Amerikaanse jeugd in
ban van jaren zestig
Jubilerende
Doelen gaat
flink uitpakken
nÏKUNST/RTV
C«^clóc(2outarU
DINSDAG 9 APRIL 1991 PAGINA 13
door René de Cocq
Frits Bom
de,ffoe hardleers zijn wij
Nederlanders? Heel hardleers,
doof ik, te oordelen aan het
\ntal televisieprogramma 's
11 alsmaar weer nodig blijkt
e zijn om ons een beetje in het
heel te houden, en ons voor
e lichten over de gewoonste
n meest vanzelfsprekende
lingen.
feecte maar weer komen in
niddagmagazines en
•onsumentenprogramma's de
lachtoffers opdraven, de
nensen die alweer met open
>en in de listen en lagen van
>rtrap te middenstanders
getrapt. Mensen die zich
koste van gigantische
'hrijfsommen een carrière
de showbusiness of de
hebben laten
irspiegelen; mensen die in
vertrouwen hun dure
ikstel laten opknappen en
irden afgescheept met
Iungel werk en inferieure
terialen; mensen die
boekt hebben voor een
bezorgde zon-en-zee-
\kantie en belandden in een
\al betonstaketsel naast een
torlijn op een
lustrieterrein.
\andaar dat er alsmaar werk
winkel blijft voor clubs
Consumentenbond en
msumen tenkon takt
vaarom zijn die eigenlijk
iart?), voor programma 's als
onsumentenlijn (Veronica)
Kieskeurig (TROS), en
j oor de talloze loslopende
oorlichters als Christine
foenewegen van het Ni bud,
zien opdraven in de
ele middagprogramma 's.
n nu is ook Frits Bom weer
rug, de man die zich ooit bij
VARA opwierp als de
gekroonde koning van de
msumentenvoorlichting, en
e enkele zomers lang met
\n Konsumentenbus
ikantieoorden in heel Europa
weilig maakte. Na een
lallende ruzie met de VARA
hij voor zichzelf begonnen,
p dat betekent ook in zijn
\val dat we hem nu
e2enkomen bij RTL4.
De Vakantieman - want
t leed van de overboeking,
onbereikbare hostess, het
i.ze kraanwater en het
ilicht op de blinde muur van
eerstvolgende
partementenhotel gaat hem
^ej og immer onpeilbaar diep
n het hart. Temidden van
n at een van de lelijkste decors
\n Hilversum moet zijn
me gen we hem zitten,
oensdagavond, en voorlopig
ij ft dat ook zo. Hij staat
t hoofd van een
t de reiswereld uit om
elich tingen te verstrekken of
J Wantwoording af te legger
hij leidt een mysterieus
el dat elke week weer een
idere oplosser van een heel
makkelijk vraagje naar
?er een ander onbekend
j ekje op de wereld stuurt
[VV iar te gaan kijken of er
vristische mogelijkheden
:örr|n' wee^ za^ er een
deoverslag volgen, en wie
mooiste videootje heeft
maakt krijgt een wereldreis,
'g hè, dat over een poosje
irkelijk geen plekje ter
?reld meer vrij zal zijn van
iderlandse toeristen
lemaal de schuld van Frits
>oes "P'
)k erg is, dat er kennelijk
uwelijks meer voorlichtende
informatieve programma's
maakt kunnen worden
\der dat er een
dstrijdelement aan is
rbonden, zonder dat er wat
winnen valt. En zonder dat
een tribune met plichtmatig
'd oppende en grijnzende
derlanders is opgesteld, die
nuit hun ooghoeken
uwgezet op de monitors in
il gaten houden of ze wel in
v eld verschijnen.
;cht 'l zal wel nodig zijn, dit soort
op ogramma 's, en we moeten
evt s dan ook de nog altijd
ewt itgebekte en zo te zien nog
k minder ijdele Bom maar
t len welgevallen. Misschien
het een beetje helpt; dat
■rkions op vakantiegebied iets
iaft nder gemakkelijk knollen
mat or citroenen laten verkopen;
I ter wat minder mensen van
'e n dure tripjes terugkeren
adr/pt allerlei frustraties over de
e mier waarop ze door
u inzende folders en gladde
omfatjes zijn genept.
hoe vind je De Dageraad?
