog behoef
te is aan geloofsbeleving, aan
warmte en aan ontmoeting. En
er zijn ook nog steeds mensen
die het initiatief nemen om
daarvoor iets te organiseren.
'V erwondering'
Na de verhalen van de buiten
landers, kreeg de synode het
woord, althans dat was de be
doeling. Voorzitter ds. B. Wal
let nodigde de synodeleden na
drukkelijk uit om iets te zeg
gen over het thema van de
viering van veertig jaar Raad
voor de Zending, namelijk
'verwondering'. Het zou vooral
moeten gaan om persoonlijke
getuigenissen omtrent 'ver
wondering'. Slechts twee syno
deleden, een adviseur en een
gast namen het woord. Het
normale synodewerk met be
sluiten en moties gaat de leden
beter af dan de zitting die
„geen besluiten en moties", op
leverde, zoals ds. Wallet het
uitdrukte. De bijzondere syno
dezitting werd afgesloten' met
een agapè-viering in eer* tent
op het terrein van het Zen
dingshuis.
De Raad voor de Zending nam
bij de oprichting in 1951 het
werk over particuliere zen
dingscorporaties. Namens de
Nederlandse Hervormde Kerk
werkten toen in Indonesië 49
en in Nieuw-Guinea 66 zen
dingsarbeiders.
Om zich 'van de last van het
koloniale verleden' te ontdoen,
werden in 1960 ook enkele
werkers naar West-Afrika ge
stuurd. Tussen 1960 en 1970
groeide hun aantal van 4 naar
29 (van de 80 hervormde zen
dingswerkers).
In de zeventiger jaren groeide
het besef van de wederkerig
heid in de zendingsrelaties;
Nederland werd ook zendings-
land. De Raad gaf dit idee ge
stalte door een missionair pre
dikant uit Indonesië aan te
trekken, ds: Lukito Handojo,
FOTO: CORNÉ SPARIDAENS
en door voor het eerst een be
drag te reserveren voor het
evangelisatiewerk in Neder
land.
In dezelfde jaren kwam in de
Hervormde Kerk de belang
stelling voor Latijns-Amerika
op. Daar werken nu 7 mensen
werken (Afrika: 21, Azië: 15).
Als gevolg van het interkerke
lijke project 'Gaven Delen We
reldwijd' werd vervolgens ont
dekt dat zending niet alleen
een kwestie van geld is, maar
ook het delen van andere ga
ven inhoudt. „Er is geen meet
instrument voor spiritualiteit,
maar het is geen geheim dat
veel westerse christenen wat
stil worden bij de geloofsex
pressie van niet-westerse ge
loofsgenoten", aldus het jubi
leumboekje 'Zending in Ont
wikkeling'.
Uit het jaarverslag 1988/9
blijkt dat in die jaren het
grootste bedrag voor missio
nair werk ging naar Azië, ge
volgd door dat in Afrika. Het
missionair werk in Nederland
staat voor een hoger bedrag
genoteerd dan dat in Latijns-
Amerika. Over de verslagjaren
ontving de hervormde zending
jaarlijks ruim 10,1 miljoen gul
den uit de kerken (collecten,
giften, acties e.d.).
ROERMOND Bisschop
Gijsen van Roermond
heeft zaterdag acht dia
kens tot priester gewijd in
een stampvolle Sint Chris-
toffelkathedraal. Het was
voor het eerst nade ge
ruchtmakende gebeurte
nissen rondom twee semi
naristen van het seminarie
Rolduc dat de Roermond-
se bisschop zelf weer wij
dingen verrichtte.
De pronuntius mgr. Backis
was zaterdag bij de urenlan
ge plechtigheden in Roer
mond aanwezig, evenals de
hulpbisschop van Roermond,
mgr. A. Castermans. In de
aanwezigheid van de pro
nuntius zei bisschop Gijsen
het symbool te zien van de
verbondenheid van zijn bis
dom met de hele wereld
kerk.
In de preek die aan de wij
ding voorafging, benadrukte
bisschop Gijsen vooral de
trouw en de gehoorzaamheid
die priesters aan hun bis
schop verschuldigd zijn.
