junct-directeur
|houwburg: ontslag
Ste zware straf
SHTER BUIGT ZICH VOOR
iüalEDE KEER OVER ONTSLAGZAAK
Dam bij
Koornbrug
Amnesty International wordt
weer actief in Zoeterwoude
ïddeleeuwse sprookspreker was kind aan huis op het Binnenhof
ppN OMGEVING
SaidóaQowumt
WOENSDAG 24 APRIL 1991 PAGINA 11
aat 35—
it geil
N RIJ
to J/DEN HAAG
(i2);5lagen adjunct-di-
5I#5?H. Kagie van de
smeer Schouwburg wil
jemeente zijn ont-
jgdraait. Voor het
•perkte plichtsver-
^waarvan volgens
do.'brake is, is ontslag
de voet een veel
straf. De adjunt-
ll,NJ wil daarom dat
>e kirfente hem weer in
45. leemt en doorbe-
rA: ^nminste tot de
g witlurige bodem-
is afgerond-
Kindt
21-30t Tr
aag advocaat M. Visser
card teren voor de ambte-
in Den Haag dat
Leiden zich bij
onterecht beroept
loedeisend karakter
laatregel. Kagie zou,
oo rend °P vonnissen in
/gij." Rechtzaak en de bo-
oo.'rfdure, niet zo zwaar
ttrorden gestraft voor
die hij heeft toegege-
^ie zijn zeer beperkt,
"(a*3 zaken zijn beschul-
DLE 4' waarbij de waarde
I8.4tewijslast nog niet is
ETROid door de rechter,
iaat staat daarom in
[ouding tot wat Kagie
heeft gedaan", aldus
Elmgl
di. dffiunct verweerde zich
)DEoPag teêen ^et tweede
lady? staande voet dat de
AAGS hem oplegde. Aan-
t my oor dat tweede ont-
d® len volgens de ge-
Jjieuwe feiten die aan
5. gouden zijn getreden.
procedure kreeg
ette »nte echter ook nogal
ek van de ambtena-
te vorduren. Ka-
focaat Visser voerde
in dat het om dezelf-
faat als bij het eerste
'e rechter was het
^ibr niet mee eens.
^Riotten
^^r wilde van Kagie
olheï11 waarom ij bij het
die O*
volksdansfestival van tien jaar
geleden voorschotten aan op
tredende groepen had betaald
voor een bedrag van ruim
10.000 gulden, waarvoor op de
giro- en bankrekening van de
organisatie geen geld meer
was. Kagie was bij dat festival
degene die alles regelde. Vol
gens de adjunct betaalde hij
dat uit eigen zak. „Ik ver
wachtte dat het festival door
bezoekersaantallen en spon
sors voldoende inkomsten zou
opleveren om dat weer recht
te trekken. Dat viel eerst te
gen, maar veel later kwamen
die bedragen alsnog binnen. Ik
heb ze toen weer naar mijn
privérekening overgeboekt".
Volgens advocaat J. Maes van
de gemeente Leiden een ui
terst ongeloofwaardig verhaal.
,,Wie betaalt er nou uit eigen
zak 10.000 gulden aan voor
schotten om de declaratie die
je dan als gemeente verwacht,
in geen jaren uit te schrijven".
Ook de rechtbank had haar
twijfels. Kagie: „Achteraf zeg
ik dat ik het nooit had moeten
doen. Maar dat was toen mijn
instelling. Het volksdansfesti
val moest worden gered en dit
was de enige manier om snel
aan voldoende geld te komen.
Er waren al groepen in Leiden
gearriveerd op het moment
dat de rekeningen bij de bank
en giro leeg waren".
Mist
De beschuldiging dat hij in
kasstaten en kasboeken zou
hebben geknoeid en „de mist
zo dicht mogelijk" zou hebben
opgetrokken ontkende Kagie
eveneens. De kasstaten zou de
boekhouder vooral hebben
verzorgd en de niet altijd klop
pende kasboeken waren alleen
voor eigen aantekeningen, dus
zonder status.
