H|l ^ongrespartij neemt een risico het benoeming van Sonia Gandhi aker haalt fel naar Israël ELSEVIER d0ENE HN a^- Verzet Etiooië nadert hoofdstad WONTUREN VAN KAPITEIN ROB Bush ontloopt top met Gorbatsjov niet UIT DE WEEKBLADEN GflTENLAND ÊcidócSoiwmit DONDERDAG 23 MEI 1991 PAGINA 5 iffia investeert in Oost-Europa ,RT HEERING E „De maffia is bezig de op- sten van de handel in drugs in Europa te investeren", aldus schuwt generaal Luigi Ramponi, mmandant van de Guardia di Fi- i, de Italiaanse FIOD. Met name I, Roemenië en Tsjechoslowakije a de revolutie van 1989 een veili- ven voor maffiageld gebleken. In rriere della Sera van gisteren leg- amponi uit, dat de zwarte geld- n wordt gebruikt voor de aankoop nroerend goed, land en zelfs com- fabrieken. En op de pas openge- Oosteuropese markten is de hon- Haar harde valuta zo groot, dat de naar de herkomst van het geld meestal niet wordt gesteld. Ramponi heeft daarom contact opgenomen met zijn collega's in het Oosten om zo geza menlijk de loop van verdachte kapi taalstromen te kunnen traceren. Het grootste probleem daarbij ligt echter niet in de landen van het voormalige communisme, maar in Italië zelf. On danks herhaalde voornemens tot ver andering is Italië nog steeds een van de weinige landen in Europa die het bank geheim niet hebben afgeschaft, zodat het onmogelijk is om het witwassings- proces bij de bron aan te pakken. Dat Italië nog steeds aan het bankgeheim vasthoudt, heeft overigens een andere reden. De Italianen vrezen terecht, dat daarna ook de fiscus in hun rekeningen zou gaan snuffelen, iets dat nu verbo den is. MPn Ray Copeland. a FOTO: AP 76-jarige Amerikaan ter dood veroordeeld CHILLICOTHE Een 76- jarige Amerikaanse boer is gisteren door een recht bank in Missouri ter dood veroordeeld voor de moord op vijf daklozen. De man is de oudste persoon die in een Amerikaanse cel op zijn executie wacht. Eerder hoorde zijn 69-jarige vrouw in dezelfde zaak eveneens het doodvonnis tegen zich uitspreken. De boer bleef volhouden dat hij en zijn vrouw onschuldig zijn. Co- peland en zijn vrouw wis ten tussen 1986 en 1989 vijf daklozen tot zwendel te verleiden. Overleg over Noord-Ierland weer op gang BELFAST De Britse minister van Noordierse zaken, Peter Brooke, is er in geslaagd het overleg over de toekomst van Noord-Ierland weer op gang te brengen. De tweede fase van het overleg kan nu plaatsvinden en wordt gehouden in het Stor- mont-paleis in Belfast. Het voornaamste geschilpunt tussen de betrokken partijen was de plaats van overleg, maar nu is besloten dat de meeste gesprek ken in de volgende fase in Bel fast worden gehouden. Hierbij zal ook de Ierse regering wor den betrokken. NS KUITERT J DELHI „De Con- bartij is bankroet". en kernachtig rea- üe gisteravond de •atiya Janata-partij Krishna Advani, opponent n de vermoorde Rajiv %i in de nu opge- gfte verkiezingen, op enoeming van Gand- ^jveduwe tot voorzitter Congrespartij. re Gandhi (44), die gisteren j et reageerde op het aan- ts partijleiding op zich te i, is politiek volkomen aren. Veel verder dan fL an op verkiezingscam- s met Rajiv Gandhi haar politieke ervaring ^ovendien is zij van ge boorte Italiaanse en hoewel zij vloeiend Hindi spreekt en sinds 1983 de Indische natio naliteit heeft, wordt zij door veel Indiërs nog steeds gezien als een buitenlandse. De door de moord op Gandhi aangeslagen partijleiding heeft het kennelijk niet aangedurfd een einde te maken aan de twee-eenheid Congrespartij familie Gandhi. De reactie van de Bharatiya Janata-partij raakt dan ook de kern van de crisis waarin de Congrespartij