eer geweld in Zuid-Afrika
oorkomen met besprekingen
S tekenen akkoord
5or hulp Bangladesh
arnalisten ontdekken
ssiers Securitate
Nog geen toename
van ziekten na
ramp in Tsjernobyl
Steun van Bush en Kohl
voor president Gorbatsjov
Veel politie
in India
op de been
Voorstel voor gedeelde
hoofdstad Duitsland
I
VONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Bush: Sancties blijven totdat Saddam weg is
'ENLAND
Qeidóa Soutcwit
DINSDAG 21 MEI 1991 PAGINA 5:
:EST In centraal Roemenië zijn tonnen dossiers
jen van de voormalige Roemeense geheime dienst,
iritate, en van diens opvolger, de SRI. Dit is gisteren
gemaakt door redacteuren van de oppositionele
lomania Libera. Volgens de journalisten bewijzen
imenten dat de huidige regering, na het winnen van
g jaar gehouden verkiezingen, politieke tegenstan-
de gaten liet houden door geheim-agenten van de
ik zouden er onder de nieuwe machthebbers dos-
i aangelegd van leden van de oppositie. Een van de
[uren, voormalig dissident Petre Mihai Bacanu, zei
-oners van het Riusor-dal de zaak aan het rollen
gebracht. Zij vertelden journalisten van Romania
er getuige van te zijn geweest, dat SRI-agenten de
vorig jaar in het dal begroeven. Een team van elf
isten zou op de bewuste plaats aan het graven zijn
op de dossiers zijn gestoten.
(links) en Frances Cahill (midden), de ouders van de veroor-
i tiener.
FOTO: EPA
Thaise rechter geeft Britse
teenager achttien jaar cel
BANGKOK De Britse achttienjarige Patri
cia Cahill is vandaag door een rechtbank in
Thailand veroordeeld tot een gevangenisstraf
van achttien jaar en negen maanden wegens
het smokkelen van heroïne, zo heeft een
Britse diplomaat in Bangkok meegedeeld. De
rechtbank achtte de uit Birmingham afkom
stige Cahill schuldig aan een poging tot
smokkelen van 26 kilogram heroïne. Zij werd
18 juli vorig jaar betrapt op het vliegveld van
Bangkok toen heroïne in haar koffer werd
aangetroffen. Cahill heeft de beschuldiging
steeds ontkend. De reisgenote van Cahill, de
19-jarige Karyn Smith uit Solihull, is vorig
jaar december al veroordeeld tot 25 jaar ge
vangenis: ook in haar koffer werd heroïne
gevonden. De reis naar Thailand was de eer
ste buitenlandse trip van het tweetal.
Ex-premier DDR
gearresteerd
BERLIJN De Oost-
duitse ex-premier Willi
Stoph en oud-minister
van defensie Heinz Kess-
ler zijn gisteren gearres
teerd. De 76-jarige Stoph
was voorzitter van de
ministerraad in de DDR
van 1964 tot 1973 en van
1976 tot november 1989.
De 71-jarige Kessler was
een naaste medewerker
van Erich Honecker.
Ook twee andere leden
van de vroegere Oost-
duitse defensieraad, Stre-
litz en Albrecht, zijn aan
gehouden.
Rusland registreert zes
presidentskandidaten
MOSKOU De officiële kiescommissie van de Russi
sche Federatie heeft gisteren zes kandidaten geregi
streerd voor de presidentsverkiezingen in de grootste
Soviet-republiek, op 12 juni aanstaande. Vijf kandidaten
hebben ieder meer dan 100.000 handtekeningen verza
meld, het vereiste minimum voor registratie. De zesde is
voorgedragen door een officeel ingeschreven partij, maar
moet nog de steun verwerven van een vijfde van het
Russische Congres van Afgevaardigden, het uitgebreide
parlement, dat vanaf vandaag in zitting bijeen komt. De
belangrijkste kandidaten zijn Boris Jeltsin, voorzitter
van de Russische Opperste Sovjet en favoriet voor het
presidentschap en voormalige Sovjet-premier Nikolaj
Ryzjkov, kandidaat van de Communistische Partij, die
verreweg de meeste handtekingen bijeen (ruim 2,8 mil
joen) kreeg. Ryzjkov is tegenstander van radicale veran
deringen en wil hervormingen waarbij de centrale auto
riteiten de meeste macht in handen houden.