Ook het met andermans initi
aalcode en zonder hun mede
weten in de computer veran
deren van opbrengsten en uit
gaven, ontkende Kagie. „Dat
gebeurde mèt medeweten en
vaak zelfs in hun bijzijn omdat
regelmatig opgaven moesten
worden gecorrigeerd. Ik deed
dat niet een keer, maar dui
zenden malen. En geheel vol
gens afspraak onder mijn ei
gen computercode. Zo kon ie
dereen zien dat ik degene was
die de correcties had uitge
voerd".
Het uitblijven van een onder
zoek naar het handelen van
directeur Boelen van de
schouwburg en de boekhou
der, was Kagie en Visser ook
een doorn in het oog. „Niet
Kagie was de eindverantwoor
delijke voor de schouwburg-fi-
nanciën, maar Boelen", ver
wees Visser naar de formele
functie-omschrijving van de
directeur. Een onderzoek naar
Boelen en de boekhouder bleef
echter uit omdat zij inmiddels
bij de schouwburg waren ver
trokken.
Ergeren
Kagie ergerde zich gisteren
groen en geel aan advocaat
Maes van de gemeente. „Die
man begrijpt er niks van en
verwijt mij dat ik steeds met
andere verklaringen kom.
Maar hij komt zelf met be
schuldigingen op de zitting
waarop ik me niet heb kunnen
voorbereiden. Ik moet over za
ken van tien jaar terug zo een
pasklaar antwoord kunnen ge
ven".
Visser wees ook op de situatie
bij de gemeente Leiden, die de
eigen financiën chaotisch zou
beheren. Verscheidene onder
zoeksbureaus hebben daar de
laatste tijd harde kritiek op ge
leverd. „Als de gemeente haar
zaken niet op orde heeft en
een goede controle ontbreekt,
dan kan van mijn cliënt niet
worden verwacht dat hij een
perfecte boekhouding voert.
De zaak moet wel in de juiste
verhouding worden gezien".
Volgens de gemeente pleit de
situatie bij de eigen afdeling
financiën Kagie echter in geen
enkel opzicht vrij. „Financiële
malversaties behoren tot de
ernstigste vorm van misdrijf
die een ambtenaar kan be
gaan. Kagie schond het in hem
gestelde vertrouwen, terwijl
hij als eerst verantwoordelijke
man voor de financiën de re
gels heel goed kende en daar
naar had moeten handelen".
De Nieuwe Rijn is ter hoogte van de Koornbrug al enige tijd het domein van graafmachines en grondwerkers. Bij de brug is een
damwand geslagen. Die is nodig om onder het historische bouwwerk het waterpeil te verlagen zodat een opknapbeurt kan worden
uitgevoerd.
FOTO: WIM VAN NOORT
ZOETERWOUDE Er komt
een nieuwe schrijfgroep van
Amnesty International in Zoe
terwoude. Maandag 29 april
vindt de eerste bijeenkomst
plaats in Ons Huis aan het
Kosterspad. Aanvang acht uur.
Voorlopig zal Zoeterwoude ac
tiviteiten gaan ontplooien on
der de Amnesty-vlag van Lei
derdorp.
Kort geleden nam Paulien van
Yperen het initiatief om de
schrijfgroep nieuw leven in te
blazen. Dat is mede ingegeven
door het feit dat mensen van
uit Zoeterwoude zich elders
wilden aansluiten bij Amnes-
ty-groepen. Op een oproep
kwamen vijf positieve reacties.
Hoewel dat niet overweldi
gend is, is toch besloten te
starten. De zes mensen die de
Amnesty-groep nieuwe impul
sen gaan geven zijn Paulien
van Yperen, Barbara Baren-
drecht, Gerrie van der Meer,
Ada Paardekooper, Joke van
Haastert en Marian Haage
naar.
Bedoeling van de schrijfavond
is bij de regering van een be
paald land te pleiten voor het
vrijlaten van gevangenen en
de regering te wijzen op rech
ten die gevangenen hebben.