zich nu bevindt. Eerst met Nehru, toen met zijn dochter Indira en daarna met haar zoon Rajiv heeft de Congres partij zich verbonden met een politieke dynastie. Het resul taat is vaak geweest dat ande re politieke leiders van for maat de partij de rug toekeer den, zoals de huidige waarne mend premier Chandra Shek- har en ex-premier Vishnawath Pratap Singh, die Gandhi af loste in 1989. Maar veel Con grespartijleiders werd ook de leiding gegeven over deelsta ten waar de Congrespartij re geerde, zodat ze ver van het machtscentrum werden ver wijderd. Voor de grootste par tij van India, die sinds 1947 met twee onderbrekingen van in totaal vijf jaar het land re geerde, heeft deze familiepoli- tiek nu desastreuze gevolgen. Er zijn domweg geen partijlei ders die nationaal aanspreken, hoewel er voldoende zwaarge wichten zijn op regionaal ni veau, zoals Sharad Pawan, de premier van de deelstaat Ma- harasthra. Meteen na de moord op Gandhi viel in poli tiek New Delhi de naam van Pawan als een van de kandi daten voor de opvolging, maar gistermiddag was Pawan één van de eersten om de keuze van Sonia Gandhi te recht vaardigen. Met de naam Gandhi als bind- Ijft onrustig in veel delen van India. Bij botsingen tussen aanhangers van de vermoorde ex- Gandhi en de politie zijn al verscheidene doden gevallen. FOTO: AFP middel lijkt de Congrespartij te hopen de crisis te kunnen oplossen. Het is echter de vraag of dat zal lukken. Bin nen de partij bestaan veel con flicten, vooral tussen regionale leiders en de partijleiding in New Delhi. De kans dat de partij uiteen valt langs regio nale lijnen, zoals intussen al met andere nationale partijen is gebeurd, is verre van denk beeldig. Het valt ook te bezien of Sonia Gandhi, als zij het partijvoorzitterschap op zich zou nemen, in staat is om de breuken te lijmen. Met Rajiv aan het roer waagden veel op ponenten zich niet aan een conflict, maar met een politiek onbeschreven blad als Sonia, die haar positie alleen maar te danken heeft aan haar achter naam, zou de partij die hun kert naar eenheid wel eens uiteen kunnen vallen. Er is ook een andere kant. Nu de van origine Italiaanse weduwe van Gandhi het leiderschap krijgt aangeboden, zou de par tij een toevloed van spijtoptan ten te zien kunnen krijgen. Mensen als interim-premier Shekhar, die weg liep juist vanwege de band tussen de partij en de Gandhi-dynastie en die sindsdien in zekere zin een politieke drenkeling is voor het leven, zouden een stap terug kunnen zetten. Van Sonia Gandhi zou die weinig te vrezen hebben. Dat zou zelfs kunnen gelden voor V.P. Singh, ooit minister van de fensie onder Gandhi, nu een gezworen vijand van de'fami lie. Wat zelfs veel fervente Congrespartij-aanhangers ver bijstert, is het risico dat de par tij-top wil nemen door Sonia naar voren te schuiven. „Hoe kun je stemmen op een partij die een buitenlandse zelfs als premierkandidaat ziet in een land dat met zichzelf in oorlog is?", vraagt een verbaasde Congrespartij-aanhanger zich Mogelijk hoopt de partij-top dat als de stembussen over drie weken weer opengaan, de partij een sympathie-stem zal oogsten, een soort electoraal huldeblijk aan de vermoorde premier-kandidaat. Met een sympathie-stem kan de Con grespartij op een ruime meer derheid rekenen en dan kan altijd nog worden bezien of Sonia Gandhi een geschikte premier is, of dat er toch ie mand anders naar voren moet worden geschoven. Misschien zelfs, opperen sommige com mentatoren, hoopt de partijlei ding in de komende drie we ken overlopers te bewegen on der de vlag van de Congres- Sonia Gandhi (44) is Italiaanse