Kindersterfte
Kurden op
triest niveau
iriniers in Kurdistan onder indruk van douches
Witte Huis ontkent
akkoord top in juni
Kohl werpt gewicht in
de schaal voor Berlijn
mm,
INLAND
CeicbeSomout
WOENSDAG 24 APRIL 1991 PAGINA S
es^n ringen rond
«i «ve toren Pisa
ntall
Deskundigen die voor de Italiaanse
krerken, hebben gisteren besloten tien
engdêen rond de toren van Pisa te plaat-
ïr slP voorkomen dat het monument te
rmen overhellen. toren 8'ng *n de Pe_
i december tot maart 1,1 millimeter
'eiu^hangen. Dit alarmeerde de deskun-
lag pgezien het bijna de gemiddelde af-
i waarmee de toren jaarlijks verzakte.
sloten de toren in januari vorig
voor een on8e^u^ dat toeristen
overkomen. De ringen zullen
moflelijk dienst doen. Er wordt overwo-
aarcdaag te isoleren
duo de grond verschuift. De toren da-
^de eeuw en begon bijna direct na
biing, in 1370, over te hellen.
Sovjet-onteigeningen blijven van kracht
KARLSRUHE De door de Sovjet-bezettingsmacht
tussen 1945 en 1949 doorgevoerde landhervormingen
in oostelijk Duitsland kunnen niet geannuleerd wor
den.
Wel moet de Bondsrepubliek aan de vele duizenden gedupeer
den. onder wie de familie van prins Claus die vlak na de oorlog
600 hectare land kwijtraakte, een nog te bepalen schadevergoe
ding uitbetalen. Met deze opzienbarende uitspraak gisteren van
het Duitse grondwettelijk hof in Karlsruhe is voorlopig een ein
de gekomen aan de onzekerheid over de eigendomsverhoudin
gen voor zowat een derde van de totale oppervlakte van de
voormalige DDR. Op eigendommen die later onteigend werden
kunnen de voormalige eigenaars wel hun aanspraken geldend
maken. De Duitse minister van justitie was tevreden met de uit
spraak van het Constitutionele Hof. Voor de verwerving van
onroerende goederen weet men nu tenminste in deze gevallen
tot welke eigenaar men zich moet wenden, en ook omgekeerd;
de eigenaar (bijvoorbeeld de Treuhand) heeft nu ook de zeker
heid dat het object verkocht kan worden.
Pentagon laat Lockheed
nieuw vliegtuig bouwen
WASHINGTON Het Ameri-
kaanse ministerie van defensie
heeft gisteren besloten Lockheed
een nieuwe type gevechtsvlieg
tuigen te laten bouwen. Schattin
gen over de waarde van het con
tract lopen uiteen van 120 tot 190
miljard gulden. Het gaat om 650
toestellen die in het jaar 2002 de
F-15 en F-16 zullen vervangen.
Grote verliezer is Northrop dat
net als Lockheed twee miljard
gulden in de ontwikkeling van
een prototype heeft gestoken.
Lockheed moet nu de arbeids
markt op. Naar verluidt biedt de
order werk aan 12.000 nieuwe ar
beidskrachten
Stafchef Bush kan geur
van fraude niet wegnemen
WASHINGTON De opdracht van de Ame
rikaanse president, George Bush, om open
heid van zaken te geven heeft geen rust ge
bracht. De cijfers die zijn rechterhand John
Sununu gisteren heeft gegeven, nemen de
geur van fraude niet weg. Sununu zou vlieg
tuigen van de luchtmacht voor eigen gerief
hebben gebruikt, zo luidt het verwijt. Sunu
nu, stafchef van het Witte Huis, maakte be
kend dat hij sinds januari 1989 77 vluchten
met militaire vliegtuigen heeft afgelegd.
Hiervan droegen er 49 het karakter van een
werkbezoek, en waren er 24 vluchten om er
gens in den lande de Republikeinse zaak te
verdedigen. Hiervoor werd door particulieren
53.400 dollar neergeteld. Ten slotte waren er
vier privé-vluchten, waarvoor Sununu
slechts een schijntje heeft betaald.
