tulp Kurden verdwijnt in zwart gat
Regeren moeilijker
voor Helmut Kohl
iONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Premier Pavlov vraagt stakingen en
demonstraties te mogen verbieden
Uitheemse namen
mogen weer in Italië
i PENLAND
Steidóe Goutant
DINSDAG 23 APRIL 1991 PAGINA 5
V3iner ziet grotere
uf^oor Duitsland
Ov
bej^M Duitsland moet een gro-
^raspelen in de wereld, zo heeft
n „taris-generaal van de NAVO,
5n Wörner, gisteren gezegd tij-
J bezoek aan Potsdam. Het was
h keer dat een topfunctionaris
NAVO de vroegere DDR be-
^örner zei dat het einde van de
^orlog in Centraal-Europa be-
ie *|at „Duitsland op een andere
1 sHet gaan bijdragen aan de alli-
gban Duitsland is al langer een
ij- 2 gaande over de vraag of
rad grondwet moet wijzigen, zo-
ia h troepen kan inzetten buiten
iun|ed van de Noordatlantische
gejorganisatie.
Aantal moorden in
New York naar record
NEW YORK Het aantal moorden is in New
York naar recordhoogte gestegen. In de stad
zijn vorig jaar 2245 mensen vermoord. New
York is door dit hoge aantal moorden echter
niet de meest gewelddadige stad van de VS ge
worden; dat blijft de hoofdstad Washington.
Wat gewelddaden betreft staat New York op
deze rangorde 'slechts' negende. Drugshandel
en toename van het wapenbezit zijn belangrij
ke factoren voor het toegenomen geweld. Bo
vendien is New York de 'hoofdstad van de be
rovingen' in de VS: het aantal berovingen liep
in 1990 op tot ruim honderdduizend, wat neer
komt op ongeveer 275 per dag. Van de ruim
2000 vermoorde Newyorkers waren er 99 jon
ger dan zestien jaar; 22 van hen werden als
toevallige passant bij een vuurgevecht gedood.
Nederland gaat vervuiling
Golf in kaart brengen
DELFT Het Waterloopkundig Laboratorium (WL) in
Delft heeft van het Milieuprogramma van de Verenigde
Naties (UNEP) opdracht gekregen voor het opzetten van
een data-systeem over de milieuvervuiling in de Golfre
gio, zo heeft een medewerker van het WL gisteren ver
klaard. Ook andere Nederlandse instanties worden bij
het project betrokken. Met het project, dat naar ver
wachting twee tot drie maanden in beslag zal nemen, is
een bedrag gemoeid van ongeveer 300.000 dollar. Behal
ve het Waterloopkundig Laboratorium zullen onder
meer ook het Energie Centrum Nederland (ECN), het
KNMI en universiteiten bij de opdracht zijn betrokken.
Het gaat vooralsnog om een commercieel contract. Het
datasysteem dat het WL en anderen zullen opzetten, be
vat informatie over zaken als de water- en luchtveront
reiniging in de Golfregio, en de te verwachten gevolgen
ervan voor mensen, planten en dieren.
Taiwan wil relatie
met China verbeteren
TAIPEI Het Taiwanese parlement heeft
gisteren grondwetsherzieningen goedgekeurd
die mogelijk het einde inluiden van de al
leenheerschappij van de Nationalistische Par
tij. Met 438 stemmen voor en 7 tegen maakte
de nationale assemblee tevens een eind aan
de noodwetten die in 1948 werden ingesteld
om de „communistische opstand" te onder
drukken Volgens Taiwanese functionarissen
is het eiland na de wijzigingen op weg naar
een constitutionele democratie en verbeterde
relaties tussen de nationalistische regering in
Taipei en de communistische regering in Pe
king. President Lee Teng-hui, die achter de
hervormingen staat, zal waarschijnlijk vol
gende week formeel een einde aan de nood
toestand op Taiwan maken.
