r controleurs in burger
gen zwartrijden inzetten
«4ers voorspelt
fjrdubbeling
;ergieprijzen
CeidócSouxont
Sociale Zaken geeft
ambtenaren lease-auto
EKERS LEIDSE UNIVERSITEIT:
Lubbers: „Koppeling nauwelijks te handhaven"
Drugskoeriers gebruiken
gestolen paspoorten
Tbs geëist tegen
botsende chauffeur
Euro Disney zoekt
Nederlands personeel
aanland
VRIJDAG 24 MEI 1991 PAGINA 3
willige brandweer
„Oort" in de knel
SUM De vrijwillige brandweer-
er door de belastingherziening
jommissie Oort zoveel op achteruit
eigen met hun werk te stoppen. Vol-
hdweercommandant W. Wiersema,
van een werkgroep die zich
de gevolgen van „Oort" houdt de
brandweerman steeds minder over
al bescheiden inkomsten (1.500
per jaar). „Het is slecht voor
Er komt een punt van de vrij-
overwegen er mee op te houden
de dienstverlening in gevaar",
in Veronica Nieuwslijn. De
is een handtekeningenaktie be-
leze lijst wordt eind juni aangebo-
Van Amelsvoort van
DEN HAAG Het ministerie van sociale zaken stelt ambtena
ren die een auto nodig hebben om hun functie goed te kunnen
uitoefenen een lease-auto ter beschikking. Het gaat om mede
werkers bij inspectiediensten die veel op pad zijn voor controles
in bedrijven.
Sociale Zaken loopt hiermee voorop bij de overheid. Het con
tract met een lease-maatschappij is uitvloeisel van de Oort-wet-
geving, waardoor ambtenaren die de eigen auto voor dienstrei
zen gebruiken daar geld op zouden moeten toeleggen. De ambte
narenbonden sprongen daar op in. Voor ambtenaren van Econo
mische Zaken, waar het probleem ook speelde, wordt de oplos
sing van Sociale Zaken 'ongeschikt' geacht. „Economische Za
ken is het ministerie met het groene randje, en in die positie
kun je het niet maken om de mobiliteit van het autoverkeer te
verhogen", aldus R. Mors van personeelszaken van het ministe
rie.
Ritzen: Europese
databank ingenieurs
DELFT Minister Ritzen
(onderwijs) wil zich sterk ma
ken voor de oprichting van
een Europese databank voor
ingenieurs. Met zo'n databank
kan volgens de bewindsman
de internationale erkenning
van het Nederlandse inge
nieursdiploma worden veilig
gesteld. Ritzen zei dit gisteren
op een symposium over de toe
komst van de ingenieurs op de
Technische Universiteit in
Delft. De databank zou een
overzicht moeten bieden van
alle technische opleidingen in
de landen van de Europese
Gemeenschap.
Gevluchte zedenmisdadiger
aangehouden in Amsterdam
ZWOLLE Kort na een politiebericht dat gis
teravond op de televisie werd uitgezonden
heeft de politie een 43-jarige voor zedendelicten
ter beschikking gestelde man, die op 6 mei was
ontsnapt, kunnen aanhouden in een opvangte
huis in Amsterdam. In het politiebericht werd
gemeld dat de man mogelijk in Leiden zou ver
blijven. De betrokkene was op 6 mei met een
begeleidster vanuit hoeve Boschoor in Vledder
op weg naar Steenwijk toen hij te kennen gaf
naar Zwolle te willen. Hoewel hij dreigde met
een mes gaf de vrouw niet toe. De man is toen
onderweg uitgestapt en een boerderij binnen
gegaan. Onder bedreiging met het mes werden
de bewoners gedwongen hem naar Zwolle te
rijden. Hier heeft hij twee meisjes die juist uit
school kwamen, meegenomen naar een park
waar hij ontuchtige handelingen met hen
pleegde.
Dienstregeling Westnederland verlaat
UTRECHT De nieuwe dienstregeling van streekvervoerder
Westnederland gaat niet begin juni in maar pas op 25 augustus.
De huidige dienstregeling blijft tot die datum van kracht. De
voorbereiding van het nieuwe „spoorboekje" heeft veel meer
tijd gekost dan normaal, zo heeft het vervoersbedrijf laten we
ten. Dat komt doordat het bedrijf nieuwe cao-afspraken over de
werktijdregeling van de chauffeurs moest verwerken in de
nieuwe roosters. Volgens Westnederland levert dit alles geen
aansluitproblemen op met de diensten van andere openbaar ver
voerbedrijven die wel begin juni wijzigen.
