waarder weer op komst in economie
Eerste Europese
fabriek Omron
in Den Bosch
Mogelijkheden gebruik planten in industrie
Akkoord over cao
bij Hoogovens
Beurs van Amsterdam
Economie groeide 3,5 in 1990
=ag?NOMIE
CcidócSouoont
VRIJDAG 26 APRIL 1991 PAGINA 7
Unie BLHP wil overleg
cao in metaal hervatten
UTRECHT Het is een drukte van be
lang tussen partijen bij de cao-metaalindu-
strie. De oproepen om het vorige week af
gebroken overleg te hervatten zijn niet
van de lucht, maar werkgevers noch bon
den nemen daarvoor het initiatief om het
overleg te hervatten.
De Unie BLHP (middenkader) deed giste
ren een beroep op FME en overige bonden
om weer aan de onderhandelingstafel
plaats te nemen. Unie-bestuurder H. Bec
king stelt evenals FME-voorzitter Blankert
dat partijen elkaar al op veel punten dicht
zijn genaderd. Het moet volgens Becking
mogelijk zijn om „onnodige onrust in de
bedrijfstak" te voorkomen. „Prestige-ele-
menten tussen organisaties" moeten ach
terwege blijven.
Delft Instruments treft
30 miljoen aan voorzieningen
DELFT Delft Instruments heeft over 1990
voorzieningen getroffen van 30 miljoen (netto
23,6 miljoen) in verband met de zaak van de
niet toegestane levering van nachtkijkers aan
het Iraakse leger. In verband met deze zaak
hebben de Verenigde Staten een boycot tegen
het Delftse concern ingesteld. Door de voorzie
ningen is Delft Instruments, zoals al werd ver
wacht, in de rode cijfers terechtgekomen. De
nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening
kwam nog wel uit op 15 miljoen. Door de
voorzieningen onstaat er een nettoverlies van
8,9 miljoen (winst 1989 19,7 miljoen). Het
concern houdt er rekening mee dat in de loop
van dit jaar ten minste voor de medische en in
dustriële sectoren een normalisering van de si
tuatie tot stand zal komen, op basis waarvan in
1992 winst wordt verwacht.
f "IrDAM „Wij
I hoogvlakte van de
ft ie gepasseerd". Dit
bestuursvoorzitter
Groen van de Ne-
Ische Credietverze-
I Maatschappij
jsteren bij de pre-
van het jaarver-
er 1990. De NCM
»n duidelijk econo-
'signaalfunctie. De
van het bedrijf
met ƒ33,6 miljoen
1,4 miljoen) in 1990
een recojrdhoogte,
at is de uitkomst
•t kredietverzeke-
irijf van vijf jaar
;n de gang van zaken
-CM in 1990 zelf, dan
men een beeld van
Hde schadecijfers
Ei een miljard gulden
Jlde), sterk aantrek-
fjisverkopen, sterk da-
■zeggingen en meer
RK in acceptatie en in-
Hje gang van zaken
•ds weer een goede en
ge conjunctuurbaro
meter te zijn, die weergeeft dat
de ondernemers aanvoelen dat
er zwaarder weer op komst is.
Tegen de gevolgen van dit
weer zoeken zij bescherming
zoeken bij de kredietverzeke
raar.
Omslag
Dat blijkt dan ook uit de cij
fers over 1990. Er was een stij
ging van de verzekerde ver
zendingen met 7 procent tot
ƒ89,9 miljard. Er was een toe
neming van verwachte jaar
premies bij nieuwe polissen
met 60 procent tot 39 miljoen
en een afneming van het pre-
mieverlies door opzeggingen
op jaarbasis met 33 procent.
Daartegenover is er een vrij
wel gelijkblijven van de pre
mie-inkomsten voor particu
liere rekening op ƒ272 mil
joen. Een duidelijker indicatie
van het omslagkarakter van
1990 acht NCM nauwelijks
denkbaar. Juist door het naij
len van de resultaten ziet
NCM voor 1991 een netto
winst, die ten minste gelijk zal
zijn aan die van 1990. Het te
kenjaar 1987 waarom het gaat,
vertoont een gunstig resultaat.
