Zuidamerikaanse landen
beleggen choleratop
u raise he gezinnen delen smart
.ONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Sovjetmiljonairs armsten ter wereld
pagBNLAND
£eidócSomuTit
donderdag 18 april 1991 PAGINA 5
■«uwayt vliegt
U H vluchtelingen
■ifc naar huis
STAD De ongeveer
fcuwayti's die na de Iraakse
-Ti augustus naar het buiten-
uggelü gevlucht, kunnen vanaf 11
dden Is naar ^U1S terugkeren. De
■ninstpëen moëen gebruik maken
geele^en d'e door de nationale
en wf luchtvaartmaatschappij
acPar worden gesteld, zo heeft
•an u jytse minister van planning,
?/Jze/Jpeh al-Moutawah, gisteren
e ïeze?"133^- Al-Moutawah liet
1 tussen 11. mei en 12 juni
ten vl van Kuwayt Airlines de
TV zelpns 'n Londen, Rome, Athe-
leran, Cairo en Masqat
aandoen om de vluchtelin-
leair Kuwayt te vervoeren
dvedej
Italiaanse supertanker
in VS aan de grond
MIAMI BEACH De Italiaanse supertanker Cen-
taurus Mar, geladen met 200 miljoen liter stookolie,
is drie kilometer uit de kust van het Amerikaanse
Miami Beach aan de grond gelopen. Volgens de
Amerikaanse kustwacht is de tanker onbeschadigd
en lijkt er geen gevaar te bestaan dat er olie weglekt.
Er zal gepoogd worden het 215 meter lange vaartuig
met een of meerdere sleepboten vlot te trekken. Als
dat niet lukt, zal een deel van de olie worden overge
pompt in een andere tanker. Zuidoostelijke wind
heeft opnieuw dikke olie van het gezonken olietank
schip Haven op de stranden van de Italiaanse Rivié-
ra geblazen. Ook de Cöte d'Azur in het zuidoosten
van Frankrijk zal moeilijk kunnen ontkomen aan
olievervuiling na het ongeluk met de Cyprische tan
ker voor de kust van Genua Van de stroming en de
wind zal het afhangen of de omvang van de vervui
ling beperkt kan blijven
Duitse topspion
Stasi gepakt
KARLSRUHE De Duitse politie heeft
gisteren een medewerker van het minis
terie van defensie in Bonn gearresteerd.
De man wordt ervan verdacht een van
de belangrijkste spionnen te zijn geweest
van het voormalige Oostduitse ministerie
van staatsveiligheid, de Stasi. De 57-jari-
ge Wolf-Heinrich P. zou de Stasi ruim
twintig jaar lang zoveel informatie over
westerse wapens hebben geleverd dat
men het in Oost-Berlijn soms niet meer
kon verwerken. P. begon eind jaren zes
tig voor de Stasi te werken. Hij was tot
eind 1989 werkzaam op een afdeling van
het ministerie waar nieuwe wapensyste
men worden ontwikkeld. De Stasi be
loonde P voor zijn inspanningen met
ruim 200.000 mark.
Duitse fotograaf
vermoord in Irak
AMMAN Twee journalisten die
gevangen waren genomen door
het Iraakse leger en die gisteren
werden vrijgelaten, hebben bij
hun aankomst in Amman gezegd
dat de Duits-Roemeense fotograaf
Gad Gross door Iraakse soldaten is
vermoord. Zij hebben de executie
van Gross niet gezien, maar er wel
over gehoord. Gross werkte voor
het Amerikaanse blad Newsweek.
De twee journalisten, de Ameri
kaan Frank smyth en de Frans
man Alain Buu. zijn vrijgelaten,
ondanks beschuldigingen dat
Smyth voor de Amerikaanse in
lichtingendienst CIA zou werken
en Buu voor een Franse inlichtin
gendienst.
België maakt weg
vrij voor koningin
BRUSSEL De Belgische Kamer van Af
gevaardigden heeft gisteren een motie aan
genomen die het grondwettelijk mogelijk
moet maken dat een vrouw de troon be
stijgt. De Senaat moet zich nog over het
amendementsvoorstel van de 160 jaar oude
grondwet buigen. Als ook die het voorstel
aanvaardt, zal het nieuwe parlement na de
verkiezingen van volgend jaar de constitutie
kunnen wijzigen. De opvolgingskwestie
heeft betrekking op de kinderen van prins
Albert, de broer van koning Boudewijn die
zelf kinderloos is. Prins Alberts oudste zoon.
de 31-jarige prins Philippe, is de eerst aan
gewezene om zijn oom op te volgen. Als dat
om wat voor reden ook niet gebeurt, kan
diens zuster, prinses Astrid (28), straks de
troon bestijgen.
