Alfred Birney
ontvangt de
Paagman-prijs
Golden Earring bedolven onder eerbetoon
kunst/rtv
CeidócSomatit
Dl'
DINSDAG 23 APRIL 1991 PAGII"-
Tientallen
J weglopers bij
I Tvanov'
DEN HAAG Bij de
voorstelling 'Ivanov' van
Het Nationale Toneel zijn
0 over de afgelopen drie
8 weken naar schatting 50
mensen weggelopen. Dat
t heeft een woordvoerder
h meegedeeld. Afgelopen
z zaterdag vertrokken er
3 zelfs 17 van de 400 kij-
11 kers.
De weglopers zijn vooral boos
over de moppen over Turken
en Marokkanen in het stuk. In
de oorspronkelijke versie van
Anton Tsjechov komen mop
pen over joden voor. Tsjechov
wilde daarmee het anti-semi-
1 tisme aantonen en veroorde-
1 len. Regisseur Luk Perceval
1 wil in de versie van Het Natio-
Inale Toneel de houding jegens
Türken en Marokkanen laten
zien en aan de kaak stellen.
Het Nationale Toneel doet
mensen die boos hebben gere
ageerd op het gebruiken van
dit middel, een brief toeko
men. Daarin legt Perceval nog
eens uit wat hij bedoelt.
Ook het gezelschap geeft een
verklaring: ..Het Nationale To
neel meent dat een bezoek aan
het theater in onze dagen niet
slechts de vrijblijvende ge
beurtenis kan zijn die het in
„veiliger tijden" was. De tek
sten die de grote schrijvers ons
achtergelaten hebben, inter
preteren wij voor het spannen
de nu. In deze overtuiging past
ook de regie-opvatting van
'Ivanov'. De voorstelling is
deze week te zien in Amster
dam.
Donald Siegel
overleden
NIPOMO In zijn huis in
Californië is na een langdurige
ziekte de filmregisseur Donald
Siegel (78) overleden.
Siegel maakte klassieke actie
films als Dirty Harry en The
Shootist en de science-fiction-
film Invasion of the Bodysnat-
chers.
Hij werkte veel samen met
Clint Eastwood, Hij regisseer
de ook Elvis Presley in Fla
ming Star.
Willy Boskovsky leidde jaren
lang de Wiener Philharmoni-
Oostenrijkse dirigent
Boskovsky overleden
WENEN De Oostenrijkse dirigent Willi
Boskovky, die jarenlang het Wiener Phil
harmoniker leidde tijdens de Nieuwjaars
concerten, is zondag op 82-jarige leeftijd in
een ziekenhuis in Zwitserland overleden.
Boskovsky stierf aan een hersenbloeding, zo
maakte het Wiener Philharmoniker maan
dag in Wenen bekend.
Boskovsky, die op 16 juni 1909 in Wenen
werd geboren, volgde muzieklessen op de
muziekacademie in zijn geboortestad. In
1933 ging hij werken bij de Weense Opera
en bij het Wiener Philharmoniker. In 1954
volgde hij Clemens Krauss op en leidde het
Wiener Philharmoniker tot 1979. Boskovsky
dirigeerde concerten in de Verenigde Sta
ten, Japan en Australië.
Frank Sinatra komt
naar Antwerpen
DEN HAAG In verband met zijn vijfenzeven
tigste verjaardag komt Frank Sinatra naar Europa,
waar hij op 19 september zal optreden in het Sport
paleis van Antwerpen. Dit heeft Hans Breukhoven
die 'The Voice' voor 3,6 miljoen gulden voor het
Belgische concert contracteerde, bevestigd. Het
concert maakt onderdeel uit van zijn jubileumtour
nee, die een jaar in beslag zal nemen. Na voorstel
lingen in onder meer Parijs en Barcelona gaat de
Amerikaanse zanger ook nog naar Japan, Australië
en Zuid-Amerika. De toegangsprijzen voor het
Antwerpse concert, waarbij hij optreedt met Eydie
Gormé en Steven Lawrence, liggen beduidend la
ger dan twee jaar geleden in Nederland. Een staan
plaats kost nu vijftig gulden en wie een Vip-be
handeling wil, betaalt geen tweeduizend gulden,
maar 'slechts' driehonderdvijftig gulden.