Brieven gaan nooit recht
streeks naar een gevangene.
Omdat de schrijf-activiteiten
in veel landen plaatsvinden
heeft het wel degelijk effect.
Regeringen zijn er soms
gevoelig voor. Op drie procent
van de brieven komt een reac
tie. Aan de brieven worden ei
sen gesteld. De werkgroep be
schikt over richtlijnen en
voorbeeldbrieven.
De Zoeterwoudse kerken heb
ben positief gereageerd op een
verzoek om een bijdrage zodat
de Amnesty-groep een startka
pitaal heeft. Met 300 gulden in
totaal is een start verant
woord. Omdat er geen inkom
sten zijn is het de bedoeling
dat de deelnemers aan de
schrijfavond zelf hun brief ko
pen en de porti betalen. De
Jeugdraad heeft een vergader
zaal in Ons Huis gratis ter be
schikking gesteld. Het is de
bedoeling iedere laatste maan
dag van de maand van acht
uur tot half tien de schrijfa
vond te houden.
Kaartverkoop voor Zoeterwoude Jazz
ZOETERWOUDE Voor de tweede keer wordt zaterdag 25 mei
Zoeterwoude Jazz gehouden. Tussen 20.00 en 01.30 uur treden
in De Klaverhal op het Frits Kaatee Kwintet, Bob Rigter Kwintet,
Trio Dolf del Prado met Rob Agerbeek en Ben Schroder, Daisy
Bell, de Bigband Voorschoten en uiteraard de Sweetwood Dixie
Stompers. De kaartverkoop is inmiddels begonnen bij de filialen
van de Rabobank Stompwijk-Zoeterwoude, Sigarenmagazijn
Martin Berg (Dorpsstraat Zoeterwoude) en De Klaverhal. Telefo
nisch reserveren (na 19.00 uur) kan ook: 01715-2427. De
toegang kost 15 gulden.
Katwijk wil ambtenaren van het roken afhelpen
KATWIJK De gemeente Katwijk stimuleert ambtenaren om
te stoppen met roken. Wie zich aanmeldt voor de cursus Stoppen
met roken krijgt van de gemeente de helft van het lesgeld terug.
Dit betekent een bijdrage in de kosten van 50 gulden. De cursus
wordt georganiseerd door de GGD Duin en Bollenstreek, het In
tegraal Kankercentrum West en Kruiswerk Rijn en Duin. Toen
anderhalf jaar geleden het rookverbod in openbare gebouwen
van kracht werd, kregen rokende ambtenaren in Katwijk be
perkingen opgelegd. Sommige ambtenaren zijn daarop gestopt
met roken. Óm de ambtenaren die niet op eigen kracht kunnen
stoppen een handje te helpen, heeft het gemeentebestuur nu be
sloten een deel van het lesgeld te vergoeden.
LEN LIETEN ZICH PAAIEN MET PLATVLOERS VERMAAK'
Dief HiJ kwam re-
oden* langs bij graaf
Cr°t van Beieren aan
hof in Den
Hu'Pteeds met nieuwe
In de ridder
en Ift hij de verzamel-
KEM verscheidene ke-
Jezownaakt. Maar ook
^•1K5.üe benedictijner
toten in de abdij van
en de notabelen
ot piden trad hij op.
uur.ie Leidse burgers
^Jsfegen met de graaf,
enskj zelfs een gedicht
[n EJven om hen te
i8gen: Willem van
k 11tersberch (onge-
promoveerde on-
ag. 'p de dikke studie
in Holland, Lë-
rumverk van Willem van
Uit zijn ver-
ïfyer de rondreizende
ersteu je kunnen opmaken
imakn functie had die ver-
14ir is met een cabare-
^pze tijd. Meder: „Ja,
A, de 20 wel zeggen. Van
indefsberch was een soort
tijdig van Freek de Jon-
J°°[hee Gremdaat, G.B.J.