China vreest
pestepidemie
PEKING De pest. een ziekte die
in de Middeleeuwen regelmatig toe
sloeg, steekt in China steeds vaker de
kop op Het Chinese Volksdagblad
meldde dat onlangs op een conferen
tie over de ziekte werd vastgesteld
dat het aantal gevallen van pest bij
mens en dier opmerkelijk is gestegen.
Een andere krant zei dat van 1986 tot
eind vorig jaar 108 gevallen van be-
metting bij mensen werden geconsta
teerd. Dat waren er meer dan twee
keer zoveel als de voorafgaande vijf
jaar. De pest kan door besmette rat
ten of andere knaagdieren op mensen
worden overgebracht. In de eerste
helft van deze eeuw stierven in Chi
na één miljoen mensen aan de ziekte.
Japan kost
deskuL i i
eilanden
ia alle
a j-je Sovjetpresident
e verlPv en Preniier Kaifu
ïn ziJn vanochtend bij
zon lekomen voor een in-
ief e geregeld gesprek. Na
wargleg werd meegedeeld
neisielwee bewindslieden 's
bos nog een ronde zouden
raat Japanse waarnemers
mee Jten dat de Sovjetlei-
iend *aaê de terugtrekking
van de
lur tv-eilanden Shikotan,
,jri|ri, Etorofu en de Ha-
1 de Iza* aanbieden. Hoe
ggtmpromissen Gorbats-
sluiten, hoe groter de
aarscllsteun aan de noodhj"
isterdpovjet"economie za*
wen >s VS maakt eind
irt,m^°rWeSStaking
De Ameri-
arlijkres'dent George Bush
m dendaaS ziJn handteke-
?el ziet onder een wet, die
exPind moet maken aan
begonnen landelij-
van porwegstaking. De
eshorf^a^ers worden door
[^gedwongen weer aan
m br te gaan. De wet om
iantal maatregelen, op
lofarvan binnen 65 da-
M regoling tot stand
jn gekomen tussen
:ritieprs en werknemers bij
dir^eêen- die al drie Jaar
fschelde^en over een nieu-
(Van onze correspondent
Frans Lindenkamp
SAO PAULO De Zuid
amerikaanse landen hou
den komend weekeinde
in de Boliviaanse hoofd
stad La Paz een 'cholera
top' in een poging greep te
krijgen op de zich angst
wekkend snel uitbreiden
de epidemie. Het spook
van de cholera houdt La-
tijns-Amerika in zijn
greep.
Geprobeerd wordt de epide
mie met een gezamenlijk ac
tiebeleid aan te pakken. Eind
april staat tevens een vergade
ring van Middenamerikaanse
staten op de agenda. Medische
deskundigen voorspellen dat
heel Zuid-Amerika regelrecht
op een cholera-epidemie afste
vent.
Drie maanden geleden stak de
ziekte in Peru de kop op. Ook
Brazilië is in de greep van de
cholera gekomen nu de ziekte
het Andesgebergte is overge
stoken. In het stadje Tabatinga
aan de grens met Peru en Co
lombia liggen vijf Brazilianen
in het ziekenhuis, herstellende
van een cholera-aanval.
Gezondheidsautoriteiten in
Brazilië hebben groot alarm
geslagen. De Braziliaanse mi
nister van gezondheidszaken,
Alcina Guerra, heeft Peru een
grootscheepse zending medica
menten toegezegd. Bovendien
zullen medische deskundigen
gestuurd worden om assisten
tie te verlenen.
Peruaanse jungle
De toestand in de Peruaanse
jungle dreigt volledig uit de
hand te lopen. ,,Wij hebben
het gevecht met de gevreesde
bacil verloren, zo zei het Peru
aanse parlementslid Abel Bar-
tens tijdens een bezoek aan de
stad Iquitos. In de Peruaanse
Amazone-regio zijn 79 dokto
ren beschikbaar voor een be
volking van ruim twee miljoen
hoofdzakelijk Indiaanse bewo
ners in een gebied dat tien
keer zo groot is als Nederland.
In Peru zijn nu al meer dan
duizend slachtoffers aan de
epidemie bezweken en hon
derdvijftigduizend mensen be
smet. Vermoedens bestaan dat
schepen uit Azië de baci) heb
ben overgebracht naar het
Zuidamerikaanse continent.
