LOver drie jaar gaan we weg' oekomst van omroepland op losse schroeven Willem Nijholt maakt literaire wandelingen Morsige Types zijn eindelijk weer thuis Leidse Courant: voor meer dan nieuws alleen. Een krant voor u! «IST/RTV EeidaeUomont VRIJDAG 17 MEI 1991 PAGINA 15 Gogh voor oude prijs verkocht YORK Een schilderij van Van Gogh is gisteren jcht voor 9,5 miljoen dollar (18,5 miljoen gulden), irijs die de verkopers in november nog te laag von- |e grote najaarsveiling van Christie's in november iet doek, 'Vaas met korenbloemen en klaprozen', iet klapstuk van de 'Avond der impressionisten' die ■eifingshuis organiseerde. Het bleef echter onver- omdat de prijs niet boven de 9,5 miljoen dollar hetgeen de eigenaren te laag achtten. Dit een teken aan de wand gezien voor de ineen- /an de kunstmarkt in de afgelopen maanden, idelijk werd het doek woensdag verkocht aan een ieme koper. Die betaalde hetzelfde bedrag dat de aren, de Albright-Knox Galerie en de puissant rij- lantroop George Goodyear, een half jaar tevoren i laag vonden. 'ear vatte het luchtig op: „Het is nog altijd beter 9,5 miljoen dollar te vangen dan 12 miljoen enke- ;n geleden". De dollar staat nu'aanzienlijk hoger Raad voor de Kunst vindt kortingen niet onderbouwd DEN HAAG De Raad voor de Kunst heeft grote bezwaren tegen het besluit van minister d'Ancona (WVC) om een miljoen gulden te bezuinigen op de subsidies voor internationale samenwerking op cul tureel gebied. „Zelfs zonder de tot droefenis stem mende gang van zaken rond de Frankfurter Buch- messe aan te halen is duidelijk dat het budget voor buitenlandse culturele betrekkingen zeer mager is", schrijft de raad in een reactie op een brief van de minister waar ze verder ingaat op eerder aangekon digde bezuinigingen. Het besluit over de projektsub- sidies voor podiumkunsten is uitgesteld, maar zeker is al dat in ieder geval volgend jaar minimaal 1,5 miljoen wordt bezuinigd op dit budget. Kortingen op de budgetten voor Amateuristische Kunstbeoefening en Kunstzinnige Vorming gaan onverkort door. De raad vindt dat het eerst tot een inhoudelijke discus sie moet komen voordat de niet onderbouwde be sluiten van de minister doorgang vinden. HILVERSUM Willem Nijholt gaat vanaf ok tober voor de AVRO een groot aantal literaire wandelingen maken. Dat gebeurt in samenwer king met de ANWB en Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek. De be doeling van de reeks is om telkens een streek, stad of dorp te belichten aan de hand van een Nederlands boek. In de eerste proef-aflevering is dat het boek 'Terug naar Ina Damman' van schrijver Vestdijk. Willem Nijholt fungeert in de serie in dubbele zin als reisleider: hij laat niet. alleen het literaire werk herleven, maar ook de streek of stad waarin de schrijver het werk heeft gesitueerd. Nominaties Prix de Rome Fotografie AMSTERDAM De jury van de Prix de Rome 1991 Fotografie heeft vier kan didaten geselecteerd voor de Prix de Rome 1991 Fotografie. Uit een totaal van 225 inzendingen werden Korrie Be- sems, Romy Finke, Claudia Kölgen en Bob Negrijn uitgekozen. De eindronde van de Prix de Rome bestaat uit een ex perimentele werkperiode van drie maanden, waarin de deelnemers nieuw werk moeten maken voor de eindbeoor deling. De beoordeling vindt in de twee de helft van augustus plaats. Aan de eerste twee prijzen is een bedrag ver bonden van respectievelijk 40.000 en 20.000 gulden. Gemeentearchief Amsterdam koopt opnamen van Turner AMSTERDAM Het Gemeentearchief Amsterdam heeft bij een Veiling van Sotheby's in Londen twee tot voor kort onbekende opnamen uit de jaren vijftig van de vorige eeuw van de Binnen-Amstel aangekocht. Het gaat om twee