mensen me, die ervan
v gaan dat een serie die zich
Jtpeelt op een kranteredactie
mijn bijzondere
>elsi langstelling zal hebben. Tot
zekere hoogte is dat ook
zo, maar ik schort mijn
leel nog even op. Om de
ming erin te houden - en
serie loopt voorlopig nog
oi
ede
NEW YORK Nu gene
raals in deze tijd de hel
den zijn van jong Ameri
ka, is het misschien wat
bevreemdend dat hon
derdduizenden jongeren,
van kust tot kust, uit hun
bol gaan over een film die
de psychedelische exces
sen van de jaren zestig
verheerlijkt. Dat heeft
'The Doors' bereikt, de
nieuwste film van Oliver
Stone over de gedoemde
zanger-dichter Jim Morri
son.
Morrison belichaamde de he
donistische losbandigheid van
de jaren zestig voor hij zich in
1971 op zevenentwintigjarige
leeftijd dooddronk in Parijs.
Stones film, met Val Kilmer in
de rol van de leadzanger van
The Doors, raakt een zere plek
en dwingt velen met pijn terug
te kijken op een tijdperk dat,
zoals veel mensen nu denken,
een fout is geweest.
Terwijl de Amerikaanse jeugd
de flower-power aan het he
rontdekken is, zijn velen van
de generatie die „make love,
not war" als motto had, ge
schokt dat hun kinderen hun
eigen, lang vervlogen jeugd
willen herleven. „De jeugd
van de jaren negentig krijgt de
nostalgie vj.n vijfenveertigers
in hun mid-life crises opge
drongen", aldus Karen Fagen,
voormalig flower-kind uit San
Fransisco. Anderen spreken
hun bezorgdheid uit dat Stone,
Hollywoods huisanalyticus van
het tijdperk met zijn 'Midnight
Express', 'Platoon' en 'Born on
the Fourth of July', de mari-
huanadampen van zijn jeugd
teveel verheerlijkt en goed
praat.
De critici, voor het merendeel
mensen die de jaren zestig in
alle hevigheid hebben meege
maakt, zijn er niet gelukkig
mee dat Stone speelt met een
icoon dat het best begraven
had kunnen blijven. „De film
is pure exploitatie - een uitge
rekte zelfverheerlijkende trip"
aldus Terrence Rafferty in de
New Yorker. „We voelen ons
voyeurs van onze eigen herin
neringen".
Stone zegt dat zijn film gaat
over de „spirituele zoektocht"
van Amerika's eigen Rimbaud,
zijn poging om „door te breken
naar de andere kant". Jonge
Amerikanen groepen nog
steeds samen op het Parijse
kerkhof Père Lachaise, waar
het graf van de muzikant
meer pelgrims trekt dan de
graftombes van Chopin, Wil
de, Proust en Piaf.
Voor de trouwe fans is er ook
een permanente Doors mani
festatie in het Providence
Mountains Park in de Mojave
woestijn van Californië. Het
Doors-lijflied Light My Fire
en hun platen verkopen nu
sneller dan ooit tevoren.
Stone schrijft de rage toe aan
wat hij een „tijdskromming"
noemt die Amerika en Europa
terug heeft gebracht naar de
politieke gevoeligheden van
de jaren zestig. Het valt zeker
niet te ontkennen dat het de
cennium weer helemaal in de
mode is, gezien de terugkeer
van de minirok, kaftans, baby
dolls en hotpants.
Van de rebellie van het tijd
perk valt nu echter nergens
iets te bespeuren, tot opluch
ting van de bekeerde hippies
en .afkeer van meer nostalgi
sche ouderen. In Newsweek
doet de conservatieve com
mentator George Will deze
week een aanval op de film en
het tijdperk. Zij zouden een
schandelijke invloed op de
jeugd hebben. Jim Morrison
was een pathetische alcoholist,
schrijft hij. De „jongerocratie"
van de jaren zestig heeft vol
gens Will de Amerikaanse op
voeding ten gronde gericht.
CHARLES BREMNER
(c) The Times, Londen
Jim Morrison, zanger van The Doors, wiens leven nu centraal staat in de film van Oliver Stone.
ROTTERDAM Het concert- en
congresgebouw De Doelen in Rotter
dam viert volgende maand het 25-ja-
rig bestaan, reden om naast de twin
tig abonnementsseries enkele hoogte
punten in te lassen. Op 11 mei verzor
gen het pianoduo Katia en Marielle
Labèque en het jazz-rock trio
McLaughlin een galaconcert, na af
loop van de optredens wordt een ga
labal gegeven. De toegangsprijzen
voor concert en bal bedragen 120 en
180 gulden.