Directeur Mauritshuis neemt afscheid
DEN HAAG Het Mauritshuis in Den Haag is zaterdag 27 april
gesloten voor publiek vanwege het afscheid van directeur H.
Hoetink (62). Zijn afscheid wordt onder meer herdacht met de
uitgave van een album over de 20 jaar waarin hij directeur was.
Onder Hoetink had een restauratie plaats waardoor het Maurits
huis er oogverblindend uit kwam te zien. Verder verwezenlijkte
hij succesvolle tentoonstellingen, zoals de recente 'Hollandse
meesters uit Amerika'. Hoetink wist aan de eigen collectie 25
werken toe te voegen. Deze stukken krijgen van 28 april tot en
met 12 mei extra aandacht in het museum. Hoetink wist ook de
achterban te versterken door de oprichting van een Stichting
Vrienden van het Mauritshuis, de Fondation Mauritshuis en de
American friends of the Mauritshuis. Hoetink was ook directeur
van het Mesdag-museum aan de Laan van Meerdervoort. Dit
museum leidde echter een zieltogend bestaan. Het beheer is in
middels overgenomen door het Van Goghmuseum in Amster
dam. De collectie blijft wel in Den Haag. Hoetink wordt zoals
bekend opgevolgd door F. Duparc (42), tot voor kort hoofdcon
servator van het Museum of Fine Arts in Montreal. Hij begon
zijn loopbaan in het Mauritshuis.
DEN HAAG In Boek
handel Paagman in Den
Haag werd gisteren de
cultureel/literaire prijs,
genoemd naar de oprich
ter van deze boekhandel
G. W. J. Paagman uitge
reikt aan. romanschrijver
Alfred Birney. Hij kreeg
de prijs uit handen van
jury-voorzitter, de litera
tor en het Kamerlid Aad
Nuis, voor zijn hele oeu
vre. Tot voor kort bestond
dat uit twee romans, dezer
dagen kwam zijn derde
boek uit.
..Voor een schrijver is zijn der
de boek het belangrijkste," zo
zei Nuis in zijn toespraak. Het
debuut is meestal een prettige
verrassing, het tweede boek is
een moeilijke bevalling en
daar zijn critici en lezers
opeens een stuk minder blij
mee, maar bij het derde boek
komt het er voor de schrijver
echt op aan. Hij was verheugd
dat de jury-beslissing extra
aandacht zou betekenen voor
het nieuwe boek van Birney,
'Vogels rond een vrouw',
waarover u op onze boekenpa
gina van aanstaande vrijdag
meer leest.
De jury die Birney koos voor
deze prijs, deed dat op grond
van een aantal overwegingen,
die door jurylid Jan-Hendrik
Bakker bekend werden ge
maakt op deze bijeenkomst.
Het juryrapport dat hij voorlas
wijst op het feit dat de romans
van Birney duidelijk thema
tisch met elkaar verbonden
zijn. 'Tamara's Lunapark' was
de afdaling in een trappenla-
byrint, dat de wereld voor de
hoofdpersoon is, een zoektocht
naar de geborgenheid van de
baarmoeder. In het tweede
boek van Birney, 'Bewegingen
van heimwee' is het verlangen
naar geborgenheid te vinden
in de omzwervingen van de
hoofdpersoon rond de plek
waar het tehuis heeft gestaan
in Voorschoten waar hij
zijn jeugd deels doorbracht.
Dat zou de plaats van zijn vei
ligheid en geborgenheid kun
nen zijn.
