Vernietigende kritiek op voorstel
•Ipreiding allochtone leerlingen
uropa moet wet maken
egen discriminatie
Raad van State tegen
hoger huurwaardeforfait
ANCONA IN LEIDEN:
Walkmans op Brielse
chool niet gewenst
Kamer voelt niet voor
evaluatie abortus-wet
naiINNENLAND
i
EcidócSouocmt
VRIJDAG 3 MEI 1991 PAGINA 3
T
«renpret
ike pret met een
iband:
irtje Lars
het weer
ia naar zijn zin
Is hij in
ig. fy-apie is.
irlijï9ens
^.„idewerker van
irgaarde Blijdorp
P°Rotterdam slaat
behandeling
ovqen dierentuin-
oses goed
i; de beren
inen alles
;en, als ze maar
gaan ijsberen,
ïedg FOTO: ANP
vj~"
Geen helderheid over
CDA-standpunt basisvorming
DEN HAAG Het is nog onzeker welk
standpunt het CDA gaat innemen tijdens
het Tweede Kamer-debat over de basis
vorming, later deze maand. Woordvoer-
nen instemmen met de invoering van de
basisvorming; het CDA heeft bezwaren
tegen elementen die naar het oordeel van
de fractie de vrijheid van onderwijs kun
nen aantasten. In de Kamer heerst, zo
bleek, vrij breed zorg voor het lager be
roepsonderwijs, dat naar verwachting
grote moeite zal krijgen fusiepartners te
vinden. Deze veelal kleine scholen zijn
aangewezen op fusies om het schaalver
grotingsproces dat de basisvorming met
zich mee brengt, te overleven.
Signaal ontkent
levering aan Irak
HENGELO Hollandse Signaal Appa
raten is absoluut niet van plan goalkee
pers te gaan leveren aan Irak. Er zijn
geen contacten geweest met de regering
van Irak en die zullen er ook niet komen.
HSA reageert hiermee op een bericht van
het actualiteitenprogramma Nieuwslijn
van Veronica van gisteravond. Volgens
een onbekende internationale wapenhan
delaar zou het Hengelose bedrijf bereid
zijn om de wapensystemen aan het Sad
dam Husayn-regime te leveren. De wa
penhandelaar wist een medewerker van
HSA er zelfs toe te bewegen een afspraak
te maken in Pariis om over de levering te
praten. Bij die afspraak liet de man ove
rigens verstek gaan.
Oud-ambassadeur
Boon overleden
DEN HAAG Dr. H. N. Baon, oud-ambassa
deur bij de NAVO in Parijs en Brussel en
oud-secretaris-generaal van het ministerie
van buitenlandse zaken, is woensdag op 79-
jarige leeftijd overleden. In de dorpskerk van
Wassenaar wordt maandagochtend een rouw
dienst gehouden, waarna hij in stilte wordt
gecremeerd. Hendrik Nicolaas Boon, schrij
ver van onder meer 'Bagatellen', 'Afscheid-
saudiëntie' en 'Uitgevaren thuisgevaren'
heeft posten bekleed in Madrid, Brussel, Was
hington en Nanking. Hij beëindigde zijn di
plomatieke carrière in 1976 als ambassadeur
in Rome. Dr. Boon is ook voorzitter geweest
van de Museumraad, de Vereniging van Ne
derlandse Amateur Archeologen en de Raad
van het Leids Universiteitsfonds.
Kamer wil verzorging
als verplicht vak
DEN HAAG Een meerderheid
van de Tweede Kamer wil het vak
verzorging invoeren als verplicht
vak voor twaalf- tot en met vijftien
voor zichzelf en voor anderen te zor
gen. Zo worden jongens in staat ge
steld vaker huishoudelijke klusjes en
zorg-arbeid te verrichten. Hierdoor
krijgen meisjes (en in de toekomst
dus vrouwen) meer de handen vrij
om hun achterstand op de arbeids
markt in te lopen. In het kader van
het vak verzorging wordt aan de
leerlingen onder meer kookles en
huishoudkunde gegeven. Ook zaken
als gezondheidsleer, milieukunde en
budgettering komen aan de orde.
