„Engelen zijn terug van weggeweest" [h p £eidócSomadi|v kerk wereld IKON-PASTOR STOLP: BEWUSTZIJN GAAT OPEN beroepingen Kerk in Tsjechoslowakije staat voor grote problemen Weinig geld voor gebedscentrum Auschwitz CeidóeSou/io/nt GEESTELIJK LEVEN/OPINIE ïici&M Gouxant DONDERDAG 4 APRIL 1991 PAGINA Jit 01 Geloof is voor Amerikanen belangrijkste NEW YORK Geloof in God is voor Amerikanen het belangrijkste in het le ven, gevolgd door een goede gezondheid en een gelukkig huwelijk. Dat blijkt uit een opiniepeiling. Veertig procent van de 600 telefonisch ondervraagde Amerikanen zei dat hun geloof voor hen het belangrijkste is. Niet meer dan twee procent plaatste een goed betaalde baan als nummer een op de lijst van zaken die belangrijk zijn in het le- Een goede gezondheid was voor 29 pro cent nummer een. 21 procent hechtte het meeste belang aan een gelukkig huwe lijk. Vijf procent noemde een inhoude lijk aantrekkelijke baan als eerste. Wade Clark, hoogleraar godsdienst en maatschappijleer aan de Universiteit van Californie, sprak van 'verbazingwekken de' cijfers van een 'heroriëntatie en cul turele verschuiving' onder de Ameri kaanse bevolking. Enkele sociologen zeiden dat het onder zoek het klassieke beeld van op mate rieel gewin en carrière beluste Amneri- kanen uit de jaren zestig en zeventig on dermijnt. Bij het onderzoek voor Lifetime werd de ondervraagden gevraagd een lijst van punten in volgorde van belangrijkheid te zetten. Het onderzoek kende een maxi male afwijking van vier procent naar boven of beneden. Een procent van de ondervraagden wenste geen hiërarchie aan te brengen in de voorgelegde the- Als mensen vriendelijk zijn, is zelfs water zoet Chinees spreekwoord DEN HAAG Bijna da gelijks hoort IKON-radio- pastor Hans Stolp verha len van mensen die een ontmoeting met een en gel hebben gehad. Ook zelf heeft de hervormde predikant regelmatig contact met deze buiten aardse wezens. „De enge len zijn terug van wegge weest", weet hij. „Ze wa ren er altijd. Maar eerst nu gaat ons bewustzijn weer open voor hun wer kelijkheid." „Met verbazing ontdekken we dat we niet alleen zijn in een donkere wereld, maar dat er om ons heen een leger van engelen staat opgesteld", schrijft Stolp in het boekje 'Nu de engelen zijn terugge- Met zijn opvattingen over bij- na-dood-ervaringen, reïncar natie en engelen heeft de pre dikant sinds zijn benoeming als radiopastor (1987) regel matig van zich doen spreken, tot op synodes toe. Eeuwenlang leefden de men sen in verbinding met de en gelen. Het waren deze we zens, aldus Stolp, „die. met hun vleugels stil en ongezien de mensen beroerden en de herinnering levend hielden aan een grotere, een goddelij ke werkelijkheid". De laatste eeuw is het echter steeds stil ler geworden rond de enge len. Stolp verklaart dit uit de geweldige technische vooruit gang die de mens heeft door gemaakt. „Het waren tijden van een gerichtheid op de aarde, van een triomf van het verstandelijk denken, dat de geheimen van de natuur en de aardse werkelijkheid ont rafelde." Het gevoel van triomf was op een gegeven Ds. Hans Stolp moment zo sterk „dat wij dachten alles wat er van de wereld en het heelal te begrij pen was, in onze vingers te hebben". Logisch dat er in zo'n wereld geen ruimte meer is voor en gelen, aldus Stolp. Ze werden tot decor, zelfs in de kerken. „Zoals op ouderwetse stuc- plafonds hier en daar voor beeldige en mollige engeltjes paraderen, als versiering, zo werden de engelen in alles tot decor. Versiering, maar geen werkelijkheid". Stolp maakt voor zijn 'angele- FOTO: PERS UNIE ologie' dankbaar gebruik van een boek van de zesde eeuwse (Pseudo-)Dionysius de Aero- pagiet, die claimde zijn inzich ten over het engelenrijk van de