jffHNfil
HSÜi
Vrouwelijke hbo'ers
kiezen voor lagere baan
fi
„Lekkende ministeries
plegen ambtsmisdrijven
PvdA wil praten
over aanpassing
van koppeling
HBO-raad: afwisselend
studeren en werken
Andere methode voor
bloedtransfusies
Genland
Qeid&iQowtcvnt
DONDERDAG 25 APRIL 1991 PAGINA 3
^|de subsidiestop woning-
passingen bij gehandicapten
[AAG Staatssecretaris
(volkshuisvesting) wil de
itop op kleine woningaan-
n voor gehandicapten onge-
erzucjken- Wel moeten de gehan-
een eigen bijdrage gaan
nen 'Daarbij wordt gedacht aan
zowe]jen De toekenning van de
?r Lulgebeurt voortaan alleen na
)nnetj advies. In de Tussenbalans
iatsteiet kabinet de regeling gel-
3 /K>teun huisvesting gehandi-
e wijzigen omdat de uitga-
van in drastisch gestegen waren.
°P en-oningaanpassing tot 2000
i te Werd met onmiddellijke in-
»n bijdrage meer verstrekt,
•rderheid van de Kamer eis
te dat de maatregel ongedaan zou
maken. Kern van Heerma's plan is
dat de gemeenten verantwoordelijk
worden voor bijdragen tot waar
schijnlijk 45.000 gulden. Voor hoge
re bijdragen wordt de regeling over
geheveld naar de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten waarbij de
zorgverzekeraars voor de kosten op
draaien. De korting op de indivi
duele huursubsidie voor bejaarden
en alleenstaanden gaat voor een
groot deel niet door. Bejaarden blij
ven waarschijnlijk helemaal buiten
schot, terwijl bij alleenstaanden
meer rekening wordt gehouden met
hun inkomen. Heerma beloofde dit
gisteravond aan de Kamer.
Campagne moet overbodig
gebruik auto tegengaan
LELYSTAD Het ministerie van ver
keer en waterstaat begint op 3 juni een
campagne om automobilisten duidelijk
te maken dat vooral voor de kleinere,
'overbodige' ritjes (zoals sigaren halen)
beter gebruik gemaakt kan worden van
de fiets of het openbaar vervoer. On
danks dat vrijwel iedereen erkent dat
het massale autogebruik een probleem
vormt, blijken maar weinig automobilis
ten zelf een steentje bij te dragen. De
rode draad in de campagne wordt het
„doorknippen van de emotionele band"
van de automobilist met zijn voertuig,
aldus een woordvoerder van het minis
terie. De campagne, die twee miljoen
gulden kost, bestaat uit tv- en radiospots
en advertenties in dagbladen. Langs de
wegen komen borden met teksten als
'De auto kan best een dagje zonder u'.
Leerlingen zijn niet
geholpen met zittenblijven
GRONINGEN Basisschoolleerlingen die blijven zitten zijn
daarmee niet geholpen. Ze blijven ook daarna slechter presteren
dan hun klasgenoten, hebben minder plezier in leren en gaan
niet graag naar school. Ook krijgen ze lagere adviezen voor ver
volgonderwijs dan kinderen met dezelfde intelligentie die nooit
zijn blijven zitten. Het Instituut voor Onderwijsonderzoek van
de Rijksuniversiteit Groningen (RION) trekt die conclusies in
het rapport Zittenblijven in het basisonderwijs. In het onderzoek
werden vijfhonderd zittenblijvers vergeleken met vijfhonderd
kinderen die nooit zijn blijven zitten. Een tot twee procent van
alle basisschoolleerlingen wel eens blijft zitten; kinderen uit la
gere milieus en allochtone leerlingen blijven relatief vaak zitten.
Dit geldt ook voor zogenoemde vroege (in de zomer geboren)
leerlingen. Jongens moeten vaker een jaar overdoen dan meis
jes. De onderzoekers noemen de uitslag van het onderzoek ver
rassend. „Wij gingen ervan uit dat de zittenblijvers in ieder ge
val even goed zouden zijn als de andere leerlingen".
