Een pinksterrit
zonder problemen
Werkplicht wao'ei
Kentekenregister voor iedereen toegankelijk
Militaire bonden
willen toenemende
verveling aanpakken
Leraren beeldende vakken
vrezenvoor kwaliteit
Het Koninkrijk der
Nederlanden
BINNENLAND
Qeidó&Qowumt
DINSDAG 21 ME* 1991 PA<
Miljoen buitenlanders op bezoek
LEIDSCHENDAM Circa een milioen buitenlandse toeristen
hebben de Pinksterdagen in Nederland doorgebracht. Boven
dien hielden ook ongeveer een miljoen Nederlanders een korte
vakantie in eigen land, zo heeft het Nederlands Bureau voor
Toerisme (NBT) gisteren bekendgemaakt.
Het vakantiebezoek spreidde zich volgens het NBT goed over
het hele land, met een accent op de watersportgebieden, de kust
en de steden. Vooral de bungalowparken, de campings en de ho
tels in de wat goedkopere categorie waren in trek.
Nederlanders kozen voor een actief weekeinde op en rond het
water of op de fiets. Opvallend is dat veel meer dan voorheen
accommodatie tevoren wordt geboekt en dat veel minder op de
bonnefooi een hotel, bungalow of camping wordt opgezocht, al
dus het NBT.
Het NBT heeft berekend dat in ons land door Nederlandse en
buitenlandse toeristen circa 200 miljoen is besteed. Daarvan is
90 miljoen uitgegeven aan dagtochten en zo'n 60 miljoen aan
binnenlandse vakanties. De buitenlandse toeristen besteedden
circa ƒ50 miljoen.
VEENDAM Vrouwen worden vaak
lastig gevallen door mannen, die hen on
derweg in de auto zijn gepasseerd. Som
mige mannen gaan op zoek naar de
identiteit van de vrouw.
Een aanknopingspunt hierbij is het kenteken.
De eigenaar van die nummerplaat blijkt vrij
gemakkelijk op te sporen: door 7,30 over te
maken naar de rijksdienst voor het wegverkeer
in Veendam, krijgt men alle gegevens. De
Stichting Waakzaamheid Persoonsregistratie is
op dit verschijnsel gestuit, omdat zij, naar eigen
zeggen, door een groeiend aantal vrouwen
wordt benaderd met de vraag of er iets gedaan
kan worden aan deze vorm van inbreuk op de
privacy. De vrouwen worden over het alge
meen op een ludieke manier door hun aanbid
ders benaderd. Ze ontvangen meestal een kaart,
waarin de ontmoeting op de snelweg wordt
vermeld en waarin de hoop wordt uitgesproken
dat men elkaar bij een volgende gelegenheid
weer op dezelfde weg zal ontmoeten.
Het hoofd van de centrale kentekenregistratie
van de RDW, Peter de Pree, zegt dat het kente
kenregister altijd al toegankelijk is geweest
voor derden. Hij zegt dat er in het algemeen
geen reden is om iets te doen aan het opvragen
van kentekens voor amoureuze doeleinden.
„Wij ontvangen geen klachten". Hij vertelt dat
er jaarlijks gegevens van 100.000 kentekens
door particulieren worden aangevraagd. Het
aantal gegevens van kentekens dat door door
de politie wordt aangevraagd is veel groter: 15
miljoen.
Bij de door particulieren aangevraagde kente
kens wordt steeksproefsgewijs gecontroleerd
voor welke doeleinden de gegevens worden ge
bruikt. De Pree: „Negentig procent van de
mensen heeft de gegevens nodig, omdat ze een
tweedehandsauto willen kopen bij een garage
en zelf willen weten wie de vorige gebruiker is
geweest. De overige aanvragers hebben de ge
gevens nodig omdat er schade aan hun voertuig
is aangericht door de houder van het opge
vraagde kenteken".
Er zijn De Pree geen klachten bekend van
vrouwen, die via de kentekengegevens door
een mannelijke medeweggebruiker zijn bena
derd. „Het verhaal lijkt mij redelijk overtrok
ken. Temeer daar wii regelmatig onze steek
proef houden". Hii onderstreept dat bij het aan
vragen niet wordt gevraagd wat de reden is
van het aanvragen. „We kunnen niet alle aan
vragers gaan nalopen. Het is niet onze verant
woordelijkheid. Wij moeten de gegeve(
strekken. De gebruiker moet er op een i
woorde wiize mee omgaan".