Spoorwegen staken in Frankrijk en Spanje
UTRECHT Treinreizigers met bestemmingen in Frankrijk en
Spanje kunnen dit weekeinde voor problemen komen te staan.
Zowel werknemers van de Franse als van de Spaanse spoorwe
gen leggen tijdelijk het werk neer. In Frankrijk duurt een sta
king die gisteravond inging nog tot zaterdagmorgen zes uur. In
Spanje wordt vandaag en zondag een vol etmaal het werk door
medewerkers van de spoorwegen neergelegd.
ndtf Om het
uisjien in het Neder-
jenbaar vervoer te
bi moeten er meer
d'urs in burger ko-
uije vaker controle-
5I1jmeer bevoegdhe-
iti|iebben. Verder
ag| de persoonlijke
vojnenten worden af-
„Hoe simpeler
p pern, hoe beter het
aldus dr. A. Hau-
isrj criminoloog ver-
ir aan de Rijksuni-
1j3i Leiden.
00 L. Toornvliet en drs.
iergen voerde hij in
ap! van de ministeries
d|ie en verkeer en wa-
ov: een onderzoek uit
j mogelijkheden om
'en tegen te gaan.
nsidige controlesysteem
zj in Nederland wordt
le werkt fraude in de
pp. steden als Den Haag
d^kans voor een zwart
rijder 2,2 procent. Vergeleken
bij het Engelse Newcastle is
dat een lachertje: daar heeft
een reiziger twaalf procent
kans om gecontroleerd te wor
den. Het percentage zwartrij
ders is daar dan ook heel wat
lager".
In vergelijking met andere
Westeuropese landen scoort
Nederland over het geheel ge
zien gemiddeld qua zwartrij
ders. Alleen Amsterdam komt
er hijzonder slecht vanaf. Vol
gens gegevens van het Am
sterdamse gemeentelijk ver
voerbedrijf GVB rijdt vijftien
procent van de reizigers zon
der kaartje.
De onderzoekers pleiten, zoals
te verwachten was, voor meer
controle. Maar dan wel onder
bepaalde voorwaarden. Hau-
ber: „In de controle mag geen
enkele systematiek zitten.
Controleurs moeten op de
meest onverwachte momenten
binnenstappen, en liever niet
als zodanig herkenbaar zijn".
Snelle zwartrijders die op stra
tegische plekken zitten, sprin
gen nu nog de tram uit wan
neer ze bij de halte vier of vijf
blauwe petten ontwaren. Dat
is ook één van de redenen
waarom de onderzoekers er
voor zijn dat controleurs meer
in burger optreden.
Een andere belangrijke con
clusie die de onderzoekers
hebben getrokken is dat ver
simpeling van het tarievensys-
teem hoogst noodzakelijk is.
„Hoe simpeler het systeem,
hoe beter het is", aldus Hau-
ber. „We zouden weer terug
moeten naar het systeem van
één tarief binnen de gemeen
tegrenzen. Het zonesysteem
nodigt uit tot fraude en grijs
rijden. Voor wie één halte ach
ter de zonegrens moet zijn, is
het wel heel verleidelijk om
een zone te weinig af te stem
pelen".
Nederland zou ook af moeten
van de persoonlijke abonne
menten. „In Bremen en Dort
mund werkt het perfect. Elk
gezin moet gewoon een paar
abonnementen op de schouw
hebben staan die iedereen kan
gebruiken". Uit gesprekken
met verschillende vervoersbe
drijven leidt Hauber af dat de
bedrijven er zelf wel oren naar
hebben. „Ze zitten alleen in
het verschrikkelijk strakke
keurslijf van het ministerie
van verkeer en waterstaat.
Daarin zouden ze graag meer
vrijheid willen. Maar in de
Duitse steden is wel gebleken
dat invoering van een onper
soonlijk abonnement de ver
koop ervan geweldig stimu
leert en het zwartrijden nave
nant daalt".