'rjjOND HASSELERHARM
yNNESBURG Een
^topontmoetingen tus-
belangrijkste poli-
eileiders moet Zuid-
i |i deze week uit een
lg crisis halen. Het
;rts afspraken maken
nHden tot verminde-
Jjan het geweld in de
3 wijken en het her-
dij van onderhande-
tussen ANC en de
S(hg. Afgelopen
jnd stopte het ANC
uprekken omdat niet
igóldaan aan haar be-
T|kste eisen.
ti-Afrikaanse president
-> Klerk en Zulu-leider
uthu Buthelezi hebben
I al afspraken gemaakt
Idragen van wapens in
het openbaar te beteugelen.
Het grootste obstakel is nog
steeds een eventueel verbod
van traditionele wapens, met
name speren. Deze 'assegaaien'
worden gedragen door Zulu-
leden van de Inkatha-bewe-
ging, de politieke vijand van
het ANC. Inkatha beroept zich
op eeuwenoude cultuur en tra
ditie, terwijl het ANC de speer
omschrijft als moordwapens.
ANC-leider Nelson Mandela
weigert de vredesconferentie
bij te wonen die eind deze
week door de regering wordt
georganiseerd zolang de wa
pens niet zijn verboden.
De verwachting is dat presi
dent De Klerk deze week de
speren zal verbieden om zo het
onderhandelingsproces met
het ANC weer op gang te
brengen. Gisteren sprak hij
met Zulu-koning Zwelithini in
een poging om een compromis
te bereiken. Een mogelijke op
lossing zou kunnen zijn dat de
'traditionele wapens' nog wel
worden toegestaan tijdens cul
turele bijeenkomsten, enkele
keren per jaar, maar niet lan
ger tijdens de vele politieke
manifestaties.
President De Klerk zit in een
moeilijk omdat hij de speren
zal moeten verbieden om een
nog grotere crisis in het land
te vermijden. De onderhande
lingen zitten volledig in het
slop en het ANC dreigt met
massale demonstraties en con
sumentenboycots. Aan de an
dere kant wil de regering het
Inkatha te vriend houden om
dat het een coalitiegenoot zou
kunnen zijn in de strijd tegen
het ANC tijdens toekomstige
verkiezingen.
De Klerk heeft onverwachte
steun gekregen van de voor
malige Engelse premier Mar
garet Thatcher, die deze week
op bezoek is in Zuid-Afrika.
Zij sprak vandaag met Inkat-
ha-leider Buthelezi over het
verbieden van de speren. In-
katha-leider Senzo Mfayela
noemt het absoluut onaccepta
bel. Hij wijst erop dat de Zu
lu's de traditionele wapens be
schouwen als verzetsymbolen.
Tijdens de oorlog in 1879 pro
beerden de Engelse overheer
sers tevergeefs de Zulu's te
ontwapenen. „Het ANC wil
ons nu ook overheersen", zegt
Mfayela.
Landbouwhervorming
Dat de regering, onder grote
druk, bereid is om concessies
te doen bleef gisteren bij de
presentatie bij nieuwe plannen
voor landbouwhervorming. Er
is nu besloten dat zwarten die
in het verleden van hun grond
zijn verdreven, kans maken op
teruggave of schadeloosstel
ling. Er wordt een onafhanke
lijke commissie gevormd die
alle claims gaan beoordelen.
Minister Kriel probeerde de
verwachtingen wel wat te
temperen: „Want wij hebben
simpelweg niet de financiële
middelen om alle rechten te
herstellen". De voorstellen zijn
nog wat vaag maar lijken aan
zienlijk rechtvaardiger dan de
uitlatingen van president De
Klerk enkele maanden gele
den. Hij stelde toen dat nie
mand aansprak zou kunnen
maken op oude rechten. Zowel
nationaal als internationaal
wekte dat veel kritiek.
Door de apartheidswetgeving
zijn in het verleden zo drieë
neenhalf miljoen zwarten van
hun grond gedreven. Zij moes
ten naar armoedige thuislan
den' terwijl het land dat zij
soms tientallen jaren hadden
bewerkt, in handen kwam van
de regering of blanke boeren.
