„Minister is bang voor
impopulaire maatregelen
Cultuurschokken centraal in boek over Afrfc
Hogere dollarkoers heeft ook nadelen
BINNENLAND
EeidocSomarvt
DINSDAG 30 APRIL 1991 pijl
World Press Photo
'Mourning in Kosovo', de foto waarmee de Franse persfotograaf Georges Meril-
lon de eerste prijs van de wedstrijd van World Press Photo won, staat sinds gis
teren opgesteld in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Premier Lubbers (links) open
de de tentoonstelling, waar ook het werk van de overige prijswinnaars te zien is.
FOTO: ANP
Vermist meisje na
jaar dood gevonden
ENSCHEDE Het 13-jarige Enschedese meisje
Ria de Vries, dat sinds 3 mei van het vorig jaar
werd vermist, blijkt door een misdrijf om het
leven te zijn gekomen. Op 9 april werden ter
hoogte van het nationaal park De Hoge Veluwe
en de Boveneindseweg in Otterlo de stoffelijke
resten gevonden. Een onderzoek van het Ge
rechtelijk Laboratorium in Rijswijk heeft uitge
wezen dat het om Ria de Vries gaat. Nadat het
meisje in de vroege avonduren van 3 mei vorig
jaar van huis was weggelopen, werden zowel
door politie als de familie grootscheepse speur
acties op touw gezet, die evenwel niets oplever
den. Zo schakelde de familie paragnosten in,
waarna onder meer werd gedregti in de kleiga-
ten van Smulders nabij de vliegbasis Twenthe.
Een inmiddels geformeerd recherchebijstands
team gaat het misdrijf nader onderzoeken.
Vereniging Waddenzee wil Rottumeroog aan natuur teruggexj
WARFFUM De Lande-
lijke Vereniging tot Be
houd van de Waddenzee
heeft zich in de discussie
over het voortbestaan van
het Groningse eiland Rot
tumeroog geschaard ach
ter het voorstel van Rijks
waterstaat en Natuur, Mi
lieu- en Faunabeheer om
het onderhoud aan het
onbewoonde eiland te sta
ken.
Dit bleek gisteren in Warffum
tijdens een rondetafelconfe
rentie over Rottumeroog en
Rottumerplaat.
Vertegenwoordigers van de
betrokken ministeries, plaatse
lijke overheden, onderzoeksin
stituten, de waddenadviesraad
en de Wadden vereniging be
spraken de toekomst van de
Groningse eilanden. Volgens
woordvoerster drs. A. Woud
stra van de Wadden verenging
is het overlaten van Rottume
roog aan het spel der elemen
ten een uitstekende manier
natuurlijke processen de vrije
loop te geven. „Dit is een unie
ke kans om te kijken hoe de
natuur haar gang gaat zonder
dat de mens er met zijn vin
gers aanzit. Omdat andere be
langen niet worden geschaad
bij het stopzetten van het on
derhoud, is het oostelijk Wad
dengebied hiervoor als een
van de zeer weinige plekken
bii uitstek geschikt", aldus
Woudstra.
De Waddenvereniging is er
van overtuigd dat Rottume
roog na staking van het onder
houd geen kale zandvlakte
wordt, maar zeker nog dertig
tot veertig jaar met duinen zal
blijven bestaan. Dan verdwijnt
het in oostelijke richting 'wan
delende' eiland uiteindelijk in
de diepe Eems.
Hendrik Toxopeus, die uit pro
test tegen het plan het eiland
aan de golven prijs [pF
Rotterumeroog twet, er
lang bezet hield, toe
diep teleurgesteld ove
ding van de Wadi
ging. De zoon van
strandvoogd van R<
gaf toe dat het eil<
duur in de Eems
maar denkt de levei
Rottum met onge-
jaar te kunnen verle
de natuur een ham
pen bij de duinaan'
ners en boeren vanjfel
ningse kuststrook s%jn
Toxopeus. De eiland%n
voor hen grote
waarde.
OVERLEGORGAAN STOP VUILVERBRANDING NEDERLAND:
TIENDEVEEN De man
die strijdt tegen de komst
van een gigantische vuil-
verbrandingsfabriek in
Wijster laat geen onduide
lijkheid bestaan over het
motief van het piepjonge
Overlegorgaan Stop Vuil
verbranding Nederland
(OSVN). Het moet volgens
Ad de Groot afgelopen
zijn met vuilverbranding.