Die zoektocht, zo zegt het jury
rapport, komt in de derde ro-
FOTO:
STEPHEN
EVENHUIS
man van Birney opnieuw als
hoofdmotief aan de orde. Nu
gaat het om een jongeman met
een Indische afkomst, die niet
met zichzelf en zijn identiteit
in het reine komt, als hij weet
waarom zijn vader zo moeilijk
is voor zijn gezin en zijn kin
deren. Dat leidt tot een tocht
naar het land van herkomst,
een bezoek aan zijn Indische
familie en aan het graf van
zijn grootmoeder. Het boek
met de titel 'Vogels rond een
vrouw' is in de woorden van
de jury: „Een transparante uit
beelding van een bestaan zon
der fundering."
De jury bestond uit Aad Nuis,
de literaire critici Jan Verstap
pen (van onze krant) en Jan-
Hendrik Bakker, Gon Zeiler-
Seyffardt en Frank van Maar-
seveen, medewerkster en di
recteur van Boekhandel Paag
man. In het jury-rapport
wordt de rol die de stad, Den
Haag in dit geval, speelt in het
werk van Alfred Birney ge-
klemtoond. „Veel grote ro
mans uit de moderne litera
tuur zijn geboren in grote ste
den. Dublin, Parijs, Peters
burg, Berlijn, Praag..„De
helden uit deze boeken, of ze
nu K., Raskolnikov, Mathieu
of Bloom heten, zijn gedesinte
greerde persoonlijkheden, ver
snipperde geesten, die niet
meer kunnen wortelschieten.
Ze zijn de protagonisten van
het modernisme geworden".
In de romans van Birney her
kent de jury dit thema moeite
loos. Ook hier is steeds de
zoektocht naar de eigen, cultu
rele identiteit. Den Haag is in
de literatuur zo vaak verbon
den met het koloniale verle
den. Nu is in het werk van
Birney een veel moderner le
vensgevoel gestoeld op deze
zoektocht dan wat het juryrap
port noemt „veel en vochtig
tempo doeloe-sentiment."
The Golden Earring in het Nederlands Scheepvaart Museum ...nog maar even niet met pensioen...
FOTO: SAOHA PIETERSE
AMSTERDAM De Gol
den Earring heeft zich in
middels een flink aantal
pagina's in de geschiede
nisboeken gespeeld. Der
tig jaar op zo'n gedreven
manier muziek maken, le
vert nu eenmaal wapen
feiten op die niet onver
meld mogen blijven. Dat
Almere bij het opzetten
van een popmuziekbuurt,
de groep dan ook eert met
The Golden Earringstraat
is niet meer dan logisch.
Niemand zal immers met
zijn mond vol tanden
staan, wanneer een peuter
vraagt: wie zijn eigenlijk
die Golden Earring? Met
de nieuwe compact disc
'Bloody Buccaneers' mee
gerekend zijn er nu
drieentwintig platen om
te laten horen wie het
zijn.
Gisteravond werd de plaat ten
doop gehouden tijdens het
'Bloody Buccaneers Pirate
Bowl' in het schitterende Ne
derlands Scheepvaart Museum
in Amsterdam. Het piraten-
feest op deze oer-Hollandse
plek was één groot eerbetoon
aan het kwartet, dat tijdens
een half uur durende concert
en passant nog even liet horen
hoe muziek eigenlijk behoort
te klinken. Maar er was meer.
Zo ging de nieuwe videoclip
voor de single 'Going to the
run' in première. Dit zwart-
/wit werkstuk bewijst vooral
de internationale allure van
filmer Rogier van der Ploeg.
Hij zet de afscheidsbrief die
Barry Hay schreef aan zijn
overleden motorvriend Ed
prachtig in scène door de
ruimtelijke werking van de
woestijn te contrasteren met
scherp gesneden beelden van
de groep. Rogier heeft vijf we
ken gewerkt aan de clip, die
de ochtend voor de première
klaar was en zegt: „Ik werk
liever aan zo'n clip, dan een
film waaraan ik misschien
drie jaar van mijn leven geef
en die binnen twee weken
weer uit de bioscoop is ver
dwenen".