Als weggebruikers niet willen dat hunl
kengegevens bekend worden gemaakt, f
ze dit aan de rijksdienst meedelen. De P
indidivuele gevallen kunnen de gegeviy
worden beschermd. De huidige wetgevirfi
deze mogelijkheid". Volgens de Si'
Waakzaamheid Persoonsregistratie koi
geen klachten bii de rijksdienst binnen)
het vrijwel niet oekend is dat er in V|r
over kan worden geklaagd.
De gegevens van het kentekenregister z
rigens nog niet beschermd door de we(
persoonsregistratie, die vorig jaar van 1
geworden. In verband met een verni
van de kentekenregistratie heeft de rij#
uitstel gekregen.
AMERSFOORT De
conductrice is een doornee
Nederlandse, alleen het
NS-pakje maakt haar de
functionaris, die de gang
van zaken in de treincou-
pé beheerst. Ze draait op
zondag, eerste pinkster
dag, een avonddienst, die
vroeg in de middag begint
en tegen middernacht ein
digt, met een late trein
van Amsterdam naar
Amersfoort.
Middernacht, dan wordt het
echt spannend in de trein, al
dus één van haar vrouwelijke
collega's. Een conducteur heeft
het zwaar, maar ben je vrouw
in dit vak dan kun je het in
sommige treinen wel schud
den. Ze krijgt de meest oneer
bare voorstellen naar het
hoofd geslingerd in de nachte
lijke uren, vooral als de man
nelijke reizigers zich in disco's
en bars aan alcoholica te bui
ten zijn gegaan. Er dreigt re
gelmatig geweld van de kant
van de passagiers. Volgens
deze NS-er zijn de laatste trein
Zwolle-Amersfoort en de late
treinen van Amsterdam naar
de Keistad verderfelijke oor
den voor wie als conducteur
gewoon zijn plicht wil doen.
Je plicht doen als conducteur
houdt nogal wat in, zonder dat
de meeste reizigers daar veel
van in de gaten hebben. Zo
draagt de conducteur de ver
antwoordelijkheid voor de vei
ligheid van de passagiers. Voor
veel treinreizigers is de con
ducteur uitsluitend een boe
man, die controleert of je wel
een kaartje hebt gekocht, of je
niet probeert gratis deel te ne
men aan de treinrit.
Deze opvatting weerspiegelt
zich in de manier waarop de
reizigers de conducteur bejege
nen. In de regel niet vijandig,
maar ook niet vriendelijk. In
tegenstelling tot de verontrus
tende berichten van haar col
lega bij 't Spoor, vindt Els (op
uitdrukkelijk verzoek werd
haar naam veranderd) dat het
met de onveiligheid in de trein
wel losloopt, zelfs in de late
uurtjes, ja zelfs in de treinen
van en naar de Randstad. „Er
is wel een verschil tussen de
mensen oostelijker in Neder
land en de Randstad. In het
oosten zitten ze al met het geld
in de hand klaar om te beta
len. Dat verandert op slag als
je in het westen komt".
Haveloos
Ze is 's middags om een uur of
twee begonnen in Amersfoort.
Haar dienst loopt af met de
een na laatste trein, die van
iets voor twaalf 's avonds uit
Amsterdam naar Amersfoort
rijdt. Die trein is volgens Els
wel de vervelendste van de
hele avond. Niet de laatste dus,
waarom precies kan ze niet
verklaren.
Om zes over half elf 's avonds,
wachtend de boemel op van
Amersfoort naar Amsterdam,
is het op zondag 19 mei on
voorstelbaar rustig op het per
ron in de Keistad. Er zitten
slechts een echtpaar van mid
delbare leeftijd en een jongere
man, die druk in zichzelf
spreekt en die om zichzelf
moet lachen. Later komen er
nog een paar klanten bij, maar
het aanbod is schraal.
Als de trein vertrekt loopt de
zichzelf toesprekende man
druk door het gangpad van de
coupé; verder valt er geen en
kele wanklank te bespeuren,
hoewel het om deze tijd niet
pluis zou zijn in de trein, zo
valt uit de zorgwekkende uit
latingen van het NS-personeel
af te leiden.
De man maakt het de conduc
trice op gegeven moment wel
lastig, maar dit zijn niet de
problemen waar de NS-ers
meestal voor beducht zijn, na
melijk die van de wanbetalers.