Hergebruik, daar gaat het
om.
De Groot is secretaris van 's>
lands jongste milieu-organisa
tie, waarin zeven regionale ac
tiegroepen samenwerken om
een breder draagvlak te creër
en. De organisatie wil door de
politiek voor vol worden aan
gezien. De Groot is tevens tïè
voorman van de Stichting
Anti Vuilverbranding Dren
the. Het probleem was tot op
heden dat de plaatselijke actie
voerders buiten de provincie
grenzen niet op publiciteit
hoefden te rekenen. De Groot
en de zijnen wilden daarom
een bredere opzet. „Vanaf de
oprichting van onze stichting
hebben wij gezegd dat vuilver-
branding en alles wat daarmee
samenhangt geen probleem is
dat tot Drenthe beperkt blijft.
Het is ook niet zo dat wij zeg
gen dat we hier geen vuil of
geen verbrander willen heb-
ben en dat zo'n installatie
maar ergens anders neergezet
moet worden. Wij zijn tegen
vuilverbranding in het alge
meen. Juist omdat wij altijd
hebben gesteld dat het hier
wij, in samenwerking met
Greenpeace, de aanzet gege
ven om tot een landelijke aan
pak te komen. Misschien komt
later ook nog de internationale
dimensie aan bod."
De OSVN wil een krachtige
vuist maken, wil gehoord wor
den. „De politiek trekt zich
niets aan van allerlei groepjes.
Een stel boeren uit Drenthe,
een paar schreeuwende Am
sterdammers, voormalige
mijnwerkers uit Limburg, of
welke losse organisatie dan
ook, ze worden onder de grond
geschoffeld. Dat gebeurt op
het niveau van de provinciale
politiek en in Den Haag doen
ze hetzelfde, maar nog veel
harder. Daarom hebben we
gezegd: we slaan de handen
ineen. Nu kunnen we zeggen:
hier staan we. Wij willen ge
woon geen vuilverbranding.
Hier niet en elders óók niet.
Dat was 'de teneur van de bij
eenkomst waarop wij hebben
besloten het Overlegorgaan op
te richten".
Kennis
Op de bijeenkomst waren zes
plaatselijke actiegroepen ver
tegenwoordigd: Boekelermeer
(bij Alkmaar), Voorburg, Bug-
genum (Limburg), Alkmaar,
Slotermeer (bij Amsterdam) en
Wijster, waar strijd wordt ge
voerd tegen een gezamenlijk
plan van de VAM en de IJsel-
centrale voor zeer grootschali
ge afvalverbranding. Het co
mité uit Leeuwarden was ver
hinderd op oprichtingsverga
dering bij te wonen, maar
heeft zich wel van harte aan
gesloten bij de OSVN. Ook
Greenpeace staat achter de
ideeën van het Overlegorgaan,
maar is formeel geen partici
pant. Uiteraard, zo verzekert
De Groot, zullen beide organi
saties wel gebruik maken van
eikaars kennis en ervaring.
De Groot: „In eerste instantie
hebben Greenpeace en de
Stichting Anti Vuilverbran
ding Drenthe de actiegroepen
uitgenodigd die gemakkelijk te
traceren waren. De volgende
stap is dat we instanties als
Natuur en Milieu, Milieude
fensie en de Milieuraden gaan
aanschrijven omdat die goed
op de hoogte zijn van alles wat
er in de verschillende provin
cies op milieugebied aan de
hand is. Op grond van de ge
gevens en kennis die wij van
die organisaties krijgen willen
we de gehele problematiek in
beeld brengen. En er wat aan
doen".
Schij
in
Minister Alders, die onder
meer milieu in zijn portefeuil
le heeft, kan er op rekenen dat
het OSVN hem zal herinneren
aan wat in het NMP (Natio
naal Milieubeleids Plan) staat
geschreven over vuilverwer
king. In de loop van de vol
gende maand krijgt de minis
ter een petitie onder de neus.