SPREIDINGSBELEID BRENGT VERPAUPERING EN GHETTO'S'
cab
HAAG Met ver-
nstering is gereageerd op
onderzoek van dr. H.
rs, die pleit voor een
•eiding van allochtone
rlingen over basisscho-
i. „Wetenschappelijk
tt goed onderbouwd,
latschappelijk achter-
ald en politiek geen
albare kaart", is het
nietigende commen-
ir van onderzoeker dr.
Teunissen en het Ne-
rlands Centrum voor
itenlanders.
heeft gisteren vriend en
m ind verrast met de presen
tie van het onderzoek dat hij
,ien met drie collega's van
Stichting Centrum voor
istl derwijsonderzoek (SCO) in
d ïsterdam heeft verricht,
ners is er zelfs in geslaagd zijn
en opdrachtgever, het mi-
terie van onderwijs en we-
schappen, te verrassen. Het
kepartement had verwacht dat
onderzoeksresultaten niet
e der dan 14 mei bekend zou-
worden gemaakt en heeft
nauwelijks tijd gehad om
rapport grondig te bestu-
'Oi [en. En dat moet, want de
in Serzoekers halen het ge
voerde overheidsbeleid fors
onderuit.
Scholen moeten niet langer
een afspiegeling zijn van een
woonwijk, vindt het SCO,
maar van een complete ge
meente. Het bestaan van
'zwarte' en 'witte' scholen in
de eikaars nabijheid, bevor
dert volgens de onderzoekers
een verdere tweedeling van de
samenleving. Niet alleen zou
den leerlingen op een zwarte
school slechter presteren, ook
in hun latere leven zouden zij
het onderspit delven. „Zwarte
kinderen op een zwarte school
hebben zo weinig interactie
met kinderen uit de blanke
Nederlandse samenleving dat
ze niet leren concurreren met
blanken. Later zullen zij
eerder in conflict komen met
hun witte bazen en nauwelijks
toegang krijgen tot het infor
mele circuit dat banen uit
deelt. Want dat circuit is wit,
dat weet ik, want ik zit er zelf
in", aldus de onderzoeker van
Surinaamse afkomst.
Te zwart
Dors stelt voor de relatie
buurt-school los te laten en het
aantal allochtone leerlingen
gelijk over een gemeente te
verdelen. Bijna een derde van
de basisscholen in de 27 onder
zochte gemeenten is volgens
de onderzoekers 'te zwart'. Zij
noemen een school 'te zwart'
als het percentage leerlingen
van buitenlandse afkomst
minstens tien procent hoger
ligt dan bij een getrouwe af
spiegeling van het plaatselijke
leerlingenbestand het geval
zou zijn. Een voorbeeld: 47
procent van de leerlingen tus
sen de 4 en 12 jaar in Amster
dam behoort tot een etnische
minderheid. Volgens het SCO
mag het percentage gekleurde
kinderen op Amsterdamse ba
sisscholen derhalve niet hoger
zijn dan 57. Is het percentage
hoger, dan zouden gemeenten
op grond van de Wet op het
Basisonderwijs leerlingen
moeten gaan spreiden. In deze
wet staat dat kinderen op
groeien in een multi-culturele
samenleving. Omdat de over
heid alleen baas is van open
bare scholen, zouden met ka
tholieke en protestante scho
len overeenkomsten moeten
worden gesloten om mee te
doen.
Het Nederlands Centrum voor
Buitenlanders (NCB) in
Utrecht heeft verbijsterd gere
ageerd op het rapport van
Dors. „We kennen in Neder
land gelukkig vrijheid van on
derwijs. Met het spreiden van
leerlingen, verspreid je alleen
maar de kinderen met een
achterstandspositie. Als je een
verdere tweedeling in de sa
menleving wil tegengaan,
moet je het mensen mogelijk
maken ook in andere wijken
te wonen en moeten scholen
in achterstandsgebieden kwa
litatief worden opgekrikt".