Getreden
1-tax'
Iwiint
993
De Britse conser-
jartij heeft zich giste-
sijn voornaamste mo-
j de omstreden 'poll
laan door de aankon-
an een nieuwe ge-
llasting. De Britse mi-
n milieu en gemeen-
ken, Micheal Heselti-
nieuwe belasting
Lagerhuis pre-
liet weten dat de
ingang van 1993
afgeschaft. De
die geldt voor iedere
3r0Hjde vorig jaar bij de
3jstefe voor hevige rellen,
jien^ie tegen de nieuwe
veig< vormde de belang-
tet rijen voor de conser-
'an %den van het Lager-
:akei premier Thatcher te
naaln door John Major,
'an
«eigjag premier
netilowakije
a° fLAVA Vladimir
controversiële maar
a^^ulaire premier van
'ense, is gisteren ontsla-
door vice-
Jan Carnogursky. Het
n van de Slowaakse
e Raad kondigde op
1 |»nkomst in Bratislava
"^"*Merciar en zeven an-
nisters van zijn rege-
lrect uit hun functies
1 ligezet. Merciar werd
'--■(enstanders zwaar be-
d vanwege zijn strijd-
Daarnaast werd hij
irdacht het seperatis-
owakije aan te willen
CUKURCA De kinder
sterfte onder de Kurdi-
sche vluchtelingen aan de
Turkse grens neemt de
zelfde vormen aan als tij
dens de hongersnood van
1984-86 in Etiopië, zo
heeft de internationale
hulporganisatie Artsen
zonder Grenzen (AzG)
gisteren bekendgemaakt.
Volgens AzG is het gebrek aan
zuiver drinkwater de voor
naamste oorzaak van de kin
dersterfte. De Turkse autori
teiten hebben onder meer in
het kamp Cukurca elf nieuwe
waterputten geslagen maar dat
heeft niet tot een verbetering
van de situatie geleid. AzG-
medewerkers in Cukurca be
handelen dagelijks ongeveer
1200 mensen. Zeventig procent
van de zieken lijdt aan diar
ree, tien procent aan ontste
kingen aan de luchtwegen.
Het Witte Huis verklaarde gis
teren al dat aan de Turkse
grens dagelijks ongeveer 510
doden vallen onder de Kurdi-
sche vluchtelingen. Woord
voerder Marlin Fitzwater
deelde voorts mee dat de
werkzaamheden voor het op
zetten van kampen goed ver
loopt en dat dagelijks ongeveer
2500 vluchtelingen in de nieu
we kampen worden onderge
bracht.
Frankrijk en Groot-Brittannië
kondigden aan de humanitaire
hulpverlening aan de Kurden
meer naar het noordoosten
van Irak uit te breiden. Wes
terse waarnemers aan de
Iraaks-Iraanse grens zeiden
gisteren dat honderden Kurdi-
sche vluchtelingen vanuit Iran
terugkeren naar Noord-Irak.
De vluchtelingen zoeken hun
heil in de geallieerde opvang
kampen of in de gebieden die
in handen zijn van het Kurdi-
sche verzet. In Iran verblijven
naar schatting ruim 900.000
Kurdische vluchtelingen.
De EG is ook bereid hulp te
geven bij het opzetten van
vluchtelingenkampen in Irak,
zo heeft een woordvoerder
van de EG-commissie gisteren
in Brussel meegedeeld. Tot nu
toe heeft de EG-commissie
hulp gegeven voor de Iraakse
vluchtelingen die uitgeweken
zijn naar Iran en Turkije. Sol
daten van de VN-vredesmacht
UNIKOM hebben vandaag
hun posities in Zuid-Irak inge
nomen. Het Amerikaanse le
ger moest zich daar op het
middaguur hebben terugge
trokken. De 1440 man sterke
VN-macht gaat toezicht hou
den op een bufferzone die tot
10 kilometer in Irak en 5 kilo
meter in Kuwayt reikt. Het
gebied is 190 kilometer lang.
Ook in een vluchtelingenkamp gaat de schaar erin, wanneer de haren te lang worden.
lonze verslaggever
Willems)
Het
elfde com-
tthcran Nederland-
;n hfniers is gistermid-
erzoTt na aankomst in
5 pnrks-Iraakse grens-
111 begonnen met de
jten-jing van de locatie
^0ind deze week het
lente opvangkamp
e Kurdische vluch-
n wordt ingericht.
wilde helikoptervlucht
^ildvreemd kregen de
de mariniers weinig
ilgens de commandant
ielfde compagnie, ma-
ihan Strengholt (40),
jn kostbare tijd worden
„De vluchtelingen
de buurt moeten zo
jelijk te weten komen
hier veilig is".