Cement
Voor The Golden Earring het
kleine podium van het Neder
lands Scheepvaart Museum
beklimt om nogmaals te bewij
zen dat de chemie tussen het
viertal elk solo-project in de
schaduw stelt, moeten ze eerst
hun schoenen en kousen uit
trekken om met hun voeten in
het cement van de Scheve-
ningse 'Star-boulevard' te
worden vereeuwigd. Na vier
endertig hits, waarvan negen
Alarmschijven en tweeentwin
tig elpees, waarvan twaalf 'El
pees van de week' werd het
hoog tijd. De vraag is of Gloria
Estefan, die eerder haar be-
scheide afdruk mocht zetten,
ooit zoveel kwaliteit zal weten
op te hoesten.
Even daarvoor heeft Sony Mu-
sic-directeur Richard Dene
kamp een gedempte loftrom
pet afgestoken. Hij prees het
professionalisme van groep en
manager tijdens de contract
onderhandelingen met Sony,
die begin 1990 uiterst vlot ver
liepen. Denekamp: „Dat is een
voorbeeld voor elke beginnen
de rock roll-groep, met wie
we vaak maanden bezig zijn".
Zweterige
Maar toen kwamen de vertra
gingen of liever gezegd daarna
fing het Sony niet vlot genoeg,
.ichard: „Eerst werd er gere
peteerd op de zweterige Haag
se zolder van drummer Cesar
Zuiderwijk, waarna de opna
men plaatsvonden in de Lagu
ne Studio van George Kooy-
mans in België. Het duurde
ons wat té lang, maar mis
schien komt dat omdat je
hoopt dat het snel komt. De
eerste spanningen werden
weggenomen toen we de de
mo's hoorden. De bedoeling
was geweest de elpee in het
najaar van 1990 uit te brengen,
maar perfectionisten als The
Golden Earring zijn, is het dus
het voorjaar 1991 geworden.
Ons geduld is enorm op de
proef gesteld, maar toen we
het eindresultaat hoorden,
overtrof het onze stoutste ver
wachtingen".
Tenen
Met het cement nog tussen
hun tenen speelt de groep ver
volgens een half uur durend
concert, waarin de nieuwe
ceedee 'Bloody Buccaneers'
centraal staat. Het is zweten öp
het kleine podium, waar onder
een paar lampen, een ouder
wets gedreven Golden Earring
kleur geeft aan zijn omgeving.
Het samenspel van het viertal
is hecht en zwemt in de rock
roll. Het is muziek met een
hart en wortels in de jaren zes
tig. Vooral gitarist George
Kooymans krijgt alle ruimte
om met hoekige spel zijn te
rugkeer naar de basis te mar
keren, want dat is wat de
nieuwe elpee vooral laat ho
ren: eerlijke rock roll. Barry
Hay grijpt de gelegenheid aan
om Rogier van der Ploeg nog
even publiekelijk te bedanken
met „We staan zelf van de clip
te kijken. Bedankt Rogier",
om vervolgens zijn strot samen
te knijpen voor wat geïnspi
reerde vocale uitspattingen.
En het gaat ze allemaal zo ge
makkelijk af. Alleen Kooy
mans lijkt nog altijd wat gefor
ceerd zijn microfoon te beroe
ren als zijn tweede stem is ver
eist. De vonk die op de vier
musici overslaat wanneer ze
samen op het podium staan,
maakt van The Golden Ear
ring een unieke groep, die nog
maar even niet aan zijn pen
sioen moet denken.
HANS PIËT
Zurige uitreiking CJP-prijzen
restijn, Jack Spijkerman en The
Jack Of Hearts. Gisteravond in Het
Paard in Den Haag.
Theaterprijzen uitreiken gaat
in Den Haag om de een of an
dere reden niet echt lekker.
Het sterkste voorbeeld daar
van is.de stuntelige en tegelij
kertijd pretentieuze plechtig
heid rond de Schevenigse ca
baretprijs. Gisteren ging het er
bij de festiviteiten rond de
CJP-prijzen gelukkig lang niet
zo erg aan toe, maar een onbe
kommerd feestje is toch iets
anders.
Hans Dorrestijn, nooit het zon
netje in huis, opende de avond.