„Priesters ondertekenen
geen contract maar behoren
de bisschop toe omdat hij
vertegenwoordiger van
Christus is", aldus mgr. Gij
sen.
De bisschop mag en moet to
tale volgzaamheid van zijn
priesters vragen ten bate van
de kerk. De bisschop moet
kunnen rekenen op zijn
priesters. Zonder priesters
kan de bisschop het niet stel
len maar het omgekeerde is
ook waar. Priesters die zich
distantiëren van hun bis
schop verliezen het contact
met Christus.
Aan het eind van de wijding
namen circa tweehonderd
priesters deel aan de hando
plegging. Bisschop Gijsen las
tenslotte nog een telegram
van paus Johannes Paulus II
voor waarin deze de wijde
lingen gelukwenste en hen
zijn apostolische zegen
schonk.
De affaire waarvan mgr. Gij
sen zo ontdaan was dat hij
geen wijdingen meer ver
richte, maar die taak overliet
aan de pronuntius, betrof
twee seminaristen die een
relatie bleken te hebben toen
ze op het punt stonden ge
wijd te worden.
Eén van hen had bovendien
een relatie gehad met de
conrector van het seminarie.
DEN HAAG „Bisschop
Bar heeft mij wel eens ge
vraagd: hoe hou je je als
gelovige eigenlijk staande
in een milieu dat hele
maal geseculariseerd is. In
het gewone leven wordt
al weinig over het geloof
gesproken, maar aan de
universiteit nog minder?".
De vraag was gesteld aan de
Rotterdamse professor Koos de
Valk, hoogleraar in de sociolo
gie en de sociale filosofie aan
de Erasmusuniversiteit. Zater
dag gaf hij op een bijeenkomst
in Den Haag van de plaatselij
ke afdeling van de Mariën-
burgvereniging zijn persoon
lijk antwoord. Wat maakt ge
loven vandaag de dag eigenlijk
zo moeilijk?
De Valk: „Geloven is iets van
horen zeggen. Er wordt in ons
geloof gezegd: God is almach
tig, God is goed, maar dat valt
nooit te bewijzen, tenzij we
heel bigot zouden zijn en ons
afsluiten van de realiteit, maar
zo zit ik niet in elkaar. Gelo
ven omdat anderen ons dat
verteld hebben is natuurlijk
een heel andere houding dan
je in de wetenschap aantreft.
Overigens gelooft men daar
ook zeer veel op gezag van an
déren".
„Dan is er nog een factor die
het geloven zo moeilijk maakt:
de tijd waarin we leven. In de
Middeleeuwen was geloof vol
komen vanzelfsprekend, maar
nu leven we in een uiterst ra
tionalistische en materialisti
sche tijd. De invloed van de
omgeving op wat we aanne
men is zeer groot. Je kunt ook
niet ontkennen dat bezwaren
tegen traditionele geloofsvoor
stellingen een zekere mate van
aannemelijkheid bezitten: de
maagdelijke geboorte, de ver
rijzenis, de eucharistie. Toch is
dat ook voor een deel een
kwestie van tijdgeest. In de
negentiende eeuw had je het
zogenaamde sciëntisme, men
probeerde het hele leven van
uit de wetenschap te verkla
ren. Iedereen zwoer er bij. Nu
weet niemand meer wat het is.
Opvattingen komen en gaan".
„Wat mij staande houdt zijn fi
guren uit de christelijke tradi
tie. Mensen als Pascal, New
man en Augustinus, waar ik
mij nogal eens in verdiept heb.
Ze steken boven hun tijd uit
en als mensen mij zeggen: ka
tholiek zijn is dwaas, dan kan
ik er wel tegen. Gezien de
kracht van de traditie ben ik
niet zo bang voor de tijdgeest".
„Het is bovendien wel aardig
om eens nuchter na te gaan
wat het christendom te bieden
heeft tegenover het moderne
materialisme en relativisme".
„Het heeft een realistisch
mensbeeld: niet het pessimisti
sche van de conservatieven en
niet het optimistische van de
progressie ven. Het is de meest
redelijke godsdienst die ik
ken. In de moderne wijsbe
geerte zoek je vergeefs naar
zo'n realistisch mensbeeld. Ja,
de seksuele ethiek van de RK
kerk kan ik niet aanvaarden.