Pronk wil ook minder
arme landen helpen
DEN HAAG Minister Pronk van ontwikke
lingssamenwerking wil het subsidiëren van Ne
derlandse investeringen in ontwikkelingslan
den niet alleen beperken tot de allerarmste lan
den. De kamerleden Sipkes (Groen Links) en
Tommei (D66) betreuren dit omdat zij vrezen
dat hulp aan 'bovenmodale' ontwikkelingslan
den ten koste zal gaan van het beschikbare geld
voor de allerarmste landen. Groen Links verzet
zich tegen het LCL-programma dat Nederland
se investeringen steunt mits het bijdraagt aan
de ontwikkeling van Derde-Wereldlanden. Sip
kes vreest dat het „een simpel en ordinair ex
portprogramma wordt". In de Kamer bestaat
wel overeenstemming over het plan om voort
aan van overheidswege geen leningen meer te
verschaffen ten behoeve van ontwikkelingslan
den. Dit zal worden gecompenseerd met giften.
Nieuwkoper oudste
man van Nederland
NIEUWKOOP Nieuwko-
per Johannes van Capel is
de oudste man van Neder
land. Van Capel, die maan
dag 107 jaar werd, is de
oudste man nadat H. de Bijl
uit Oss afgelopen dinsdag
was overleden. De Bijl was
107, hij werd geboren op 10
maart 1884. Van Capel
'wint' met een dag van Jan
Hendrik Voortman uit Lon-
neker, die dinsdag 107
werd.
De oudste inwoner van Ne
derland is mevrouw J.
Zandstra-Giezen uit Den
Haag die in septemeber 109
jaar hoopt te worden.
is het
^inginnedag
laar^terdam dit
elka;
evoell
wao,'
idru]
lkaai
goei
ïgeld
fRDAM Konin-
ag, in Amsterdam
ie is 1949 synoniem
i spil vrijmarkt, zal dit
d kiper een Paar mdj°en
raprt&ars trekken. Voor-
Is hij êebied rond de
le Leidsestraat, het
,park en de grach-
iel zullen dinsdag
'mierl weer overvol zijn
-r "ejuffelaars.
erstee meest uiteenlopende
ot enjr kunnen de bezoe-
mmeienen op muzikale in-
ïmerö's en uiteraard talrij-
istur£s en drankjes. Wie op
)centiarkt wat van zijn ga-
'pst te vinden, kan het
vroeg mogelijk Am-
a-min benaderen, want de
ind trs naderen al heel
ie stadsgrenzen. Ter
ng van de feestvreugde
Brkeersdrukte staat tot
s, De^roensdag 1 mei een gi-
kane kermis op de Dam
ianie£-
i is oi* bet v°iksfeest in de
id wat gestroomlijnder
r dan voorgaande ja-
l°eM hekken van het Von-
ke mworden dichtgelast om
ar h<housiaste handelaren
lijk d houden. De gemeente
aden'am beeft voor dinsdag
jelen genomen die
j J voorkomen dat de
d spraj de dag ervoor be-
Als <Jie de regels aan zijn
ouwpt, kan rekenen op po-
•eden. Er worden 1600
ingezet Het is verbo-
:raat alcohol te verko-
bninginnedag en mo-
[plaatsen niet worden
ien voor middernacht,
maken mag slechts
tot 21.00 uur.
irt probeert Den Haag
:erdamse vrijmarkt te
Dat wil niet echt
getuige de bezoekers
die tijdens koningin-
het Malieveld geno-
orden.Toch biedt de
i'kloon' genoeg vertier
gezellig dagje uit. Er
rmis, er zijn talrijke
n op het Lange Voor-
rdt voor de 25e keer
Q^onale Geraniummarkt
ADVERTENTIE
tot -60%
op totale
cenkollektie o.a.