Doodsteek
De beleidsaanbevelingen van
Dors sluiten aan bij uitspraken
van de Organisatie voor Eco
nomische Samenwerking en
Ontwikkeling (OESO), die vo
rig jaar al waarschuwde voor
sluipende apartheid in het Ne
derlandse onderwijs. De vrije
schoolkeuze zou strijdig zijn
met het grondwettelijk streven
naar gelijke kansen in het on
derwijs. „Ik vind ook steun in
de Amerikaanse literatuur. Uit
de Verenigde Staten en Enge
land weten we inmiddels dat
gescheiden scholen een voor
bode zijn van een gescheiden
samenleving", aldus Dors.
Dr. J. Teunissen van de uni
versiteit Utrecht kan zijn oren
en ogen niet geloven. „De
•Amerikanen komen nu juist
naar Nederland om ons sy
steem van vrije schoolkeuze te
bestuderen! Zij zijn zeer scep
tisch over het spreidingsbeleid
dat eind jaren zestig in de VS
werd ingevoerd". Teunissen
studeert al vijftien jaar op on
derwijs aan etnische minder
heden en promoveerde enkele
jaren geleden op het onder
zoek 'Zwarte en witte scholen'.
Volgens Teunissen heeft het
spreidingsbeleid de ghettovor-
ming in de VS alleen meer
versterkt. „U begrijpt wel dat
het de zwarte kinderen waren
die in een bus werden gezet
om naar een andere school te
worden gebracht. Witte ouders
laten hun kinderen niet naar
een school in een zwarte wijk
rijden. Het gevolg is dat de
scholen in de zwarte wijken
moeten sluiten. En wat is meer
een doodsteek voor een wijk
dan de school sluiten? Dan pas
ontstaan ghetto's en verpaupe
ring!"
Heisa
Teunissen vraagt zich af hoe
het spreidingsbeleid in prak
tijk zou moeten werken. „Ik
lees niets over vervoers-, en
verblijfssystemen. En hoe be
paal je juridisch welk kind
weg moet en welk niet? Dat
wordt een enorme heisa en
uiteindelijk zonder effect". De
door Dros voorspelde effecten,
meer gelijkwaardigheid tussen
blank en zwart, zijn volgens
Teunissen allerminst bewezen.
„Het is moeilijk te voorspellen
wat de effecten van het basis
onderwijs op leerlingen zullen
zijn over twintig jaar. Tussen
de basisschool en de arbeids
markt zitten nog zoveel ande
re sociale factoren".
Teunissen heeft geen enkele
aanwijzing dat kinderen uit
zwarte scholen minder weer
baar zouden zijn. Onderzoek
wees weliswaar uit dat de on
derwijsresultaten op zwarte
Volgens onderzoeker H. Dors mag het percentage gekleurde kinderen op Amsterdamse basisscho
len niet hoger zijn dan 57. Is het percentage hoger, dan zouden gemeenten op grond van de Wet
op het Basisonderwijs leerlingen moeten gaan spreiden.
FOTO: SP
scholen gemiddeld lager liggen
dan die van witte scholen,
..maar belangrijker is, dat er
hele grote verschillen bestaan
binnen de zwarte scholen. Zo
blijkt dat een school met ze
ventig procent buitenlandse
leerlingen het beter doet dan
een school waar de helft van
de leelingen van buitenlandse
afkomst is. Een en ander
hangt samen met de kwaliteit
van het onderwijs; het is dus
zaak dat we investeren in de
kwaliteit van het hiervan".
Volgens Teunissen maken de
aanbevelingen van Dors geen
schijn van kans. „Dit is de
klok vijf jaar terug zetten. Bo
vendien is het onderzoek we
tenschappelijk niet goed on
derbouwd en politiek geen
haalbare kaart". De Utrechtse
onderzoeker verwijt Dors
„dingen in gang te hebben ge
zet zonder de consequenties te
overzien".
Dezelfde kritiek kreeg prof.
Buck vorig jaar toen hij in al
zijn enthousiasme verkondigde
binnen afzienbare tijd de ziek
te AIDS uit de wereld te hel
pen. Dros gaat een vergelij
king met de medische weten
schap niet uit de weg, omdat
hij op zijn beurt felle kritiek
heeft op het Utrechtse onder
zoek, waarop volgens hem ten
onrechte het overheidsbeleid
is gebaseerd.