In het kader van het jubileum is ook een se
rie internationale symfonie-orkesten in het
leven geroepen met een eerste optreden in
Nederland van het orkest van de Scala di
Milano onder leiding van Carlo Maria Giuli-
ni (22 september), het Groot Russisch Om
roeporkest, dirigent Vladimir Fedossiev (14
februari) en het Montreal Symphony Or
chestra onder leiding van Charles Dutoit (17
juni) Het enige optreden in 1991 en 1992 in
Nederland van pianist Vladimir Ashkenazy
vindt plaats op 19 juni 1991 als afsluiting
van de eerste serie 'Coryfeeën aan het Kla
vier'. Onderdeel van het jubileum is ook een
serie met vedetten uit de wereld van mu
ziek en show met onder anderen Lee To
wers, Anita Meyer en The Dutch Swing
College Band.
File-concerten
De directie van de Doelen overweegt de in
voering van zogenaamde file-concerten. De
achterliggende gedachte is, dat de medewer
kers van de vele gigantische kantoorgebou
wen rond de Doelen wellicht liever aan het
einde van de werkdag verpozing zoeken in
de concertzaal dan lang met de auto in een
file te staan. In Londen is een dergelijk ini
tiatief een succes gebleken. De Doelen richt
zich ook met diverse series op het publiek
dat liever 's-avonds niet meer op straat gaat.
Zo zijn er gratis lunchconcerten op elke
woensdagmiddag, inloopconcerten op zater
dagmiddagen, klassieke muziek op zondag
morgen met onder anderen pianist Pascal
Rogé, de alt Christa Pfeiler en het Leonardo
Trio, concerten op zondagmiddag met onder
anderen cellist Gustav Rivinius, de mezzo
sopraan Jard van Nes en violiste Isabelle
van Keulen en de jazzconcerten in het Doe
lencafé eveneens op zondagmiddag met The
Chris Barber Jazz Blues band, het Dorot
hy Donegan Trio en Mr. Acker Bilk His
Paramount Jazzband.
Het zag er dit jaar naar uit dat Schubertiade
ter ziele was, maar op veler verzoek wordt
de Schubertserie toch voortgezet met onder
anderen de sopraan Elly Ameling, pianiste
Imogen Cooper, het Wiener Schubert Trio
en de bas Robert Holl. Voor het overige
biedt de Doelen: Muziek-authentiek met on
dermeer het Orkest van de 18e Eeuw en het
Amsterdam Baroque Orchestra, 'Rondom'
Reinbert de Leeuw, 'Beroemde strijkkwar
tetten', pianist Ivo Pogorelich, een Familie
serie met The Glenn Miller Orchestra, het
Budapest Symphonie Orkest en Flairck en
een serie Internationale Kamerorkesten met
ondermeer I Musici en het Kreisler String
Orchestra.
De Doelen is in 1990 met ruim 600.000 be
zoekers opnieuw het drukst bezochte con
cert-en congresgebouw van Nederland ge
weest. Er was in dat jaar sprake van 2.245
activiteiten, waarvan 500 concerten. Eind
van dit jaar wordt gestart met de bouw van
een uitbreiding met ongeveer 2300 vierkan
te meter. Jan Taat, voormalig artistiek di
recteur van het Residentie Orkest, is met in
gang van 1 april 1991 aangesteld als hoofd
communicatie van de Doelen.
ADRIAAN HAGER
Kapstok onbedoeld
in wedstrijd
voor moderne kunst?
LISSABON Kunstkenners in Portugal is
op het nippertje een blamage bespaard ge
bleven. Een doodgewone kapstok belandde
in Coimbra bijna op de lijst kandidaten voor
een kunstprijs. Bij een wedstrijd voor mo
derne kunst in de eerbiedwaardige universi
teitsstad stond het uit aluminium vervaar
digde voorwerp toevallig in de zaal in de
buurt van de andere 500 werken, die mee
dongen naar plaatsing op de kandidatenlijst.
Een suppoost kon op het laatste ogenblik
voorkomen dat het gebruiksvoorwerp op de
lijst belandde, door er op te wijzen dat de
kapstok nog volop in gebruik was, zo be
lichtte de plaatselijke krant.