apostol Paulus te hebben ontvangen. De gehele middel eeuwse engelen-traditie met in zekere zin Thomas van Aquino als hoogtepunt, is ook aan deze bron ontsproten. Niet te stuiten De terugkeer van de engelen is niet te stuiten, stelt Stolp vast. Voor steeds meer men sen zijn deze wezens opnieuw diepe realiteit geworden: zij ondergaan hun heilzame werkzaamheid. Soms grijpen de engelen daadwerkelijk in in het leven, soms ook raken zij de mensen aan met geest drift en geven zij hun inzicht en toekomst, schrijft Stolp. De vleugels zijn verdwenen; de meeste engelen verschijnen in de gedaante van een mens, hebben een lichtende gestalte of zijn alleen maar stem. Er rust volgens de IKON-pas- tor een taboe op het spreken over engelen. Vaak wordt met ongeloof gereageerd op verhalen over ontmoetingen met een engel, waardoor de betrokkenen zich in stilzwij gen blijven hullen. Bovendien zwijgen mensen vaak over de ontmoeting, omdat er geen woorden bestaan om de erva ring uit te drukken. „De erva ring is zoveel groter, zoveel indrukwekkender dan woorden kunnen aanduiden". Volgens Stolp worden steeds meer mensen er zich van be wust dat onze wereld het strijdtoneel is tussen de god delijke engelen en de boze en gelen, die van Lucifer. Onze wereld is eigenlijk een afge leide van de 'echte' werkelijk heid, namelijk die van de en gelen. De inzet van de strijd op de aarde zijn de mensen. De goede engelen proberen de mensen in de richting van het licht te sturen; die engelen van Lucifer daarentegen pro beren mensen af te houden van het goede en te duwen in de richting van het duister. Door hun gedrag beinvloeden mensen op hun beurt de enge len; de gerichtheid op het licht doet de engelen van het duister vervreemden van hun wereld van herkomst; er groeit een sprakje licht-be- wustzijn. De keuze voor het materiële en voor het eigen belang daarentegen 'verdon kert' hun wereld. De (goede) engelen verschij nen meestal op een diepte- of hoogtepunt in het leven van mensen. In die zin is er, aldus Stolp, niet veel veranderd sinds de tijd van de bijbel (waarin liefst 273 maal over engelen wordt gesproken). De voorbeelden uit zijn pastorale praktijk hebben hem geleerd de oude bijbelverhalen weer volop serieus te nemen. Het lijkt er zelfs op „dat de enge len bezig zijn in ons een te rugkeer naar die oudste vorm van het christendom te be werken". Verhalen over ontmoetingen met een engel maken even eens duidelijk dat ieder mens behoed en begeleid wordt. De engelen doen dat meestal op een stille, onzichtbare manier, maar ze doen het wel. En het gaat er volgens Stolp om „dat wij daarvoor weer een open oog en een hart vol eerbied krijgen". Met occultisme heeft dit alles niets van doen, aldus Stolp, die overigens van „de dwaze angst voor het occulte" niks moet hebben. Ten onrechte wordt er in de kerken bijna alleen in negatieve zin ge sproken over een radiopro gramma als 'Het Zwarte Gat'. Het grote aantal luisteraars toont juist dat er een groeiend verlangen is naar contact met de goddelijke wereld. „We weten dat veel jongeren nieuwsgierig zijn naar de we reld van het onzienlijke, en daarmee ook experimenteren. Het heeft geen enkele zin dat te verbieden", schrijft Stolp. Veel belangrijker is dat- de jorigeren weten of ze uit ei genbelang of uit eerbied han delen. In het eerste geval lo pen zij het risico in aanraking te komen met de vernietigen de krachten van Lucifer, in het tweede kunnen zij voor zichzelf en anderen 'de we reld van God' dichterbij bren gen. Stolp meent dat de mensheid sinds hemelvaart in het tijd perk van het 'derde testament leeft'. Het eerste testament verhaalt van de centrale posi tie van het volk Isdraël; het tweede van de geboorte van Christus. In alle drie