Poten, Den Haag
j:
tien voor
3345.
eertjes
SRDAM De jonge ijs-
in Diergaarde Blijdorp
1 i de namen Tania, Ka-
t ;n Lars gekregen. Tania
tinka werden eind de-
geboren, Lars eind no-
r De ijsbeertjes waren
aart voor het eerst voor
bliek te bewonderen in
terdamse dierentuin. De
gers hebben de namen
e ijsbeertjes zelf verzon-
SOCIOLOGE ONDERZOEKT ONGELIJKHEID OP ARBEIDSMARKT
GRONINGEN Het ver
schil in aanvangssalaris is
gemiddeld 2000 gulden op
jaarbasis. Vrouwen die
een typisch 'mannelijke'
opleiding hebben gevolgd,
komen direct na hun af
studeren al in lagere ba
nen terecht dan de jon
gens waarmee ze in de
collegebanken hebben ge
zeten. Ze verdienen min
der en ze krijgen minder
verantwoordelijkheid. Dat
verschil heeft vooral te
maken met de voorkeuren
van de vrouwen zelf.
Dit concludeert de sociologe
Karin Sanders in het proef
schrift 'Vrouwelijke pioniers'
waarop ze volgende week pro
moveert aan de Rijksuniversi
teit van Groningen. Op de ar
beidsmarkt is nog altijd sprake
van ongelijkheid tussen man
nen en vrouwen. In 1988 ver
richtte 37% van de vrouwen
tussen de 15 en 64 jaar betaald
werk, terwijl dat voor 78% van
de mannen gold. Bovendien
hebben vrouwen in vergelij
king met mannen lagere ba
nen, verdienen ze minder en
werken ze in typische 'vrou
wenberoepen'.
Maar ook wanneer vrouwen
een traditioneel mannelijke
opleiding kiezen als bedrijfs
kunde of informatica, blijken
ze toch weer in de lagere ba
nen terecht te komen. Hoe
kan het nu dat van een groep
mensen die dezelfde opleiding
hebben gevolgd, de ene helft
er minder van profiteert dan
de andere? Met deze vraag als
uitgangspunt begon Karin
Sanders een onderzoek onder
een grote groep bijna en pas
afgestudeerde hbo'ers, die
goed in de marktliggende
'mannelijke' studierichtingen
hadden gevolgd. Ook ging ze
na hoe werkgevers selecteren
bij het aannemen van perso
neel.
Eerste baan
„Ik heb aan degenen die een
halfjaar waren afgestudeerd
een aantal objectieve vragen
gesteld over hun eerste baan.
Sociologe Karin Sanders promoveert volgende week aan de
Rijksuniversiteit in Groningen op een proefschrift over 'Vrouwelij
ke pioniers': de vrouwen in typische mannenberoepen.
foto: bert jippes
Ik heb juist mensen in deze
fase van hun carrière gekozen,
omdat steeds blijkt dat hele
kleine verschillen aan het be
gin, hele grote verschillen
worden op het eind. Ik heb ge
vraagd hoeveel ze verdienden,
of ze leiding gaven, hoeveel
vrijheid ze hadden en welke
promotie-mogelijkheden er
waren. Daaruit bleek dat man
nen banen aannamen die ho-
het ander. Vrouwen die ver
wachten over tien jaar kinde
ren te hebben, hebben een
voorkeur voor lagere banen
waarin niet van ze geëist
wordt dat ze constant inzet
baar zijn. De vrouwen die wel
carrière willen maken, maken
dezelfde keuzes als mannen.
Zij letten bij het aannemen
van een baan op het salaris en
promotiekansen"
ger waren met meer zelfstan- Om te onderzoeken hoe de
digheid en vrijheid dan vrou- werkgevers ten opzichte van
wen
De oorzaak van de verschillen
werd duidelijk na de vraag
hoe de afgestudeerden dachten
dat hun leven er uit zou zien
over tien jaar. Sanders: „Met
grote vanzelfsprekendheid
verwachten de mannen een
carrière èn kinderen. Vrou
wen kun je waar het hun ver
wachtingen betreft bijna in
twee groepen indelen. Zij ver
wachten meestal of het een of
deze vrouwen staan, ging San
ders bij een aantal bedrijven
achter de schermen na hoe de
aanname van de kandidaten
verliep. „Ik heb de indruk dat
werkgevers duidelijk op ie
mands kwaliteit letten. Ze wil
len een goede werknemer
hebben, of het nu een man is
of een vrouw". Voor vrouwen
bestaan dezelfde kansen om
het ver te schoppen als voor
mannen. Wel is het zo dat de
vrouwen die binnen een be
drijf echt carrière willen ma
ken, harder moeten vechten
dan mannen. „Middelmatige
mannen genieten het voordeel
van de twijfel, de betere vrou
wen moeten meer doen om
hoger op te komen".