Veruit het grootste deel van de
zaken van NCM vindt plaats
voor eigen rekening. Daar
naast echter verzekert het be
drijf politieke risico's voor re
kening van de staat. Deze liep
eind vorig jaar risico voor bij
na/ 40 miljard. De zaken voor
de staat vertoonden vorig jaar
een geringe verbetering.
Daling
Groen zei het idee te hebben,
dat de tekorten zullen gaan
dalen en baseerde dit op de
omstandigheid, dat de huidige
verliezen veelal nog voort
vloeien uit grote verplichtin
gen die zijn aangegaan in de
jaren tachtig en die nu aflo
pen.
NCM begint ook steeds meer
over de grenzen te kijken.
Naast de omstandigheid dat
het bedrijf zich door de hoge
penetratiegraad in Nederland
voor verdere groei niet langer
kan beperken tot ons land,
speelt ook het Europa zonder
grenzen van na 1992 een rol.
Een belangrijke zet hoopt
NCM te doen met de verwer
ving van het kortlopende be
drijf van het Export Credit
and Guarantee Department in
Cardiff.
Door de acquisitie zou de om
vang van NCM verdubbelen.
DEN HAAG De Neder
landse economie groeide
in het slotkwartaal van
vorig jaar met 4,2 procent
ten opzichte van het laat
ste kwartaal van 1989.
Ten opzichte van het derde
kwartaal van 1990 bedroeg de
groei van het bruto binnen
lands produkt (bnp) 2,8 pro
cent. Over geheel 1990 be
droeg de groei 3,5 procent, zo
blijkt uit de gisteren versche
nen Kwartaalrekeningen van
het CBS.
De gezinsconsupmtie groeide
de laatste drie maanden met
4,2 procent, de grootste stijging
sedert het derde kwartaal van
1986. De overheidsconsumptie
lag 1,2 procent hoger.
Het volume van de investerin
gen door bedrijven lag zes pro
cent hoger dan over het slot
kwartaal van 1989. Voor ge
heel 1990 bedroeg de groei van
de bedrijfsinvesteringen lag
5,1 procent. De goederenin-
voer groeide in omvang met
1,9 procent, het laagste kwar
taalcijfer sedert het tweede
kwartaal van 1987. Het uit-
voervolume groeide niet 3,4
procent. De groeicijfers voor
geheel 1990 bedroegen voor de
invoer 4,4 en voor de uitvoer
4,5 procent. De invoerprijzen
daalden over geheel 1990 met
1,7 procent, terwijl de uitvoer-
prijzen met 0,4 procent daal
den, wat een verbetering van
de ruilvoet betekende. Het
bruto-nationaal inkomen
groeide hierdoor met 4,4 pro
cent (meer dan het bnp dat
met 3,5 procent groeide), en
kwam boven de 500 miljard
gulden uit.
Hetzelfde geldt voor het aantal
Êersoneelsleden, dat nu 645
edraagt. NCM, thans derde
op de ranglijjst van professio
nele kredietverzekeraars, zou
dan nummer één worden in de
wereld. Op 30 april moet NCM
de Britse regering een aanbod
doen. Veel wilde Groen over
het bod niet zeggen. De beta
ling zal in ieder geval ten dele
uit eigen middelen geschieden
en gedeeltelijk via de plaatsing
van nieuwe aandelen worden
gefinancierd. Van de oor
spronkelijke zes liefhebbers
voor het Britse bedrijf zijn er
naast de NCM nu in ieder ge
val nog een Engels en een Ita
liaans bedrijf in de race.
Afgezien van de normale risi
co s in de diverse werkgebie
den ziet NCM extra donkere
wolken in sommige Europese
landen. Groen waarschuwde,
dat de problemen die voort
vloeien uit de Duitse hereni
ging niet moeten worden on
derschat. De situatie ontwik
kelt zich in het oosten van het
land dramatisch. NCM heeft
extra geld uitgetrokken voor
onder meer ook extra man
kracht ter plaatse ten behoeve
van meer informatievoorzie
ning.