Deze haveloos ogende reiziger
heeft geld genoeg, hij rekent
zonder probleem een-en-veer-
tig gulden af voor een retour
Amersfoort-Amsterdam eerste
klasse. Mokkend verlaat hii de
tweede-klasse coupé, na door
de conductrice op zijn rechten
gewezen te zijn. Het kan_ ver
keren, ook in de trein. Ma-
ling
Els krijgt het pas na Soest en
Baarn echt druk met de passa
giers. Ze moet haar blokje met
nota's voor de passagiers die
geen kaartje hebben tijc'
rit naar de hoofdstad, totaal
ongeveer zes keer trekken. Je
mag niet zonder kaartje in de
trein stappen, behalve als er
op het station van vertrek
geen loket meer open is. De
conducteur heeft een overzich
tje waarop de loketloze sta
tions vermeld staan. Passagiers
die bewust niet bij een, wel
functionerend loket, zijn ge
weest kunnen de NS-functio-
naris hierdoor niet in de ma
ling nemen.
In vier gevallen moet een
plaatsbewijs plus f 3,50 betaald
worden, want deze reizigers
hadden wel een kaartje kun
nen kopen. „Zonde van het
geld, ze hadden toch net zo
goed naar het loket kunnen
gaan", meent Els. Het opleg
gen van de toeslag wil nog wel
eens tot opwinding leiden,
maar op deze pinksteravond
wordt alleen licht gemopperd.
De conductrice doet net of ze
de snerende opmerkingen niet
hoort.
„Als er iemand is die maar
twee gulden betaalt, dan doe
Een conducteur is meer dan e
belangrijkere opdracht".
ik meestal niet moeilijk. For
meel zou ik de trein moeten
laten stoppen en de spoorweg
politie moeten waarschuwen,
maar dan zijn de andere passa
giers er ook de dupe van en
bovendien gaat het maar om
een klein bedrag", vertelt ze
later.
Alles verloopt verder van een
leien dakje. Alleen in Diemen
stapt een verwarde man in, die
het aan de stok krijgt met een
schuifdeur tussen de coupé's.
De deur klemt, wat hem tot
buitengewone razernij brengt.
Els loopt op de man af, maakt
de deur open en maakt na
mens de Spoorwegen excuses
voor het klemmen. De man is
op slag gekalmeerd. Zonder
enig probleem komt de trein
i controleur:,, Je moet zorgen dat de passagiers veilig hun reis kunnen maken, dat is een veel
FOTO:. DIJKSTRA
afgelopen. Je moet een beetje
weten hoe je met mensen om
gaat, denk ik, en je moet soms
weten tot hoever je kunt gaan.
Neem nou de mensen die met
hun schoenen op de bank er
tegenover gaan zitten. Over
dag zeg ik er wat van, maar 's
avonds meestal niet. Dat kan
niet meer".
Voor Els is er geen aardiger
werk denkbaar dan dat van
conducteur. „Je bent veel
meer dan de controleur van
kaartjes, je moet zorgen dat de
passagiers veilig hun reis kun
nen maken, dat is een veel be-1
langrijkere opdracht". Ze heeft
er op eerste pinksterdag intus
sen zes avonddiensten op zit
ten en op geen enkele reis
heeft ze iets opzienbarends be
leefd.
binnen op spoor 13 in Amster
dam.
Kort daarna vertrekt de ge-
vréesde stoptrein van iets voor
middernacht. De NS rekent
met deze reis op een grote
vloed passagiers, er worden
twee treinstellen ingezet. Als
de trein vertrekt moeten de
reizigers met veel inzet opge
zocht worden. Een zee van
lege plaatsen. De conductrice,
verbaasd: „Het is wel erg rus
tig vanavond, zou dat mis
schien aan pinksteren liggen?"
Probleemrit
Bij het betreden van de cou
pé's wenst Els de schaarse aan
wezigen opgewekt een goede
avond, een groet die of hele
maal niet of met een lauw ge
mompel wordt beantwoord.
Nee, vriendelijk worden de
NS-ers zelden bejegend. Een
reiziger moet op deze 'pro
bleemrit' een kaartje kopen.
Hij doet het zonder mokken.
Onderweg stappen er haast
geen mensen meer in, zodat de
conductrice haar hart kan
luchten over de slechte kanten
van het vak, waarover bij de
Spoorwegen zoveel te doen is.
Voor Els hoeft er geen collle-
ga-conducteur op de trein bij,
voor de veiligheid. Ze werkt
nu ruim vier jaar als conduc
trice en nimmer heeft ze echt
angstige momenten gekend.