waspapieren negatieven van de Engelsman Ben jamin Brecknell Turner (1815-1894). Het archief betaalde er 31.000 gulden voor. De negatieven, beide 30 x 40 cm, worden door kenners gerekend tot het beste van wat er op dit gebied is gemaakt in de „Gouden Eeuw van de En gelse fotografie", zo blijkt uit de toelichting van het Ar chief. Volgens de familie-overlevering is Turner in zijn leven eenmaal, in 1857, op reis geweest. Van deze reis, die hem naar Amsterdam voerde, waren tot nu toe dertien opnamen bekend, waarvan de negatieven bewaard wor den bij de Royal Photographic Society in Bath. Van slechts twee van deze opnamen, gezichten op de Keizers gracht en de Nieuwezijds Achterburgwal bevinden zich afdrukken in Nederlandse collecties. RTHUR SONNEN OYER THEATERFESTIVAL IN DEN HAAG EN ANTWERPEN dfj)EN HAAG „De di- ya;cteur heeft in dit op- cht geen mening naar jiten toe. De directeur het eens met de keuze snjan de jury. Met twee oorstellingen ben ik het iet eens, maar het heeft zin daar naar te In ieder geval jn er die voorstellingen ïesij, die ook ik graag in 'ij' et Theaterfestival van it jaar wilde". nJ ■Dj rthur Sonnen, geestelijk va- tN er en directeur van het ierflaams/ Nederlands Theater- stival, is in alle beminne- jkheid een meester in het nzeilen van voor hem nete- vge vragen. Het Theaterfesti val is met ingang van 1991 de ;rplaatst van de Rotterdam- schouwburg naar de Ko- nklijke Schouwburg en Haag. Voor het eerst ordt het festival ook in laanderen, in Antwerpen, ihouden. e manifestatie in Den Haag e%urt van 28 augustus tot en et 8 september. In Antwer- ;n van 7 tot en met 14 sep- mber. De voornaamste lo- ities in Den Haag zijn de VIloninklijke Schouwburg en he Het,kantoor van het Theater festival blijft gevestigd in een onderkomen van het Theate rinstituut in Amsterdam. Om de organisatorische begelei ding te vergemakkelijken zijn twee werkkamertjes, hoog in de nok van de Ko ninklijke Schouwburg tijde lijk vrijgemaakt voor Arthur Sonnen, een medewerkster en een stagiaire. „Van mei tot en met septem ber zitten we ook in Den Haag en Antwerpen. In Ant werpen is er nog een aparte produktie-kern en die produ ceert een eigen parallelpro gramma rond de voorstellin gen die door de jury zijn uit verkoren", aldus Arthur Son- Hij vindt het zinvol om na een cyclus van drie jaar te overwegen met het Theater festival naar een andere plaats te verkassen. „Na twee jaar wordt het geëvalueerd en bekeken hoe het gaat. Als je merkt dat de publieke be langstelling enorm toeneemt, zoals het tot nu altijd het ge val is, maar dat het voorts niet veel meer toevoegt aan datgene wat we willen, dan gaan we na drie jaar weer weg. Heb je het idee: een jaartje erbij kan echt geen kwaad, dan blijven we nog even. Het kan nooit zo zijn, dat we ons een keer ergens vestigen en daar voorgoed blijven". Hoofdprogramma Het hoofdprogramma van het Theaterfestival 1991 telt elf voorstellingen. Ze omvat de volgende produkties die door een jury van theatercritici uiteindelijk als de belangwek kendste van het afgelopen seizoen zijn bestempeld: 'Julius Caesar' door Needcompany. 'Stallerhof' door Theatergroep Hollandia. 'Ajax/Antigone' door Het Zuidelijk Toneel 'Café Lehmitz' door Carver en Onafhankelijk Toneel. 'Voader' door Blauwe Maandag Compagnie. 'Gebeurd in Turijn' door Nationaal Fonds. 'A hard day's night' door Nieuw West. 'Het Offer' door De Tijd/de Singel/KVMC. 'Ivanov' door het Nationale Toneel. 'Platonov' door De Trust. 