tijdper ken gaat het om een 'red dingsplan' van God, waarte gen mensen verzet plegen, waarover dus strijd moet wor den gevoerd. In het derde tes tament is het de Geest die mensen van Lucifer naar God doet toewenden en die een di recte band tussen de goddelij ke wereld en de mensen mo gelijk maakt. Op het pinkster feest was die band heel sterk; de luciferiaanse krachten ech ter hebben het geloof doen veruitwendigen in het ge hoorzamen aan het gezag van paus (rooms-katholieken) of aan dat van een synode (pro testanten). Lucifer heeft nog steeds succes; de wereld is nog steeds zijn rijk, maar die pe riode wordt afgesloten en wel binnenkort: „dat derde testa ment zal worden afgesloten met de overgang van de aarde van het rijk van Lucifer naar het rijk van God. De tijd van die overgang, de wederkomst van Christus, nadert. Er is een aandringen, een aanzwel len voelbaar vanuit de godde lijke wereld naar de aarde toe. Het moment dat het der de testament zijn vervulling krijgt, nadert", aldus Stolp. Hij weet dit alles vanuit „een aanvoelen een innnerlijk weten dat uit de stille omgang met de goddelijke wereld ge boren wordt. Ik sta daar niet alleen in. In veel mensen, die met de zintuigen van hun hart gericht zijn op God, ont waakt dit besef, dit weten". 'Nu de engelen zijn terugge keerd' .uitgave Ten Have'. Prijs 19,50. Braziliaanse kerk komt op voor indianen RIO DE JANEIRO Min stens 59 indianen zijn de afge lopen drie jaar in Brazilië ver moord. Dat staat in een studie van de raad voor de missie onder indianen van de Brazi liaanse rk bisschoppenconfe rentie. De meeste indianen hebben het leven verloren bij conflicten met goudzoekers, houthandelaren en boeren die hun leefgebied binnendron- Het afgelopen jaar zijn vol gens de raad 13 indianen ver moord, van wie tien in het Amazonegebied. Slechts in vier gevallen hebben de auto riteiten een onderzoek inge steld en slechts een keer is een verdachte gearresteerd. De raad verwijt de regering dat zij geen duidelijk beleid voert. Na de ambtsaanvaar ding van Fernando Collor de Melo vorig jaar zijn de levens omstandigheden van vele in dianenvolkeren verder ver slechterd. Vooral ziekten ma ken vele slachtoffers. Volgens de raad stierven in 1990 69 in dianen bij epidemieën. Onge veer 900 Yanomani-indianen, wier grondgebied voortdu rend door goudzoekers wordt bezet, hebben malaria opgelo pen. In Brazilië leven 240.000 indi anen, verdeeld over 180 vol keren. De meesten wonen in het Amazonegebied. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Driel mevrouw H. A. Keur te Helmond; te Klundert ir. W. Markus te Broek op Langedljk; te Kollum G. Hoekstra te Nieuwleusen; te Moordrecht (deelgemeente Bethel) J. P. J. Voets, kandidaat te Hazers- woude; te Menaldum J. Bakker te Klooster-Ter Apel; te Numansdorp dr. J. J. C. Dee te Ellecom en De Steeg. Aangenomen qaar Baambrugge M. Oostenbrink, kandidaat te Utrecht naar Dokkum J. de Gier te Wijhe. Be dankt voor Werkhoven(parttlme) en tevens voor Bussum(parttlme) B. Oosterom te Kampen. Gereformeerde Kerken Aangenomen naar Almere-Buiten(Sa- men op Weg) drs. A. A. Fldder te Bei- Nederlands Gereformeerde Kerken Beroepen te Amsterdam-Centrum G. J. Zwarts te Katwijk. Christelijke Gereformeerde Kerken Beroepen te D( n Helder A. Wagenaar te Mussel; (Van onze correspondent Frans Wijnands) PRAAG De onlangs benoemde nieuwe aarts bisschop van Praag - een functie die hem ter gele- genertijd de kardinaals hoed zal opleveren, treft een kerkprovincie in gro te problemen aan. Maar dat kan voor hem geen verrassing zijn. Want hoe wel mgr Miloslav Vlk nog maar sinds een jaar bisschop is in de Zuidbo- heemse bierstad Ceske Budejovice (Budweis), kent hij als priester/ar beider de Tsjechoslo- waakse