(Van onze verslaggever Michiel Willems)
ERE/SILOPI Ook al is de omvang van het
van de Kurdische vluchtelingen in het Turks-
grensgebied overal bekend dagelijks ster-
ruim 500 mensen
altijd chaotisch.
de internationale noodhulp
in het rampgebied
hulpposten, noodhos-
en tentenkampen als
dooielen uit de grond,
n enige vorm van co-
tussen hulporganisa-
[ensjtairen en plaatselijke
nesten is geen enkele
rlaiQf en hoe de repatrië-
i he; de 800.000 vluchtelin-
zUniit gebied naar Noord-
i w' gang zal komen, is
ngefereen volstrekt ondui-
lan 'erwijl honderden art-
istefral langs de Turks-
'11e grens inmiddels hun
de tilpprogramma op po-
»n pben gezet, proberen
[ersanse militairen met
jen a luxe-modelkamp de
-ter naar Noord-Irak te
edeNog nooit, ook niet in
- bijaanse Sahel, is inter-
1911 noodhulp in zo'n or-
?de asche warboel on-
1 ecl in het Turkse hoog-
bou
kas zegt een coördinator
aaldsen zonder grenzen,
lerkier alle noodhulp in
1 ft gat wordt gegooid
rendement heeft is
ks te meten en hoe de
,e verloopt, is vaak to-
ekend. Wat we wel
"T1 dat er nog steeds da-
dinêntallen vluchtelingen
,yr9 Aan inzet, materieel
bouLal om de Kurdische
v®r<|igen zo snel mogelijk
ebrijjenarde posities te be-
>lants jn het rampgebied
'wlJ¥ek. Op de bergkam-
irjëUludere, Cukurca en
1 heverder oostelijk gele-
Cejinli, lijkt de hulpver-
0p gang te komen.
dde^rs vliegen af en aan
n z*al staan kolonnes
1 "lgens met hulpgoede-
e*e%r terwijl het ene
rwihgenkamp voor de
vidjer in korte tijd van
P nïs voorzien, worden
je kilometers verderop
e S;
TNO-expert in
VN-commissie
DEN HAAG De voor-
malig directeur van het
Prins Maurits Laborato
rium van TNO, dr. A.
Ooms, zal zitting nemen in
een van de adviesgroepen
van de speciale commissie
van de Verenigde Naties
die moet toezien op de
vernietiging van het
Iraakse wapenarsenaal. De
Nederlandse regering had
Ooms, expert op het ge
bied van chemische wa
pens, voorgedragen als Ne
derlands kandidaat voor
de VN-commissie die
voortvloeit uit resolutie
687 van de VN-Veilig
heidsraad.
duizenden Kurden al weken
lang domweg over het hoofd
gezien. De Zwitsers, de Fran
sen, de Amerikanen, de Engel
sen, ze hebben allemaal zo hun
eigen plannen, opvattingen en
manier van werken. De Duit
sers spannen daarbij de kroon,
want die bemoeien zich in het
geheel niet met de rest en heb
ben tot een solo-hulpactie be
sloten.
Geen afspraken
Vooral de onafhankelijke
hulporganisatie Artsen zonder
grenzen is de organisatorische
puinhoop een doorn in het
oog. „We proberen al dagen
om met alle betrokkenen tot
goede afspraken te komen,
maar dat is nog steeds niet ge
lukt. Vooral bij de distributie
van hulpgoederen wordt hope
loos langs elkaar heen ge-
In Doorn zijn gisteravond de eerste honderd mariniers vertrokken naar Noord-Irak. Hoe lang de in totaal 400 mariniers en 600
miliatiren van de landmacht wegblijven, is nog niet bekend. Ze hebben te horen gekregen dat hun verblijf tussen de twee en zes
maanden kan duren, mogelijk zelfs een jaar.
FOTO. ANP
werkt. Iedereen is nu in Ulu-
dere aan de gang, terwijl een
eind verderop in Cukurca de
situatie even erg is, want daar
zitten ook tienduizenden Kur
den te kreperen", zegt Anke
de Haan.
Ook over de grote Kurdische
volksverhuizing terug naar
Irak is niets zeker. Het Ameri
kaanse leger is nu met veel
bombarie begonnen met de
verplaatsing van hun model
kamp van het Turkse Silopi
naar het Iraakse Zakho, in de
hoop dat de Kurden daar
naartoe zullen komen. Of dit
lokkertje werkt, is nog maar
zeer de vraag. De Kurden ver
trouwen de Amerikanen voor
geen cent. De Amsterdamse
arts Bart Meijman die twee
weken in Uludere tussen de
Kurden heeft gezeten, twijfelt
aan de repatriëringsplannen.