(n, s de aanwezigheid van
ianhnse troepen, die nau-
f zipver het hoofd kunnen
mal gezien, worden in de
Ak^g van de Iraakse
gre|>g steeds Iraakse solda-
'leiignaleerd. Tot inciden-
Ah dat nog niet geleid,
ril een Amerikaanse pa-
gistermiddag een
nog eens dui-
maken dat ze uit
vdied moesten verdwij-
iakse soldaten vormen
rioment niet het groot-
(jjjileem voor de Neder-
vo^iariniers. Omdat over-
de grens nog altijd on-
perde Iraakse mijnen
j tj| blijven ongelukken
Aankomst van de Nederlandse mariniers in Silopi in Turkije.
met deze explosieven mogelijk.
Een Amerikaanse soldaat ver
loor gisteren een voet toen hij
op een mijn trapte. „Waar we
straks vooral rekening mee
moeten houden", zei comman
dant Strengholt, „is de ver
spreiding van ziekten. Je kunt
hier vrij snel van alles oplo
pen. Ik denk dat dat risico
groter is dan de kans op een
gewapend treffen met Iraakse
soldaten".
Avontuur
De mariniers die nu bij Silopi
hun tenten hebben opgeslagen
zijn, voorzover dat nog in die
korte tijd voor vertrek kon, op
FOTO: EPA
alles voorbereid. Ze hebben
noodrantsoenen voor enkele
dagen bij zich en zijn voorzien
van hun complete uitrusting.
Die laatste is weliswaar meer
afgestemd op ijskoude omstan
digheden in Silopi lopen de
temperaturen overdag op tot
25 a 30 graden maar vol
doet voorlopig.
Waar de eerste honderd Ne
derlandse mariniers in ver
zeild zijn geraakt, is voor de
meesten (voornamelijk dienst
plichtigen) een groot raadsel.
„We moeten een gebied bewa
ken voor die Kurden, maar
meer weten we eigenlijk niet",
zei Sven Jansen (25) uit het
Brabantse Mill. Michel Jansen
(22) uit Berg en Dal bij Nijme
gen: „We concentreren ons al
tijd op onze militaire taken.
Meestal hoort daar verder
geen verhaal meer bij. Ik weet
wel dat die situatie hier heel
erg is, maar hoe het precies
met de politiek zit, weet ik
niet".
Gisteravond maakte de mede
deling in het kamp dat de dou
ches werkten meer indruk dan
de verhalen over de Kurdi
sche vluchtelingen. Het nieu
we Nederlandse kamp dat de
genie eind deze week gaat
bouwen, komt vermoedelijk in
de buurt van de Iraakse stad
Zakho en moet tien- tot vijf
tienduizend vluchtelingen op
vangen. Commandant Streng
holt: „Omdat we met die klei
ne kampen werken, zal het
zeer lang duren voordat we
alle Kurden hier hebben ver
zameld. Ik sluit niet uit dat we
hier nog zes maanden zullen
zitten".
Starend naar de bergen waar
de Kurdische vluchtelingen
zich ophouden, spraken de
mariniers nog na over het
avontuur van de eerste 24 uur.
Oefeningen in Noorwegen en
Schotland zijn voor deze jon
gens een peuleschil. Aan de
onbekende wereld van Turkije
moeten ze nog even wennen.
Ze hielden afgelopen nacht al
lemaal hun walkman op.
Nucleair afval
zonder papieren
Kanaal over
BRUSSEL Al tien jaar lang
varen volgens het Belgische
kamerlid Jan Loones veerbo
ten met nucleair materiaal aan
boord het Kanaal over zonder
dat dat uit de begeleidende pa
pieren blijkt. „Ongewild, maar
meestal gewild, komen er in
die documenten heel wat on
nauwkeurigheden voor", aldus
de parlementariër. Als voor
beeld noemt hij de versche
ping vorig jaar van 1,3 ton ra
dio-actief kobalt-60 van Dover
naar Zeebrugge, zonder mel
ding van de lading en dus zon
der transportvergunning. Vol
gens Loones, die zich baseert
op informatie van de Belgische
zeevaartpolitie, neemt de laat
ste tijd het vervoer van nucle
aire afvalstoffen over het Ka
naal, vooral vanuit Duitsland,
sterk toe.