UTRECHT Prijzen
ren per kg geslacht ge-
ir nier en slotvet, inklusief
"ins PVV): Aanvoer slacht-
E3, waarvan mannelijk
extra kwal. 8,40-9,00,
7,40-8,40. Handel rus-
sn lager. Mann. 2e kwal.
3e kwal. 5,90-
rustig en prijzen iets la-
lijk 1e kwal. 5,65-7,10.
prijzen hoger. Vrou-
ll. 4,75-5,65, vrouwelijk
',75 en worstkwaliteit
Indel goed en prijzen iets
jderen per stuk inklusief
r gebrulksrunderen 572,
tskalveren 78. Melk- en
soort 1450-1975, 2e
■50. Handel rustig en prij-
Melkvaarzen 1e soort
2e soort 950-1200.
j en gelijk. Kalfvaarzen
feOO-2025, en 2e soort
Handel rustig en prijzen
koeien 1e soort 1250-
soort 750-1200. Handel
lijzen gelijk. Enterstieren
Tlandel rustig en prijzen
n 800-1325. Handel rus-
:en gelijk. Graskalveren
ndel rustig en prijzen ge-
kg, levend gewicht: Aan-
jSlachtvarkens 2,70-2,75
3 kwaliteit 2,50-2,55, 1e
3-2,50, 2e kwaliteit 2,20-
rustig en prijzen iets la-
:n
Iveren voor de mesterlj,
"W: Aanvoer roodbont
veren extra kwaliteit 700-
Iteit 550-600 en 2e kwali-
Handel goed en prijzen
skalveren extra kwaliteit
Jm i kwaliteit 250-350, 2e
3-200. Handel goed en
ih. Aanvoer zwartbont
veren extra kwaliteit 350-
tj Iteit 310-335, 2e kwaliteit
del goed en prijzen ho-
alveren extra kwaliteit
n kwaliteit 125-160 en 2e
f5. Handel matig en prij-
tanvoer vleesrassen 90.
n: srassen 1e kwaliteit 500-
«waliteit 75-400. Handel
zen lager.
in en lamfneren per kg.
ïcht inklusief BTW: Aan-
raarvan lammeren 2183.
in 2,50-5,50. Handel rus-
gelijk. Ooien tot 20 kg
Handel rustig en prijzen
boven 20 kg 5,00-8,50.
j en prijzen gelijk. Ram-
kg 7,50-10,50, rammen
I 8,00-10,00. Handel'rus-
1 gelijk. Rammen boven
9,75. Handel rustig en
Zuiglammeren 9,00-
)l redelijk en prijzen ho-
lE
!.47
'n en lammeren per stuk
N: Slachtschapen 100-
rustig en prijzen gelijk,
kg 125-190. Handel rus-
i gelijk. Ooien boven 20
Handel rustig en prijzen
ien tot v22 kg 175-235,
22-25 kg 175-255. Han-
prijzen gelijk. Rammen
180-290. Handel rustig
dijk. Zuiglammeren 130-
•ustig en prijzen iets ho
en lammeren per
f BTW: Aanvoer 175.
en 110-200. Handel rus-
gelijk.
ïn en bokken 2. Geiten
ler stuk 15-65, Handel
'.en gelijk.
ïr bedroeg 5647 stuks.
EN BARNEVELD El-
EIVEBA BV - Aanvoer
Jks, stemming redelijk,
wat den per 100 stuks: eie-
ing is). I bruin 9,07-9,23, eieren
im bruin 9,02-9,07, eie-
I gram wit 8,68-8,78 en
38, eieren van 65-66
i-9,69, bruin 9,51-10,42.
- Aanvoer 307.800
ng rustig. Prijzen in gul-
Stuks: eieren van 51-52
bruin 9,40, 56-57 gram
n 9,05, 61-62 gram wit
9,30, 66-67 gram wit
1 10,25.