„We zijn nu eindelijk zover
dat we de mensen de meest
noodzakelijke eerste hulp kun
nen geven. Ze komen lang
zaam maar zeker van de ber
gen af, maar zijn vaak abso
luut niet in staat om nog ver
der te trekken. Nog afgezien
van het feit dat de meesten
helemaal niet naar Irak terug
willen".
Zeker is dat de internationale
politieke impasse zijn uitwer
king in het rampgebied niet
mist. De Turken laten zich
van hun meest opportunisti
sche kant zien en verlenen
alle medewerking aan de
hulpactie. Hoe eerder de nood
hulp bij de Kurden is, hoe
sneller deze weer terug zijn in
Irak waardoor de Turken ver
lost zijn van hun probleem.
BONN ,,Ik ben realist;
ik heb al veel verkiezin
gen gewonnen en veel
verkiezingen verloren",
zei de Duitse bondskanse
lier Helmut Kohl gisteren
na afloop van een partij
bijeenkomst die de neder
laag van de CDU zondag
in Rheinland-Pfalz moest
analyseren, en indien mo
gelijk ook verteerbaar
maken.
„Amper vijf maanden liggen
tussen de schitterende CDU-
bondsdag-verkiezingsoverwin
ning van 2 december jongstle
den en het deb&cle in Rhein-
land-Pfalz, dat, zoveel is dui
delijk, de bondskanselier
zwaar op de maag ligt. Niet al
leen ging zijn geliefde thuisha
ven, ondanks zijn persoonlijk
engagement tijdens de verkie
zingsstrijd, na meer dan 40
jaar christendemocratische
tevens verspeelde de CDU
haar meerderheid in de
Bondsraad, de parlementaire
vertegenwoordiging van de
deelstaten in Bonn. De deelsta
ten met een CDU/CSU rege
ringschef beschikken nog
slechts over 31 van de 68
bondsraadzetels.
Dit betekent niet meteen dat
de SPD haar stempel op de
Duitse politiek kan drukken.
Weliswaar moeten de belang
rijkste wetten na de Bondsdag
ook door de Bondsraad goed
gekeurd worden, toch heeft de
SPD-oppositie hier geen vrij
spel, want zowel de stadstaat
Hamburg (3 stemmen) als de
deelstaat Brandenburg (4
stemmen) heeft een regerings
coalitie waarin ook de FDP ze
telt. Dus moeten deze beide
SPD-regeringsleiders rekening
houden met de wensen van
hun coalitiepartner, die na
tuurlijk in nauw contact staat
met de FDP in Bonn, de coali
tiepartner van Helmut Kohl.
Alles bij elkaar betekent dit
dat de CDU noch de SPD over
een meerderheid in de Bonds
raad beschikt. Wanneer er be
langrijke thema's aan de orde
zijn, zijn beide grote partijen
aangewezen op een compro
mis. De toekomstige voorzitter
van de SPD en tevens deel
staatpremier van Schleswig-
Holstein, Björn Engholm,
heeft al aangekondigd dat de
SPD constructief zal meewer
ken in de Bondsraad, maar als
de bondsregering opnieuw met
'asociale plannen', zoals de ge
plande afschaffing van de ver
mogensbelasting, voor de dag
komt, zal de SPD het licht op
rood zetten, aldus Engholm.
Hier komt een typisch feno
meen van een federale staat
tot uiting De partij die in
Bonn op de oppositiebanken
zit, heeft succes in de deelsta
ten. Daar kan ze profiteren
van de tekortkomingen van
het nationale beleid. Daardoor
krijgt ze de kans jonge politici
naar voren te schuiven, van
wie ze later ook op nationaal
vlak kan profiteren. De chris
tendemocraten hebben daar
entegen de voorbije jaren hun
personele beleid in sterke
mate verwaarloosd. Ook dat
hebben ze afgelopen zondag op
pijnlijke wijze moeten vasstel-
len. Bij de CDU gingen giste
ren ook stemmen op die plei
ten voor een betere partijpoli
tieke profilering van de CDU
ten opzichte van het rege
ringsbeleid.