lijks en een volkspredi-
\vorpneer Willem optrad
18J verzameling edelen
ln9:1 Binnenhof, bijvoor-
Ridderzaal, was hij
;n.9^nige, maar waren er
die misschien zo'n
n kaninuten duurden. Dat
jnt was heel uiteenlo-
lem droeg er zijn ge-
'oor, en er was mu-
ir ook jongleurs, gooc-
allerhande variété.
een man die de
zo hard aL ze
<indlP zijn hoofd mochten
ene maakte dus van zijn
19-^>p zijn broodwinning.
er over dat de
u ich liever lieten paai-
t ha dat soort platvloers
bez, dan dat ze aandacht
>0.fyoor zijn inhoudelijke
ATI
ste^n
JJJhten die Van Hilde-
9n(jCh schreef, staan be
sproken. Wat zijn dat
hes? Meder: „Het zijn
tele 6 i)et°gende ge-
16Jvan gemiddeld zo'n
Kegels. Maar er zijn
Theo Meder promoveerde op het leven en werken van sprookspreker Willem van Hildegaersberch. „Hij was een soort mengeling van
Freek de Jonge, dominee Gremdaat, G. B. J. Hilterman en een volksprediker".
FOTO: WIM VAN NOORT
ook veel kortere en langere
sproken. Ze waren bedoeld om
voor te dragen, maar werden
ook wel in boeken opgetekend
en hadden meestal een morali
serende of didactische bood
schap, je kon er van leren hoe
je je gedragen moest."
„Een thema dat Willem nogal
eens behandelde, was de cor
ruptie van ambtenaren als bal-
juwen en schouten. Er waren
wel wetten, maar die werden
vaak met voeten getreden en
Willem protesteert daartegen.
Hij vond dat iedereen naar het
recht geoordeeld moest wor
den en maakte bezwaar tegen
de hoge belastingen die som
mige gezagsdragers vroegen.
Voor zijn opvattingen voerde
hij allerlei argumenten aan,
bijvoorbeeld dat te hoge belas
tingen armoede veroorzaak
ten, waardoor er een volgend
jaar helemaal niets kon wor
den opgehaald. Hij was wat
dat soort zaken betreft een
beetje het geweten van de ede
len. Dat is best opmerkelijk,
omdat hij die betogen juist
voor dat publiek hield. De adel
hoorde zijn verhalen aan, en
ging daarna waarschijnlijk
weer over tot de orde van de
dag. Net zoals mensen naar de
kerk gaan, naar moraliserende
preken luisteren en zich daar
door de week niets aan gele
gen laten liggen. Sommige
sproken waren ook net preken
of gelijkenissen."
Als Theo Meder wordt ge
vraagd zijn favoriete sproke
na te vertellen, moet hij even
nadenken. „Van Sinte Gheert-
ruden min is wel een mooie.
Dat is een heiligenleven dat
verklaart waarom mensen bij
een afscheid vaak een beker
wijn drinken die is opgedra
gen aan Sint Gertrude. Een
ridder is verliefd op Gertrude
en geeft haar net zolang dure
cadeaus tot zijn fortuin op is.
Wanhopig dwaalt hij over de
hei, waar de duivel hem een
contract aanbiedt: zeven jaar
rijkdom in ruil voor zijn ziel.
Hij ondertekent het met zijn
bloed, en geeft zijn zeven rijke
jaren zijn schatten weer weg
aan Gertrude. Als de zeven ja
ren om zijn, drinkt hij een be
ker wijn op Gertrude voor hij
naar de hei terugkeert om zijn
afspraak met de duivel na te
komen. Die rhoet tot zijn grote
woede constateren dat hij
machteloos is, omdat hij tegen
de bescherming van Sint Ger
trude niet opkan."