De kleine blanke minderheid
heeft daardoor nu 87 procent
van de Zuid-Afrikaanse grond
in eigendom. De nieuwe wet
ten zullen ertoe leiden dat iets
van die wanverhouding onge
daan wordt gemaakt maar dat
zal verdere reacties oproepen
van rechtse blanken die tegen
iedere landhervorming zijn.
Nog vorige week sloegen zij
een zwarte gemeenschap in el
kaar die was teruggekeerd
naar grond die ze dertien jaar
geleden gedwongen had
moeten verlaten.
|HI FOTO: A
;t|A De Verenigde
r i hebben gisteren
;Jkoord met Bangla-
°|etekend over hulp
miljoenen mensen
lens de rampzalige
>ea van vorige maand
^bezittingen hebben
iu»n. Een Amerikaan-
sereenheid zal de
-0<amen met de Ben-
;rl regering coördine-
[riiang dat nodig is, al-
In officiële verkla-
S(jie in Dhaka werd
v?ven.
pizend soldaten van
^erikaanse leger zijn al
mloensdag bezig voedsel
goederen te transporte-
T de miljoenen slacht-
'an de orkaan van 30
r is al 800 ton voedsel
jcijnen afgeleverd.
Bangladesh is dit weekeinde
getroffen door nieuwe wervel
stormen, hevige regenval en
overstromingen. Daarbij zijn
minstens 70 doden gevallen en
is de situatie in de door de or
kaan van vorige maand geteis
terde gebieden verder ver
slechterd, zo werd gisteren
meegedeeld door autoriteiten
en nieuwsmedia.
In het district Barisal, 120 ki
lometer ten zuiden van Dhaka,
vielen 16 doden en 200 gewon
den door een wervelstorm die
zich zaterdagnacht een weg
baande door 47 dorpen. Ruim
12.000 lemen woningen wer
den door de tornado met de
grond gelijk gemaakt, zo zei
den functionarissen.
De regeringskrant Dainik
Bangla meldde dat met on
weer gepaard gaande stormen
zaterdag en zondag in de noor
delijke en de westelijke dis
tricten van Mymensingh, Bo-
gra, Manikganj, Netrokona en
Jhenidah nog eens 19 perso
nen het leven hadden gekost.
Een onafhankelijke krant,
Khabar, maakte melding van
een dodencijfer van 50.
De onafhankelijke krant Inqi-
lab meldde dat ten minste 30
mensen werden vermist nadat
hun boot zondag bij hoog wa
ter in het noordoostelijke dis
trict Sylhet was omgeslagen.
Het weerkundig bureau zei dat
in overstroomde gebieden in
het noordoosten de situatie
zondag aanzienlijk was ver
slechterd door hevige regen
val.
De orkaan van 30 april kostte
volgens de jongste berichten
officieel minstens 139.000
mensen het leven. Ongeveer
acht miljoen mensen raakten
dakloos. Bij de stormen en
overstromingen die daarna in
mei optraden, vielen ten min
ste 217 doden.
LONDEN Sinds de
ramp met de kerncentrale
bij Tsjernobyl eind april
1986 valt er geen opmer
kelijke toename van ern
stige ziekten te bespeuren
bij bewoners die binnen
een straal van 500 kilome
ter van de centrale wo
nen. Dat is volgens de
Britse krant Financial Ti
mes de conclusie van een
internationaal onderzoek
naar de gevolgen van de
radio-actieve neerslag die
ontstond na het ongeluk
in de centrale.
Aan het onderzoek (het Inter
nationale Tsjernobyl Project)
werd deelgenomen door 200
artsen uit 25 verschillende lan
den en zeven internationale
instituten, waaronder de We
reld Gezondheidsorganisatie.
Het onderzoek, op verzoek
van de Sovjetunie, vond plaats
onder auspiciën van de Vere
nigde Naties.
In de Financial Times staat
vandaag dat het onderzoek
heeft aangetoond dat kinderen
die het meest hebben blootge
staan aan het gevaar van ra
dioactieve besmetting over het
algemeen gezond zijn. De ge
zondheid van de meeste vol
wassenen laat te wensen over,
maar volgens de onderzoekers
is het twijfelachtig of dat valt
toe te schrijven aan de Tsjer-
nobylramp.