WASHINGTON/MOS
KOU De Verenigde
Staten en de Sovjetunie
hebben nog geen overeen
stemming bereikt over
een datum voor het hou
den van een Sovjet-Ame
rikaanse top. Het Witte
Huis ontkende gisteren
berichten vanuit Moskou
dat beide partijen voor be
gin juni een topontmoe
ting tussen de presidenten
George Bush en Michail
Gorbatsjov hadden vastge
steld.
Witte Huis-woordvoerder
Marlin Fitzwater liet in een
reactie weten dat de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, James Baker,
het punt van de top „hoogst
waarschijnlijk" aan de orde zal
stellen tijdens zijn besprekin
gen, de komende dagen, met
zijn Sovjetcollega Aleksandr
Bessmertnych in Moskou. Ba
ker onderbrak gisteren zijn
reis door het Midden-Oosten
voor een ontmoeting met Bess
mertnych. De twee ministers
praten waarschijnlijk over het
Amerikaanse voorstel om een
regionale vredesconferentie in
het Midden-Oosten te houden
onder auspiciën van de Vere
nigde Staten en de Sovjetunie.
Het voor vandaag geplande
bezoek van Baker aan Israël
werd verschoven naar het ein
de van deze week. Baker,
sprak gisteren in Damascus
langdurig met de Syrische pre
sident Hafez Assad.
(Van onze correspondent
Wolfgang Wagner)
BONN Na maanden
lang stilzwijgen heeft de
Duitse bondskanselier
Helmut Kohl zich gisteren
bij een bijeenkomst van
de CDU/CSU fractie in
het Rijksdaggebouw van
Berlijn uitgesproken voor
Berlijn als toekomstige ze
tel van de Duitse regering
en het parlement.
De verhuizing van Bonn naar
Berlijn kan binnen uiterlijk 10
a 15 jaar voltrokken worden,
aldus de bondskanselier, die
beklemtoonde in zijn hoeda
nigheid als bondsdagafgevaar
digde te spreken.
Berlijn is nu al hoofdstad van
Duitsland, maar met Berlijn
als zetel van parlement en re
gering ziet Kohl de kansen
voor een harmonisch naar el
kaar toegroeien van Oost- en
Westduitsers beter zitten. Met
het oog op de ontwikkelingen
in Oost-Europa ziet Kohl voor
Berlijn een bijzondere rol weg
gelegd. Wel vindt de kanselier
dat de stad Bonn compensaties
moet krijgen en dat het mis
schien het overwegen waard is
om een aantal ministeries en
andere bondsinstellingen in
Bonn te houden.
De kanselier kreeg onmiddel
lijk tegenwind van zijn minis
ter van financiën Theo Wai-
gel, die voor een eventuele
verhuizing helemaal geen fi
nanciële middelen ter beschik
king heeft.
Kohl had noch de plaats, noch
het tijdstip voor zijn verras
sende verklaring beter kun
nen uitkiezen. In Berlijn, met
op de achtergrond het decor
van het Rijksdaggebouw, en
kele dagen na de verkiezingen
in Rheinland-Pfalz een
deelstaat die op een steenworp
van Bonn ligt en liefst ver
schoond moest blijven van nog
meer 'onheilstijdingen' en
bovendien uitgerekend een
dag voor de bijzondere bijeen
komst van de christendemo
cratische afgevaardigden in
Bonn waar dezelfde hamvraag
'Bonn of Berlijn' ter discussie
staat. Een discussieronde
waaraan de bondsdagafgevaar
digde Kohl helaas niet kan
deelnemen, omdat hij als kan
selier ook nog andere ver
plichtingen, in Frankrijk,
heeft.