Dergelijke uitlatingen zijn een
niet mis te verstane aanval op
Helmut Kohl, die zowel lande
lijk partijvoorzitter als rege
ringsleider is. Kohl van zijn
kant verklaarde dat hij zijn
functies allesbehalve beu is en
meende bij zichzelf zelfs een
nieuwe strijdlust te ontwaren.
Bovendien had de tandem met
de deelstaatpremier Carl-Lud-
wig Wagner en de regionale
partijvoorzitter Hans-Otto
Wilhelm als lijsttrekkers voor
de CDU in Rheinland-Pfalz
geen positieve uitwerking op
het kiesgedrag, integendeel.
Wagner noch Wilhelm kon in
hun kiesdistrict een direct
mandaat veroveren. Wagner
heeft inmiddels aangekondigd
zich uit de politiek van Rhein
land-Pfalz terug te trekken en
Wilhelm wachten nog harde
tijden als partijvoorzitter. De
verkiezingsoverwinnaar Ru-
dolf Scharping kondigde giste
ren aan nog in de loop van de
week met beide mogelijke coa
litiepartners gesprekken op te
nemen. Hijzelf wil het liefst
een coalitie met de liberale
FDP vormen, maar een groot
deel van de SPD-basis ziet
meer heil in een bondgenoot
schap met de groene milieu
partij. Scharping heeft aange
kondigd geen haast te hebben
en stuurt aan op bijzonder
diepgaande onderhandelingen.
Op 21 mei komt het nieuwe
deelstaatparlement van Rhein
land-Pfalz bijeen, maar of dan
ook de nieuwe regering de eed
kan afleggen is nog lang niet
zeker. Twee weken later, op 2
juni, zijn er verkiezingen in
Hamburg, waar op dit ogen
blik een SPD/FDP-coalitie on
der leiding van burgemeester
Henning Voscherau aan de
macht is. Als de CDU niet
vlug iets onderneemt, belooft
het voor de SPD in Hamburg
een 'makkie' te worden.
aal2' snelste
ster
Lr-alve meter
'sciiKcH De 23e
terdrace in het Duitse
ItuirOsenbach is glans-
?n vonnen door Slak
;e™jr Twee. Het slij-
'rfus schulpdier had
tu?en kwartier nodig
bek halve meter van
bij (tours af te leggen
E{laarmee zijn negen
^JJnders ver achter
ingèi staat het Elzasser
toudi het teken van de
n 2 al 23 jaar garant
sr een enorme toe-
va,an toeristen. Net als
rdaienrennen kan er op
stelt-en gewed worden.
ruife prijs is een dozijn
[w,Sische slakken, die
he' niet v00r °*e ren~
Qjar voor de pan met
[en |oter bestemd zijn.
)0jt jOureurs vergaat het
Zijl worden na gedane
jn eer in het bos losge-
ïsch'
van
erbrijzelt hier het
ARIrecord dank zij een
5 minuten.
FOTO: EPA
HET MEXICAANSE AFGODSBEELD
t opperhoofd is totaal overstuur en merkt niet eens
bnderlinge „god" die hem tot andere gedachten heeft
niemand anders is geweest dan Rob, die nu opeens in
plunje naast Diaz staat. Hij verzoekt beiden naar zijn
8 komen om daar de vredespijp te roken. Daar deelt
gend Hert" mee dat het afgodsbeeld de sleutel bevat
iheime bergplaats van de oude Azteekse schatten. „Zij
koordigen een grote waarde", vertelt de Mexicaan, „en
mijn plan is ze op te sporen en met het geld dat zij zullen op
brengen, de nood der Indianen te lenigen". Ja, van die schatten
heeft het opperhoofd wel eens gehoord en hij heeft nog een eeu
wenoude codex in zijn bezit, doch hij kan deze niet vertalen. Als
Diaz de codex ziet, slaakt hij een kreet van verrassing. Want hij
begrijpt de tekens wèl en zij bevestigen zijn vermoeden: de
schatten liggen begraven onder de grote tempel van Mexico-
City. 1
MOSKOU Terwijl de
Opperste Sovjet gisteren
overlegde over het anti
crisisplan van president
Michail Gorbatsjov, riepen
stakende mijnwerkers alle
Sovjetburgers op het werk
neer te leggen voor een
algemene staking tegen
„de dictatuur van de vak
bondstop en de commu
nistische partij".