van geboorte en hoewel zij vloeiend Hindi spreekt en sinds 1983 de Indische nationaliteit heeft, wordt zij door veel Indiërs nog steeds gezien als een buitenlandse. FOTO: AP partij een regering te vormen. Sonia zou dan wel voorzitter van de partij kunnen worden, maar zonder als premier te hoeven aantreden. Maar als Sonia daarmee in stemt en de partij haar als kandidaat-premier zou willen aanwijzen - waarmee de Gan dhi-dynastie zou kunnen wor den voortgezet - dan nog moet zij volgens de grondwet bin nen drie maanden als parle mentariër worden gekozen. De partij moet er dan voor zorgen dat zij als kandidaat in een kieskring wordt opgesteld. De beste kans maakt zij in Ameti, de kieskring van haar ver moorde echtgenoot, waar zij als een soort plaatsvervanger voor hem de afgelopen weken campagne heeft gevoerd. kRINGTON/DAMAS- De Amerikaanse f?^er van buitenlandse )rl James Baker, heeft i felle uithaal de Is- iithe vestigingspoli- de bezette gebie den blok aan 'zijn genoemd bij het on- Jhdelen over vrede Midden-Oosten. deed zijn uitlatingen h tegenover een sub- fesie van de commissie juitenlandse betrekkin- nn het Huis van Afge- Hij zei dat het Is- ae beleid zijn positie jnlijk verzwakt". Baker Ijia de Golfoorlog vier 1® naar het gebied onder- in een poging een re- fr vredesconferentie van iid te krijgen. Volgens .lister is het frustrerend PJere keer bij zijn aan- poor Israël een nieuwe nederzetting in de bezette ge bieden wordt geopend. Baker zei dat Arabische leiders met wie hij heeft gesproken altijd eerst beginnen over de vesti- gingspolitiek in de Gazastrook en op de Westoever, waarte gen ook Washington zich krachtig verzet. Ondanks zijn kritiek op 'Israël toonde Baker zich optimistisch over vredeskansen in het Mid den-Oosten. Syrië, dat gisteren een samen werkingsverdrag tekende met Libanon, meent dat Israël door zijn kritiek op dit akkoord de aandacht probeert af te leiden van het vredesoverleg en Is- raëls gebrek aan medewerking daaraan. Israël, dat in het zui den van Libanon een strook grondgebied bezet houdt, stelt dat het verdrag neerkomt op annexatie van Libanon door Syrië, een van Israëls grootste vijanden. De Israëlische minis ter van defensie, Moshe Arens, vergeleek het Syrisch-Libane- se verdrag met de Iraakse be zetting van Kuwayt. Bij een Amerikaanse hulppost in de Etiopische hoofdstad Addis Abeba wacht ook dit vluchtelingen- paar op een kans naar Israël te worden gevlogen. FOTO: EPA ADDIS ABEBA De Etiopi sche verzetsbewegingen heb ben de oproep tot een bestand verworpen dat de nieuwe re gering na de vlucht van presi dent Mengistu heeft gedaan. De rebellen zijn de hoofdstad Addis Abeba inmiddels tot op 55 kilometer genaderd. Het Etiopische Democratische Re volutionaire Volksfront (EPRDF) verwierp in een clandestiene radio-uitzending het bestandsvoorstel en noem de de interimpresident, luite nant-generaal Tesfaye Gebre- Kidan, een „kloon" van de wrede Mengistu. In een latere uitzending zeiden de opstande lingen de strijd niet te zullen staken voordat een vredes overeenkomst is getekend of het huidige regime „volledig is vernietigd". HET LEVENDE EILAND gjOndanks de geruststellende woorden van Prudon blijft wantrouwen. En hij brandt van verlangen om eens ,a|iwkeurig onderzoek in te stellen in het krachtstation, 's aIfls na de arrestatie van de spion heeft hij onder de bank ia) kamertje, waar hij met de man een korte worsteling heeft •lijpen bos sleutels gevonden van het krachtstation. Maar de lagen krijgt hij geen gelegenheid dat gebouw eens op zijn gemak te doorzoeken. Vier dagen later is er echter 's