- Aanvoer 1.450.000
ng kalm. Prijzen in gul-
in 48 gram 9,00 per 100
per kg, 54 gram 9,75
en 1.81 per kg, 57
100 stuks en 1,71 per
10,00 per 100 stuks en
■31 gram 10,00 per 100
per kg, 64 gram 10,50-
stuks.
DEN BOSCH Staatsse
cretaris economische za
ken mr. Y. van Rooy
heeft gistermiddag in Den
Bosch een nieuwe fabriek
van het Japanse concern
Omron Corporation geo
pend. Het is de eerste fa
briek van Omron op het
Europese continent.
De bouw vérgde een investe
ring van 20 miljoen gulden. Er
werken momenteel 100 men
sen. Dat aantal kan uitgroeien
tot 200, aldus een woordvoer
der van het bedrijf.
Omron wil in de loop van het
volgend jaar in Den Bosch ook
een onderzoek- en ontwikkei-
centrum in gebruik nemen.
Omron produceert wereldwijd
elektronische componenten en
industriële automatiseringssys
temen. Het concern heeft een
omzet van 5,6 miljard gulden.
In 1990 werd een winst be
haald van 590 miljoen gulden.
Het Europese hoofdkantoor
van Omron is gevestigd in
Hoofddorp.
Een Omron-medewerker bezig met het maken van hi-tec-apparatuur.
UTRECHT Er zijn goe
de mogelijkheden voor
het gebruik van plantaar
dige grondstoffen voor in
dustriële produkten.
Voorwaarde is echter dat
de landbouw zich daarop
gaat instellen en de indus
trie haar afwijzende hou
ding opgeeft.
Deze conclusie kan worden ge
trokken uit de bijdrage van
deskundigen uit de landbouw,
industrie en wetenschap aan
het symposium over agrifica
tie, dat de Stichting Toekomst
beeld der Techniek (STT) gis
teren in Utrecht hield.
De- bijeenkomst werd georga
niseerd in samenwerking met
de Vereniging van de Neder
landse Chemische Industrie
(VNCI) en de Koninklijke Ne
derlandse Chemische Vereni
ging (KNCV).
Een sterk argument voor het
gebruik van plantaardige
grondstoffen is volgens de
TT dat deze stoffen afbreek
baar zijn en in kringlopen ge
houden kunnen worden. Ge
zien de steeds strengere eisen
die de overheid en de consu
ment gaan stellen aan de mi
lieuvriendelijkheid van grond
stoffen, kan dit een prikkel
zijn voor de industrie haar af
wijzende houding ten opzichte
van andere dan de gebruikelij
ke chemische grondstoffen te
laten varen.
Afbreekbaar
Over tien tot vijftien jaar, zo
werd vastgesteld, zal de indus
trie grondstoffen, processen en
produkten moeten hebben ge
vonden die beter afbreekbaar
zijn, minder giftig en minder
milieubelastend zijn. Samen
met de tégen die tijd te ver
wachten hogere prijs van
aardolie en andere minerale
stoffen zal dit ertoe bijdragen
dat de industrie meer gebruik
gaat maken van plantaardige
grondstoffen.
Voordat het echter zover is, zo
menen deskundigen, zal nog
een aantal knelpunten moeten
worden opgeruimd. Er is nog
een groot gebrek aan kennis
van voor de industrie geschik
te plantaardige stoffen. Daar
om zal het wetenschappelijk
onderzoek op dit terrein ver
sterkt moeten worden.
De landbouw is niet ingesteld
op de levering van geschikte
grondstoffen voor industrieel
gebruik. Daarom zal de land
bouw zich meer op de markt
moeten richten en op den
duur minder afhankelijk wor
den van overheidssubsidies.
Een andere aanbeveling die op
het symposium ter sprake
kwam, is de instelling van een
intermediaire industrie die de
landbouwprodukten bruikbaar
maakt voor de industriële ge
bruiker.
Glasvezels
Het is bijvoorbeeld goed denk
baar dat een dergelijke organi
satie het gebruik van glasve
zels gaat stimuleren in textiel,
bouwmaterialen en papier.