Daar op vooruitlopend zegt De
Groot alvast: „Aiders moet ge-
te voeren. En wel op de ma
nier zoals het er staat. Dat wil
zeggen: eerst doen wat volgens
hetzelfde NMP de hoogste
prioriteit heeft: preventie
(voorkomen dat afval ont
staat), hergebruik en scheiding
van afval aan de bron. Pas
daarna komt verbranding. An
ders gezegd: pas op het mo
ment dat de eerste prioriteiten
zijn uitgevoerd komt verbran
ding van een eventueel teveel
aan vuil aan de orde. Hoe dat
precies zal uitpakken moet
nog blijken. Maar wat doet de
minister? Hij begint alvast met
de laagste prioriteit (verbran
ding). En om de schijn op te
houden dat hij toch goed aan
het NMP werkt zorgt hij voor
een postbus 51-spotje. Kort ge
zegd: Alders begint aan de
verkeerde kant. En dat nemen
wij hem bijzonder kwalijk. Al
ders is bang voor impopulaire
maa'tregelen".
Preventie
Volgens De Groot is het hele
maal niet nodig vuil te ver
branden. „De capaciteit om af
val te storten is niet onbe
perkt. Daar ben ik het mee
eens. Maar laten we elkaar
niet wijsmaken dat Nederland
helemóól geen stortmogelijk-
heden meer heeft. Het belang
rijkste is dat er nu snel een be
gin wordt gemaakt met het
uitvoeren van beleid. Dan zijn
er zeer wel mogelijkheden om
de omvang van het afvalpro
bleem te reduceren".
Hij neemt de situatie in Wij
Door uitstoot van de Afvalverwerking Rijnmond kregen koeien in nabijgelegen weideland verhoogde concentraties dioxines t*ve
melk moest uit de handel worden genomen. Nederlands jongste milieuorganisatie vindt dat het verbranden van afval zoveel
voorkomen moet worden.
ster als voorbeeld. „Ondanks
de aanwezigheid van verbran
dingscapaciteit wordt nog de
helft van het aangevoerde vuil
gestort. Als we er in zouden
slagen de hoeveelheid afval tot
de helft terug te dringen door
serieus werk te maken van
preventie en hergebruik, zou
je de hele verbranding kunnen
stoppen, zonder dat de hoe
veelheid die moet worden ge
stort groter wordt dan nu het
geval is. Ik denk dat dat een
heel reële optie is. Maar... op
basis van vrijwilligheid kun
nen we dat doel niet bereiken.
Er is weliswaar een tendens
dat men steeds meer aandacht
krijgt voor het milieu en
dus ook voor de afvalproble-
matiek maar dat neemt niet
weg dat het noodzakelijk zal
zijn dat de overheid maatrege
len neemt om die reductie van
vijftig procent ook werkelijk
te halen".
Recente berichten dat de uit
stoot van dioxine als gevolg
van vuilverbranding minder
groot is geweest dan voorheen
werd aangenomen, hebben De
Groot niet gerustgesteld. „Men
heeft nog altijd geen goed
zicht op de problematiek. Re
cent zijn er nog weer berich
ten gekomen over enorme
dioxinevervuiling in Duits
land, met vertakkingen naar
Nederland en België. Niemand
weet wat er precies aan de
hand is. Niemand weet ook
hoeveel dioxine in een li
chaam te tolereren is. En: de
normen verschuiven. In '85
Ku
;.Vi
hadden we een
norm. Daar stak
hand voor in het
jaar kwam men tot
sie dat de norm toch
zou moeten zijn. Nu
net als in 1985, gez»
norm heel safe zou
steld. Nu wordt 250^7
veiligheidsmarge
den. Maar zolang je
veronderstellingen
enkele zekerheid", is
HARR \c
Agnes Sommer met haar boek 'Houden van Afrikanen'.
FOTO: MILAN KONVALINKA
AMSTERDAM Wat doe
je als blanke, Nederlandse
vrouw op een overvol pas
sagiersschip in Zaïre,
wanneer je ziet dat een
politieman aan boord een
groepje jongens met een
knuppel in elkaar slaat,
omdat ze geen kaartje
hebben gekocht? Ga je je
ermee bemoeien of kijk je
liever een andere kant op?
De sociologe Agnes Som
mer kwam tijdens haar
reis door Afrika in '86-'87
veelvuldig voor dit soort
dilemma's te staan. Haar
onlangs uitgekomen boek
'Houden van Afrikanen'
vormt de weerslag van
deze, vaak tegenstrijdige
ervaringen.