Aan beide onderzoekers de
vraag hoe twee groepen van
deskundigen aan zulke ver
schillende onderzoeksresulta
ten kunnen komen. Teunissen:
„Voordat Dors begon aan het
onderzoek, wist ik de resulta
ten al. Hij heeft idealen die hij
wil realiseren". Dors: „In Ne
derland onderzoeken onder
zoekers elkaar te weinig. In de
medische wereld is dat on
langs wel gebeurd. Deed men
dat ook maar in de sociale we
tenschap. Ik vrees dat mensen
elkaar te veel de hand boven
het hoofd houden".
2IDEN Minister H.
^ncona van WVC heeft
termiddag in de Pie-
skerk in Leiden gepleit
or het oprichten van
n Europese instelling of
it die discriminatie na
Europese eenwording
rbiedt. De minister
ed haar uitlatingen tij-
ns de openingsmanifes-
ie van het internatio-
al symposium „Europa
;en discriminatie; waak-
»m vóór democratie en
ijheid".
foor
OEP VAN ZEUL
PvdA-bewindsvrouwe
waarschuwde voor het opko
mend fascisme dat steeds va
ker aansluiting zoekt en vindt
bij nationalistische bewegin
gen in Oost- en West-Europa.
In het zicht van de Europese
eenwording moeten de Euro
pese staten de morele grenzen
niet ook laten vervagen. „To
lerantie en begrip zijn in de
samenleving beter verankerd
dan vroeger, maar verkie
zingsuitslagen van de laatste
jaren in Europa zijn een teken
aan de wand. De lessen van de
Tweede Wereldoorlog blijven
actueel. Mensenrechten mogen
niet vervallen tot holle reto
riek".
D'Ancona wees op hoopvolle
signalen zoals de pogingen van
het Europarlement om de on
schendbaarheid van het Fran
se ultra-rechtse parlementslid
Jean-Marie Le Pen op te hef
fen om zijn vervolging te ver
gemakkelijken. Maar het anti
semitisme neemt volgens de
bewindsvrouwe ronduit angs
twekkende vormen aan en de
situatie van de 14 miljoen im
migranten in Europa verslech
tert. Om die trend te keren wil
D'Ancona het Nederlandse
jeugdvoorlichtingsbeleid ex
porteren naar de andere Euro
pese landen. „Bewustwording
begint bij de jeugd en het Ne
derlandse beleid werpt duide
lijk zijn vruchten af".
Minister D'Ancona waarschuwt vanat de kansel In de Pieterskerk voor waakzaamheid tegen de
opkomst van extreem rechts.
I FOTO: WIM VAN NOORT
HELLE Walkmans zijn niet langer gewenst bij de .scholen-
meenschap voor lager en individueel onderwijs Brogilo in
ielle.
•od omrande borden in de gangen, kantine en overblijfruim-
waarop volgens directeur B. Janknegt „een ludieke tiener
!t gehoorapparaat" is afgebeeld, geven dat aan. „We zijn geen
fetaria waar toevallig les wordt gegeven, maar een leefge-
ïenschap. We trachten het gebruik van walkmans te beperken
idat de leerlingen niet langer aanspreekbaar waren voor lera-
Communicatie was haast niet mogelijk". De actie is na de
asvakantie gestart en duurt tot de zomervakantie. Daarna
Drdt bekeken of het gebod wordt gehandhaafd. Volgens de di-
eteur accepteren de leerlingen het voorschrift. „Af en toe zie
er eentje nog wel eens besmuikt zo'n walkman wegstoppen,
aar over het algemeen gaat het heel goed". Ook de leraren en
nciërges zijn tevreden. Of de borden in de kantine blijven
ingen, is nog de vraag. De directeur verwacht daar nog wel
it discussie over. „De kantine is toch het domein van de leer-
gen".
Kort geding
milieuorganisaties
tegen Schiphol
AMSTERDAM Drie milieu
organisaties hebben een kort
geding aangespannen tegen de
NV luchthaven Schiphol en de
Staat der Nederlanden wegens
„grove overtreding" van de
nachtvluchtregeling, zo heeft
de stichting Natuur en Milieu
vanmorgen bekendgemaakt.