'Andromache' door Toneelgroep Amsterdam. De jury bestaat uit Hanny Alkema (Nos), Pol Arias (BRT), Luk van den Dries (Etcetera), Marijn van der Jagt (To- neél Teatraal), Hans Oranje (Trouw), Max Smith (Amers- foortse Courant/Veluws Dagblad), Johan Thielemans (Et cetera), Karen Welling (Haarlems Dagblad). Voorzitter is Michaël Zeeman (Kunstraad Rotterdam). „Het Theaterfestival heeft naast de functie van promo tie en kwaliteitsverbetering van het Nederlandstalig to neel, ook het lokaal stimule ren van de belangstelling er voor. Is met name die laatste doelstelling in een bepaalde plaats bereikt, dan wordt het tijd te verplaatsen naar el ders". 1 Den Haag Na Amsterdam en Rotterdam is het nu dus Den Haag die het Theaterfestival met open armen ontvangt. Arthur Son nen had de keuze uit vijf ste den in Nederland. „Er zijn uiteindelijk twee serieuze kandidaten overgebleven, die in de afweging een zekere overeenkomst vertoonden. Dat waren Den Bosch en Den Haag, maar tenslotte had Den Haag een klein beetje betere papieren. Daar mee is niet tegen Den Bosch maar voor Den Haag geko zen. Wie weet dat We over drie jaar wel weer naar Den Bosch gaan, of naar Maas tricht, of naar Groningen". Zijn ervaring is, dat het niet lastig is steden te interesse ren voor het Theaterfestival. „De overheid wil het festival structureel subsidiëren. Van cfe plaatsen die ons willen herbergen wordt ook een substantiële bijdrage ge vraagd, maar men is zeer be reid om dat op te brengen. Temeer daar men een festi val krijgt dat een zekere faam heeft. Met datgene wat je bijdraagt, haal je iets van veel grotere waarde binnen de poort. Ook zakelijk gezien is dat dus voor een stad hele maal niet slecht. De hoofd voorwaarden zijn: er moet een grote schouwburg en een kleine zaal zijn en men moet bereid zijn in de infrastruc tuur van het festival wat te investeren". Parallelprogramma Behalve de her-opvoeringen van de uitverkoren toneel stukken omvat het Theater festival een parallelprogram ma. De randprogrammering in Den Haag verschilt enorm van die in Antwerpen. Op 11 juni wordt de precieze invul ling van dit bestanddeel be kend gemaakt. Nu al is bekend dat het beroep van toneelschrijver Arthur Sonnen voor de Koninklijke Schouwburg in Den Haag: „Het kan nooit zo zijn, dat we ons een keer ergens vestigen en daar voorgoed blijven". B f0t0; m)lan «onvalinka centraal staat. Aan Judith Herzberg wordt speciaal aan dacht besteed. Iedere dag houdt de dramaturg van het gezelschap een inleiding over de voorstelling die dezelfde avond wordt opgevoerd. Voor alle dramaturgie-stu- denten van de universiteiten van Amsterdam en Utrecht is dit verplichte kost. Andere belangstellenden zijn even eens van harte welkom. Er komt een rapportage over het Belgisch Cultureel Ak koord. Er is een lezing over de geschiedenis van de Raad voor de Kunst in relatie tot het toneel. Evenals een the madag over het specifieke van het Nederlands toneel en vooral hoe zich dat verhoudt ten opzichte van Europa. Zo zijn er nog tal van andere le zingen, readings en discussie panels. In het Haags Historisch Mu seum is een expositie van po litieke spotprenten met een toneelthema als onderwerp. De Dommelsch Theaterprijs van 50.000 gulden wordt aan het slot van het Theaterfesti val uitgereikt. Arthur Sonnen ervaart de sa menwerking met de Konink lijke Schouwburg en met di recteur Hans van Westree- nen als „buitengewoon ple zierig. Ik ben volkomen vrij in de invulling van het paral lelprogramma. Er heeft heel vruchtbaar voor-overleg plaatsgevonden". „In zekere zin is het voor een schouwburgdirecteur die met het Theaterfestival in zee gaaf een beetje merkwaardig. Hij stelt voor enige tijd zijn schouwburg open voor een reeks voorstellingen, waar hij zelf geen zeggenschap over heeft, want die bepaalt de jury. En hij moet voor die voorstellingen nog betalen ook. Maar hij