„In Vanden monick heeft de
duivel meer succes. Een mon
nik heeft een meisje zwanger
gemaakt, en naarmate de
praatjes toenemen, wordt hij
wanhopiger. De duivel biedt
hem aan zijn penis weg te to
veren, zodat hij kan aantonen
dat hij onschuldig is. Als de
monnik tijdens een preek de
dorpsroddel aan de kaak stelt
en zijn pij omhoog doet, tovert
de duivel zijn geslachtsdeel in
meer dan volle glorie weer te
rug. Waarop de monnik door
het kerkvolk wordt gelyncht."
Turfstekers
De studie van Meder past in
het kader van het grote Leidse
onderzoek Nederlandse Lite
ratuur en Cultuur in de Mid
deleeuwen. Een paar jaar gele
den sleepte hoogleraar Frits
van Oostrom een zogenaamde
pioniersbeurs van ruim een
miljoen gulden in de wacht.
Van Oostrom zelf schreef het
veelgeprezen boek Het woord
van eer, over literatuur aan
het Hollandse hof. Tot dan toe
was de studie naar hofcultuur
vooral gericht geweest op het
Bourgondische hof en was het
meer bescheiden Hollandse
onderbelicht geweest. Toch
werden daar, op bescheidener
schaal, ook kunstenaars met
geld en andere ondersteuning
geholpen. Mecenassen zorgden
daar voor wat nu subsidies he
ten. Zonder hun begunstiging
zou veel middeleeuwse litera
tuur niet tot stand zijn geko
men. En uit die literatuur valt
weer veel te leren over het le
ven aan het hof, over politieke
kwesties, over het dagelijks le
ven en de mening van de
schrijvers die vaak uit een an
dere stand afkomstig waren.
Dat geldt ook voor Willem van
Hildegarsberch, die werd ge
boren in Hillegersberg. Dat
was toen een klein dorpje,
waar de belangrijkste bron
van inkomsten het steken en
verhandelen van turf was.
Misschien was er voor hem
geen plaats meer 'in het fami
liebedrijf, misschien werkte hij
als seizoensarbeider in de turf
en voorzag hij verder met zijn
sproken in zijn onderhoud.
Hoewel hij een burger, een
dorper was, was hij toch be
hoorlijk ontwikkeld.
Het geld dat Van Oostrom
kreeg, gebruikte hij voor het
brede onderzoek, dat Leiden
tot een belangrijk centrum
voor mediëvistiek heeft ge
maakt. Behalve neerlandici
werken ook een romaniste en
een kunsthistorica binnen het
NLCM-project, die vanuit hun
specialisaties kunnen bijdra
gen aan het vormen van een
preciezer en juister beeld van
de middeleeuwse cultuur.
Leidse textielwerkers
Opvallend is dat Willem zijn
belangrijke financier graaf Al-
brecht niet altijd naar de
mond praatte. Het gaat te ver
om hem als een criticus van
het beleid te zien, maar hij had
wel degelijk een mening. Toen
Albrecht trouwde, bedierf
Willem de stemming een beet
je door een verhandeling over
het huwelijk die niet alleen
feestelijk was, maar ook se
rieus wees op de nadelen van
de huwelijkse staat. Deson
danks blijkt uit de rekeningen
dat Albrecht hem meer betaal
de dan andere sprooksprekers.
Na Willems dood kocht Al-
brechts zoon, graaf Willem VI
een boek met een verzameling
sproken. Van Hildegaersberch
was dus een gevierde figuur in
zijjn tijd, en het is Medera ver
dienste dat hij het stof van
diens reputatie heeft afgebla
zen.
Willem nam het, waarschijn
lijk in opdracht van het Leidse
stadsbestuur, op voor Leiden
toen de stad een conflict met
de graaf kreeg. Meder: „In
1993 wilden de textielwerkers
zich verenigen in een gilde.
