W m
m
'GB00
„Meeste Kurden naar Iran,
meeste hulp naar Turki je"
Dood ligt op de loer
)i j Kurdische exodus
Zhu Rongji, de rijzende ster van China
Je haalt meer uit
de Jamo BX-luidsprekers.
ja BUITENLAND
CeidócSouocmt
DINSDAG 9 APRIL 1991 PAGINA 5
"ranse abortuspil
eist slachtoffer
v pARIJS Het Franse ministerie van volks-
•zondheid heeft gisteren bekendgemaakt
it voor het eerst het overlijden van een
s v frouw in verband wordt gebracht met het
•R ebruik van de omstreden abortuspil RU 486.
kn 31-jarige vrouw, een zware rookster die
•oor de dertiende keer zwanger was, stierf
eze maand aan complicaties aan hart en
?n bloedvaten, aldus het ministerie. De vrouw
■bruikte het abortusmiddel RU 486 van de
ranse firma Roussel, dat in combinatie met
•i-djêen injectie van prostaglandines moet worden
riti gebruikt. De vrouw had prostaglandines met
t aa de naam Nalador gebruikt. Van Nalador
rdiMverd verondersteld dat het voor rokers tot
een verhoogd gezondheidsrisico leidt, maar
de meeste artsen schrijven het niettemin voor
led vanwege de goede werkzaamheid.
Besmette Nederlander
voor Duitse rechtbank
MÜNCHEN Een met aids besmette
Nederlandse drummer staat deze week in
München terecht voor het toebrengen
van lichamelijk letsel en de verwerving
van drugs. De 29-jarige muzikant, een
heroïne-verslaafde, wordt ervan ver
dacht met drie vrouwen gemeenschap te
hebben gehad zonder dat hij ze inlichtte
over zijn besmettelijke ziekte. Volgers de
officier van justitie zijn alle drie vrou
wen, onder wie een meisje van vijftien,
met het HIV-virus besmet. Vrijdag volgt
een uitspraak in de rechtszaak, die onder
strenge veiligheidsmaatregelen wordt ge
houden. Familie van een van de slachtof
fers heeft gedreigd de muzikant te zullen
vermoorden.
Arbeidersvolk
Het spandoek dat
demonstranten
gisteren in het Duitse
Leipzig meedroegen
was ondubbelzinnig.
Dertigduizend
mensen kwamen in
het centrum bijeen
tijdens de traditionele
maandag
demonstratie, ooit
begonnen om te
protesteren tegen het j|
DDR-regime, nu
tegen de gestaag
rijzende werkloosheid v
in het land van het a
Arbeidersvolk. J
foto: ap 'i a
Lot Indonesische
vluchtelingen
in handen VN
KUALA LUMPUR Regerings-
functionarissen in Malaysia heb
ben verklaard dat de VN-Hoge
Commissaris voor Vluchtelingen
moet beslissen of de ruim hon
derd per boot gearriveerde Indo
nesiërs illegale immigranten of
politieke vluchtelingen zijn. De
vluchtelingen staken uit Noord-
Sumatra de 80 kilometer brede
Straat van Malakka over om in
Malaysia politiek asiel aan te vra
gen. Zij zeiden uit het noorden
van Sumatra te zijn vertrokken
vanwege gevechten tussen rege
ringstroepen en separatistische
moslim-rebellen.
Abortus-arts in
hongerstaking
MALAGA Een Spaanse arts die
tot vier jaar gevangenisstraf was
veroordeeld wegens het uitvoeren
van een abortus bij een jong meisje
en zaterdag na vijf dagen cel gratie
van de regering had gekregen, zit
opnieuw vast. Een rechter in Mala
ga gaf opdracht hem aan te houden
wegens belediging. German Saenz
de Santamaria deed na zijn vrijla
ting een felle aanval op het Spaanse
rechtsstelsel. Bij zijn terugkeer in de
gevangenis ging de arts in honger
staking. In het overwegend katho
lieke Spanje is het debat over de
abortuswetgeving weer in alle he
vigheid uitgebarsten na de gratië-
ring van De Santamaria.
t brood dat een Kurdische vluchteling (links) tijdens het uitdelen van voedsel doorgeeft aan zijn
>er vindt onderweg veel meer hongerige gegadigden. foto: epa
'01
m^De ergste tijd is het mo-
oent dat de duisternis in-
t en in het mooie kale
hakse grensgebergte,
Terdag schijnbaar leeg,
.peens duizenden kleine
nde uurtjes opbloeien - elk
tiba rvan een baken van
lenselijk lijden. In de
ergen van het Iraaks-
urkse grensgebied wach-
P™en de Kurden, nat, koud
illi en de dood trotserend, op
va bin redding. Elk vuur
irtegenwoordigt een ont-
dderde familie, een uit-
fengevallen thuis, een
alge ducht naar het onbeken-
iljoe de, pijn, wanhoop en de
tatH mgst dat de dood het wint
°J|{ roor de dageraad.