avonds een feestje en Butcher, die anders zijn heiligdom nooit verlaat, zal daar ook aanwezig zijn. Die gelegenheid wil Rob waarnemen. Als het donker'wordt wandelt hij met Skip naar het krachtstation en hij wacht tot hij de auto van Butcher ziet wegrijden. Dan gaat hij naar 't gebouw. Maar hij heeft niet gezien dat Butcher hem heeft ontdekt en snel terugkeert. Zege voor Zuid- afrikaanse Conservatieven JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse extreem-recht se Conservatieve Partij (CP) heeft bij tussentijdse verkie zingen voor een zetel in het parlement een belangrijke overwinning geboekt. Waar nemers beschouwen de zege als een teken van bloedige conflicten die het land wach ten. Uit de resultaten blijkt dat de CP de regerende Nasionale Party van president Frederik W. de Klerk versloeg met een verschil van 1258 stemmen in het district Ladybrand in de provincie Oranje Vrijstaat. Bij de vorige (algemene) verkie zingen in 1989 kwam de partij in dit district niet verder dan 70 stemmen. De CP is voor stander van een strikte rassen scheiding en voert in het par lement oppositie tegen de re gering van president De Klerk. De partij beschikt over 41 parlementszetels. De Nasio nale Party heeft 104 zetels in de blanke kamer van de naar ras gescheiden volksvertegen woordiging. (De zwarte meer derheid van de bevolking is daarin overigens niet verte genwoordigd). WASHINGTON De Ameri kaanse president George Bush heeft gisteren gezegd dat de besprekingen met de Sovjetu nie over wapenbeheersing „zeer goed" verlopen en dat het „waanzinnig" is om te ver onderstellen dat hij een topont moeting met Sovjetpresident Michail Gorbatsjov uit de weg wil gaan. „Wij gaan eerlijk met Gorbatsjov om. We spelen-'geen spelletje met hem", zei de pre sident. Een dag eerder sprak Bush op het Witte Huis met ge neraal Michail Moisèjev, de stafchef van het Sovjetleger, over de problemen die zijn ge rezen over de uitvoering van het wapenbeheersingsakkoord voor Europa (CFE). Die pro blemen worden beschouwd als een belangrijk obstakel voor een topontmoeting. Bush zei dat de gesprekken „zeer goed" waren verlopen en sprak van „enige vooruitgang". Aanvan kelijk was dit voorjaar een top gepland, maar de Golfoorlog leidde tot uitstel. Volgens waarnemers zijn de onzekere binnenlandse positie van Gor batsjov en het vermoeden dat Moskou de CFE-akkoordbepa- lingen niet naleeft, redenen voor de VS om de top uit te stellen. Bush ontkende dat hij de aanwezigheid van Gorbats jov bij een top van de zeven grote industrielanden heeft willen tegenhouden, zoals de krant New York Times had gemeld. Doodziek word je er soms van! Terwijl het nou juist de bedoeling was om beter te worden. Parachutespringen gevaarlijk? Inderdaad. Maar ziekenhuisopname blijft ook een uiterst riskante zaak, schrijft Elsevier deze week. Een verhaal over 'complica ties', ondervoeding en infec ties. Ook de andere bladen hebben zich laten inspireren door medische zaken. In de serie Heelmeesters portret teert Vrij Nederland de Gro ningse plastisch chirurg Dag- na Lichtendahl („Ik knutsel graag. Hoe ingewikkelder, hoe beter"). Haar collega An- dries Molenaar komt aan het woord in HP/De Tijd. Van geheel andere orde zijn de ervaringen van een 'arts zon der grenzen' in Kurdistan. Aan HN-Magazine vertelt hij: „Het aanbrengen van een in fuus bij een kindje was het meest geavanceerde dat we deden HI>DETIJD ties van VVD en PvdA poep- jaloers op het CDA. Maar aan de andere kant ergeren ze zich vaak groen en geel, om dat de christen-democraten hun coalitiepartner onge acht welke automatisch in de verdediging duwen, aldus HP/De Tijd. 