Hij kreeg bij zijn tirades tegen
de sport, het voordringen, ver
keerde koosnaampjes, grote
vrouwen, de huwelijkse staat
en nog veel meer naar zijn
smaak te weinig bijval en be
gon te kankeren op het pu
bliek. Dat bestond voor een
groot deel uit genodigden die
„hun grijze pak kwamen laten
zien", zoals iemand het uit
drukte.
De tweede gastcabaretier, ce
remoniemeester Jack Spijker
man, kondigde de wraak van
zijn Scheveningse moeder aan
omdat hij de prijs nog niet
heeft gekregen. Grappig be
doeld, maar niet echt leuk en
daarmee passend bij de wat
zurige en stroeve toon van de
avond.
Elk jaar reikt de Stichting
Cultureel Jongeren Paspoort
drie prijzen uit: de Coulissen-
prijs voor inspanningen achter
de schermen voor culturele
betrokkenheid van jóngeren,
de Jongerenprijs als aanmoedi
ging voor jonge kunstenaars
en de Podiumprijs voor de bes
te voorstelling voor het CJP-
publiek. De eerste was voor
het Jan Cunencentrum in Oss,
1 een museum met een succes
vol educatief beleid. De laatste
kreeg Bavo Galama voor 'De
vrije val' van Victor Thieu.
Van de aanmoedigingsprijs, dit
jaar voor film in al zijn facet
ten, waren alleen, de nomina
ties nog maar bekend. De
voorzitter van de stichting was
er niet, zijn taak werd overge
nomen door de penningmees
ter. Toen hij na de peptalk
voor het CJP, waarmee het
niet goed gaat, over wilde
gaan tot actie, floot Spijker
man hem terug. Hij was aan
de beurt. De eerste spreker
van de Podiumprijsjury, die
bestond uit houders van een
CJP, deed met allerlei wijs
neuzige zinswendingen zijn
best om ver boven de CJP-
leeftijd te lijken. Jack Spijker
man vond de prijs maar een
onbenullig speldje en presen
teerde de winnaar op eigen
initiatief een grote beker.
Bavo Galama beperkte zich tot
de opmerking dat artiesten en
theaters opdraaien voor de
CJP-korting, en niet de op
zich gewaardeerde stichting
zelf. Maar verder was hij echt
blij met de prijs en liet hij zich
gelukkig de rol van stralend
middelpunt aanleunen, zodat
er toch nog wat te vieren was.
Voor de verdere feestelijkhe
den zorgden The Jack of
Hearts, waar zowaar wat echt
lijkende CJP'ers een beetje op
dansten.
DICK VAN TEYLINGEN
Nel Oosthout
FOTO: ANP
Voordrachtskunstenares Oosthout overleden
DEN HAAG De voordrachtskunstenares Nel Oosthout is gis
teren overleden. De in 1902 geboren Oosthout stierf in het Rode
Kruis-ziekenhuis in haar woonplaats Den Haag.
Beroemd waren onder meer haar voordracht van St. Joan van
George Bernard Shaw en Phaedra van Jean Racine. Nel Oost
hout begon in 1932 met solo-voorstellingen. In 1946 trad ze voor
het eerst op buiten onze landsgrenzen, in het Engelse Coventry.