Symbool
Met zijn uitlating voegt Kohl
zich in het rijtje van de politie
ke zwaargewichten die voor
Berlijn pleiten. Bondspresident
Richard von Weizsacker en
SPD-oppositieleider Hans-Jo-
chen Vogel, beiden zelf ooit
burgemeester van West-Ber-
lijn, toonden zich zeer in hun
nopjes met de 'persoonlijke'
bekentenis van Kohl.
De Berlijnse burgemeester
Diepgen reageerde met grote
voldoening. „Berlijn symboli
seerde de Duitse deling en de
overwinning van die deling in
Europa, Berlijn als regerings
zetel symboliseert de nieuwe
Bondsrepubliek Duitsland, die
haar verantwoordelijkheid
voor de burgers in de oostelij
ke deelstaten opneemt", aldus
Diepgen.
De burgers in Oost-Duitsland
spelen hierin een belangrijke
rol, want na de verkiezingsne
derlaag in Rheinland-Pfalz, is
in de oude Bondsrepubliek de
CDU enkel nog in Baden-
Wurttemberg aan de macht.
Voor de CDU vormen de nieu
we deelstaten als het ware een
laatste strohalm, en indien
Kohl voor Bonn zou kiezen
jaagt hij ook nog de kiezers in
de nieuwe deelstaten tegen
zich in het harnas. Bovendien
is voor hem elk nieuw thema
dat wat afleidt van de interne
moeilijkheden in de CDU erg
welkom.
Gisteren kwamen de bestuurs
leden van de Duitse partijen
en de wetgevende organen bij
een op uitnodiging van bonds
dagvoorzitster Rita Sussmuth.
Na afloop verklaarde zij dat de
bondsdag op 20 juni de knoop
zal doorhakken. Vlak daarop
moet dan de bondsraad de be
slissing (Bonn of Berlijn) be
vestigen en nadien wordt een
wet opgemaakt die de com:
pensatie-maatregelen voor de
'verliezer' regelt.
Aanslag op NAVO-pijpleiding
DELMENHORST Een olieleiding van de NAVO tussen Bre
men en Oldenburg in Nedersaksen is vannacht het doelwit van
een aanslag geweest. Volgens het Duitse ministerie van defensie
ontstond bij de aanslag een „klein vuur, dat vanzelf weer uit is
gegaan" zonder veel schade aan te richten.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET MEXICAANSE AFGODSBEELD
ja Diaz nodigt „Vliegend Hert" uit om mee te gaan naar *vel in orde zal makem Wanneer zi| in de stad naar de plaats
T^?oep^rf om* zMn1 krUgers'mede^delen'da^de *bleekge- Kw^e™ Cl^nl^e^HeT^^r
I niet langer de vijanden der roodhuiden zijn. begeeft zich schatten begraven "99®®';Waar eenseen balustrade was ge-
n 4b en Diaz op weg. ,,'t Lijkt ml) nog de vraag of de Mexi- bouwd, ligt nu een enormestenen®l®ngenkofhJa. dat kloptl
w!) autoriteiten dit alles wel goed zullen vinden", zegt Rob mompelt Diaz. Nu kunnen de opgravingen beginnen.
r "Diaz, wanneer ze op weg zijn. Maar Diaz zegt dat hij dat
Mijnenjagers
succesvol
DEN HAAG De Nederland
se mijnenjagers Haarlem, Zie-
rikzee en Harlingen hebben de
afgelopen drie dagen in De
Perzische Golf voor de kust
van Kuwayt 35 Iraakse mijnen
onschadelijk gemaakt. In to
taal hebben de ongeveer 25
schepen van de geallieerden
ongeveer zevenhonderd mij
nen geveegd. Het gaat vooral
om verankerde mijnen. Vol
gens opgave van Irak lagen er
voor de kust van Kuwayt on
geveer 1200 mijnen van dit
type, zodat er nog circa vijf
honderd onschadelijk moeten
worden gemaakt. Daarnaast
bevonden zich er ongeveer
driehonderd drijvende mijnen
in het gebied. Die zijn inmid
dels gezonken, uit het water
gehaald of vernietigd.
Reddingspoging
Reddingswerkers zijn na de aardbeving in Costa Rlca op zoek naar overlevenden in de puinhopen
van het International Hotel in de stad Puerto Limon. Het dodental in Costa Rica en Panama is
opgelopen tot tachtig.
FOTO: AP