De keuze voor het onderwerp
van haar proefschrift is in de
eerste plaats wetenschappelijk
tot standgekomen, benadrukt
Sanders. „Ik was geboeid door
het gegeven dat een gelijke in
vestering niet eenzelfde ren
dement opleverde. Het gaat
mij er niet om met mijn vinger
klaar te staan".
Belangstelling
Op twee manieren werd haar
belangstelling voor dit onder
zoeksgebied gewekt. „Er be
stonden een paar rapporten
waaruit bleek dat vrouwen na
een economische of technische
opleiding in lagere banen te
recht komen dan mannen. Op
die rapporten ben ik verder
doorgegaan. Daarnaast werd
ik gefascineerd door de cam
pagnes van de overheid. Je
ziet steeds dat de overheid
vrouwen op allerlei manieren
probeert aan te moedigen voor
mannenwerk te kiezen met
campagnes als 'Kies Exact',
'Vrouwen gezocht voor man
nenwerk' en 'Een slimme
meid is op haar toekomst voor
bereid', maar volgens mij zit
daar geen echte visie achter.'
Beleidsmakers kunnen van
het onderzoek van Sanders
wel wat leren. Zo meent ze dat
de overheid in plaats van
steeds campagnes te lanceren,
beter de oorzaak voor de hou
ding van vrouwen moet weg
nemen. „De overheid kan hel
pen met voorwaarde schep
pende mogelijkheden. Ze moet
goede kinderopvang en ouder
schapsfaciliteiten regelen". Bo
vendien moet volgens haar
niet uit het oog verloren wor
den dat tussen vrouwen on
derling veel verschillen be
staan. Beleidsmakers zouden
daar meer rekening mee
moeten houden. „Je kunt niet
alle vrouwen verplicht stellen
carrière te maken," aldus San
ders.
MIRJAM JANSSEN
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Een ander
plan van minister De
Vries is onder bepaalde
omstandigheden wel be
spreekbaar voor Wölt-
gens. Daarbij gaat het om
het verlagen van het bru
to minimumloon en de
bruto sociale uitkeringen
met 1 procent, om de kos
ten van het bedrijfsleven
en de sociale premies te
drukken.
Netto zouden deze inkomens
echter wel gekoppeld moeten
blijven aan de loonontwikke
ling in het bedrijfsleven. De
Vries wil dat bereiken door
onder meer het tarief van de
eerste schijf van de loon- en
inkomstenbelasting te verlagen
en de belastingaftrek voor
werkenden te verhogen De
benodigde 1,5 miljard wil deze
CDA-bewindsman binnenha
len door de hogere inkomens
iets zwaarder te belasten en de
belasting-aftrek wegens reis
kosten geheel af te schaffen.
De Vries wil niets weten van
het voorstel van zijn CDA-col-
lega Andriessen (economische
zaken) om het minimumloon
met tien procent te verlagen.
Door die maatregel kan de
„ongewenste situatie" ontstaan
dat iemand erop achteruit gaat
wanneer hij de bijstand verlaat
om een baan te accepteren, al
dus De Vries. Volgens hem
wordt daarmee elke prikkel
gedood om werk te zoeken.
Premier Lubbers verdiept zich in de papieren tijdens het spoeddebat over de uitspraken van minis
ter Andriessen. Hij liet in een interview weten voorstander te zijn van het verlagen van het mini
mumloon. foto: ANP
PREMIER LUBBERS:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Premier
Lubbers is kwaad op een
aantal niet met name ge
noemde collega-ministers.