„Er wordt wel eens wat geroe
pen van 'trut' of zo, maar dat
negeer ik. Alleen als ze aan
me gaan zitten, dan zeg ik dui
delijk dat ik daar niet van ge
diend ben en dan is het ook
KLM vervoL
voor vervo«
beschermde*
schildpaddq
AMSTERDAM Hei
baar Ministerie in B
heeft proces-verbaal
maakt tegen de KLM i
het transport van bescL
schildpadsoorten van it
naar Nederland. De 3
paard- en 500 parq]
schildpadden kwamen,
dood dan levend aan or
hol en werden mer
overgebracht naar de
Zoo in Vlissingen om I
haal te komen. Volg
KLM waren de papier^
de autoriteiten in Tarn
orde bevonden en wef
dieren volgens de IA?
men vervoerd. Op 3
constateerde de Nedq
Algemene Inspectie j
(AID) echter een versa
sen de melding op de
brief en het gewicht va!
ding. Bij controle bid
800 schildpadden opgt
te zijn in de kisten,
van slechts een mining
veelheid voedsel. Eej
bleek gestorven. De j
bereid de schildpaddej
te vliegen.
SP kalft verdet
in Vlaardingse
VLAARDINGEN J
listiese Partij in de Vlj
se gemeenteraad kalf
verder af. Na het
Joke Fial heeft nu ol
collega Arnoud van W
sloten als onafhankelij
lid verder te gaan- Va]
is tot dit besluit gekort
dat hij er geen vertro
heeft dat zijn kritiek I
wicht in de schaal zal
Evenals het andere SI
lid vindt Van Wezel di
te weinig openheid va
betracht en dat fractie
ter Remi Poppe een t
nante rol speelt bin
Vlaardingse gelederen!
UTRECHT De bonden
voor dienstplichtig mili
tairen, AVNM en VVDM,
en de militaire tehuizen in
het land hebben een plan
bedacht om de verveling
in de kazerne aan te pak
ken. Zij vinden dat nodig
omdat er nog steeds veel
verveling is en omdat die
verveling alleen maar toe
zal nemen. Vanmorgen is
aan staatssecretaris Voorst
tot Voorst (defensie) in
Den Haag een gezamen
lijk rapport aangeboden.
AVNM en VVDM bepleiten de
oprichting van Ontspannings
Advies Raden. Deze raden
moeten op de kazernes „de
grote stimulator en initiatief
nemer" zijn inzake bestrijding
van verveling en leegloop. In
zo'n raad moeten onder meer
dienstplichtigen, het sportbu-
reau, de dienst Ontwikkeling
en Ontspanning en de militai
re tehuizen zijn vertegenwoor
digd.
In de praktijk blijkt dat veel
initiatieven, betaald uit fond
sen om de verveling te bestrij
den, die verveling inderdaad
terugdringen. Maar op de
meeste kazernes is er geen
duidelijkheid over de manier
waarop dat geld moet worden
besteed. De bonden vinden dat
er dus coördinatie moet komen
tussen de instanties die het
geld beheren.
Een van de oorzaken van ver
veling is het feit dat dienst
plichtigen werk moeten doen
dat onder hun opleidingsni
veau ligt. Nu heeft 55 procent
van de dienstplichtigen een
middelbare of hogere oplei
ding genoten, maar dat aantal
stijgt - volgens de Defensieno
ta van dit jaar - naar zestig
procent.
Reuzenklomp
Molens en klompen. Daar draait het om in Nederland. Geen wonder dat de reuzenklomp die de
bezoekers in de Keukenhof in Lisse aantreffen, veel wordt gefotografeerd. De maat is van dien
aard dat er met gemak vier voeten in kunnen. Er mee weglopen kan niet. Ook niet door hem onder
de arm te nemen. Hij ligt aan de ketting.
FOTO: ANP
SUSKE EN WISKE
HET WITTE WIEF
(c) Standaard UltfleverlJ/Wavery Productions
'Pas opde plaats'
bouwnijverheid
UTRECHT Het vooruitzicht
voor dit jaar en de komende
jaren voor de bouwnijverheid
kenmerkt zich door een „pas
op de plaats". Per sector lopen
de verwachtingen echter nogal
uiteen. Vooral voor wat betreft
de woningbouw wordt een
verdere terugval verwacht, ze
ker als de Kamer instemt met
het kabinetsplan om het huur
waardeforfait verder te verho
gen. Een en ander meldt het
jaarverslag over 1990 van het
Algemeen Verbond Bouwbe
drijf (AVBB), welk verbond
positiever is over de toekomst
van grond-, water- en wegen
bouw, omdat het kabinet in
vesteringen in de infrastruc
tuur daarvan lijkt te sparen.
Voor het zevende, achtereen
volgende jaar ontwikkelde het
bouwvolume zich in de goede
richting. De totale bouw kende
vorig jaar een produktiestij-
ging van bijna twee procent
ten opzichte van 1989.