kerk van binnen en van buiten. Tsjechoslowakije is trouwens niet de enige kerkprovincie in Oost-Europa die door het communistische regime le vend dood werd verklaard. Het proces van veertig jaar onderdrukking, negeren en boycotten heeft gewerkt. In Tsjechoslowakije zijn vrijwel alle kerkgemeenschappen leeggebloed. Een handvol jon geren meldt zich momenteel weer aan bij de theologische faculteiten, of bij de vrijwel ontvolkte kloosterordes en congregaties. Kardinaal Tomasek, die op zijn 91ste eindelijk van zijn dikverdiende gaat genieten, heeft sinds de fluwelen revo lutie bij herhaling gezegd, dat het bestaande priestertekort een van de meest nijpende problemen voor zijn kerk is. Aartsbisschop Vlk ziet zich geplaatst voor weinig meer dan een kerkelijke ruine. Niet alleen is het kerkelijk bezit op veel plaatsen letterlijk in ver val geraakt, ook de geloofsbe leving en de morele waarden zijn door veertig jaar commu nistisch bewind uit brede la gen van de bevolking ver dwenen. De communisten hebben van stond af aan fors ingegrepen in het religieuze leven van Tsjechen en Slowaken. Met een na de machtsovername in 1948 werden alle kerkelijke bezittingen genationaliseerd. Een jaar later kondigde de staat een volledige controle over alle bezittingen en reli gieuze instanties af. In 1950 in de nacht van 13 op 14 april werden alle kloosters in het land overval len. Ruim 900 kloosters wer den gesloten. Meer dan 15 000 kloosterlingen geinterneerd. In werk- en/of heropvoe dingskampen, of gewoon in de gevangenis. Er werden ge vangenisstraffen tot een totaal van 42000 jaar uitgesproken. Een absurd getal, maar het beoogde doel werd bereikt: de orde en congregaties werden ontkracht en ontvolkt. In september van hetzelfde jaar gebeurde precies hetzelf de met de kloosters voor vrouwelijke religieuzen. De meeste nonnen werden naar de fabrieken gestuurd. Alleen de ouderen mochten blijven. Tot hun dood. Nieuwe novices mochten niet worden aange nomen. Schijnopleving Tsjechoslowakije een schijno pleving met de oprichting van Pacem in Terris, een organi satie van en voor priesters die bereid waren onder de staats- voorschriften te werken. Kar dinaal Tomasek en het Vati- caan hebben zich van het be gin af aan tegen deze organi satie verzet. Ze bestaat niet meer. De le den ervan zijn onder de man tel der liefde verdwenen: of uit de kerk of naar parochies elders in het land om het berouwvol nog een keer te proberen. President Havel heeft onlangs in een gesprek met een dele gatie kloosterlingen gezegd, dat de kerkgemeenschap ook een belangrijke sociale rol kan gaan spelen. Hij doelde daarmee op onderwijs, bejaar denzorg en ziekenverpleging. De kerken hebben een klein deel van hun bezittingen te ruggekregen, maar belangrij ker wordt de herkregen vrij heid van godsdienst ervaren. De vrijheid om godsdienston derwijs te geven, kloosters te openen en theologie te onder richten; een tak van weten schap die door de communis ten nooit als zodanig is er kend. Er wordt een wet voorbereid waarin de positie van de ker ken geregeld moet worden. Vooralsnog zullen zij van de staat afhankelijk blijven, want de economische situatie in het land is zodanig, dat de kerken nog onmogelijk zon der overheidssteun kunnen. Maar die financiële afhanke lijkheid zal in geen geval meer kunnen leiden tot regel rechte achterstelling van ac tieve priesters en gelovigen. Gezicht od Praag Een bijzonder moeilijk pro bleem voor de nieuwe aarts bisschop en zijn staf zijn de in het geheim gewijde priesters. Wanneer, door wie en hoe ge wijd? Het Vaticaan weet dat er in heel Midden- en Oost-Europa honderden in het geheim ge wijde priesters leven die hun ambt al dan niet meer uitoe fenen en die soms zelfs