Verlaging
De eerste aanbeveling is in
middels overgenomen: verla
ging van de boete op zwartrij
den. Vorig jaar verhoogde mi
nister Maij (verkeer en water
staat) de boete eigenhandig tot
honderd gulden. Zij kreeg het
vervolgens aan de stok met de
rechterlijke macht en haar col
lega Hirsch Ballin van justitie,
die dat bedrag in vergelijking
met andere overtredingen bui
ten alle proporties vonden.
De onderzoekers hadden ech
ter een andere reden om te
pleiten voor verlaging van de
boete. Hauber: „Als de boetes
omlaag gaan, zullen meer
mensen die contant kunnen
betalen. Daarmee omzeil je het
probleem van de valse namen,
die vaak werden opgegeven".
Eén van de aanbevelingen van
de vakgroep was dan ook het
afschaffen van de identifica
tieplicht bij contante betaling.
Die zou wel moeten samen-
Controleurs aan het werk in een
gaan met de invoering van een'
beperkte identificatieplicht
voor mensen die niet onmid
dellijk de portemonnee trek
ken.
Haagse tram.
Mechanische controle met bij
voorbeeld tourniquets blijkt
overigens onvoldoende effect
te hebbn. In de Parijse metro,
waar het systeem al sinds jaar
en dag wordt gebruikt, reist
nog altijd zeven procent zwart.
Onderzoeker Hauber: „De bes
te manier is natuurlijk de con
ducteur terug op de tram, zoals
FOTO: CEES VERKERK
op lijn 4 in Amsterdam is ge
beurd. Maar dat slaat meteen
terug: de kosten daarvan zijn
voor rekening van de reizi
ger".
ad
b(^AG Om daad-
jk te komen tot
agfnindering van het
og^erbruik is moge-
lange termijn een
peling van de
prijzen noodzake-
t?n energieheffing,
Jjees verband in te
zal waarschijnlijk
gestalte krijgen.
minister Alders van
neer gisteren in Den
een bijeenkomst van
piging van Europese
ten. De bewindsman
Üuidelijk dat aan een
effing, gecombineerd
heffing op de uitstoot
t broeikasgas kool-
nog veel vragen kle-
h zal het gehele kabi-
er sterk voor maken,
ld heeft volgéns Al-
:heten omweg het vraag-
p een energieheffing
an, pnda van de Europese
Commissie gekregen. De Com
missie zal mogelijk eind juni
een eerste voorstel doen. Stu
dies wijzen volgens de minis
ter van milieubeheer uit dat
een heffing van minder dan 50
procent te weinig effect heeft
op een verminderend energie
verbruik.
Deels onbekend is nog hoe
hoog een heffing moet zijn om
werkelijk te leiden tot vermin
dering van het energiever
bruik. In Nederland studeert
de commissie-Wolfson in op
dracht van het kabinet op de
problemen rond een energie
heffing. De commissie moet
uiterlijk aan het einde van het,
jaar verslag uitbrengen. Minis
ter Andriessen van economi
sche zaken heeft met betrek
king tot heffingen eerder ge
waarschuwd voor ernstig ver
zet van de bevolking: „polltax-
achtige toestanden". Alders
vreest hier niet voor, ook ge
zien de te verwachten gefa
seerde invoering van de hef
fing.
Staking
Werknemers van
het overslag
bedrijf ECT in
Rotterdam lieten
zich gisteren
staker
inschrijven.
Bestuursleden
van de
Vervoersbond
FNV hebben
gisteravond
tijdens overleg
met kaderleden
besloten door te
gaan met de
staking in de
stukgoed- en
containersector
in de haven. In
tegenstelling tot
de afgelopen
twee dagen was
de staking
vandaag
selectief. De
Vervoersbond
FNV wil zoals
bekend een snelle
invoering van één
collectieve
arbeids
overeenkomst
voor de non-
bulksector
afdwingen.
FOTO: ANP
ne treft
Hofi.
Klienst
ende- Dover
smfDE De veerdienst
lostende en Dover is
n. fen als gevolg van een
stil komen te liggen.
onder werknemers
LjRegie voor Maritiem
rt (RMT), die de lijn
irt, lijkt vrij algemeen,
moegen van het per-
ebleicht zich tegen de
bemanningsregeling
met ingang van
wil toepassen aan
'""an een nieuwe veer-
s; {Prins Filip'. Dit schip
de Bel-
de naamge-
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG In een ge
sprek met het partijblad
CD/Actueel zegt premier
Lubbers dat de koppeling
nauwelijks te handhaven
is: „Als het niet beter
wordt, wordt er ontkop
peld".