Er is geen opvallende toename
geconstateerd van kanker of
andere ziekten die met radio
activiteit in verband kunnen
worden gebracht. Ook het
aantal misvormingen bij pas
geboren baby's is niet aantoon
baar gestegen. Wel constateren
de onderzoekers een wijdver
breide angst en wantrouwen
onder de bevolking over de
door de overheid getroffen
maatregelen.
In de Financial Times komen
verder experts op het gebied
van radio-actieve straling aan
het woord die zeggen dat erva
ringen met andere kernonge
vallen hebben aangetoond dat
het meer dan vijf jaar duurt
voordat bepaalde ziekten zich
manifesteren.
WASHINGTON De Amerikaanse president George Bush en
de Duitse bondskanselier Helmut Kohl hebben gisteren na een
ontmoeting op het Witte Huis in Washington hun steun uitge
sproken voor de hervormingspogingen van Sovjet-president Mi-
chail Gorbatsjov. De twee lieten echter in het midden of Gor
batsjov zal worden uitgenodigd voor de economische top half juli
in Londen. Volgens bronnen rond de Amerikaanse regering
vindt Bush de huidige economische hervormingen niet toerei
kend. Over een eventuele topontmoeting in juli tussen Bush en
Gorbatsjov zei de eerste dat eerst de problemen moeten worden
opgelost bij de besprekingen over conventionele ontwapening
(CFE) en het terugdringen van lange afstandsraketten (START).
Slapende agenten
Oproerpolitie blokkeert in Kwangju in Zuid-Korea een begrafenisstoet. Het gaat om de begrafenis
van Karg Kyong-Dae, een student die tijdens een demonstratie vorige week doodgeslagen werd
door de politie. De politie-agenten, doodmoe van het dagelijkse overwerk om anti-regeringsde
monstraties neer te slaan, vielen onmiddelijk in slaap.
FOTO: AFP
(Vervolg van
de voorpagina)
NEW DELHI Tijdens de
eerste verkiezingsdag in India
waren meer dan 15 miljoen
politieagenten op de been. Die
hadden bovendien in de meest
gewelddadige gebieden de
steun van 63.000 man parami
litaire troepen.
Er werd melding gemaakt van
fraude bij 500 van de in totaal
240.000 stembureaus. Voor de
betrokken stembureaus werd
tot een nieuwe stemming be
sloten. In enkele tientallen bu
reaus moest het stemmen wor
den opgeschort omdat rel
schoppers of politieke activis
ten de lokalen hadden bezet of
de stembussen hadden gesto
len.
Volgens de eerste berichten
brachten gisteren ongeveer
100 miljoen kiezers hun stem
uit. Dit zou een opkomst bete
kenen van iets boven de 50
procent. De verkiezingen van
gisteren hadden 204 van de
543 parlementszetels tot inzet.
Donderdag en zondag worden
de tweede en de derde ronde
gehouden voor 303 zetels.
BONN De plaatsver
vangend voorzitter van de
CDU/CSU-fractie in de
Duitse bondsdag, Heiner
Geissler, heeft het 'com
promis' gelanceerd dat
Bonn regeringszetel blijft
en dat de bondsdag, de
bondsraad en de president
naar Berlijn verhuizen.
Sinds de hereniging van
de twee Duitslanden is de
vraag actueel geworden of
Berlijn niet in alle opzich
ten hoofdstad van het on
gedeelde Duitsland moet
worden.
De kwestie heeft in Duitsland
geleid tot voortdurende felle
discussies. Tegenstanders van
Berliin wijzen op de onaf
wendbare teloorgang van
Bonn en de onverantwoord
hoge kosten van verplaatsing
van de regering naar Berlijn.
Voorstanders vinden dat Ber
lijn historisch gezien de enige
logische keuze is en dat de
kosten van de verhuizing uit
gesmeerd kunnen worden
over een langere periode. Bo
vendien zal Berlijn als hoofd
stad enorme impulsen geven
aan de opbloei van de nieuwe,
oostelijke deelstaten. Dat vam
uit Berlijn minder democra
tisch of Europees gedacht en
geregeerd zou worden dan
vanuit Bonn, wijzen zij als niet
ter zake doende van de hand.
Fractieleider Geissler heeft
erop gewezen dat het om de
leef- en werkomstandigheden
van zo'n kwart miljoen ambte
naren gaat. „En daarover moet
de bondsdag over een paar we
ken beslissen". Eind juni ne
men bondsdag en bondsraad
een beslissing, tenzij er tevo
ren een haalbaar compromis
wordt gevonden, of dat beslo
ten wordt de keuze op de lan
ge baan te schuiven. De ver
huizing zou volgens Geisler
over 15 jaar moeten worden
uitgesmeerd.