Hij verwijt hen dat onder
hun verantwoordelijkheid
bewust geheime stukken
'gelekt' worden naar de
pers, om op die wijze de
discussie in het kabinet te
beïnvloeden.
Lubbers zei dit gisteravond in
de Tweede Kamer, waar op
verzoek van Groen Links een
spoeddebat over deze kwestie
plaats had. GL-fractieleider
Ria Beckers was bijzonder
kwaad over het 'lekken', te
meer omdat het steeds gaat
over gevoelige zaken als het
wijzigen van het stelsel van
sociale zekerheid. Het moet uit
zijn met dat „gesodemieter",
aldus Beckers. Premier Lub
bers is dat volkomen met haar
eens. Lubbers heeft inmiddels
al een gesprek gehad met eni
ge collega-ministers. „Het tij
moet gekeerd worden. Het be
wust laten uitlekken van ver
trouwelijke informatie is een
slechte gewoonte. Sterker nog:
het is een ambtsmisdrijf".
Minister Andriessen van eco
nomische zaken kreeg om een
iets andere reden een schrob
bering van Lubbers. In een
krante-interview had Andries
sen gezegd ervan overtuigd te
zijn dat het minimumloon fors
omlaag gaat. Fout, zei Lubbers
in de Kamer, want het kabinet
discussieert over deze zaak en
dan past alle betrokkenen te
rughoudendheid. „Het inter
view zoals de collega van eco
nomische zaken dat gegeven
heeft, had op die wijze niet ge
geven mogen worden".
Vakbeweging getergd door
„proefballonnen" kabinet
UTRECHT De vakbeweging heeft gisteren getergd gerea
geerd op het voorstel van minister De Vries om de koppeling
volgend jaar met 1 procent te verlagen. De ergernis over aller
hande „proefballonnen" van bewindslieden neemt bij FNV en
CNV zodanig toe dat de vakcentrales zich afvragen of het nog
wel zin heeft mee te werken aan SER-adviezen en aan overleg
met het kabinet.
FNV-voorzitter J. Stekelenburg toonde zich „mateloos geïrri
teerd dat er voor de zoveelste keer proefballonnen worden opge
laten voor de categorie mensen die het minst kan hebben". Of
het nu gaat om het terugdringen van ziekteverzuim en arbeids
ongeschiktheid, de koppeling of het minimumloon, van een sa
menhangende aanpak door het kabinet is geen sprake. De FNV
zal zich beraden op de vraag wat in deze situatie nog de zin is
van het advies van de Sociaal-Economische Raad (SER).
Ook voor het CNV is het moment nabij om medewerking aan
adviezen en overleg kritisch te bezien. „Als het voorstel van De
Vries kabinetsbeleid wordt, valt een pijler onder het regeerak
koord en is voor ons de vertrouwensbasis weg", aldus bestuur
der A. Westerlaken.
Protest
Amsterdamse taxichauffeurs demonstreren bij de Stopera tegen het plan van B en W om het
taxibestand in de hoofdstad samen te voegen met dat van de regio. In vier dagen tijd zijn
zevenhonderd bezwaarschriften tegen het voorstel ingediend. Daaruit blijkt dat 97 procent
van de taxichauffeurs het plan van het stadsbestuur verwerpt. foto: anp
PER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
„lASPEMli JE MNPAA6
VPIENP WIET ZIJN,
f JE PAT VIJFTIG CENT
V
PAN /MOETEN ZE JEMUP
m EEN PIA/MUUE/MES 1/AN
PE MUUP SCH£APETJ
ACH,WAT IS ER TEGEN 'N BEETJE
AFPFPSIN6 BIJ veiEUPEM
ONPEP EÜTAAP _J
1
WE8*
DEN HAAG De HBO-raad, waarin de hogescholen in ons
land zijn vertegenwoordigd, wil experimenteren met een nieu
we vorm van leren: 'co-operative education'. Daarbij gaat een
student na het eerste jaar gedurende vier jaren afwisselend een
half jaar (betaald) werken in een bedrijf en een half jaar stude
ren. Vooral technische en economische hogescholen zijn geïnte
resseerd in deze nieuwe vorm van leren en werken. Deze stu-
dievorm wordt al toegepast in de Verenigde Staten en Canada.