Lubbers is overigens niet zon
der hoop dat de sociaal-econo
mische situatie in ons land al
volgend jaar zal verbeteren.
Hij denkt vooral aan een mo
gelijke verbetering van de
verhouding tussen het aantal
werkenden en niet-werken-
den, die nu 100 tegen 86 be
draagt. In dat geval kan het
kabinet in het najaar terugko
men op zijn besluit tot ontkop
peling. De ontwikkelingen
met het aantal arbeidsonge
schikten dreigen die verhou
ding echter nadeling te beïn
vloeden, ook al kost de wao de
overheid inmiddels minder,
omdat vooral het aantal ge
deeltelijke wao-uitkeringen is
toegenomen. De uitkeringen
aan arbeidsongeschikten kos
ten nu 5,3 procent van het na
tionaal inkomen, terwijl dat
begin jaren tachtig nog bijna
zes procent was. Maar iemand
die bijvoorbeeld voor 50 pro
cent arbeidsongeschikt is ver
klaard, telt als volledige
wao'er en beïnvloedt daarmee
de verhouding tussen werken
den en niet-werkenden nega
tief.
Lubbers is niettemin optimis
tisch over de de toekomst, om
dat nu ook de de PvdA bereid
is om wijzigingen aan te bren
gen in de wet arbeidsonge
schiktheid (wao). Lubbers:
„We moeten durven praten
over een duidelijke splitsing:
de aww (volksverzekering met
een veel lagere uitkering) als
verantwoordelijkheid voor de
overheid en de wao (werkne
mersverzekering) als verant
woordelijkheid voor de sociale
partners". Lubbers acht het
denkbaar dat de werkgevers
en vakbonden de regelingen
voor arbeidsongeschikte werk
nemers weer tot onderdeel
maken van de cao-onderhan
delingen.
In dat geval zal PvdA-staatsse-
cretaris Ter Veld van sociale
zaken ook niet aftreden, ver
wacht de premier. „Mevrouw
Ter Veld heeft gezwaaid met
haar portefeuille voor het ge
val de wao zou worden afge
schaft". De minister-president
verwacht zelfs dat zijn derde
kabinet de rit volledig zal uit
zitten. „Het is eigenlijk een
wonder dat het kabinet niet
gevallen is. Als je zulke exter
ne tegenvallers krijgt, kun je
heel snel ruzie krijgen in de
tent. Toch is er in het kabinet
een groot incasserinsgvermo-
gen gebleken. De nieuwe
koers is op gang gekomen. Ik
zie het kabinet dus niet val
len".
Lubbers sluit niet geheel uit
dat hij ook na 1994 beschik
baar blijft voor de Nederland
se politiek. „Er is nog veel
werk te doen in dit land, ook
in Den Haag. Maar los daar
van is het uit een oogpunt van
democratie goed dat er na
twaalf jaar in 1994 in beginsel
een ander als premier komt".
EN HOBBES
ZE ZIJN ETEN AAW HET
WKUl BOVEN EEN VUUR
HÈB6EN WE PIE
/KAfifJETEDN 4L DIE
Tijd voop niks 4JR
gesieepti
Hilversum Drugskoeriers op de route Paramaribo-Schip-
hol maken gebruik van Nederlandse paspoorten die in ons land
zijn gestolen uit gemeentehuizen.
Dat zei de Surinaamse hoofdinspecteur van politie C. Santokhi
gisteren in Veronica Nieuwslijn. De Surinaamse autoriteiten
hebben de afgelopen weken op de luchthaven van Paramaribo
dertig oude zwarte en nieuwe rode paspoorten onderschept. De
aangehouden personen hadden in de meeste gevallen cocaïne bij
zich. De gestolen blanco paspoorten worden naar Suriname ge
smokkeld en daar vervalst. Surinaamse cocaïnekoeriers maken
er graag gebruik van omdat een houder van een Surinaams pas
poort anders een Nederlands visum moet aanvragen, wat veel
tijd kost.
DEN BOSCH De offi
cier van justitie bij de
rechtbank in Den Bosch
heeft gisteren tegen een
28-jarige man uit Bene
den-Leeuwen ontslag van
rechtsvervolging, een jaar
opname in een psychiatri
sche inrichting en tbs met
dwangverpleging geëist.