ADVIES SER POSITIEF ONTVANGEN
DEN HAAG Gedeelte
lijk arbeidsongeschikten
zouden verplicht moeten
worden tot het accepteren
van elke beschikbare
baan. Daar staat tegen
over dat het inkomensver
lies voor wao'ers die weer
aan de slag gaan beperkt
wordt via een aanvullen
de uitkering.
Dit hebben de 15 onafhankelij
ke kroonleden in Sociaal Eco
nomische Raad (SER) voorge
steld als maatregel tegen het
gestaag groeiende leger
wao'ers. De suggestie van de
kroonleden is door de vakcen
trales CNV en FNV gematigd-
positief ontvangen. De werk
geversorganisaties wilden af
gelopen pinksterweekeinde
niet inhoudelijk reageren, aan
gezien het SER-advies over de
aanpak van de wao vertrou
welijk is tot het 12 juli aan
staande aan het kabinet wordt
gestuurd.
De SER-deskundigen stellen
een radicale wijziging voor
van de wao-regels en de wijze
waarop (aanvullende) uitke
ringen berekend worden. Ten
einde meer gedeeltelijk ar
beidsongeschikten aan het
werk te helpen moet allereerst
het begrip 'passende arbeid'
fors opgerekt worden, zo me
nen zij. De wao-uitkering
wordt daarbij gekoppeld aan
de functie waarvoor men nog
geschikt is.
Gaat de wao'er aan de slag in
een baan die veel minder ople
vert dan zijn of haar uitkering,
dan wordt over het verschil in
inkomen 70 procent uitbetaald
in de vorm van een aanvullen
de uitkering. Deze uitkering
blijft in tact, óók als de werk
nemer meer gaat verdienen.
Als er geen passende baan be
schikbaar is, dan wordt de
wao-uitkering die uitgaat bo
ven het 'theoretisch inkomen'
omgezet in een bijstan
ring. In de praktijk
een aanzienlijk koo]
verlies voor de betrok]
tekenen.
CNV-bestuurder De
noemde het initiatief
kroonleden in een eer
tie positief. „De inzet
hoe krijgen we meer
ongeschikten aan het
vraag me wel af of we
plussers kunnen ver
tot het accepteren va
dat lijkt me niet sociaa
De Geus. FNV-be;
Muller zei zondag
AVRO-microfoon nu
lijkheden te zien voor
reiken van een comp:
de SER, waar kro
werkgevers en wer
adviezen over belangri
aal-economische
voorbereiden.
D66-kamerlid A._ Si
sprak desgevraagd
„goede aanzet". De
fracties in de Tweede
konden nog geen com
geven.
AMSTERDAM De Vereniging Leraren Beeldende
Vakken (VLBV) vreest dat de beoogde kwaliteitsver
betering van het onderwijs niet zal plaatsvinden met
de invoering van de basisvorming.
Die angst baseert de vereniging op het laatste voorstel van
staatssecretaris Wallage aan de Tweede Kamer. Daarin wordt
het aantal verplichte vakken op het gebied van de beeldende
vakken en muziek beperkt tot twee, terwijl de thans niet in het
onderwijs voorkomende vakken dans en drama worden toege
voegd.
Sinds de invoering van de Mammoetwet in 1968 werden de vak
ken tekenen, handenarbeid en textiele werkvormen voor het
eerst officieel als vakken in het voortgezet onderwijs opgeno
men. Tegenwoordig staat het scholen vrij om de beeldende vak
ken of muziek als eindexamenvakken aan te bieden. Per jaar
maken ongeveer 10.000 leerlingen daarvan gebruik. Volgens de
vereniging zijn de beeldende vakken van groot belang voor de
ontwikkeling van de ruimtelijk-visuele intelligentie van de leer
lingen.
Het nieuwe voorstel van Wallage maakt het echter mogelijk
voor scholen om drie van de nu nog wettelijk voorgeschreven
vakken af te schaffen. „Dan is er geen sprake meer van de zo
gewenste uniforme basisvorming, omdat deze per school anders
kan worden ingevuld", aldus de VLBV.
(ADVERTENTIE)
DEEL 14: REACTIES
De onmisbare afsluiting van het levenswerk van dr
L. de Jong. De voornaamste reacties op de voorgaande
delen verzameld en toegelicht in twee banden.
Vanaf vandaag overal verkrijgbaar r QQ
ISBN 90 12 06114 8 I 07
Tijdelijk in prijs v
Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoo
Deel 12 ISBN 90 12 05530 X f 79,90 Nu: f 39,9
Deel 13 ISBN 90 12 05730 2 f 49.90 Nu: f25,-
Deze aanbieding geldt t/m 15 juni a.s.
