Onderhoudsplicht voor
eigenaren monumenten
EeidóeSou/uwit
weru
EcïdócScHwont
Huiskamerproject AZL
activeert patiënten
Invulling Leiden als
prijsvraag schooljeugd
Licht maken
STAD OMGEVING/KUNST/RTV
Automobilist
(ADVERTENTIE)
f natuurlijk kunststof
Ramen-f Deuren
wesselman
Kerkstraat 110a - Oude Wetenng
verjaagt
messentrekker
met stok
LEIDEN Een automo
bilist die door een mede
weggebruiker met een
mes werd bedreigd heeft
zijn belager met een stok
verjaagd.
Het incident vond gisteravond
rond half twaalf plaats op de
afrit van de A4 bij de Hoge
Rijndijk.
Een 36-jarige Rotterdammer
werd door een andere automo
bilist. die hem al enige tijd
hinderlijk achtervolgde, tot
stoppen gedwongen. De ach
tervolger kwam vervolgens
met een mes op de Rotterdam
mer af.
Toen deze zijn belager echter
met een stok tegemoet trad,
droop de laatste af.
LEIDEN De Club van Boze
Buurtverenigingen (CBB) wil
de Leidse schooljeugd betrek
ken bij: „Hoe zij zich hun stad
Leiden in de toekomst voor
stellen". De bestuursleden
D. Sloos en J. Barendse van de
CBB gaan daarom een prijs
vraag uitschrijven. Kinderen
kunnen individueel maar ook
in groepjes of klas hun stad
siedebouwkundig, architecto
nisch en woontechnisch inde
len. Het liefst met tekeningen
en maquettes. Een deskundige
jury zal zich na afloop van de
prijsvraag over de plannen
van de schooljeugd buigen.
De prijsvraag is de tweede ac
tie van de CBB die twee
maanden geleden werd opge
richt uit een aantal op de ge
meente „boze" buurtvereni
gingen. De eerste actie van de
CBB was het maken van een
zwartboek. Dit boek is een
bundeling van verhalen van
de verschillende buurtvereni
gingen afzonderlijk, over hoe
het met de inspraak in Leiden
is gesteld. En dan met name
op het gebied van ruimtelijke
ordening. Dit zwartboek wordt
in mei aangeboden aan het
college van burgemeester en
wethouders.
Milieuweek start
in Pancras Oost
Een groep kinderen uit de wijk
Pancras Oost deelden gistermid
dag folders huis-aan-huis uit in hun
buurt. Ze gaven hiermee het start
sein van de milieuweek 'schone
lente' die deze week in hun buurt
maar ook in de gebieden Noord
Rijnevest en Herengracht/Zijlsingel
wordt gehouden. Ook een geluids
wagen die door de straten reed,
moest de bewoners wijzen op een
aantal van de activiteiten zoals het
schoonmaken van de grachten en
het ophalen van oud papier.
In de folder staat het programma
van de aktiedagen. De chemocar
staat een aantal dagen in de buur
ten. Verder is er een tentoonstel
ling over het huisvuil inzamelen
„nieuwe stijl" en zijn er nog diver
se buiten-activiteiten in de wijk. Al
les is bedoeld om de bevolking op
de milieu-aspecten van het wonen
in een dichtbevolkte binnenstads-
wijk te wijzen. Aanstaande donder
dag wordt met een discussie
avond in buurthuis de Pancrat aan
de Middelstegracht, de milieuweek
afgesloten.
foto: wim van noort
30EN Geboren: Jannetje Klazi-
dr. van N. j. van Scheppingen en
.van der Plas; Imad zn. van S.
téyad en k. Boukhidous; Francisus
tonnes, zn. van j. A. Devilee en j.
Gijzenij; Naomi Anne Karen. dr.
d. E. Hanemaaijer en f. O. Wes-
weel; Esmee Rosalie dr. van G. J.
Ruiter en l. S. M. van Egmond;
vin, zn. van e. Vegt en D. f. Tim-
fmans; Elise Kim dr. van G. E.
^en en G. A. Gerken; Merel Jeani-
dr. van D. M. Verbeek en G. M.
rjder Wal; Archana Ramanujam dr.
"Sourirajan Ramanujam en Ragini
nanujam; Theresia Clothilde Anna
van A. J. J. H. Vreeburg en M. C.
tenboer; Timotheus Joseph zn.