'Tussen afschuw en afgunst' staat er dan ook heel toepasselijk boven een verhaal over de dodelijke omhelzing waarin het CDA zijn coalitiegenoot elke keer lijkt te nemen. Als was het een tarantula. David Luteijn, voorzitter van de VVD-frac- tie in de Eerste Kamer: „Ik kijk toch met een beetje ja loezie naar de onbesmuikte wijze waarop het CDA met zijn macht omgaat. Wij libe ralen vinden dat eigenlijk niet netjes, maar van hun op portunisme zouden we best een grotere dosis mogen be zitten". Met spanning wordt in Ne derland uitgekeken naar de spraakmakende Madonna film 'Truth or Dare' die on langs op het filmfestival van Cannes in première ging. Volgens Hans Goedkoop in Elsevier „het meest intrige rende dat Madonna tot nog toe gemaakt heeft, omdat ze vrij baan krijgt voor haar grootste talent: namelijk een uitzonderlijke sociale intelli gentie waarmee ze van de ene rol in de andere schiet en al naar gelang het gewenste resultaat vleit, snauwt, gie chelt, grapt en huilt". Vijf maanden lang registreerde de camera alles wat er ge beurde achter de schermen van Madonna's Blond Ambi tion wereldtoernee 1990. Zonder aanziens des persoons en met lak aan de privacy van wie dan ook. Het resul taat is volgens Goedkoop „onthutsend". Niet zozeer omdat Madonna laat zien hoe ze zich bijvoorbeeld van on gewenst bezoek ontdoet en daardoor als een uiterst on prettige persoonlijkheid naar voren komt, maar vooral om dat ze dat wil laten zien. De klad zit erin op het Dam rak. Bijna wanhopig probeert een beurscommissie nog een reddingsplan te verzinnen, aldus HP/De Tijd maar de hoeklieden en commissio nairs zijn pessimistisch. Steeds meer handel lekt weg naar Londen. De omzet daalt en de marges worden klei ner. „De Nederlandse beurs verwordt tot een soort lokale beurs, waar alleen lokale on dernemingen worden ver handeld die qua grootte van ondergeschikt belang zijn", waarschuwt een insider. En in zijn val sleurt de Amster damse effectenbeurs de beur- syuppie met z'n vette salaris en snelle auto mee. Heel wat optimistischer is El sevier over de toekomst van de Amsterdamse beurs. Ze ker nu de betrokken partiien overeenstemming hebben be reikt over hoe de banken weer terug kunnen keren naar de beurs („Ze hebben nu eenmaal toch een etalage nodig"). Maar ook Elsevier constateert dat de problemen nog lang niet de wereld uit zijn. En dat er fors moet wor den gesneden in het beursap- paraat is duidelijk. „Als ik is lid van de Vereniging voor de Effectenhandel op de beurs ben en wil eten, moet ik eerst tot een uur of drie wachten, omdat het perso neel nog aan het eten is. Dan zit er toch wat fout". Bang op het werk. Bij die kop denkt iedereen vrijwel meteen aan de moord op een NS-conducteur. Een moord, gepleegd door een zwartrij der die het vertikte een kaar tje te kopen. Elsevier geeft een overzicht van de gevaar lijkste beroepen in Neder land. De pompbediendes ko men het meest met geweld in aanraking, gevolgd door con ducteurs en bestuurders in het openbaar vervoer. „Al gebeurt er niets, spanning is er altijd", vertelt Piet Jansen van de HTM in Den Haag. „Elk moment kan de vlam in de pan slaan". Ook Elsevier waagt zich aan bespiegelingen over de sterke en zwakke punten van 'De 53 van Brinkman'. Maar de meeste aandacht gaat deze week toch uit naar fatale zie kenhuisopnames, getuige de cover. Ongeveer een op de 400 patiënten maakt kans om te overlijden door iets dat niet had hoeven gebeuren", schat ir. Zelders, die als kli nisch fysicus is verbonden aan het Academisch Zieken huis Nijmegen. Al jaren waarschuwt