In 1948 begon zij aan haar eerste grote tournee door Zuid- en
Centraal Amerika. Het jaar daarop maakte zij een trektocht
door Indonesië met voorstellingen in het Engels en in het Ne
derlands. Ook maakte zij tournees door India. Maar ook in Ne
derland stond zij veelvuldig op de planken. Zo gaf zij regelmatig
schoolvoorstellingen, georganiseerd het WIKOR. Nel Oosthout
was Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
✓7 1
door René i
ELI
IVAI
'De Dageraïj
Er zijn van die onges$anc
regels, die gelden voof ov'
maken van een béétje*coc
televisieserie ('soap opifU
heten de meeste
tegenwoordig). Een vj
regels is dat er wel 1
verschillende verhaaltQ^
kunnen worden verte]
niet teveel tegelijk; etj i
binnen één aflevering^
wel minstens één verf
een einde worden g£\'s|(
dan kan in die afleveiyM
weer een nieuwe ^^tert
worden begonnen. |s E
De handigste schrijvenofte
dat en praktizeren daL^
het succes van zoiets
'Medisch Centrum W<^|e(
Daarin vertelt Hans (T
in één aflevering een (.FII
verhaal, terwijl hij eeiQ2 1
verhaal afrondt en ee^yn£
verhaal begint, dat bej2
de nieuwsgierigheid L
tegelijkertijd de spanm^Q
zorgt voor milde dwa^^
volgende week weer fp s
De schrijver van 'De !Cjie
Dageraad', de serie di(_+ v
momenteel als drama^e^
vlaggeschip fungeert n 4 p
is Peter Römer. Hij tJ
ooit voor de komedies
Brekers' en 'De kip ei
Zijn nieuwste geestesft V
bewijst dat het schrijvsi 1
een langademige soap jiieu\
ander métier is, een A
andere benadering vriNM<
het aan elkaar lijmen^r0
serie grappen (hoe moe 03
op zichzelf weer is o/rtadn
leuke grappen te bede
In 'De Dageraad'
de vloer aan met de jjons
begin van dit stuk geuie11
ongeschreven regels, jcht i
vertelt niet enkele, mP5 o:
onafzienbaar grote 5 04
hoeveelheid verhalen -
tegelijkertijd, en veeniet n;
van die verhaallijnen«gei
binnen één aflevering.
afronding. Je kunt gè 18
aflevering bekijken, Je04
begrijpen, zonder ooAtond:
voorgaande edities fefpVl
gezien: het duizelt je j op
minuten tijd van de g 00
subplots, de drama 's eig
subdrama's die dan ajM8
over elkaar heen tui/ije'
Als je een of twee -kefpla!
naar 'Medisch Centra 0o
hebt gekeken, kun je
gemakkelijk weer inv oo
zijn dan wel wat me|®'
nieuw zijn, metnieu17
problemen en ,e 1
eigenaardigheden, marich
ook altijd bekende, !ke
langlopende verhaleirle*
worden nieuwe verh^en
ingevoerd. t Bei
Bij 'De Dageraad' luh hei
niet: daar wordt veel 00
tegelijk gedaan en veneel:
bekend veronderstelt]T)i
komt nog 's bij dat droor
verteltrant van Frani
die van de videoclip L
snel snel snel, alsmaa0)a
wisselende beelden, ^_06
scène die langer dan I
seconden duurt, geenRT)
die meer dan drie
beslaat, de camera ri|ic
bezetene door het insi
redactielokaal. Jiën,
Voor een jong publiéfa
het is immers RTL4$jj^t
zal dan wel, 'ik zal eiane
bedaagd voor zijn. Sno Ti
jongelui dat alle maak Gii
Zijn die trouwens s
geïnteresseerd in hefï9aa
zeilen van een famili
dat zijn wortels heeft
verzet tegen de nazi',
een vage vrees dat H
antwoord wel eens
ontkennend zou kuru
En dat alle tijd, zorg
inzet die zichtbaar in
Dageraad' zijn geinv\
weinig rendement zil
hebben.
„De Dageraad moet
verdwijnen!" klonk I
dreigend in de allere
aflevering, tijdens ee
vergadering van wat
raad van bestuur zal
het Maasland-concer
ging daarbij vooral <JL,
voor een modern
uitgeversbedrijf te gfo
winstpercentage, iets
anderhalf.
Maar als mijn vermin a u
over het effect van et r
dramaproduktie women
bewaarheid, zou hetend
kunnen zijn dat dez&ij v.
zinsnede ook de tv-sn k«
zal treffen. Want de te p
van RTL4 zijn nu eirgei
vooral geïnteresseerd
concurrentiepositie
op maandagavond dt
blijkt te geven aan 6
of de A VRO, dan zU
best maatregelen gel
worden. Want RTLi
wil zich denkelijk n