houdt er uiter mate veel goodwill aan over." )EBRAND B. BIJLEVELD ËAAG De pink- otitie van minister :ona. Alleen al van woord schuiven de •specialisten in de de Kamer heen en op hun stoel. Van nota hangt de toe- t van het omróepbe- if. Een meerderheid e Tweede Kamer zal inister steunen als zij oedelijk volgende het Hilversums tv- 1 gedeeltelijk op- t. Het kan verkeren: rekend de socialisten en commerciële tele- het publieke bestel ;n om het verzuilde epsysteem te redden. er een tweede net" met •eclame of gaat Hilver- lip de oude voet verder, •4 dan met een verhoogde ipbijdrage? Het CDA en 'ne fracties zetten zich voor het laatste, maar jltrijd is op voorhand ver- Dat je met z'n allen op jeijellend vlak zit, betekent injiet dat je er met z'n allen :t glijden". Het CDA zal ondanks deze woorden t ijn media-specialist Mar- jèipeinema volgende week neeglijden omwille van ilitie. Veronica mogen van dA, VVD en D66 in ipe hun gang gaan op dat e net. Auto's van een Inbaar merk rijden straks tA door de programma's tien achteloos valt het oog Ie camera op een pakje vrije kauwgum dat zo- loor Linda de Mol is weg- Wie nu al geïrriteerd door de tv-reclames kan enkele maanden na de iszgigde wetswijzigingen het mi|e net helemaal afschrij- 'an elk kwartier op tele- at nu een minuut op reclame-boodschappen STER, maar in het bestel zal tegenover icht minuten zendtijd een Jt reclame staan. De da- 'sej bekend: RTL4 slokt een „jdeel van de het reclame ten koste van de 3 de Braak «grote deel van de kij- 'h^al in het begin de grote ing nauwelijks opvallen. Rechts: Het wordt op Nederland 1 steeds moeilijker te controleren of Ted de Braak nog steeds bij de NCRV werkt of alweer bij de KRO is beland. foto's: dijkstra De afgesproken niet al te hartelijke samenwerking tussen NCRV, KRO en AVRO op het eerste net zal niet direct opvallen. Maar toch wordt het op Nederland 1 wél steeds moeilijker te controleren of Ted de Braak nog steeds bij de NCRV werkt of alweer bij de KRO is beland, omdat hij zich daar beter kan „ontplooien". Dat heeft trouwens voor De Braak ook nauwelijks zin, want hij trekt op Nederland 1 (TV1) precies hetzelfde kij kerspubliek en heeft bij KRO en NCRV dezelfde financiële ontplooiingskansen. Het wordt pas pijnlijk als hij van het eer ste net verdwijnt om zich be ter te ontwikkelen bij TROS of Veronica 2 op Nederland 2 (TV2). Voor het CDA wringt daar in wezen ook de schoen, want de partij vreest dat de belangstel ling van de kijkers voor de 'ei gen' omroeporganisatie zal af nemen. De televisiekijker identificeert zich op de lange duur waarschijnlijk niet langer met zijn omroep, maar met zijn televisienet. Straks krijgen we de TVl-familie, de TV2- consument en de kritische TV3-kijker. De TVl-familie schakelt in de toekomst alleen nog over voor een voetbalwed strijd op TV3, de TV2-cónsu- ment is alleen nog van zijn net te krijgen als de EO-omroep- ster in beeld verschijnt en de kritische TV3-kijker zal zich eventueel verwaardigen naar TV1 te schakelen als het derde net wordt getart door 'Zeg'ns AAA' of sport. Omroepleden De omroepen krijgen nu een A-status als ze een bepaald aantal leden hebben. Maar wat zou de reden van de TV2-con- sument straks kunnen zijn om lid te worden van Veronica en niet van de TROS? De pro grammering, lidmaatschaps- kosten, stijl en inhoud van bei de omroepen zullen immers in toenemende mate gelijk wor den. Politiek Den Haag rekent op een spoedige fusie van bei de zendorganisaties, te begin nen bij de programmabladen die momenteel nog voor het belangrijkste verschil tussen beide omroepen zorgen. Na zoln fusie is in wezen sprake van een commerciële omroep binnen het publieke