Het stadsbestuur was tegen,
omdat de Hollandse graaf gil
den verbood. In Vlaanderen
hadden die in korte tijd naar
zijn zin namelijk veel te veel
invloed gekregen. Toch wisten
de textielwerkers het stadsbe
stuur zo onder druk te zetten
dat dat instemde met de plan
nen. De graaf werd natuurlijk
kwaad en zond een grafelijke
raad naar Leiden om de zaak
terug te draaien. Dat had en
volksoploop tot gevolg, met
klokgelui en wapens in de
stad. Toen Albrecht dreigde de
stad te belegeren bonden de
Leidenaars in. Ze kregen een
zware boete van vijfhonderd
schilden en veel burgers wer
den verbannen. Willem pleitte
in zijn gedicht Vanden sloetel
(sleutel) voor de stad, en voor
al voor de bannelingen. Daar
in benadrukte hij dat Leiden
altijd zo trouw was geweest
aan de graaf. Er waren altijd
vijfentwintig Leidse burgers
die in oorlogstijd de tent van
de graaf bewaakten. Vandaar
die sleutels in het wapen, vol
gens Willem dan. Het is een
mooi verhaal, maar het klopt
niet; de sleutels zijn van Pe
trus, de beschermheilige van
de stad. Ook heeft hij het in
dat gedicht over de legendari
sche vesting Bittenburg, bij
Katwijk aan de Rijn. Dat zou
een burcht onder water zijn,
die ook werd bewaakt door
Leidenaars. Er is wel eens ar
cheologisch onderzoek naar de
burcht gedaan, maar hij is nog
nooit gevonden. Waarschijn
lijk was het in die tijd al een
legende, die misschien terug
gaat op een Romeinse ves
ting."
DICK VAN TEYLINGEN
Kwekers zijn
tegen uitbreiding
Rijnsburgse droog-
bloemenhandel
DEN HAAG/RIJNSBURG
Rijnsburgse kwekers en de
proeftuin Rijnsburg zijn tegen
uitbreiding van droogbloe-
menhandel Zandbergen. Zij
willen niet dat grond aan zijn
agrarische bestemming wordt
onttrokken en voorts vrezen
zij dat het Melkpad door nog
meer zwaar verkeer wordt ge
bruikt dan nu al het geval is.
De bezwaren tegen de uitbrei
ding van de droogbloemen-
handel op de hoek Melkpad en
Oegstgeesterweg werden giste
ren behandeld door de Raad
van State omdat de gemeente
Rijnsburg het protest van de
kwekers in 1988 had verwor
pen. De bezwaarmakers wezen
er gisteren andermaal op dat
Zandbergen alleen recht van
overpad heeft voor het Melk
pad. Het pad is eigendom van
bedrijven, waaronder de
proeftuin, die ten westen van
het Melkpad liggen. Een
woordvoerder van de gemeen
te Rijnsburg zei gisteren dat de
bezwaarmakers geen belang
meer hebben bij hun protest.
Het voorbereidingsbesluit
waartegen beroep is aangete
kend is niet meer van kracht.
De firma Zandbergen heeft
nog geen bouwplan ingediend.
Politie graveert fietsen
ALPHEN AAN DEN RIJN
De Alphense politie houdt de
komende weken een grote
fietsgraveeractie. Bij diverse
scholen in Alphen kunnen
leerlingen hun rijwiel van
postcode en huisnummer laten
voorzien. Tevens worden fiets-
registratiekaarten uitgereikt.
De politie van Alphen, die bij
de actie wordt geholpen door
vrijwilligers, wil iets doen aan
het aantal van 2500 fietsen dat
jaarlijks in deze gemeente
wordt gestolen. Morgen staan
de graveurs bij Albanianae in
het Burgemeester Visserpark.
Op woensdag 1 en donderdag
2 mei is de Immanuel Mavo
aan de A. van Burenlaan doel
van de actie. Donderdagmid
dag 2 mei wordt gegraveerd in
Zwammerdam en op maandag
6 en dinsdag 7 mei bij de
Technische School aan de
Prinses Beatrixlaan. Leerlin
gen van deze school graveren
zelf. Op 8 mei is het team weer
in Zwammerdam, op woens
dag 15 en donderdag 16 mei bij
het Ashram College aan het
Marsdiep en op woensdag 22
mei bij de Agrarische School
aan de Kalkovenweg.