Het geding dient op vrijdag 10
mei bij de rechtbank in Den
Haag. Volgens de stichting Na
tuur en Milieu heeft de lucht
haven het maximaal aantal
toegestane nachtvluchten over
Zwanenburg/Halfweg van 300
per jaar fors overschreden.
Tussen januari en november
1990 zouden er in werkelijk
heid ruim 2000 nachtelijke
landingen hebben plaatsge
vonden.
DEN HAAG De Raad van
State vindt dat het huurwaar
deforfait, de belasting op een
eigen huis, niet omhoog mag.
Het kabinet wil het forfait per
1 juli verhogen van 1,8% naar
2,1% en daarna tot 1994 jaar
lijks met 0,4%, zodat het dan
3,3% bedraagt. Minister Kok
en staatssecretaris Van Amels-
foort van financiën hebben
daartoe gisteren een wetsvoor
stel naar de Tweede Kamer
gestuurd.
De Raad vindt dat het kabinet
bij de berekening van het for
fait een aantal zaken buiten
beschouwing laat, zoals onder
houd, afschrijving, waardestij
ging en waardedaling. Deze
belasting wordt alleen geba
seerd op de verkoopwaarde
van een huis. Eigenaren
moeten 60% van dat bedrag bij
hun inkomen optellen. Door
alle andere factoren buiten be
schouwing te laten vindt de
Raad dat het kabinet een nieu
we belastingmaatregel heeft
ingevoerd. Ook vergeleken
met een huurverhoging van
5,5% vindt de Raad een huur
waardeforfait van 3,3% in 1994
procentueel gezien te veel. De
Raad stelt bovendien dat het
kabinet met dergelijke maatre
gelen beter had kunnen wach
ten tot de commissie-Stevens
in juni met een advies komt
over verdere herziening van
het belastingstelsel.
Vorig jaar strandde een poging
van het kabinet het huurwaar
deforfait van 1,8 naar 2,3 pro
cent te verhogen in de Eerste
Kamer. Heerma liet de Kamer
vorige week weten dat als de
stijging van het huurwaarde-
forfait niet doorgaat, de huur
verhoging ook zal worden
„heroverwogen".
ASPEREN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
teel yJeZAt-op mijn)
itvti'mqs-schoimneljl
KONINKLIJK HUIS
Koningin Beatrix, prins Claus
en prins Willem Alexander zijn
aanwezig bij de herdenkings
bijeenkomst in de Nieuwe Kerk
te Amsterdam in het kader van
de Nationale Herdenking.
Prins Bernhard onthult in
Kloosterhaar een gedenkteken
ter herinnering aan de verzets
strijder Albertus Weerts.
Mr. Pieter van Vollenhoven
woont mei in Rhenen de her
denkingsbijeenkomst bij op
het militaire ereveld „Grebbe-
berg".
Posttarieven hoger
DEN HAAG Brieven tot 20
gram, drukwerk en (briefkaar
ten worden per 1 juli vijf cent
duurder. Gevolg van een alge
mene verhoging van de postta
rieven door PTT Post. De laat
ste tarievenaanpassing dateert
van juli 1986. De verhoging is
volgens PTT Post vooral een
onvermijdelijke correctie naar
aanleiding van de gestegen
loonkosten en de voortschrij
dende inflatie. Sinds de verzelf
standiging van PPT Post op 1
januari 1989 worden de postta
rieven niet meer vastgesteld
door de minister van verkeer
en waterstaat. Noodzakelijk ge
achte wijzigingen worden sinds
dien alleen nog getoetst door
het ministerie.
DEN HAAG De over
grote meerderheid van de
Tweede Kamer voelt niets
voor een voorstel van het
GPV om de werking van
de Wet Afbreking Zwan
gerschap aan een uitge
breide evaluatie te onder
werpen.
Dit bleek gisteren tijdens een
overleg van de vaste Kamer
commissie voor volksgezond
heid met staatssecretaris Si
mons (volksgezondheid) over
de abortuswet.