1 J. h. j. Oostdam en C. G. van
Hulst; Nikita dr. van j. Beljnders
D. van der Zijden; Francesca Ro
to dr. van L. A. M. Hensgens en A.
Rossi; Marcella Maria dr. van C A
van der Poel en m. l. van der
Cyrilla Esmeralde dr. van R.
vte en i. G. de Boer; Sander Ro
ck zn. van R. Stoute en I. G. de
•f; Niels zn. van j. Ouwehand en j.
Knaap; Laura Agatha Johanna dr.
1T. J. Kranenburg en p. J. m. van
"j: Janine Sherani Soraya dr. van
Mohamed en S. Soekhram; Wiesje
4,1 dr. van R. P Vallentgoed en W.
van Egmond; Jochem zn. van A.
vries en m. Douman; Janneke dr.
jlH- J. A. Wullems en P. Schellin-
tout; Lisse dr. van J. Jellema en J.
steenbergen; Melanle dr. van m.
.«Jeu en m. M.Straathof; Daisy
Maria dr. van N. I. A. Meeuwe-
L. j. Hulscher; Dennis Lau-
jan A. A. Ooms en j. A. A.
I(,er Zwet; Marlèlle dr. van D. van
'en L. A. Bouwmeester; Eline dr
R de Boer en G. van Benthem;
Maria dr. van l. J. M. Nieuwen-
M. A. van Bodegom; Valerie
Jr. van h. j. m. Verkaart en i.
an Dijk; Alberto Cesare Ciuesppe
van N. a. Rando en G. E. F. Tafe-
Hando; Rogier Lennart zn. van
wvenhove en t. S. de Jong; Tes-
torlje dr. van O. P. Geuze en d.
Hoove; Willemina Paula dr. van A
-T M. A. van der Eijkel;
Met deze praktische
storingsset, bestaande
uit een schroevedraaier,
spanningsmeter en
penlight, hebt u in een
handomdraai de kort
sluiting verholpen. Het
setje wordt van u na
het opgeven van een
nieuwe abonnee.
I
J Noteer als nieuwe abon
Naam:
I
I Adres:
I Postcode/plaats:
I Telefoon: (voor controle bezorging)
J Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
I Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per:
J maand (automatisch betalen) f 25,70
I kwartaal via acceptgiro f 78,60
I Stuur als dank de storingsset naar:
J Naam:J
j Adres: I
j Postcode/plaats:l
I Stuur deze bon in een open envelop - postzegel niet nodig - naar I
|^Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haag |NZ I
e ingaande
lontactmiddag
uders van
erleden kind
EIDEN De vereni-
'Ouders van een
rerleden kind' houdt
instaande zondag een
ien-middag.
uders die een kind
•bben verloren en
larover met anderen
kontakt willen ko-
ien, zijn vanaf 13.30
ur welkom in scho-
ngemeenschap De
eidse aan de Boerhaa-
oor informatie 070 -
Symposium over
afstuderen en
een baan vinden
LEIDEN De stichting Academicus en
Arbeidsmarkt houdt woensdag een sym
posium met als titel: „Aanloop voor een
loopbaan". Het symposium komt tot stand
in samenwerking met de dienst studen
tenzaken van de Leidse universiteit en
heeft tot doel studenten te informeren
naar de beroepsmogelijkheden voor afge
studeerden. Het symposium begint om
9.30 uur in de Leidse stadsgehoorzaal aan
de Breestraat. Naast rector magnificus
L. Leertouwer en burgemeester C. Goe
koop zijn nog acht sprekers aangetrok
ken. Onder hen vertegenwoordigers van
het bedrijfsleven aangevuld met ambte
naren en deskundigen.
Goekoop verzuimt buurt
te noemen bij opening
LEIDEN Buurtvereniging Maredorp is
teleurgesteld dat tijdens de toespraak van
burgemeester C. Goekoop bij de opening
van museum Boerhaave, de buurtvereniging
niet is genoemd. In een brief aan het college
van B en W laat de Maredorp weten dat zij
alles op alles gezet om de historische maar
verwaarloosde panden te behouden. „Zoals
nu door iedereen gezien kan worden, heb
ben we succes gehad, het is de nieuwe trost
van Leiden", aldus voorzitter B. Verhoef
van de buurtvereniging in de brief. Ze
vraagt zich af waarom op die 25-ste maart
op geen enkele wijze door Goekoop is gezin
speeld op het aandeel wat Maredorp heeft
gehad in het behoud van de voormalige
Boerhaavezalen.