Het meest getroffen gebied is
het noorden van het Andesge
bergte rond de oude Inca-stad
Cajamarca. Ook in Ecuador en
Colombia eist de ziekte een
hoge tol. In beide landen zijn
al 150 doden te betreuren.
Honderden patiënten zijn in
ziekenhuizen geïnterneerd.
Besmette vis
Ook de Chileense regering
heeft vandaag twee gevallen
van cholera gemeld, terwijl
Bolivia onder schot ligt. In de
Verenigde Staten, Miami, zijn
gisteren twee Zuidamerikanen
met cholera-verschijnselen on
der doktersbehandeling ge
steld.
De levensgevaarlijke cholera-
bacil vindt een optimale voe
dingsbodem onder slechte sa
nitaire omstandigheden. In de
krottenwijken van de Zuida
merikaanse steden ontbreken
veelal rioleringen. Afvalwater
wordt meestal zonder zuive
ring in rivieren of in zee ge
loosd Via besmette vis hebben
de ziektekiemen drie maanden
geleden in Peru vaste voet aan
wal gezet op het continent.
Aanvankelijk dachten de Bra
ziliaanse autoriteiten dat hun
land wel gevrijwaard zou blij
ven voor cholera. Aangeno
men werd dat het Andesge
bergte een natuurlijke barrière
zou vormen tegen de kwaad
aardige bacil. Daarin vergisten
de medische deskundigen zich.
De ziekte stak razendsnel de
Andes over en dreigt nu op te
rukken naar de oostkust van
Zuid-Amerika. De Braziliaan
se autoriteiten zijn in rep en
roer.
Zij verwachten dat de bacil
over een week zal opduiken in
Manaus, een miljoenenstad
Verpleegsters in de Peruaanse hoofdstad Lima rijden een cholera-patiënt op een brancard door de
volle gangen van het Dos de Mayo-ziekenhuis. De afgelopen maanden stierven in Peru meer dan
duizend mensen aan cholera.
FOTO: AFP
n ove 1*1
aan de Amazone-rivier. Van gen van het Braziliaanse mi-
daaruit kan de ziekte moeite- nisterie van Gezondheidsza-
loos via reizigers doordringen ken zal een zware epidemie
tot de grote bevolkingscentra drie miljoen Brazilianen be-
aan de kust. Volgens schattin- smetten vanwege de slechte
sanitaire voorzieningen in het
land. Wanneer dat het geval is
dan beleeft Zuid-Amerika de
ergste cholera-epidemie in
haar historie.
esidi
fina'
ordei
De le-
Kok.n de Kamals en de
het twee Kurdische
Fh "jn uit Irak, zijn
^[gPkele weken ver-
de in diep verdriet,
de getje van de fami-
het tyl, Farman, stierf
finrmen van Moham-
er&imal. Deze is arts
k^?->eer<^e ^vergeefs
^n van Farman te
gespi
HN-!
c nas
wam
werh
redden nadat hij bij een
aanval van het Iraakse le
ger een schotwond aan
een dijbeen had opgelo
pen.
Een zes maanden oud dochter
tje van Kamal, Eman, werd
gevonden door de matriarch
van de familie Fadyl, Eisa, die
haar op sterven na dood in de
sneeuw aantrof. Zij bracht het
kind naar Kamal, maar die
kon het niet meer redden. De
zuigeling stierf het afgelopen
weekeinde.
,,In vredestijd zou ik brood en
thee met die mensen delen",
aldus Kamal, wiens gegroefde
gelaat een veel oudere indruk
wekt dan de 32 jaar die hij is.
,,Nu delen wij alleen maar bit
terheid"
Dood en futiel heldendom
mengen zich in het noordelij
ke grensgebied van Iran en
Nati
udgei
t eei
erkei
al de
iede
verben
lat #°or
m^che
Irak. Duizenden gezinnen
kunnen een relaas doen als de
Fadyls en de Kamals. Verha
len over onmogelijke inspan
ningen om levens te redden,
van smartelijke sterfgevallen
in de bittere kou van de met
sneeuw bedekte bergpassen, of
van vrees voor moord door het
leger van Saddam Husayn.
Voor velen is de strijd om
overleving echter niet louter
een persoonlijke kwestie. Zij
vrezen dat het voortbestaan
van het Iraaks-Kurdische volk
op het spel staat. Voor de 62-
jarige Eisa Fadyl, die vier van
haar acht kleinkinderen aan
Saddams leger verloor, is ieder
Kurdisch leven van belang.