Het boek gaat dus niet zozeer
over de liefde tussen blanke
vrouwen en Maasai-krijgers,
zoals de uitgever op de achter
flap ietwat wervend belooft.
Dit voor Europeanen kenne
lijk tot de verbeelding spre
kende thema komt alleen zij
delings in een van de hoofd
stukken aan de orde. 'Houden
van Afrikanen' beschrijft, al
dus Sommer, veel meer de cul
tuurschok die een westerling
krijgt wanneer hij het onbe
kende continent Afrika be
treedt en voortdurend in situa
ties verzeild raakt, waarbij hij
niet weet hoe te reageren.
Sommer: „Ik kwam vaak din
gen tegen waarvan ik dacht:
hoe is dit mogelijk. Neem nou
dat fysieke geweld op die boot.
Toen dacht ik bij mezelf. Moet
ik dit nu begrijpen of moet ik
daar een vreselijke afschuw
van hebben. Eigenlijk is dat
ook het wezenlijke van een
cultuurschok. Dat je niet weet
hoe je er over moet denken. Je
voelt jezelf heen en weer ge
slingerd tussen onbegrip en
boosheid".
In de meeste situaties die Som
mer in haar boek beschrijft
houdt ze zich op de vlakte. Ze
grijpt niet in. Ook al stuit iets
haar nog zo tegen de borst.
„Inderdaad", zegt ze. „Oorde
len is er eigenlijk niet bij, zei
iemand laatst tegen me, en dat
klopt. Je probeert maar zoveel
mogelijk te begrijpen en be
grip te tonen. Maar dat is met
een ook een van de manco's
van het cultureel relativisme.
Dingen die je hier in Neder
land zou veroordelen, daar
heb je in een ander land be
grip voor".
Dat zo'n houding wel tot de
nodige boosheid kan leiden is
duidelijk. „Ik werd dan
kwaad, maar op een gegeven
moment ging dat gevoel weer
weg en was het net of ik naar
een film zat te kijken. Ik denk
dat je op zo'n moment ook wel
een soort scherm voor je ge
voelens trekt, anders is het
niet te doen".
Tijdens haar reis door Afrika
bezocht Agnes Sommer onder
meer Nigeria, Cameroun, de
Centraal Afrikaanse Repu
bliek, Zaire, Kenya en Mali.
Ook in de dagelijkse omgang
met Afrikanen bleek voortdu
rend hoe moeilijk het is je als
buitenlander een houding te
geven, omdat je niet weet wat
er van je verwacht wordt. „Je
weet niet hoe je je moet gedra
gen, want lang niet alles wordt
je verteld en je verstaat de taal
ook niet. In veel van de lan
den waar ik ben geweest, ben
ik een enorme achterdocht,
argwaan en beleefdheid tegen
komen. Juist die combinatie
maakt dat er maar weinig ge
zegd kan worden".
Krijgers
Nu, ongeveer vijf jaar na Ag
nes Sommers eerste Afrika-
reis, zijn er inmiddels vele rei
zen gevolgd. Gemiddeld twee
per jaar. De voorzichtige po
gingen om de cultuurschokken
te boven te komen zijn omge
slagen in een soort Afrikagek-
te. Verliefd op het land, ver
liefd op de mensen. Zo kreeg
de fascinatie voor een bondge
nootschap van blanke echtge
notes van Maasai-krijgers,
waarvan ze zelf ook korte tijd
deel uitmaakte, een vervolg in
de vorm een promotie-onder
zoek, dat overigens nog niet is
afgerond. „Zoals die vrouwen
leven. Dat is zo fascinerend.
Sommigen hebben to
Westen vaarwel gezy
de onzekerheid van dkr
ce met een krijger.
men ook wel eens vaiL
de kermis thuis, maaj a
toch geen zin naar E»aj,
rug te gaan. In een tijgc
heel Afrika aan heUg,
seren is, doen dezejjjc<
juist het omgekeerde'fen
Nog dit jaar krijgt di l
gekte van Sommer)
meer definitief zijivo
wanneer ze met haarcel
dochtertje voor zeka
jaren naar Kenya vei*
daar sociologie te dafli:
de Kenyatta-universiL
wel ze inmiddels \y
van het land afweet, i
turele kloof nog altijf
zig. „Ik betwijfel ofPar
van het land ben ga£re
pen". Zij is zich erv»e
dat ze nooit echt dee?"