Arbeiders in Wit-Rusland zijn
vandaag voor de tweede keer
binnen een maand in staking
gegaan om het aftreden van
Gorbatsjov en andere politici
te eisen.
De stakingsoproep van de
mijnwerkers kwam op het mo
ment dat premier Valeptin Pa-
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
vlov het parlement vroeg om
stakingen en demonstraties te
mogen verbieden, „een mora
torium op politieke stakin
gen". Om de „impopulaire
maatregelen" die het anti-cri-
sisplan bevat uit te voeren
moet de regering extra vol
machten krijgen, zo hield hij
de afgevaardigden voor. Hij
suggereerde dat eventueel spe
ciale veiligheidstroepen van
het ministerie van binnen
landse zaken kunnen worden
ingezet om stakingsleiders te
isoleren.
Volgens het Sovjetpersbureau
TASS bevat het anti-crisisplan
concrete stappen voor de „ont-
staatlijking" van eigendom, te
beginnen bij de kleine en mid
delgrote bedrijven. Voor de
jaarwisseling moet één derde
van de kleine bedrijven zijn
geprivatiseerd. Verder moeten
de financiën worden gesa
neerd en het werkgelegen
heidsbeleid worden herzien.
De prijzen moeten in oktober
1992 vrij zijn. Algemeen wordt
het programma gezien als de
laatste kans om de snel aftake
lende Sovjet-economie te red
den.
Het gevaarlijkste zou zijn om
geen enkele maatregel te ne
men en de toestand op zijn be
loop laten, waarschuwde Pa
vlov. Het Internationale Mo
netaire Fonds (IMF) heeft on
derwijl de leiders in Moskou
gewaarschuwd voor de gevol
gen van politieke halsstarrig
heid en opgeroepen een ak
koord te sluiten met de naar
onafhankelijkheid strevende
republieken.
(Van onze correspondent
Aart Heering)
ROME Het Italiaanse parle
ment heeft een wet aangeno
men die het mogelijk maakt
de onder het fascisme gedwon
gen italianisering van de fami
lienaam zonder veel moeite
ongedaan te maken. Mensen
die bijna zeventig jaar namen
als Snaidero en Boero hebben
gedragen, kunnen van nu af
aan weer net als hun voor
ouders Schneider en Bauer he
ten. Stan Laurel en Oliver
Hardy staan in Italië nog altijd
bekend als 'Stanlio e Olio'.
Vooral in Zuid-Tirol zijn al
honderden aanvragen tot wij
ziging binnengekomen. Dank
zij deze 'ont-italianisering'
wordt tevens een nieuw
^oofdstuk ingeluid in de al
tientallen jaren durende taal
strijd in dit Duitstalige deel
van het land, waar in 1923 op
bevel van Mussolini ook alle
plaatsnamen in het Italiaans
werden omgezet. De regionale
hoofdstad Bozen heet sinds
dien Bolzano en Sterzing werd
Vipiteno. Het dorp Unserfrau
werd letterlijk vertaald in Ma
donna en Niederdörf veran
derd in Villabassa, terwijl het
voormalige bergdorp Wolken-
stein nu grote bekendheid ge
niet als wintersportcentrum
onder de gloednieuwe Itali
aanse naam Selva di Val Gar-
dena. Een door de regio Alto
Adige (Italiaans voor Sud-Ti-
rol) ingestelde commissie over
weegt om nu ook de oorspron
kelijke toponiemen in ere te
herstellen.
Bukarest
De oproerpolitie van Roemenië trad vorig jaar hard op tegen
landgenoten die demonstreerden tegen het totalitaire gezag. De
bezetting toen van het Universiteitsplein in Bukarest werd giste
ren massaal herdacht, maar menig demonstrant keek ook nu
weer tegen een rij wapenschilden aan.
FOTT. EPA
