urdische
i
J
1
II
inal
Ie I
ZATERDAG 27 AP®
Berooid hebben de
Kurden huis en haard
verlaten. Wie geluk
heeft, heep een ezel als
vervoermiddel
W
da
in
<enaz.
t stai
te r,
■at ff
dier t
i in ti
Üvoe
ge v>
tal la,
e
a(
n;
ls«
lei
Nederlandse militairen maken
sinds deze week deel uit van het in
ternationale leger dat in Noord-
Irak is neergestreken om hulp te
bieden aan de honderdduizenden
Kurden die, op de vlucht voor de
wraak van Saddam Husayn, een
veilig heenkomen hebben gezocht
in het woeste berggebied langs de
grens met Turkije.
Dat toevluchtsoord werd echter al
snel een hel. Door de voortdurende
Iraakse aanvallen op vluchteüngen.
Door de Turkse autoriteiten, die
hun grenzen gesloten hielden.
Door de slechte weersomstandighe
den. En door de trage reactie van
de westerse landen die er, uit
machtspolitieker verwegingen, wei
nig voor voelden hulp te geven op
Iraaks grondgebied.
Het duurde uiteindelijk meer dan
drie weken voordat de wereld in
actie kwam, wakker geschud door
beelden en berichten over colonnes
wanhopige mensen, gevangen op
smalle bergpaden en steile hellin
gen. Weerloze slachtoffers van ge
weld, honger, ziekte en koude. Elke
dag nog sterven op de 's nachts
steenkoude en overdag warme hel-
üngen honderden mensen: zieken,
bejaarden en kinderen.
De inmiddels op gang gekomen in
ternationale hulpverlening kan
daar nog maar weinig aan verande
ren, omdat voorlopig slechts een
deel van de vluchtelingen wordt
bereikt. Tienduizenden zitten nog
vast op de hellingen, vrijwel onbe
reikbaar voor de hulpverleners. Het
is de vraag of zij ooit in staat zullen
zijn de in lager gelegen delen geves
tigde opvangkampen te bereiken.
Daar waar vrachtwagens met voed
sel, tenten en medicijnen toch kans
zien door te dringen in de Kurdi-
sche hel, spelen zich mensont
erende taferelen af. Het gevecht om
water en brood is er een gevecht op
leven en dood. De foto's op deze
pagina geven een indruk, maar niet
veel meer dan dat, van het leed dat
de Kurden heeft getroffen.
Overigens hebben de Kurden langs
de Turks-Iraakse grens - hoe cy
nisch het ook mag klinken - nog
het 'geluk' dat zij de (tv-)camera's
hebben gehaald. Ver buiten het ge
zicht van de (westerse) media be
vinden zich aan de grens van Irak
met Iran en in Iran zelf nog eens
meer dan een miljoen vluchtelin
gen wier situatie ten minste zo
rampzalig is als die van de Kurden.
Al deze vluchtelingen hebben één
ding gemeen: zij verkiezen de hel
waarin ze nu verkeren boven het
leven in het Irak van Saddam Hu
sayn. Daarom valt nog te bezien of
de autonomie voor Kurdistan,
waarover hun leiders deze week
een akkoord hebben bereikt in
Baghdad, de Kurden ertoe kan be
wegen naar hun huizen terug te ke
ren. Ze hebben weinig reden Sad
dam Husayn te vertrouwen. Hij
heeft al eerder zijn plechtige belof
ten gebroken en getracht de Kurdi-
sche roep om zelfbeschikking met
kogels, bommen en gifgas te ver
stommen.