ADVIES IN LEIDSE MONUMENTENNOTA
DINSDAG 9 APRIL 1991 PAGINA 9
Schrijver Thomèse
gast bij bibliotheek
LEIDEN De schrijver P. F. Thomése is
te gast op de laatste 'Zondag-open' in de
centrale openbare bibliotheek. De schrijver,
genomineerd voor de AKO-prijs, zal aan
staande zondag geïnterviewd worden door
Hanneke Eggels.
Thomése debuteerde vorig jaar met de ver
halenbundel 'Zuidland'. Het jury-rapport
van de AKO-prijs karakteriseerde zijn proza
als beeldend, filosofisch, trefzeker en sier
lijk. Hij was filmmedewerker van De Tijd
en publiceerde verhalen in De Revisor en
De Held. Eén van de gespreksthema's zal de
vaderlandse geschiedenis zijn.
Het interview in de bibliotheek aan de
Nieuwstraat kan door iedereen bijgewoond
worden. De eerste vraag zal omstreeks 14.00
uur gesteld worden.
Personeel van WVL
zoekt loopsponsors
LEIDEN Een groep van on
geveer 25 personeelsleden van
Woningbouwvereniging Lei
den (WVL) en de stichting
Alba, lopen tijdens de eerste
Leidse marathon op zondag 16
juni voor het goede doel. Zij
hopen geld te kunnen inzame
len voor daklozen in India. De
opbrengst komt ten goede aan
de stichting Habitat.
De groep lopers is op zoek
naar sponsors wiens naam op
de kleding van de groep wordt
meegedragen. Informatie kan
worden ingewonnen bij de
WVL aan het Schuttersveld 9
in Leiden.
Tegenbezoek Estse
kinderen uitgesteld
LEIDEN Het tegenbezoek dat
twaalf Estse kinderen van 12 tot
15 jaar zouden brengen aan Lei
den is voorlopig uitgesteld. Een
fout in de visumaanvraag was er
de oorzaak van dat de groep zon
dag niet per trein in Amsterdam
aankwam. In plaats van 5 april
gaat het visum pas op 11 april in.
In Nederland is nu contact opge
nomen met het ministerie van
buitenlandse zaken om alsnog tot
een oplossing te komen.
Vorig jaar brachten negen Leidse
schoolkinderen een bezoek aan
Tallinn. Zij waren daar op uitno
diging van de ambassade in Mos-
Meer dan honderd
auto's te snel
LEIDEN/VOORSCHOTEN
Bij een gezamenlijke snel
heidscontrole van de rijks- en
gemeentepolitie, kregen 69 au
tomobilisten een proces ver
baal.
Ook werden 34 snelheidovert
reders gefotografeerd, zij krij
gen hun bekeuring per pos
De controle werd gisteren tu
sen 07.00 en 15.00 uur uitge
voerd aan de Lammenschan
weg in Leiden, het Engelen-
daal in Leiderdorp en aan de
Leidseweg in Voorschoten.
De hoogst gemeten snelheid
was 93 kilometer per uur.
LEIDEN De gemeente
Leiden moet een onder-
I houdsbeleid gaan ont
wikkelen voor het oude
historische erfgoed van
de stad. Dat, en een nog
op te stellen prioriteiten-
schema voor nog te res
taureren panden, is één
van de belangrijkste con
clusies van de Leidse
monumentennota.
In de afgelopen jaren heeft
in de „monumentenstad"
sterk de nadruk op restaura
tie gelegen. Maar nu dat na-
genoeg is afgerond moet de
nadruk komen te liggen op
het beheer en onderhoud,
staat in de nota die vandaag
door het college van Ben W
is besproken. Hoewel de Mo
numentenwet en gemeente
lijke verordeningen de eige-
1 naars van oude gebouwen
niet tot onderhoud kunnen
verplichten, wordt toch ge
pleit voor druk vanuit de ge
meente. Gedacht wordt daar
bij aan het terugvorderen
van een deel van de subsidie
i i nm——
die men voor restauratie van
het pand heeft ontvangen.