bestel. Voor zolang het duurt. Want de TVl-familie mag van poli tiek Den Haag naar identiteit sprogramma's blijven kijken op kosten van de reclamema kers op TV2. De uitbreiding van reclamezendtijd is name lijk Vooral bedoeld voor het tweede net. Als dank voor het aangenaam verpozen op TV2, krijgen TROS en Veronica als A-omroep extra geld ten op zichte van de A-omroepen op de andere netten. De Haagse politici rekenen echter op zo veel inkomsten van de STER op het vercommercialiseerde tweede net, dat de andere om roepen daar volop van kunnen profiteren. Toch zal na een eventuele fusie van TROS en Veronica hun afscheid van het publieke bestel onvermijdelijk zijn. Waarom zouden zij op de lange duur immers bijdragen aan het publieke bestel als dat meer kost dan het hen ople vert? Dan raakt het publieke bestel twee grote algemene omroe pen kwijt en blijven er twee 'gewone' netten over (TV1 en TV3). Wat dat zal betekenen is erg onduidelijk. Er zijn twee scenario's. Volgens het eerste blijft de Hilversumse verzui ling bestaan. Er zijn in dat ge val drie christelijke omroepen (KRO, NCRV, EO), een alge meen-liberale omroep (AVRO) en twee sociaal-democrati&he zendgemachtigden (VARA en VPRO). Het tweede scenario in media land is precies tegenoverge steld aan het eerste In dat ge val zou Nederland massaal kiezen voor het tweede net, verliezen de omroepen op het eërste en derde net op grote schaal leden en verdwijnt de laatste hoop op een publiek be stel dat nog kan leven van om roepbijdragen en een beetje STER-reclame. Als de meer derheid van de Kamer bin nenkort het NOS-plan in de versie van minister d'Ancona aanneemt, heeft zij het laatst genoemde 'rampscenario' be slist niet op het oog. Maar al leen een ziener kan dat voor de Haagse politici inschatten. Vandaar dat minister d'Anco na volgende week waarschijn lijk voorstelt de zendgemach tigden voor een flink aantal jaren zendtijdgarantie te ge ven. Tot nu toe werd een ter mijn van tien jaar genoemd, maar daarmee hebben ver schillende partijen problemen, zoals VVD en D66. D66 vindt vijf jaar al lang genoeg. Het CDA en de A-omroepen op het eerste en derde net (AVRO, KRO, NCRV, VARA en VPRO) hebben zich in feite neergelegd bij het NOS-plan. Het CDA wil hierover geen kabinetscrisis riskeren. Waar schijnlijk wordt er toegewerkt naar een compromis over de toename van reclametijd. De NOS wil 12,5 procent van de tijd bestemmen voor reclame, terwijl dat nu nog zeven pro cent is. Daarentegen zal de omroepbij drage volgens de NOS met verhoogd hoeven worden. Het feit dat de commerciële om roep (RTL4) succes heeft, mag niet ten koste gaan van de kij kers. Dat zij zich massaal af wenden van de huidige om roepen hoef je hen ,niet finan cieel aan te rekenen, zo rede neert het NOS-bestuur onder leiding van Max de Jong, de 'bedenker' van het nieuwe plan. De christen-democraten willen de commercie echter zo veel mogelijk buiten de deur houden en zullen ten hoogste ongeveer tien procent recla metijd toestaan. Dat zou on vermijdelijk een kleine verho ging van de omroepbijdrage betekenen. Hoewel dat idee niet wordt omarmd door coali tie-partner PvdA, zal dat com promis toch ontstaan en in elk geval door D66 worden ge steund. Over één ding is de Haagse po litiek het eens: kunst en cul tuur mogen niet van het scherm verdwijnen onder druk van de commercie. Mi nister d'Ancona zal dat ook ongetwijfeld per wet vastleg gen. Alleen leeft in Den Haag wel het bange vermoeden dat spelletjesprogramma's als Tri- viant op het tweede net onder de artistieke, culturele of edu catieve noemer gaan vallen. Maar daar hebben de kijkers dan ook zelf voor gekozen. IC 1 De Types met: Morsige types in hart en nieren. De Types: Rob Kamp- hues, Hans Paulides en Hans Rie- mens. Techniek: Rick Visser. Regie: Koos Terpstra. Gezien: 16 mei in de Leidse Schouwburg. Herhalingen: tournee De Types - voorheen: De Mor sige Types - waren gister avond terug op de plek waar ooit, tijdens het Leids Cabaret Festival 1986, hun loopbaan begon: in Leiden. Enerzijds be tekende dat een optreden voor bekend publiek, met vaders, moeders, vrienden, vriendin nen en overige aanverwanten en kennissen - en dus het comfort van een thuiswed strijd. Maar niet minder bete kende dat natuurlijk een extra dosis zenuwen en motivatie om er speciaal deze avond iets moois van te maken. En iets moois dat werd het, zonder meer. Het perfect opgebouwde en ge timede programma opent overdonderend, met de aanste kelijke muziek die wel zo on geveer het visitekaartje van De Types genoemd mag wor den. Met een bepaalde gretig heid worden de gitaren ter hand genomen, en een van de grote charmes van het trio is, dat ze ondanks hun professio nalisme nog altijd iets uitstra len van de jongens-om-de- hoek die zo graag in een band je willen spelen. En dat onge compliceerde jongensachtige is al net zo kenmerkend voor het drietal als die hang naar 'lek kere' muziek: het staat ze goed en hoe dan ook weten ze de zaal er volledig plat mee te krijgen. Zolang het accent op de mu ziek en de pretentieloze humor ligt zijn ze, vind ik, op hun sterkst. Vooral Rob Kamphues is onovertroffen met zijn clow neske uithalen, 'silly walks' en overige slapstiék-effecten. Hans Riemens is minder mo biel, maar vormt op die ma nier, met zijn centrale positie op het podium, bijna de spil van het programma. En Hans Paulides maakt vooral muziek, zingt prachtig en speelt zijn rol van outsider en pispaal voor treffelijk. Als het programma al kritisch of geëngageerd genoemd mag worden, dan heeft de kritiek vooral betrekking op de - met nadruk - Hollandse truttigheid en gezapigheid. De Types lij ken zich volop bewust van hun jonge-honden-mentaliteit en het drieste verlangen 'groots en meeslepend' te wil len leven. En ook dat siert hen, zolang ze hun boodschap van pluk-de-dag maar niet met al te veel ernst en beke ringsdrang de zaal in slinge ren. Het telefoongesprek met de vertegenwoordiger van de Nierstichting bijvoorbeeld, hoe waarheidsgetrouw en onver huld ook gepresenteerd, blijft in dat opzicht bij een goedbe doelde, maar toch wat onge makkelijke poging. Dan liever een woordeloze grap, een terloopse woordspe ling of een subtiel gitaarak koord. Het schitterende 'kerst lied' waarmee het programma (bijna) eindigt, relativeert de eventuele zendingsneigingen trouwens op een afdoende ma nier. En hélemaal in de uitge laten en ongecompliceerde atmosfeer waarin De Types zo goed tot hun recht komen, wordt er als toegift dan nog in prachtige close-harmony een lied gezongen, overigens in een steeds minder thuis te brengen taal. Het applaus gaf aan hoezeer Leiden had zitten smachten naar de thuiskomst van De Types. Opnieuw 475 banen weg bij NOB DEN HAAG Door een nieuwe reorganisatieronde bij het Ne derlands Omroepproductie Bedrijf (NOB) zullen in de periode 1991-1993 475 banen moeten verdwijnen. Het NOB moet de kos ten nog verder zien terug te dringen omdat het netto resultaat door bijzondere omstandigheden in 1990 aanzienlijk is verslech terd. De in 1988 ingezette reorganisatie blijkt niet voldoende te zijn om het bedrijf winstgevend te maken. Voor 1990 is het be drijf uitgekomen op een negatief netto resultaat van 96,8 miljoen gulden. Het personeelsbestand is in 1990 al afgenomen met 121 arbeidsplaatsen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 15