>5(K
etf 'er beneden, aan de andere
jare ant van de Turkse grens,
,in(aar de rivier de Zap een ra-
aar Irak heeft uitgesle-
wordt een konvooi
nt'J rachtwagens uitgeladen. Ze
p, ebben dekens en noodrant-
Denen aangevoerd, die na een
3 eis van vijf uur over de berg-
2 ellingen, bonkend op de rug-
en van ezels en op de ver-
l(j, rampte schouders van vrij-
rilligers, zullen aankomen in
et kamp waar 90.000 Kurden
2 ersuft wachten. Buitenlandse
a ulp is hier nog niet gearri-
n, eerd; het is het plaatselijk
lef ergvolk - Turkse Kurden -
oe lie brood, kleren en dekens
Uferzamelen om die naar de
"tgeputte menigte te brengen.
namen van de Turkse
nier renssteden en -gehuchten
?rre Hakkari, Cukurca, Uzumlu -
tstf eginnen de buitenwereld al
t 8 ven vertrouwd in de oren te
'Z linken als de Iraakse steden
ga; 'aaruit de vluchtelingen zijn
nd( reggevlucht: Kirkuk, Arbil,
ir e hhok. Meer dan twee miljoen
lurden zijn gevlucht voor de
traak van Saddam Husayn
Irii inds hun poging tot opstand
»erd neergeslagen. Niemand
Keet hoeveel er nu nog probe-
ra en Turkije te bereiken. Het is
onduidelijk hoeveel er zijn ge-
fia torven door blootstelling en
_i,t itputting, noch hoeveel er
gr( lijn gedood door Saddams le-
v« ger. De bergpaden zouden be
lt u taaid zijn met lichamen van
Be nensen die zijn bezweken.
Overal is modder. Vies bruine,
koude en smerige modder
waar iedereen tot aan zijn en
kels instaat en die op de benen
van de vluchtelingen is vast-
gekoekt. De ijzige omstandig
heden beginnen plaats te ma
ken voor een lentedooi.
Gymschoenen
Dorpelingen uit Cukurca
brengen opgerolde dekens en
kleren naar boven. Hun kin
deren leiden ezels beladen met
voedsel over de gevaarlijke
bergpas. Onophoudelijk ver
schijnen groepjes van twee of
drie vluchtelingen over de
piek. Voorzichtig banen ze
zich een weg tussen de rotsen
door, kinderen of bundels ei
gendommen in hun armen.
Aan de kant vechten een paar
mannen om een zak zwarte
gymschoenen. Schreeuwend
pakken ze zoveel schoenen als
ze kunnen. Verderop delen
Turkse soldaten brood uit aan
een wat rustiger groep, één
brood per persoon per dag. Ie
dereen is de toale uitputting
nabij. Vrouwen zitten voor
zich uit te staren, hun kinde
ren tegen zich aangeklemd. De
mannen verzamelen zich in
groepjes rond kleine vuren of
proberen met stukken plastic,
stenen en twijgen voor be
schutting te zorgen. Natte kle
ren wapperen aan dunne tak
ken. Ze drogen niet in de
vochtige wind.
De 21-jarige student Dinyar is
vrijdag aangekomen na een
tocht van vijf dagen door de
bergen. Hij is uit Baghdad ge
vlucht met zijn familie. Eerst
waren ze naar vrienden in het
noorden gegaan, vanwaar ze
in kleine groepjes naar de
grens zijn vertrokken. Onder
weg is hij iedereen kwijtge
raakt. „Ik ben helemaal alleen
nu", zegt hij. „Ik weet niet wat
ik moet doen. Ik wilde niet
weggaan maar we moesten
wel. Er was niets. We waren
erg moe en bang".
Dinyar vertelt dat veel kinde
ren zijn omgekomen tijdens de
tocht door de bergen. Twee
kleuters waren gaan drinken
uit de snelstromende rivier en
waren in het water gevallen
en meegevoerd. Eén man had
zijn baby vier dagen en nach
ten lang gedragen en kon uit
eindelijk niet meer verder.
Zijn baby was erg ziek. „Hij
was aan het sterven. De vader
huilde heel erg", vertelt Diny
ar. „Hij kon niet meer verder
lopen. Hij had de baby in zijn
armen en legde hem in het
water. Het was hij of de baby.