Goed onderhoud betekent nu
eenmaal een verlenging van
de periode tussen twee res
tauraties. Om inzicht te krij
gen in onderhoudsrapporten
van monumenten wil de ge
meente Leiden daarom een
overeenkomst aangaan met
de Stichting Monumenten-
wacht Zuid-Holland, die het
erfgoed controleert.
Prioriteiten
Voor de in, slechte staat ver
kerende panden die nog op
een ingrijpende opknapbeurt
wachten wil de gemeente een
prioriteitenlijst opstellen. Op
grond van het Besluit Rijks
subsidiering Restauratie Mo
numenten kan Leiden tot
1995 jaarlijks een bijdrage
van ruim 2,1 miljoen gulden
tegemoet zien. De restaura
tiebehoefte van de sleutelstad
gaat dit bedrag echter ruim
te boven. Zo is het meerja
renprogramma voor deze
rijksgebouwen tot over het
jaar 2003 al met plannen ge
vuld. Omdat urgente en min
der urgente plannen op dat
programma door elkaar staan
en' de wachttijd tussen het
aanmelden van een te restau
reren monument en het ver
krijgen van de subsidie te
lang is, wil de gemeente een
prioriteitenschema opstellen.
Daarbij moet dan met name
gekeken worden naar de
bouwkundige en technische
staat, de monumentale waar
de, de stedebouwkundige si
tuatie (ligging van het pand)
en het gebruik en bestem
ming. Dit gebeurt aan de
hand van een puntenwaarde
ringssysteem.
Naast de rijsksubsidierege-
ling kent Leiden ook een ge
meentelijke verordening. Tot
het moment dat in 1985 de
Wet op de Stads- en Dorps
vernieuwing in werking trad,
kreeg Leiden jaarlijks 28,5
miljoen gulden om het sterk
vervallen stadsgezicht te ver
beteren. In 1985 werd dat be
drag gehalveerd en voor 1991
is in de begroting voor monu
mentenzorg nog een bedrag
van 4,5 miljoen gulden opge
nomen. Evenals bij de door
het rijk gesubsidieerde mo
numenten geldt ook voor het
stadsvernieuwingsfonds een
wachttijd.
Kentering
Niet vreemd, want de bomen
groeien in vergelijking tot de
periode van 1976 tot 1985 niet
meer tot in de hemel. Na
twee alarmerende nota's
kwam toen een kentering in
het „monumentale denken".
Beter gezegd: er kwam veel
geld beschikbaar. Met de 115
miljoen gulden aan subsidie
die van 1976 tot nu bij elkaar
werd geschraapt zijn 39 grote
monumenten, 16 civiel-tech-
nische (voornamelijk brug
gen), een archeologisch mo
nument, 25 hofjes en 900 wo
ningen hersteld. Voorts ver
meldt de gemeentelijke mo
numentenlijst ook nog eens
512 panden.
Dit maakt Leiden na Am
sterdam en Maastricht de
derde monumentenstad van
Nederland. „En ook voor de
toekomst geldt: elke subsidie
gulden betekent een directe
uitgave van minstens een
rijksdaalder, waarmee hoog
waardige arbeid wordt gerea-
In die komende jaren zal ook
meer naar jongere bouw
kunst worden gekeken. Glo
baal zijn zo'n 2500 panden als
beeldbepalend aangemerkt.
Geldelijke steun hiervoor zal
na inventarisatie van ge
meentelijke monumenten
worden afgeschaft.
Naast al deze onroerende
goederen ziet de gemeente
ervan af om roerende goede
ren, zoals de oude schepen
die in het Galgewater liggen,
in een monumentenverorde
ning op te nemen. Wel zal
door de directie groen een
onderzoek worden gedaan
naar de mogelijkheid een bo-
menfonds te creëren, waar
mee particuliere bomen ge
subsidieerd kunnen worden.
Ook zal dan een inventarisa
tie van oude tuinen ter spra
ke komen. Daarnaast zal met
STIEL gekeken worden naar
bedrijfs- en technische mo
numenten.
De Open Monumentendag is
volgens de nota een uitste
kend instrument om de de
historische gebouwen ook bij
het grote publiek bekend te
maken. Voorgesteld wordt
dan ook om hiervoor jaarlijks
15.000 gulden beschikbaar te
stellen. Daarnaast pleit het
rapport voor een tweejaar
lijkse publikatie over monu
menten, het bevorderen van
het cultuurhistorisch toeris
me in Leiden, het beschik
baar stellen van folders over
vergunningen, subsidies en
dergelijke, en de uitvoering
van een bouwhistorisch on
derzoek.