„De kinderen zijn de toekomst
van Kurdistan. Maar zij ster
ven. Net als Farman, net als
Eman"
Volgens artsen sterven er da
gelijks tot 200 kinderen in het
grensgebied ten zuiden van
Oroumiyeh, de hoofdstad van
de Iraanse provincie West-
Azerbaidzjan, Het gebied ligt
ongeveer 50 kilometer ten
noordoosten van het drielan
denpunt van Iran, Irak en
Turkije.
Daarnaast sterven er tiental
len volwassenen aan longont
steking, uitdroging, paratyfus,
napalmwonden en kogelwon-
den van Iraakse soldaten.
Honderdduizenden vluchtelin
gen zitten zonder tenten en
schoenen. Ze leven van dag tot
dag op papierdunne broden en
slappe thee.
De veertien leden tellende fa
milie Fadyl is een voorbeeld.
Ze leven onder een stuk plas
tic dat is gespannen tussen en
kele rotswanden en een twee
meter hoge boomtak die in het
midden in de grond is gesto
ken. De grens is op enkele
honderden meters afstand.
Kamal heeft zijn eigen ver
driet, maar als arts draagt hij
het leed van anderen met zich
mee. Hij zegt: „Er sterft iets in
je. als je er getuige van bent
dat een moeder haar baby ziet
sterven. Ik zie dat dagelijks.
Het is te veel om je volk op
deze manier te zien leven en
sterven".
HET MEXICAANSE AFGODSBEELD
F Door de spleet in het beeld heeft Rob de hele ceremo-
sn volgen en nu eindelijk het hoogtepunt is aangebro-
daiuit hij de Indianen er in te laten lopen. „Vliegend Hert"
get doodshoofd op de arm van het beeld en heft dan een
ns freet aan die door alle Indianen wordt overgenomen.
b heeft zijn mes getrokken en duwt zachtjes tegen de
>CHEn dan hoort hij al het angstige geschreeuw van de Indi-
J zien dat het doodshoofd beweegt. Nóg een duwtje en
de.?cJfdel in h<" zand. Verschrikt springt Vlie-
de schedel nn n t ,lar krl'9' 2i)n bezin"'ng terug, raapt
ae schedel op en plaatst hem weer op de arm van de afaod Roh
herhaalt het spelletje. Nogmaals zet „Vliegend Hert" met beven-
m J'T'8*-6 SP °P zi'n plaats en nogmaals stoot Rob met zijn
mes. Angstig gillen de Indianen in de verte en Diaz voelt zich
demand "s" BBmak' hi| W6et 00k nlet precles wal er aa"
Negen ton cocaïne
De Colombiaanse politie heeft meer dan 9 ton cocaïne ter waar- scheping naar de Verenigde Staten en Europa, was de grootste
de van vier miljard gulden in beslag genomen op een ranch in vangst die ooit in Colombia is gedaan. Tijdens de inval was nie-
het noorden van het land. De cocaïne, die klaar lag voor ver- mand op de ranch aanwezig.
(Van onze correspondent
Rob Vunderink)
MOSKOU Het leven
van een miljonair valt niet
mee in de Sovjetunie.
Flatbewoners haten hun
rijke buurman, gangsters
bieden voor veel geld be
scherming aan tegen zich
zelf en de overheid loert
op een kans om de rijke
stinkerd te arresteren.
Daarom heeft de kersverse
miljonair German Sterligov
een organisatie opgericht die
de belangen van hem en zijn
lotgenoten gaat behartigen: de
Club van Jonge Russische Mil
jonairs. Leden mogen niet ou
der zijn dan 35 jaar. Het lid
maatschap kost eenmalig
500.000 roebel, de jaarlijkse
contributie bedraagt een mil
joen roebel. Dat is een astrono
misch bedrag in een land waar
het gemiddelde maandloon
rond de 300 roebel ligt. De
anonimiteit van de leden
wordt gegarandeerd.
De Club is bedoeld als een
soort vakbond, maar gaat er
ook voor zorgen dat de leden
gedurende hun schaarse vrije
momenten aangenaam kunnen
verpozen in dit amusement-
arme land. Zo krijgen de mil
jonairs hun eigen tennisbanen
en maneges. Sterligov vindt
het hoog tijd om de Sovjet
maatschappij te bevrijden van
armoede als algemeen geac
cepteerde norm Hij wil 'chic
en snobisme' propageren als
volstrekt normale levensstijl.
Voorts staat de Club een lid bij
als deze zakelijk in de knoei
komt, bijvoorbeeld in het ge-
ioen
val van een bankroet of bij
willekeur van de bureaucratie.