Hij huilde heel erg maar hij
kon niet meer".
Bronchitis
Een arts van een ziekenhuis in
Dahok in noordelijk Irak deelt
medicijnen uit. Het Turkse le
ger heeft vijf dozen medicij
nen geleverd, voornamelijk
antibiotica en pijnstillers. Vol
gens de arts lang niet genoeg
om de ziekten die zich door
het kamp verspreiden te stui
ten. Vooral de baby's lijden
aan bronchitis en buikgriep.
Drie zijn er al gestorven. „Als
het zo doorgaat verwacht ik
dat er nog driehonderd dood
gaan. Het wordt een ramp".
Tegen elkaar aangekropen
vertellen twee vrouwen hoe ze
hun kinderen tijdens hun
vlucht hebben verloren. Ayes-
ha Rayad (25) had haar twee
zoons meegenomen, de tweeja
rige Mohammed en Dijwat
van één. Ze had geen melk of
voedsel. De ijskoude nachten
waren te veel voor de kinde
ren. Sued Rashid vertelt dat
haar tweejarige zoontje Ish-
mail in een rivier is gevallen.
Mohammed, drie, is doodge
vroren.
In Semdinli, vier uur van Cu
kurca aan de andere kant van
de berg, zitten 2000 mensen in
een zee van kolkende modder
dicht op elkaar in witkatoenen
tenten met het teken van de
Turkse Rode Halve Maan. Ze
prijzen zich gelukkig omdat
het Turkse leger hun brood en
kaas heeft gegeven. Ze hebben
zelfs en beetje vlees om te
roosteren in het open vuur.
Hun vrouwen en kinderen zijn
veilig en warm ondergebracht
bij families in het dorp.
Velen hebben gedurende de
geallieerde bombardementen
op Irak hun huis in Baghdad
verlaten en vluchtten naar het
noorden. Maar daar werd het
onhoudbaar door de wraak die
Saddam nam op de Kurden.
Ze zijn boos op het Westen en
op Bush. „Saddams helikopters
vuurden een maand lang iede
re dag bommen en granaten
af. De Verenigde Staten heb
ben Saddam niet willen doden
maar hij zal ons wel doden".
MARGARETTE DRISCOLL
(c) The Sunday Times
TEHERAN/BAGHDAD
Naar Iran zijn drie keer
zoveel Kurden gevlucht
als naar Turkije, maar de
buitenlandse hulp gaat
bijna alleen maar naar
Turkije, zo klaagt de
Iraanse onderminister van
binnenlandse zaken. Ligt
het aantal vluchtelingen
in Iran nu op ruim
770.000, aan het eind van
de week verwacht men de
1 miljoen te passeren en
weldra het aantal van 1,5
miljoen. Daarbij vergele
ken heeft Turkije, waar
heen 300.000 Irakezen ge
vlucht zijn, veel meer"
hulp uit het buitenland
ontvangen.
Amerikaanse, Britse en Franse
vliegtuigen 'droppen' voedsel
en dekens voor de vluchtelin
gen langs de Iraaks-Turkse
grens. Tot dusver hebben
Duitsland en Nederland hulp
beloofd voor de vluchtelingen
in Iran.
Naar Irak gevluchte Kurden
melden dat „twee derde" van
Iraaks Kurdistan „bevrijd" is,
al heeft het Iraakse leger de
steden heroverd. Van de zes
miljoen inwoners van Iraaks
Kurdistan zijn er drie miljoen
in Turkije of Iran, of op weg
naar een van deze landen. Van
de overige drie miljoen wonen
er twee miljoen in bevrijd ge
bied, waarbij ze gebrek hebben
aan alles. Eén miljoen zucht
onder de onderdrukking.
Iraakse helikopters en vlieg
tuigen vallen nog steeds ko-
lonnes vluchtende Kurden
Het Zoetermeerse college van
B en W heeft een bedrag van
10.000 gulden overgemaakt
voor humanitaire hulp aan de
Kurdische vluchtelingen. Kur
dische aktievoerders die afge
lopen vrijdag in Arnhem een
voettocht begonnen naar het
Binnenhof, beëindigden hun
voorlaatste etappe gisteravond
in de Pelgrimskerk in Zoeter-
meer. Vanochtend gingen de
Kurden op weg naar het Bin
nenhof in Den Haag, waar zij
vanmiddag zijn ontvangen
door de vaste kamercommissie
voor buitenlandse aangelegen
heden.