LEIDEN „De mensen
kiezen weer en dat is zo
belangrijk. Prikkels van
buiten houden mensen ac
tief. Als je ze opsluit in
zo'n éénpersoonskamertje
verpieteren ze. Ze gaan
zich steeds afhankelijker
gedragen. Hospitaliseren
zoals wij dat noemen."
Aan het woord is Trees Aan-
genendt, hoofd van de Centra
le Dienst Maatschappelijk
Werk en Patiëntenservice van
het Academisch Ziekenhuis.
De afdeling Neurologie van
het AZL krijgt in toenemende
mate te maken met patiënten
die eigenlijk in een verpleegte
huis thuishoren. Lange wacht
lijsten staan zo n opname ech
ter in de weg. Het is geen uit
zondering dat patiënten zes tot
negen maanden moeten wach
ten voor ze ergens terecht
kunnen. In de tussentijd dreigt
deze groep weg te zakken in
een soort lethargie, passiviteit.
Het ziekenhuis is niet in staat
ze de aandacht te geven die
noodzakelijk is om dat te voor
komen. „Mensen in een zie
kenhuis gaan zich automatisch
afhankelijk gedragen. Plotse
ling loopt men de hele dag in
een pyama terwijl dat thuis
niet in ze op zou komen", ver
duidelijkt Elsemere Solognier.
Ze is het verpleegkundig
hoofd van de afdeling Neuro
logie. „Dat geld ook voor de
patiënten waar onze afdeling
mee te maken heeft. Omdat
het vaak gaat oom mensen die
na een ongeval of een beroerte
lichamelijk gehandicapt zijn
geraakt, dreigt een ernstig
probleem. De mensen kunnen
veelal hun kamer niet zelf
standig verlaten en het zie
kenhuis is niet in dezelfde
mate als een verpleegtehuis in
staat daarmee te helpen. Pa
tiënten met aanvankelijk al
leen fysieke problemen kun
nen op die manier ook psy
chisch in de knel raken."
In 1990 heeft is besloten iets
aan deze situatie te gaan doen.
Een eerste initiatief was men
sen die op een wachtlijst staan
niet langer te verplegen op
éénpersoonskamers, zoals
voordien het geval was. „Dat
pakte bijzonder goed uit. Op
de zaal bleken mensen die
nauwelijks nog reageerden op
hun omgeving ineens tot leven
te komen," vertelt Trees Aan-
genendt enthousiast. Onder
meer die ervaring leidde tot
een tweede initiatief; het huis
kamerproject.
Sinds enkele weken wordt
geëxperimenteerd met dit pro
ject. In een zaaltje is een soort
huiskamer ingericht.Hier
worden dagelijks verschillen
de aktiviteiten georganiseerd.
Zo worden er met patiënten
lees- en taaloefeningen gehou
den en is er een muziekmid-
dag. Vooral dat laatste blijkt
een succes te zijn.
De kosten van het project zijn
te overzien. Door een her
schikking van de personeelsin-
zet zijn er op dat punt geen ho
gere kosten. Alleen voor de in
richting van de huiskamer is
wat geld uitgetrokken. Else
mere Solognier: „We hebben
wat huisraad bij elkaar ge
scharreld. Dankzij een sponsor
en wat eigen spulletjes is de
boel gezellig gemaakt. Toch
zou een paar duizend gulden
extra welkom zijn. We zouden
dan bijvoorbeeld een video
aan kunnen schaffen."
Hoewel het experiment nog
niet is afgerond, verwacht
Trees Aangenendt dat het
huiskamerproject een perma
nent karakter zal krijgen: „De
resultaten zijn dermate bemoe
digend dat stoppen niet voor
de hand ligt. Vanochtend bij
de muziek was er een me
vrouw op een intensive care-
bed aanwezig. Toen een mede
patiënt ging zingen begon ze
spontaan mee te zingen, ter
wijl ze zich bijna volledig van
haar omgeving had afgesloten.
Eigen initiatief. En daar is het
ons uiteindelijk om begon
nen."
RENS KOLDENHOF
Trees Aangenendt (rechts) en Elsemere Solognier zijn verheugd
over de resultaten van het huiskamerproject: „Mensen verpiete
ren in een kamertje apart."
FOTO: WIM VAN NOORT