Maar ik moet mijn. eigen be
zwaren ook weer een beetje
relativeren. Over honderdvijf
tig jaar zou ik er misschien
heel anders over denken,
maar dat geldt ook voor de
paus".
„Wat ik echt prachtig vind
aan het christendom is het
idee van de menswording. Het
abstracte woord is vlees ge
worden, met andere woorden
er is een brug geslagen naar de
wereld. Het is niet allemaal
uur theoretisch. Geen abstract
systeem, maar voortdurend
een historisch gebeuren. Je
hebt de sacramenten, het is
een sociaal gebeuren. Toen
Christus voor het laatst met
zijn leerlingen bij elkaar was,
gingen ze samen eten. En toen
heeft hij gezegd: dat moeten
jullie blijven doen. En dat
doen we dus nog steeds. Het is
geniaal en toch zo gewoon".
„Een andere trek van het
christendom is dat het oog
heeft ehad voor het kwaad.
Het christendom wijt dat
kwaad aan de zondeval. Kom
daar eens om in welke sy
steem dan ook. Niemand kan
het kwaad plaatsen".
Tenslotte kwam De Valk te
spreken over de kerk, waar
zoveel christenen aan zeggen
te lijden. De Valk: „De kerk is
een noodzakelijke instelling,
die je nodig hebt om de tradi
tie door te geven. Zij gaat als
elke menselijke instelling ge
bukt onder conflicten, dat valt
nooit te voorkomen. Natuur
lijk zijn de leiders, de bis
schoppen, een beetje conserva
tief. Ze moet immers waarden
vasthouden. En instituties lo
pen nooit voorop. Er moet na
tuurlijk een evenwicht zijn
tussen behoud en vernieu
wing. Er Is een voortdurende
slingerbeweging aan de gang
en je realiseert je pas achteraf
wanneer dat evenwicht werd
bereikt".
Natuurlijk is twijfel eigen aan
geloof: Petrus zei het in zo'n
tegenstrijdige formule: ik ge
loof, kom mijn ongeloof te
hulp. Toen kwam ik een uit
spraak tegen van een groot
anti-clericaal, Denis Diderot:
de diepste overtuiging van ons
is niet die waar we nooit aan
getwijfeld hebben, maar die
waar wij telkens naar terugke
ren. En er is niets dat me zo
aanspreekt als het evangelie.
Bisschop Gijsen legt de hand op tijdens de priesterwijding.
FOTO: ANP
Christelijke Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Zwijndrecht J. van
't Spijker te Nieuw-Amsterdam; naar
Wildervank-Veendam i.c.m. Zuidlaren
A. Brons te Vlisslngen, die bedankte
voor Zaandam. Bedankt voor Baren-
drecht G. Bouw te Urk (Eben Haezer-
kerk).
BEROEPINGEN
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Vlaardlngen J. Holtland
te Steenwljk.
t:
p
Op papier laat de uitslag van de zaterdag in Surit|ü
houden parlementsverkiezingen niets aan duidelijlj
wensen over. De twee partijen die fel gekant zijn ten
verdere politieke rol van het leger van Desi Boutr
schikken over een twee derde meerderheid in het pal
Zij hebben daarmee voldoende steun om de grond wei
anderen en een einde te maken aan de politieke rol^
leger. En als de militairen geen gehoor willen geventa
opdracht is, afgaande op uitlatingen in Nederlandse a
rikaanse regeringskringen, één telefoontje naar Dffl
voldoende. Nederlandse en Amerikaanse soldaten stF
klaar om Bouterse c.s. naar de kazerne terug te sch|
De Surinaamse werkelijkheid is evenwel gecomplii
De traditionele partijen VHP, NPS, KTPI en SPA,
in het Nieuw Front, een van de twee anti-Bouterse
ringen, hebben van de kiezers een stevige afstraf fir
en verloren meer dan een kwart van hun aantal zete
parlement. De grote winnaar van de verkiezingen is
de partij die nauw gelieerd is aan de militairen. De sl
sitie in het nieuwe Surinaamse parlement is toegeva
nieuwkomer Democratisch Alternatief'91 (DA'91),
re anti-Bouterse groepering, een soort Surinaams D(
op de sterke band tussen NDP en de militairen
Nieuw Front en DA '91 tot elkaar veroordeeld.