De Club wil ook een 'buiten
parlementaire lobby' vormen
die druk uitoefent als er be
langrijke politieke besluiten
vallen. Een deel van de reve
nuen gaat naar kinder- en be
jaardentehuizen en andere
liefdadige doelen.
Tri lji
Ligt de grens tussen jong en
oud bij 35 jaar
Sterligov glimlacht. Turend
over een bril die op het puntje
van zijn neus balanceert, legt
hij uit dat de leeftijdsgrens be
doeld is om apparattsjiki te
weren.
„Onze club is voor zakenmen
sen die op eigen kracht een
bepaald niveau hebben bereikt
en over miljoenen kunnen be
schikken. De directeur van
een staatsbedrijf als Oeralmasj
kan ook over miljoenen be
schikken, maar niet op 35-jari-
ge leeftijd, want een over-
heidscarrière verloopt veel
langzamer. Die man houden
we zo dus buiten de deur".
Wordt als gevolg van de geld
ontwaarding binnenkort niet
iedere Sovjetburger miljonair?
„Dat hebben we voorzien",
zegt Sterligov lachend. „Dan
eisen we gewoon een miljard.
Daarna een triljoen. Enzo
voort".
Tjfoe, tjfoe, tjfoe.
Samen met een oudere broer
drijft Sterligov de handels
beurs Alisa, genoemd naar een
hondje dat zijn gezin zeven
maanden geleden verrijkte.
„Sinds de komst van dit hond
je lukt ons letterlijk alles", zegt
de 24-jarige zakenman, die er
haastig 'Tjfoe. tjfoe, tjfoe!' aan
toevoegt. Dit is een Russische
variant van afkloppen.
Alisa is een particulier bedrijf.
De gebroeders Sterligov heb
ben geluk gehad met de voor
zitter van hun wijksovjet, de
radicale politicus Zaslavski,
die het Kremlin tegen de ha
ren instrijkt door voor het Ok-
toberkwartier in de Russische
hoofdstad vast een voorschotje
te nemen op de wet die
Joost mag weten wan
neer - in de Sovjetunie ooit
particulier ondernemerschap
moet gaan toestaan.
Om zeven uur 's avonds is het
in Sterligovs bedrijf nog een
drukte van jewelste. Personeel
loopt in en uit. Niemand ziet
er ouder uit dan dertig. Jon
gens zijn gestoken in slecht zit
tende grijze pakken, meisjes
dragen roze mini-jurkjes.
Overal staan computers. Prin
ters spuwen teksten uit. Op ta
fels staan flessen bier, cham
pagne en wodka. Langs de
muren staan stalen van wand
decoraties en er hangen mo
derne schilderijen.
„Handel drijven is lastig in dit
land van eeuwige tekorten",
legt Sterligov uit, wiens be
drijfsactiviteit louter bestaat
uit het samenbrengen van le
veranciers en afnemers. „Als
iemand houten wanden ver
koopt, krijg je die niet door en
kel maar te betalen. Hij heeft
misschien zeep nodig. Wil je
die wanden, dan moet je voor
zeep zorgen. De zeepleveran-
cier heeft misschien condooms
nodig. Enzovoort".
Sterligov lacht schamper. „In
de Sovjetunie? Wie bouwt hier
villa's9 Die vind je hier niet!
Als ik een villa wil. moet ik
hem zelf bouwen. Dat kost zo
veel regelwerk, daar hebben
we geen tijd voor. Ik zit met
mijn vrouw en dochterje op
een miserabele twee-kamer
flat. Zo armoedig woont een
Sovjetmiljonair".
Hoe staat de overheid tegen
over de miljonairs
„Ik hoop op het beste, maar
reken op het ergste. In dit
land weet je dat er elk mo
ment iets onprettigs kan ge
beuren. Ze kunnen zo binnen
komen lopen om me te arres
teren. Op welke grond? Laat
me niet lachen! Dit is de Sov
jetunie. Als iemand ons wil
pakken, vindt-ie wel een re
den: drugs, homoseksualiteit of
weet ik veel wat. Zo gaat dat
hier".
Hoe reageren uw buren?
„Verschillend, maar ik verhuis
elke twee, drie maanden. Ik
moet aan de veiligheid van
mijn gezin denken".
De Club telt sinds de oprich
ting begin deze maand twaalf
leden. Sterligov schat het aan
tal potentiële leden op hon
derd tot hondervijftig, maar de
meesten van hen geven er de
voorkeur aan eerst de kat uit
de boom te kijken. Het wan
trouwen jegens de grillige Sov-
jet-overheid is groot.