Door de veelzijdigheid van de
door hen geproduceerde stof
fen en door hun veelsoortig
heid bieden planten vele mo
gelijkheden voor industrieel
gebruik. Bovendien vormen
planten een onuitputtelijke
bron, omdat ze steeds opnieuw
gekweekt kunnen worden.
Vooropgesteld moet worden
dat de winning van de gewen
ste stoffen op de juiste manier
plaatsvindt met behoud van de
plantesoorten, aldus de des
kundigen. Plantaardige grond
stoffen kunnen onder meer
gebruikt worden voor de pro
duktie van vetten, oliën, cos
metica, verven en lakken,
drukinkt, wasmiddelen, tex
tiel- en andere vezels, conser
veermiddelen, lijm en smeer
middelen. Speciale gewassen
zijn geschikt voor de produktie
van medicamenten. Echter
voor de produktie van bulk-
chemicaliën en motorbrand-
ige stof-
ildoende
mate beschikbaar.
IJMUIDEN De directie van het staalconcern Hoogo
vens IJmuiden en de vakbonden hebben gisteren over
eenstemming bereikt over een nieuwe eenjarige cao
voor de 16.000 werknemers.
De cao voorziet in 3,25 procent loonsverhoging per april. Dit
heeft Hoogovens-directeur mr. J. Heusdens gisteren meegedeeld.
Het finale overleg vergde slechts twee uur. Het overleg liep op
10 april vast op onder meer het bod van Hoogovens voor een
loonsverhoging van 3,25 procent per juli en een eenmalige uit
kering van 0,5 procent per april. De Industriebond FNV stelde
uiteindelijk een looneis van 3,75 procent. De loonsverhoging ligt
qua volume 0,3 procent hoger dan het laatste bod. Met het ak
koord zijn verdere acties van de baan. Het actiecomité van de
Industriebond FNV heeft het akkoord al onderschreven. Het
akkoord wordt met een positief advies aan de leden voorgelegd.
De schade als gevolg van de acties is volgens de directie beperkt
gebleven. „In totaal is 15.000 ton ruwijzer en 12.000 ton ruwstaal
minder geproduceerd maar dat is in te halen". Hoogovens pro
duceert 4,8 miljoen ton ijzer per jaar. Hoogovens en bonden heb
ben verder afgesproken dat de vut-regeling (uittreding op 60-
jarige leeftijd) tot januari 1994 doorloopt. Ook de vut-regeling
voor werknemers van 59 jaar met veertig dienstjaren en de deel
tijd-vut worden voortgezet. Een onderzoek moet uitwijzen of het
verzuimbeleid van Hoogovens bijstelling behoeft.
'Aanval van
Lakeman op
Philips onjuist'
EINDHOVEN De bewering
van P. Lakeman dat ir. Frits
Philips in 1940 door een admi
nistratieve handeling de on
derneming vrijwillig in han
den zou hebben gespeeld van
de nazi's is onjuist en kren
kend. Dat schrijft drs. I. Blan
ken. de bedrijfshistoricus van
Philips in de gisteren versche
nen Philips Koerier.
Lakeman doet zijn bewering
in het onlangs verschenen
boek „100 jaar Philips, een of
ficieuze biografie". Volgens
Blanken is de uitspraak van
Lakeman niet gebaseerd op
historische gegevens. Overi
gens is het boek van Lakeman
tot nu toe door de officiële
woordvoerders van Philips ge
negeerd. Het behoort tot de
vaste beleidslijn van het con
cern niet op dergelijke publi-
katies te reageren. „Uitslui
tend vanwege het grievende
karakter van de aanval op
Frits Philips wordt op een
punt een uitzondering ge
maakt".
Winststijging
Amev/VSB-AG
UTRECHT De nieuwe
groep Amev/VSB-AG - de
bundeling van verzekeraar
Amev, de Verenigde Spaar
bank en de Belgische verzeke
ringmaatschappij AG - heeft
een geslaagd jaar achter de
rug. Ondanks aanzienlijke
schadelasten als gevolg van
stormen over West-Europa in
de eerste maanden van 1990
hebben de resultaten zich gun
stig ontwikkeld (van 324 tot
339 miljoen ecu of van ƒ765
miljoen tot f 785 miljoen).