De man wordt ervan verdacht
dat hij op 4 juli vorig jaar met
zijn vrachtwagen met hoge
snelheid opzettelijk een rij au
to's heeft aangereden die bij
een verkeerslicht in Hedel
wachtten. Zijn wagen kantelde
en kwam op enkele tegenlig
gers terecht. Er vielen vijf ge
wonden en een 33-jarige man
uit Leusden overleed later aan
de gevolgen. Politie en brand
weer hadden vijf uur nodig
om de ravage op te ruimen.
Vlak voor het ongeluk in He-
del had de man op de Waal
brug bij Zaltbommel en op de
A2 bij de afslag Hedel al aan
rijdingen veroorzaakt.
De man verklaarde dat hij op
de auto's bij het verkeerslicht
was ingereden „om de kreu-
kelzones te testen". In novem
ber 1989 veroorzaakte hij een
dergelijk ongeluk ook in Al
melo, zonder gewonden. Hij
werd in een psychiatrisch zie
kenhuis opgenomen, maar al
op 5 januari ontslagen. Een
week later zat hij opnieuw als
vrachtwagenchauffeur op de
weg.
Uit psychiatrisch onderzoek is
gebleken dat de man op het
moment van de botsingen vol
komen ontoerekeningsvatbaar
was. Hij is manisch depressief
en kan op momenten van
stress, ondanks medicijnen
daartegen, volledig psycho
tisch worden.
Officier van justitie mr. E.
Klop vroeg de rechtbank om
een maximale beveiliging te
gen deze „levensgevaarlijke
AMSTERDAM —„Ik ken
de Efteling en dat is vol
gens mij kwalitatief ge
zien één van de beste
pretparken van Europa,
maar wat betreft grootte
is het niet te vergelijken
met waar wij mee bezig
zijn". De cijfers die Dun
can Wardle, de Londense
pr-manager van de Walt
Disney Company over het
volgend jaar bij Parijs te
openen Euro Disney geeft,
zijn van Amerikaans kali
ber. Het park kost een
slordige 2,2 miljard dollar
en moet 12.000 mensen
werk bieden, waarvan on
geveer 600 uit Nederland.
Wardle is drie dagen in Ne
derland om uit te leggen wat
de Disney-company van plan
is bij Parijs. Euro Disney krijgt
een oppervlakte vergelijkbaar
met eenvijfde van de opper
vlakte van Parijs, bijna 2.000
hectare. In april 1992 wordt
fase 1 van het pretpark geo
pend. Het gaat dan om 600
hectare. Er komen 29 verschil
lende attracties, zes hotels met
in totaal 5000 kamers, 36 win
kels, 30 restaurants, een 18-ho-
les golfbaan, een uitgaanscen
trum en een camping met
ruim 600 plaatsen. In de loop
van de jaren '90 wordt het
park verder uitgebreid, onder
meer met de vestiging van
MGM-filmstudio's Europa.
Euro Disney moet in 2017
klaar zijn.
Een groot deel van de benodi-
ge 12.000 werknemers is al ge
rekruteerd in Frankrijk, maar
er zijn ook anderstaligen no
dig. „Per land willen we een
bepaald percentage personeel,
voor Nederland is dat vier
procent, wat neerkomt op on-
feveer 600 mensen", aldus
Wardle. In Amsterdam is on
langs een kantoor voor de Ne
derlandse personeelswerving
geopend. Vanaf september
worden in enkele landen in
Europa, banenmarkten geor
ganiseerd.
Het werk bij Disney varieert
sterk. Nederlanders kunnen
bij Parijs (Marne-La-Vallée)
werk vinden als manager in
één van de vele restaurants of
als hovenier, maar wie acteer
talent heeft kan dagelijks de
cowboy uithangen in Main-
street, een van thematische
onderdelen van het pretpark.
Wardle noemt deze medewer
kers 'streetmospheres'. Ze ver
zorgen het entertainment.
Wardle: „Nederlands perso
neel is bij ons $eer gewild. De
meeste Nederlanders zijn
meertalig. Ze spreken over het
algemeen goed Engels en ook
een redelijk mondje Frans".
Euro Disney moet volgens
Wardle niet vergeleken wor
den met een grootse kermis
met rollercoasters. Het wordt
vooral show waarmee een
beeld wordt geschetst van de
wereld die wijlen Walt Disney
in zijn tekenfilms en strips
heeft geschapen.