De vraag waar de Surinaamse samenleving nu me|
geconfronteerd is of de achterban van met name de
de NPS bereid zal zijn te breken met het verleden. Df
laag van het Nieuw Front is voor een groot deel te vi
vanuit de ontevredenheid over het weinig door!
Front-beleid tot aan de kerstcoup van 1990. De langs
lijnen georganiseerde partijen worden nog steeds gel|
politici die ook verantwoordelijk waren voor de vair
land afgedwongen onafhankelijkheid in 1975 en de jjr
en economische chaos die daarna is ontstaan en die k
mene zaak hebben gemaakt met Bouterse om weer ten
de macht te kunnen komen. Vooruitgang lijkt in Si;<
daarom alleen mogelijk als de 'oude' politici het p
oerwoud in worden gestuurd en er ruimte komt vje
jongere generatie. Dat is ook het breekijzer waarmee-
de coalitiebesprekingen in kan gaan.
HET is voor Suriname te hopen dat het inderdaad
coalitie komt en dat de leden van de nieuwe regeri
den gekozen op grond van hun kwaliteiten en niet,
vaak is gebeurd, als resultaat van vriendjespolitiek,
dige Surinamers in Nederland zouden zich, veel meer
het geval is, beschikbaar moeten stellen voor benoeil
hun vaderland. Op die manier kunnen Surinamers
orde op zaken stellen. Bij hun pogingen de democratt
rechtsstaat te herstellen kunnen zij dan rekenen op sx
Nederland. Het alternatief is een verdere verslechteii
de politieke, economische en sociale situatie. Met als if
dat de cocaïnehandel, waar het leger nauw bij is be^,
het land nog meer in zijn greep krijgt. Dat sombere i
leidt op termijn onvermijdelijk tot een militair ingrijp
de Verenigde Staten en mogelijk ook Nederland, in
ging een einde te maken aan de cocaïnehandel. Dant
name helemaal terug bij 'af'.
Pastor Amsterdamse studentenecclesia verL
AMSTERDAM Pastor Alex van Heusden van de Ams
se studentenecclesia heeft het bestuur gevraagd om onj
van zijn arbeidscontract, zo heeft hij desgevraagd meegj
Van Heusden (35) werkt sinds 1 januari 1987 bij de eccï
sinds 1971 opereert buiten de verantwoordelijkheid van-
dom Haarlem. Daarvoor was hij er zes jaar als vrijwillige
Als reden voor zijn besluit noemt Van Heusden persoonlj
standigheden, waarop hij niet nader in wil gaan. Hij
streept dat er geen conflict met het bestuur of met de
pastor Huub Oosterhuis is. Dat blijkt onder meer uit het
hij na zijn vertrek soms als voorganger in de diensten 1*
treden.
Van Heusden, die studeerde aan de Katholieke Theo|
Universiteit te Amsterdam, hoopt een nieuwe werkkring
den met nadruk op onderwijs en onderzoek. Hij heeft i
specialiseerd in de bijbelwetenschappen.
Uitgave:
Kantoor:
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.
Telefax: 070 - 3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Tlmmers.
Chef-redacteur: G.- J. Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L.
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): I
n Herpen (chef), F. Buurman,r
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Hol
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): K. van Wees (chef), G. Ansems, B. Jansrn
H. Piët.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Koolstra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. PieterseJ
(tel. 070-3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten In zijn verspreldingsgebli
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers U
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten In N(
en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swid
M. van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef
leveld, D. Hofland, P. Koopman en D. van Rietschoten. i
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus; 4
- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag)t
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Atl
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heeringi
B. van Huët (Parijs), M. de Konlnck (Washington), H. Kuitert (Nieuw De
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderlnk (Ml
W. Werkman (Jeruzalem), Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Beljf
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
ster: M. de Cocq.
tot 15.00 u
Abonnementsprijzen (Inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
25,70
76,60
294,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