Naar verwachting van de
groep zal haar winst over 1991
ten minste gelijk zijn aan die
over 1990. Voor het onderdeel
Amev wordt eveneens voor
zien dat de winst en de winst
per aandeel zeker gelijk zullen
zijn. Dat heeft het concern
vandaag bekendgemaakt.
Amev en AG hebben hun be
drijfsactiviteiten in december
gebundeld in één groep, waar
in AG en Amev elk een be
lang van 50 procent bezitten.
In mei 1990 waren Amev en
de VSB Groep al volledig sa
mengegaan.
Akkoord snacLcao:
acties ten einde
UTRECHT De Voedings
bond FNV en de werkgevers
vereniging AKSV hebben
vandaag 'met hangen en wur
gen' een akkoord bereikt over
de nieuwe cao voor de koks-
en snackwarenbranche. Het
akkoord komt niet geheel
overeen met de eerder afgeslo
ten cao voor de grotere VKS-
bedrijven, maar is voldoende
om de stakingsacties bij de
AKSV-bedrijven Bakx in
Veldhoven en Buitenhuis in
Wijk bij Duurstede te beëindi
gen. Dit heeft de Voedings
bond FNV vandaag meege
deeld. De bond is er vanwege
de 'halsstarrige houding van
de werkgevers' niet in ge
slaagd voor de gehele sector
(vijfduizend werknemers) één
cao af te sluiten. De tweejarige
AKSV-cao voorziet in handha
ving van de prijscompensatie
en loonsverhogingen van 1,5
procent per juli 1991 en juli
1992. Het aantal atv-uren gaat
met acht omhoog naar 120.
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 22050 - 22650 22450 - 23050 onbewerkt
bewerkt 24250 24650 bewerkt
Damrak is
goed geluimd
AMSTERDAM Beursplein 5
verkeerde gisteren in een
vriendelijke stemming. Onder
invloed van een bijna twee
cent hogere dollarkoers
1,9765 om 16.30 uur - boekten
vooral de meest actieve fond
sen koerswinst. De stemmings
index sloot 0,5 punt hoger op
96 punten, terwijl de koersin-
dex er 1,3 punt aan vastplakte
op 201,50.
Met een totale aandelenomzet
van 853 miljoen was er spra
ke van een redelijk geani
meerde handel. In de obliga-
tiehandel ging ƒ721 miljoen
om. Het Damrak spiegelde
zich vooral aan New York en
Frankfurt. De Dow Jones-in-
dex trok woensdag op Wall
Street bijna twintig punten
aan/terwijl de DAX-index 16
punten (bijna 1 procent) op
veerde. De beurs in Londen
gaf daarentegen licht terrein
prijs.
In Amsterdam was het aan
deel Hoogovens populair. Het
staalfonds trok ƒ2,40 aan op
59,80, een vooruitgang van
ruim 4 procent. De omzet in
Hoogovens was met 13 mil
joen overigens gering. Ook het
dollargevoelige DAF-aandeel
lag acht dubbeltjes (3 procent)
hoger op ƒ26,80 goed in de
markt.
Bij de internationals was Akzo
opnieuw de grote uitschieter.
Op de publikatie van de kwar
taalcijfers werd het chemie-
fonds woensdag al 5,20 duur
der. Gisteren noteerde dit aan
deel, ex-dividend 5, per sal
do ƒ3,40 hoger bij een omzet
van 65 miljoen. DSM, omzet
ƒ53 miljoen, profiteerde van
de belangstelling voor Akzo en
verwisselde voor 1,10 meer
op 113,80 van eigenaar.
Koninklijke Olie was met een
omzet van 266 miljoen
goed voor ruim 33 procent van
de totale aandelenhandel. De
koers van Olie steeg daarbij
1,90 tot 159,30. Philips en
Unilever bleven nagenoeg on
veranderd. Anders lag dat bij
KLM