van de Afrikaanse |6
Ook al woont ze stratf
robi. Temidden van hrui
kanen. „Het- culturel»e
zal er altijd blijven. Mi13'
juist een van de fascj"16
dingen". ieV(
CLARISSÏ>tlr
•nb;
ier ifcrd
rouwfge
siteitfva
Agnes Sommer
werkster vrouw
aan de Universiteit' -
sterdam. 'Houden tVal
kanen' is verschoor
SUA Amsterdamse
ƒ29,90. i
IP1
SUSKE EN WISKE
HET WITTE WIEF
Copyright Standaard uitgeverij dlstr. Wavery Productions
(Vervolg
van de voorpagina)
WASHINGTON De
Amerikaanse munt is in
twee maanden tijd ten op
zichte van de Nederlandse
gulden met 20 procent in
waarde geklommen.
De stijging zette zich gisteren
voort nadat bleek dat binnen
het IMF geen overeenstem
ming kon worden bereikt over
gecoördineerde renteverlaging
in met name de VS en Duits
land. De hogere rente in Ame
rika bevordert de internatio
nale belegging in dollars en
stuwt de prijs van de munt op
de wisselmarkt op.
De hoge rentestand in de VS is
onder meer gevolg van het
grote begrotingstekort, het
geen neerkomt op een even
grote leenbehoefte van de
Amerikaanse overheid. Afge
lopen zondag had minister
Kok in Washington de Ameri
kaanse regering verweten het
begrotingstekort onvoldoende
te bestrijden en zo zelf schul-
te zijn aan de duurte van
Minister Kok herinnerde er
gisteren echter tevens aan dat
een duurdere dollar voor ons
land behalve voordelen ook
nadelen heeft. De rente blijft
erdoor ook in Nederland hoger
dan gewenst en de import uit
de VS wordt duurder. De wei
gering van Duitsland dat
inflatie ducht om samen
met de VS de rente geforceerd
te verlagen, zal de economi
sche recessie in Amerika ver
lengen, met gevolgen voor de
bedrijvigheid in de gehele we
reld en dus ook in Nederland.
Tijdens de halfjaarlijkse verga
deringen van het IMF komen
de ministers van financiën en
presidenten van de Centrale
Banken van de lidstaten bij
een. De machtigste groep bin
nen het IMF is de zogeheten
G-7, de VS, Canada, Japan,
Duitsland, Groot-Brittannië,
Frankrijk en Italië. Volgens
minister Kok levert de van
daag aflopende IMF-vergade-
ring weinig op omdat de G-7
met hun overleg over de
rentestand een mislukte po
ging doen aan een symptoom
te sleutelen.
De kwaal, uiteenlopend finan
cieel, economisch en budget
tair beleid in vooral de VS,
Duitsland en Japan, blijft
daarmee onbestreden. Kok
hoopt dat afstemming van het
beleid van de grote industrie
landen verwezenlijkt worden
tijdens de zoheten economi
sche wereldtop van de G-7, in
juli in Londen. Zulke afstem
ming is vooral geboden nu be
halve de ontwikkelingslanden
ook Oost-Europa en het 'post-
Golfoorlogse' Midden-Oosten
acute behoefte hebben aan on
dersteuning vanuit een sterke
westerse economie.
Zilveren Huwelijk f
Koningin Beatrix en Prins Claus.,
Jubileumlepel
in zwaar
verzilverde
uitvoering en
Zilveren
Huwelgks-Ecu.
Zilveren 2,5-Ecu in gekroonde
muntrand, met 60 cm collier,
afm. 35 x 45 mm.
Beitelwljxe: Telefonisch of schriftelijk. U ontvangt dan een acta
bevestiging. Of door betaling van het betreffende bedrag op giro®
Muntpost te Eist, onder vermelding van bestelcode(s). I
Pc/Woonplaats:
Aantal Omschrijving
Bedrag
17.50®86
425,- F6
Beatrix /Claus jubileumlepel
Gouden 100-Ecu in gekroonde
I k muntrand. |wi
I Zilveren 2,5-Ecu in gekroonde ƒ125,- (PC
f muntrand, met zilveren 60 cm collier. I he
Speciale folder voorafbeeldingen gratis f)a\,
en specificaties. |g
Muntpost BV, Antwoordnummer 123,6660 VB Eist, Telefoon j ei