Volgens de HBO-raad zijn de voordelen dat studenten door hun
werkervaring een betere positie krijgen op de arbeidsmarkt. Bo
vendien blijkt in Canada en de VS het uitvalpercentage tijdens
de co-operative education veel lager te liggen dan bij de gebrui
kelijke leerroute. Voor studenten en overheid lijkt de combina
tie werken en studeren ook financieel aantrekkelijk. De studie
schuld kan laag blijven omdat studenten geld verdienen.
Ferdi E. spant geding aan tegen Panorama
HAARLEM De moordenaar van Ahold-topman G.J. Heijn, Fer
di E., heeft opnieuw juridische stappen ondernomen tegen het
weekblad Panorama. Hij eist in kort geding dat Panorama nooit
meer foto's van hem afdrukt. De Haarlemse rechtbank bepaalde
vorige maand in een bodemprocedure dat Panorama onrechtmatig
heeft gehandeld door een foto van E. te plaatsen. Panorama druk
te kortgeleden een foto van E. af bij een artikel over de bodempro
cedure. Volgens de advocaat van E. is het weekblad daarmee te
ver gegaan. Een verbod op publikatie is echter niet vastgelegd in
het recente vonnis. Het geding tegen Panorama dient 17 mei.
ROTTERDAM Het Dijkzigt
ziekenhuis heeft een alterna
tieve methode ontwikkeld die
bloedtransfusie mogelijk over
bodig maakt. Het bloed van de
patiënt wordt daarbij voor de
operatie verdund met Isodex,
een plasmavervangend mid
del. Het verlies van twee liter
verdund bloed komt uiteinde
lijk neer op één liter „echt"
bloed. Het overtollige vocht
scheidt de patiënt na de opera
tie
uit.
Het Rotterdamse ziekenhuis
begon drie jaar geleden met
het ontwikkelen van deze me
thode. Dr. A. Trouwborst,
hoofd van de sub-afdeling
anaesthesiologie, vertelt dat de
methode eerst werd uitgepro
beerd op Jehova's getuigen.
Op grond van hun geloofso
vertuiging ondergaan deze
mensen namelijk geen bloed
transfusies. Daardoor lopen zij
grote risico's bij operatie. De
Jehova's getuigen meldden
zich vrijwillig voor het experi
ment.
„De vraag was altijd kan het
lichaam dat aan, die hogere
druk in het vaatstelsel. We
hebben dat uiteraard gemeten.
En nu blijkt dat het extra
bloed de patiënt niets doet.
Een aantal uren kan een be
hoorlijke toename van het
bloed gemakkelijk worden
volgehouden", weet Trouw
borst. De patiënt krijgt maxi
maal drie liter van het plasma-
vervangend middel toege
diend.
De afgelopen twee jaar is het
aantal bloedtransfusies met
tweederde gedaald in het zie
kenhuis. „Het bloed van bijna
al onze patiënten wordt nu een
beetje verdund voor de opera
tie. Alleen voor echte spoedo
peraties zijn nog bloedtransfu
sies nodig'
Trouwborst wijst op andere al
ternatieve methoden, waar
door in de toekomst bijna hon
derd procent van de operaties
zonder bloedtransfusies kan
worden uitgevoerd. „Een daar
van is dat de patiënt vier we
ken voor de operatie bij de
bloedbank vier kolven eigen
bloed afstaat. Dat bloed kan
worden gebruikt tijdens de
operatie. Een derde methode is
het gebruik van een speciale
machine die het bloed dat de
patiënt verliest tijdens de ope
ratie opvangt. Het bloed dan
filtert, wast en centrifugeert.
De patiënt krijgt het schone
bloed weer terug. Zo kan 75
procent van het verloren bloed
worden opgevangen. Je- kunt
dus liters bloed verliezen zon
der de tussenkomst van een
donor", weet Trouwborst.