De hulporganisatie Artsen
zonder Grenzen is bezig een
De Amerikaanse luchtmacht brengt de Iraakse vluchtelingen behalve flessen drinkwater ook ge
vechtsrantsoenen die over zijn uit de Golfoorlog. Deze rantsoenen bevatten zaken die maar bij
weinig Kurden bekend zullen zijn: rundvleesfilet in barbecuesaus, pindakaas, oploskoffie en ge
droogde aardbeien. foto: epa
vluchtelingenkamp op te zet
ten in het Turks-Iraakse
grensgebied bij Uludere. Ook
in Iran is een project in voor
bereiding voor de opvang van
vluchtelingen. De Stichting
Vluchteling in Den Haag heeft
een kwart miljoen gulden ter
beschikking gesteld voor de
opvang van Kurden.
Kuwayt berecht
oorlogsmisdadigers
KUWAYT-STAD Honder
den Irakezen en Palestijnen
zullen binnen enkele weken in
Kuwayt terecht staan wegens
oorlogsmisdaden begaan tijdens
de Iraakse bezetting van het
emiraat. Een aantal van hen
loopt kans de doodstraf te krij
gen. De Kuwaytse onderminis
ter voor justitie, Abdul Aziz al-
Dakhil, vertelde dat na de
overwinning van de geallieerde
troepen op de Iraakse troepen
628 mensen zijn gearresteerd
op verdenking van onder meer
moord, mishandeling, spionage,
verraad en terroristische da
den. Tijdens de Iraakse bezet
ting zijn 1082 Kuwayti's omge
komen, onder wie 153 kinderen
jonger dan dertien jaar en 57
geestelijk gehandicapten. Hon
derdtwintig baby's overleden
omdat de couveuses waarin zij
lagen werden uitgeschakeld. 33
foetussen werden geaborteerd,
nadat de moeders waren ver
kracht door Irakezen.
(Van onze correspondent
Dirk-Jan van den Bergh)
PEKING 'No nonsense' en
lak aan bureaucratische mo
lens is het handelsmerk van
de fotogenieke Zhu Rongji,
een krachtige persoonlijkheid
die erin slaagde na het bloed
bad in Peking op 4 juni 1989
de stad Shanghai onder con
trole te houden zonder het le
ger in te schakelen.
In een emotionele televisietoe
spraak, waarin hij zich uit
sprak tegen militair ingrijpen
in Shanghai en daarmee in
feite verkapte kritiek leverde
op de handelwijze in Pe
king wist hij veel sympa
thie onder de bevolking op te
wekken. In plaats van tot ge
welddaden over te gaan, mobi
liseerde hij fabrieksarbeiders
om de straten te controleren
en te voorkomen dat de rouw-
In Amsterdam weet hij zich deze week op het 'Glo-
bal Panel' in gezelschap van wereldleiders als Pe
res, Schmidt en Kissinger. En binnen China is hij
gepromoveerd van burgemeester van Shanghai tot
vice-premier. Portret van Pekings 'Eenzame stem
van gematigdheid binnen de kakofonie van puri
teins-communistische rhetoriek'.
demonstraties te veel uit de
hand zouden lopen.
In feite was de nasleep van '4
juni' helemaal niet zo slecht
voor Zhu Rongji. Jiang Zemin,
toen partijsecretaris van
Shanghai, werd benoemd tot
secretaris-generaal van het
Centraal Comité van de Partij
en verhuisde naar Peking.
Zhu nam in Shanghai zijn
functie over. En met Jiang, die
zelf voor 1988 burgemeester
van Shanghai was, groeide een
potente Shanghai-lobby, waar
van Zhu de kern lijkt te zijn.
Door ijverig lobbyen slaagde
hij erin om het oude plan Pu-
dong, een ambitieus ontwikke
lingsplan dat Oost-Shanghai in
een tweede Hongkong moe:
veranderen, weer uit de ijskast
te halen. Het plan vereist
enorme investeringen, maar
het is de moeite en het geld
waard omdat het iets is waar
mee alle lagen van de bevol
king van Shanghai zich kun
nen identificeren.
Bovendien werd onder Zhu's
hoede de eerste aandelenbeurs
in de Volksrepubliek China
geopend, en dat had weer tot
gevolg dat het geknauwde
vertrouwen van buitenlandse
investeerders in de hervor
mingspolitiek van China weer
wat herstelde.
Als 63-jarige behoort Zhu tot
de vierde generatie Chinese
leiders, die in de toekomst het
communistische vaandel van
de derde generatie, onder lei
ding van kameraad Jiang Ze-
min, moet overnemen.