hij voor de wan toestanden. Zo zijn zieken huizen bijvoorbeeld broed plaatsen voor bacteriën. En dat alles omdat we in Neder land zo nodig allerlei techno logische hoogstandjes moeten uithalen ten koste van de verpleging en doodordinaire zaken als schone handdoeken en zeep. Op de voorkant van de door gaans sober ogende Groene deze week een knallende kleurenplaat die verwijst naar een special binnenin (tien pagina's) over de dich ter Arthur Rimbaud, die honderd jaar geleden op 37- jarige leeftijd stierf. Zijn meesterwerken 'Le bateau ivre', 'Une saison en enfer' en 'Illuminations' sloegen destijds in als een bom en maakten hem, aldus de Groe ne, tot de meest spraakma kende dichter aller tijden. Was hij een sjamaan? Een schizofreen randgeval? Een katholieke heilige? René Zwaap houdt het op 'Een mysticus in wilde staat'. Veel Rimbaldianen zijn er van overtuigd dat hun dichter al op jonge leeftijd zijn eigen toekomst in een visioen heeft gezien en die ervaringen in zijn poëzie heeft verwerkt. Guikje Roethof interviewt de tweede man van D66, kamer lid Gerrit Jan Wolffensper- ger. Hij leest snel, denkt snel, praat snel en is ook nog eens een aartsperfectionist. „Ik moet oppassen dat ik niet te fanatiek word". De Nederlandse coureur Arie Luyendijk (37) verdedigt ko mend weekend in Indianapo lis zijn Indy 500-titel tijdens de beroemdste autorace ter wereld. VN belooft een ge sprek met deze 'superstar', die in de VS inmiddels onge kend populair is, maar de le zer moet helaas met enkele oppervlakkige uitspraken ge noegen nemen. In kleur presenteert VN de onderkoning van Europa. Mare Josten reisde af naar Brussel waar hij Frans An- driessen op de voet volgde, die sinds 1989 in de Europese Commissie is belast met de portefeuille externe betrek kingen. Andriessen zit aan een tafel met Gorbatsjov, Bush, Perez de Cuellar, Ha- vel, Walesa en meer mannen van bovenmodaal aanzien. Maar officieel is hij geen mi nister van buitenlandse za ken. De EG mag immers geen buitenlandse poltiek voeren, aldus VN. De werke lijkheid is echter anders. Ja pan, de VS en de ontwikke lingslanden willen één aan spreekpunt: ze willen zaken doen met één continent. „Zo'n man zou toch gewoon minister van buitenlandse za ken moeten heten". In de Republiek der Letteren brandt Jaap Boots het nieu we boek van Boudewijn Büch over rock roll 34,90, 338 pagina's) tot de grond toe af. Een uitermate zure recensie voor de schrij ver/Bekende Nederlander, die onlangs nog in Elsevier aankondigde helemaal met publiceren te willen stoppen vanwege de steeds terugke rende kritiek op zijn werk. Zal dit de druppel zijn die de emmer doet overlopen? Voor Boots was bij pagina 289 de maat vol: „Uit alles blijkt dat Büch een boekenwurm is, die eenvoudig herkauwt wat de meeste geïnteresseerden al lang ergens anders gelezen hebben. De hoofstukken over Buddy Holly en Cliff Richard waren de enige die de toets der kritiek konden door staan". HN noemt hem een medische Robin Hood. Zelf twijfelt Bart Meijman ëven over die naam. Maar dan: „Nou ja, je twijfelt geen moment dat wat je doet, goed is". Onlangs keerde hij terug uit Kurdis tan, waar hii voor de hulpor ganisatie Artsen zonder grenzen' werkzaam was. „Hoe vreemd het voor een buitenstaander ook mag klin ken, maar mijn werk is heel bevredigend. Het is fascine rend uit een puinhoop iets werkbaars te creëren. In kor te tijd veel doen". Inge de Visser bericht over het opmerkelijke plan om in Schagen een restaurant te starten dat grotendeels wordt ferund door geestelijk gehan- icapten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 5