ge trouwd zijn. De katholieke kerk in Tsjechoslowakije is op zoek naar vele tientallen van dit soort priesters. Gewijd FOTO: ARCHIEF door eigen bisschoppen die een ambtsverbod van de rege ring hadden. Of gewijd in buurlanden. Zo heeft de paus toen nog bisschop van Kra- kov tientallen uitgeweken wijdelingen tot priester ge wijd. Of priesters die clandes tien gewijd door clandestiene bisschoppen. De kerkleiding in Tsjechoslowakije heeft al deze 'verborgen' priesters ge vraagd zich bekend te maken, zodat van geval tot geval over hun status en toekomst geoor deeld kan worden. NEW YORK De rooms-ka- tholieken in het westen beta len tot nu toe nauwelijks mee aan het gebedscentrum ter vervanging van het Karme lietessenklooster in het vroe gere concentratiekamp Auschwitz. „De enige bijdrage die vaststaat, is die van paus Johannes Paulus II", zegt pa ter Stanislaw Musial, secreta ris van de commissie van de Poolse bisschoppenconferen tie voor de dialoog met de jo den. De paus, voor zijn benoeming hoofd van het aartsbisdom Krakow, waarin het vroegere concentratiekamp ligt, heeft 100.000 dollar toegezegd voor de bouw van het centrum. Van hem wordt dit jaar een nieuwe bijdrage verwacht. De Nederlandse bisschoppen hebben twee jaar geleden 100.000 gulden ter beschik king gesteld voor de bouw van het gebedscentrum. De aartsbisschop van Parijs, kardinaal Jean-Marie Lusti- ger, heeft toegezegd mee te helpen bij het zoeken naar fondsen. Lustiger was een van de vier kardinalen die in februari 1987 met het Joods Wereldcongres overeenkwa men dat het klooster naar een ruimte buiten Auschwitz zou worden verplaatst. Volgens pater Musial zien de jongere zusters in dat zij beter kunnen verhuizen. „Twee of drie" oudere Karmelietessen zouden zich tot nu toe hard nekkig tegen de verhuiizing verzetten, maar Musial wijst erop dat zij „uiteindelijk moeten gehoorzamen" aan het kerkelijk gezag. Het grootste verzet komt van de 'gewone' gelovigen, die de zin van een verplaatsing van het klooster niet inzien. Zij zullen hun verzet niet staken, verwacht Musial, als het ge bedscentrum over twee jaar wordt opgeleverd. Rendement en onderwijs In het onderwijs is weer eens beroering ontstaan over uitj lekte plannen van de overheid. Het gaat ditmaal om planq voor herstructurering van het algemeen voortgezet ondparli wijs. Er zouden strengere eisen moeten worden gesteld S-nj j de toelating tot mavo, havo en vwo en er zouden vaste vL^e kenpakketten moeten worden samengsteld, toegesneden L w de opleidingen in het hoger onderwijs. De zogeheten piLg pakketten worden ingedamd. L tj rn XlET is voor de zoveelste keer dat ideetjes van ambtenaftn of van bewindslieden in de publiciteit komen en min of mji w als proefballons functioneren: de politiek kijkt naar de reivai ties en gebruikt die kennis in het strategisch spel rondom ctoe finitievere voorstellen. taal De klacht van veel onderwijsmensen dat ze zo langzamj^ hand moe zijn van al die ideeën en voorstellen waarvan tc weinig of niets terechtkomt, is voor een heel groot deel grijpelijk. Tegelijkertijd moet worden vastgesteld dat de za waarover het gaat, van grote betekenis is. Iedere ingewi] weet het: vele tientallen procenten leerlingen in het voortj^ zet onderwijs blijven zitten, zakken een keer voor het eii examen of verdwijnen vroegtijdig naar een ander type derwijs en in het hoger onderwijs is het aantal gestrand ook aanzienlijk. Kennelijk is er iets mis in de verhoudi tussen wat leerlingen kunnen/willen en wat er aan intelli^ tuele bagage gevraagd wordt in de diverse schooltypen. Erj. dus alle reden om te proberen het evenwicht tussen 'aanbsidl en vraag' te herstellen. ner :enl BlJ de overwegingen van de staatssecretaris met betrekki e