De socialisten hebben het
voorstel intussen afgewezen.
De SPD acht scheiding van re
gering en parlement onjuist.
Bovendien zou door die 'oplos
sing' de regering bij nacht en
ontij tussen Bonn en Berlijn
moeten gaan pendelen.
HET LEVENDE EILAND
Aan boord van het tankschip wordt de spion in een
esloten, die hij niet mag verlaten. Overigens geniet hij
de behandeling. De patrijspoort mag open blijven en zijn
)en worden hem niet afgenomen. Overdag zit hij door-
5 lezen. Maar drie nachten na het vertrek staat hij voor-
ap, opent de patrijspoort en neemt zijn vulpen, waarin
liatuur radiozendertje is gebouwd. Een tijdlang staat hij
roerloos naar buiten te staren. Dan geeft hij snel achter elkaar
een reeks morseseinen. Dan wacht hij enkele minuten, maar het
signaal wordt spoedig beantwoord. Het schip, waarmee hij in
verbinding staat, zendt lichtstralen uit, die de spion met behulp
van zijn van zeer speciale glazen voorziene bril gemakkelijk kan
opvangen. Dat schip is het tot jacht omgebouwde motorschip
'Walrus', dat al enkele dagen in de buurt koerst.
WASHINGTON De
Amerikaanse president
Bush heeft gisteren ge
zegd dat hij tegen ophef
fing van de economische
sancties tegen Irak is, zo
lang Saddam Husayn in
dat land aan de macht is.
Eerder op de dag liet de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken zich in
soortgelijke bewoordingen
uit.
De VS geven officieel geen
steun aan pogingen om Sad
dam ten val te brengen,
maar Witte-Huiswoordvoer
der Fitzwater liet er geen
misverstand over bestaan dat
de Amerikaanse vijandigheid
tegenover de Iraakse leider
sinds het einde van de Golf
oorlog onverminderd is.
„Alle mogelijke sancties zul
len worden gehandhaafd tot
dat hij weg is".
President Bush heeft overi
gens bij de autoriteiten in
Kuwayt aangedrongen op
eerlijke processen voor Ku-
waytse ingezetenen die wor
den verdacht van collabora
tie met de voormalige Iraak
se bezetter. Bush deed zijn
uitspraak tijdens een ont
moeting met verslaggevers
in Washington. „Ik begrijp
dat er veel bitterheid bestaat.
Desondanks is het naar mijn
mening in het belang van
Kuwayt dat iedereen op eer
lijke wijze wordt berecht",
aldus de president.
Een speciale rechtbank in
Kuwayt veroordeelde zondag
de eerste van collaboratie
verdachte ingezetenen. Vijf
personen van Iraakse natio
naliteit kregen gevangenis
straffen variërend van drie
tot vijftien jaar. De hoogste
straf van vijftien jaar was
voor een jongen die geduren
de de bezetting was gesigna
leerd in een T-shirt met de
afbeelding van Saddam Hu
sayn.
De Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties heeft giste
ren besloten een compensa
tiefonds in het leven te roe
pen waaruit schadevergoe
ding zal worden betaald aan
slachtoffers van de Iraakse
agressie tegen Kuwayt. Van
de vijftien leden onthield al
leen Cuba zich van stem
ming. Het bestuur van het
fonds, dat zal worden geves
tigd in Genève, zal beslissen
welk deel van de Iraakse
oliewinsten terzijde zal wor
den gelegd voor herstelbeta
lingen aan individuen, be
drijven en regeringen en hoe
vaak er geld in het fonds
moet worden gestort. De VS
willen dat Irak 50 procent
van zijn olie-opbrengsten in
het fonds stort. Sommige
ontwikkelingslanden vinden
5 procent voldoende.
De laatste Iraakse militairen
zijn gisteren vertrokken uit
Dohuk, in het noordwesten
van Irak. Een delegatie van
westerse deskundigen kwam
in de loop van de ochtend in
Dohuk aan om een schatting
te maken van het te verrich
ten werk opdat de stad
„weer normaal kan leven".