De abortuswet was tien jaar
geleden een compromis tussen
CDA en VVD. De PvdA stem
de destijds tegen, vooral omdat
de sociaal-democraten tegen
de wachttermijn van vijf da
gen waren die in acht moet
worden genomen voordat de
abortus mag worden verricht.
Opmerkelijk was dan ook dat
het PvdA kamerlid Haas-Ber
ger zich in warme bewoordin
gen uitliet over de huidige
praktijk met de abortus-wet.
„Ik zeg nu: het is goed dat we
nu deze wet hebben. Deze wet
zorgt voor een goede en ver
antwoorde medische praktijk
op het gebied van de afbre
king van zwangerschappen".
CDA-Kamerlid Laning-Boer-
sema zei wel behoefte te heb
ben aan nader onderzoek op
een paar specifieke punten. Zo
wil zij meer duidelijkheid heb
ben over de praktijk van het
nazorg- en preventiebeleid.
Verder wil zij informatie heb
ben over „de ongewenste ver
schuiving" van anti-conceptie
naar overtijd behandeling.
Ook wil zij meer inzicht heb
ben over het ontstaan van
meerlingzwangerschappen als
gevolg van IVF en de daarop
volgende abortus van een of
meer embryo's.
Staatssecretaris Simons van
WVC stelde voor de Genees
kundig Hoofdinspecteur in de
nog komende jaarverslagen
over de praktijk van de Wet
Afbreking Zwangerschap aan
dacht aan deze aspecten te la
ten geven.
Het CDA is verder van me
ning dat bij de invoering van
de stelselwijziging ziektekos
ten de financiering van abor
tus niet meer collectief gere
geld mag worden. Het gaat
niet aan om burgers die princi
pieel tegen abortus zijn te la
ten meebetalen aan deze voor
ziening. Wie toch tegen de
kosten van een zwanger
schapsonderbreking verzekerd
wil zijn moet dat maar particu
lier regelen, aldus Laning.
Van Amelsvoort versoepelt
invoering lijfrente-polis
Idoor
PAUL KOOPMAN
DEN HAAG De verzeke
ringsinstellingen krijgen meer
tijd om zich in te stellen op de
nieuwe belastingwetgeving
aangaande lijfrente-polissen
en leven/spaarhypotheken. Op
de valreep kwam staatssecre
taris Van Amelsvoort van fi
nanciën gisteren met een wij
zigingsvoorstel op de Wet Bre
de Herwaardering die het lan
ger toepassen van de bestaan
de regelgeving mogelijk
maakt.
Van Amelsvoort wilde tot gis
teren de nieuwe wet vanwege
de opbrengst voor de schatkist
al op 1 juli aanstaande laten
ingaan. Om de verzekeraars
meer armslag te geven, zegde
Van Amelsvoort toe dat zij de
huidige lijfrentepolissen nog
tot eind dit jaar mogen gebrui
ken, zij het onder toepassing
van de nieuwe maximale
belastingaftrek. De huidige
kapitaal- en levensverzeke
ringspolissen hoeven pas per 1
juli 1992 definitief in de prul
lenbak.
Van Amelsvoort was minder
flexibel inzake de door CDA
en PvdA voorgestane beper
king van de 'basisaftrek' op
lijfrentepremies tot 5000 gul
den per persoon. Volgens de
staatssecretaris zou dit ex-al
leenstaanden en tweeverdie
ners benadelen. Hij wilde wel
nadenken over een hoger indi
viduele belastingvrijstelling op
premiebedragen „ergens tus
sen de vijfduizend en achtdui
zend gulden". De regerings
fracties houden echter voet bij
stuk met hun amendement op
de wet. Volgende week zal bij
de afronding van het debat
blijken of zij hun zin krijgen.
Een amendement waarin CDA
en PvdA een maximale belas
tingvrije einduitkering op ka
pitaalverzekeringen voorstel
len van 50.000 gulden per per
soon bij een looptijd van 15
iaar en 170.000 gulden bij een
looptijd van 20 jaar viel bij
Amelsvoort in vruchtbaarder
aarde. Hij zij dit voorstel als
een welkome vereenvoudiging
van de wet te zien.