tot zijn jongste plannen lijken financiële motieven een gr< ijn rol te spelen. Begrijpelijk, want met het blijven zitten, zakken en de uitval is erg veel geld gemoeid. Dat aan de vS houding tussen wat kinderen kunnen en wat de sch< sg) vraagt, strengere eisen worden gesteld, is ook van grote bel kenis. Maar het opschroeven van de eisen wordt bedenke! wanneer dat betekent dat allerlei 'omwegen' waarlang groepen leerlingen nu toch in het hoger onderwijs terecht! i d; men, worden geblokkeerd. Op dit punt kunnen rendemeT en rechtvaardigheid heel gemakkelijk op gespannen V( dh€ met elkaar komen te staan. Zending in eigen huis Het her en der aanstellen van toezichthouders, die alllPv maal vragen om eigen bevoegdheden en bewapening, leva on geen bijdrage aan een effectievere veiligheidszorg in Nedei land. Wildgroei op dit terrein moet dan ook worden voork men, zo betoogde korpschef Brand van de Haagse gemeentLerc politie gistermiddag bij de installatie van een enkele nieu\j va politieagenten. In deze kolom hebben we er al eerder blijitue van gegeven het daarmee volkomen eens te zijn. Tegelijkertijd moet worden vastgesteld dat de he|jke Brand nog de nodige zending moet verrichten in eigen huh niet het minst onder leidinggevende politiemensen. Tw#s f van hen, de chefs van het bureau Soesterbergstraat, Laai land en Warnaar, hebben namelijk onlangs tijdens een 1 spreking met de belangencommissie Zuiderpark voorgestel^ e „burgerwachten" in te stellen om de criminaliteit in Haagse sportpark in te dammen. Dit zou, blijkens de notuleren van de bespreking, moeten gebeuren in overleg met de daar gevestigde sportclubs. De heer Brand zou er goed ai, doen voortaan bij de installatie van nieuwe agenten ook chefs uit te nodigen zodat zijn goede ideeën in eigen korjjjjoe wijder verbreid worden. Procesgang en opinie De rechtbank van Roermond heeft vonnis gewezen in djurt. zaak tegen de vier Ieren, die ervan werden verdacht vorij_ jaar mei in Roermond twee Australische toeristen te hebber vermoord. Drie verdachten werden vrijgesproken; de vierdjjj^ werd veroordeeld tot achttien jaar. Met name de Britse per? die het proces nauwgezet heeft gevolgd, was verbaasd ovel deze uitspraak omdat er duidelijkheid leek te bestaan oveAf de schuld van de beklaagden. Maar het bewijs bleek voor dl rechter onvoldoende te zijn om alle vier de verdachten tt veroordelen. DaT neemt niet weg dat buiten de rechtbank de discussie ittX opgelaaid. Is de Nederlandse rechtsgang te soepel? Zelfs bef proefde juristen zeggen dat het in sommige gevallen eerlijke! is moordcommando's tijdens hun acties neer te schieten daiP^r hen te laten profiteren van een hyper-correct rechtssysteem!1^' Zij hebben immers zelf geen enkele boodschap aan onz£og rechtsstaat. LeI ijks Het verleden met enkele ten onrechte veroordeelden wijsres' echter uit dat dergelijke gevoelens geen vrij spel mogen heb£xo ben. De tol van ons rechtssysteem is, dat sommige verdach-jger ten tussen de mazen van de wet doorglippen. Maar dat is bejekl ter dan onschuldigen veroordelen. De publieke opinie is eeiPor slecht alternatief voor de beëdigde rechters. £rzc Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden Telefoon: 071-122 244 Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur. Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248. van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za van 14.00 tot 15.00 uur. Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW) Bij automatische betaling: per maand f 25,70 per kwartaal f. 76,60 per jaar 294,30 Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties te!: 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702 Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 2