Ondertussen wordt vermoed
dat Zhu de laatste troefkaart is
van de hervormingsgezinde
patriarch van de tweede gene
ratie, Deng Xiaoping, die ach
ter de schermen nog worstelt
met de andere tweede-genera
tie-leiders over de economi
sche koers van China, nadat
zijn eerdere azen Hu Yaobang
en Zhao Ziyang geëlimineerd
werden omdat ze te veel neig
den naar de wil van het volk.
Zelf afkomstig uit Hunan, de
geboorteprovincie van eerste-
generatie-communistenleider
Mao Zedong, lijkt Zhu een
grote populariteit te genieten
bij zowel de bejaarden van de
tweede generatie, die de feite
lijke macht in handen hebben,
als het volk, dat in feite niets
heeft in te brengen in de poli
tiek.
Er kan dus worden verwacht
dat zijn recente promotie tot
vice-premier slechts een nieu
we stap is in de richting van
zijn uiteindelijke ambitie: de
geschiedenis ingaan als de
'Chinese Gorbatsjov'.
Plaats voor
oppositie in
regering Albanië
TIRANA De Albanese pre
mier Fatos Nano heeft gisteren
verklaard deskundigen uit de
oppositie te vragen deel te ne
men in een coalitieregering.
Hij zei dit nadat de regerende
communisten een twee derde
meerderheid hadden behaald
bij de eerste verkiezingen met
meer partijen in bijna vijftig
jaar. Nano zei dat alleen een
regering van deskundigen een
eind zal kunnen maken aan de
politieke onrust en de diepe
economische crisis in het arm
ste land van Europa. Volgens
de premier zijn er geen princi
piële verschillen tussen de
programma's van de grootste
partijen.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET MEXICAANSE AFGODSBEELD
„Vliegend Hert" roept zijn stam bij elkaar en deelt de
iannen het verheugende nieuws mede: „Huitzilopochtli keert te
lg", roept hij uit; „de doodshoofddragende god van de Mexi-
e Indianen zal ons aanvoeren in de strijd tegen de bleekge-
n; hij zal ons weer in het bezit stellen van de jachtvelden,
j ons hebben ontnomen. Aan ons de plicht het kristallen
dshoofd weer in handen te krijgen". Dan beramen zij samen
wat hen te doen staat. Een krijgsplan wordt gemaakt en wanneer
de verkenners melden dat over de grote, weg die de bleekge-
zichten hebben aangelegd, de auto nadert waarop het beeld
wordt vervoerd, verspreiden de rode krijgers zich snel. Zij leggen
zich in hinderlaag en wachten rustig af wat er zal gebeuren.
„Vliegend Hert" zal het teken geven, waarop zij moeten aanval
len.
Vluchtelingen uit
Cambodja vragen om hulp
PROVINCIE ODDAR MEANCHEY Duizenden vluchte
lingen in het noord-westen van Cambodja hebben te kampen
met ernstige tekorten aan voedsel, water en medicijnen. De
tekorten zijn ontstaan doordat de Amerikaanse regering de
hulp aan de verzetscoalitie van prins Norodom Sihanouk in
januari heeft gestaakt, uit vrees dat de Rode Khmer, die deel
uitmaakt van de driepartijencoalitie, de overhand zou krij
gen in de strijd met de regering in Phnom Penh.
Een woordvoerder van de partij van Sihanouk voorspelde
gisteren dat, indien hulp uitblijft, in mei ongeveer 20 procent
van de vluchtelingen is gestorven en 70 procent binnen vier
maanden.
(ADVERTENTIE)
ANJELICA
HUSTON
ANNETTE
BENING
VERLEIDING. VERRAAD. MOORD.
WIE BELAZERT WIE?
06nwr»iuk"e
r BOIKUIlUVt OlMNOflAAB UltGMIIJ B/He* DIN KMC
(ADVERTENTIE)
twee Jamo BX-luidsprekers krijg je tot
30 april 1991 een hoofdtelefoon cadeau.
De Jamophone 90169 van f 169,-. Een fantas
tische monitor "double drive" hoofdtelefoon met
vier luidsprekers. Compleet met vergulde
aansluit- en verlooppluggen, verliesarme kabel
en toamgevulde oorkussens.
Deze Jamophone mag dan stiller zijn, het is
net zon gigant als de BX. Drieweg luidspreker
systemen die een klankzuivere weergave en
bassen met body laten horen. Snel naar je hifi-
dealer om zelf te ontdekken dat je meer uit een
Jamo haalt.
Nu tijdelijk met gratis hoofdtelefoon van f 169-
NAHOB.V.POSTBUS8678.1005 AR AMSTERDAM.TEL OIO-MI799S
