s
Albanië vierde weer
Pesach en Pasen
Êcidóc Sotvtcmt'
kerk
wereld
Paus roept op tot respecteren rechten onderdrukte volkeren
Pater Hoeberichts 50 jaar priester
Terugkeer triomfantelijk
van Oekraïense kardinaal
£cidócSouoont
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
QeidAaQowumt
dinsdag 2 april 1991 pagin.
Tweede Europese conferentie over gerechtigheid, vrede en milieu
GENEVE De Europese kerken houden vermoedelijk in 1996
in een Oosteuropees land een tweede conferentie over gerech
tigheid, vrede en behoud van de schepping.
De eerste conferentie had in mei 1989 in Basel plaats. De ker
ken spraken toen uit dat het dringend noodzakelijk „het insti
tuut van de oorlog" af te schaffen en de afschrikking met mas
savernietigingswapens te overwinnen.
Ook werd gepleit voor een drastische herziening van de econo
mische wereldorde en voor maatregelen tegen de milieuver
ontreiniging.
Evenals de conferentie in Basel wordt de vervolgconferentie
georganiseerd door de Conferentie van Europese Kerken,
waarin de orthodoxe, anglicaanse en protestantse kerken in
Europa samenwerken, en de Raad van Rooms-Katholieke Bis
schoppenconferenties in Europa. De conferentie zal zich con
centreren op de verhouding van de Europeanen tot elkaar en
hun houding ten opzichte van de inwoners van de andere con
tinenten. Tot 1996 wordt een aantal voorbereidende bijeen
komsten gehouden. De eerste daarvan is komende maand in
het Duitse Erfurt.
De Conferentie van Europese Kerken heeft ook enthousiast
gereageerd op een voorstel van de Nederlandse gereformeerde
dr. B. de Gaay Fortman om een gezamenlijke conferentie van
de Europese en Afrikaanse kerken te houden. Vooraanstaande
personen uit het bedrijfsleven, de politiek en de wetenschap uit
beide continenten zouden zich moeten bezinnen op vragen van
gerechtigheid, vrede en behoud van de schepping.
Kinderen opvoeden
eist meer karakter
dan kennis en min
der ervaring dan
geduld
TIRANA Voor het
eerst sinds 24 jaar konden
afgelopen weekeinde de
Albanaese joden Pesach
en de Albanaese christe
nen Pasen vieren. In 1967
had Albanië zich tot eer
ste atheïstische staat ter
wereld verklaard. Sinds
dien waren alle religieuze
activiteiten verboden.
Kortgeleden werd dit
verbod opgeheven.
In de ene hand het gebedenboek, in de andere het geweer:
beeld van een Israëlische soldaat tijdens het Paasweekeinde
aan de Klaagmuur in Jeruzalem foto: ap
Ongeveer 40 joden in de
hoofdstad Tirana vierden op
vrijdagavond, bij het ingaan
van de sabbat, Pesach, het
Joodse Paasfeest. Pesach her
innert aan de bevrijding uit
de Egyptische slavernij en
daarmee aan de geboorte van
het joodse Volk.
In de Heilige Hart-kathedraal
in Tirana werd de eucharis
tieviering bijgewoond door
enkele honderden rooms-ka-
tholieken, onder wie opval
lend veel jongeren. Twee
maanden geleden was het
kerkgebouw, sinds 1967 als
bioscoop in gebruik, weer aan
de kerk teruggegeven. Tot de
kerkgangers behoorde ook
moeder Teresa. Zij bezoekt
met vier zusters van haar
orde Missionarissen van de
Naastenliefde haar vaderland.
De orthodoxen in Tirana had
den ook reden tot vreugde.
Ook zij konden zondag hun
kerk weer in gebruik nemen.
Volgens de orthodoxe kalen
der vierden zij Palmzondag.
Komende zondag is het voor
hen Pasen.
Paaszondag was overigens
voor alle Albanezen een bij
zondere dag. Voor het eerst
sinds 1946 werden er in het
land vrije verkiezingen ge
houden.
Kuwayt
Enkele honderden christenen
van verschillende denomina
ties hebben zondag in de ka
thedraal van de Heilige Fami
lie in Kuwayt het Paasfeest
gevierd. In het islamitische
Kuwayt zijn christelijke ere
diensten toegestaan. Het lui
den der klokken is echter
verboden.
Toch bevestigt ook in Kuwayt
de uitzondering de regel. Een
der parochianen vertelde dat
op de dag waarop Amerikaan
se troepen de bevrijde stad
Niet alle mensen konden een zitplaats vinden tijdens de eerste kerkdienst sinds 24 jaar in Tirana
foto: ap
telijke Pasen en de islamiti
sche vastenmaand Ramadan
vielen afgelopen weekeinde
voor een deel samen. Tiendui
zenden Joodse gelovigen, die
met Pesach naar Jeruzalem
waren gekomen, stroomden
samen in de Joodse wijk. De
moslims moesten uiterst
scherpe veiligheidsmaatrege
len ondergaan voordat ze de
Tempelberg konden bezoe
ken.
Ondanks het samenvallen
van de religieuze hoogtijdagen
verliep alles harmonisch tus
sen Tempelberg, Klaagmuur
en Grafkerk.
De kerken in Israël leverden
in hun traditionele Paasbood-
schap scherpe kritiek op de
Israëlische politiek ten aan
zien van de Palestijnen. Al
leen een rechtvaardige oplos
sing van het Israëlisch-Pales-
tijns conflict kan een einde
maken aan de cirkel van ge
weld en onrecht, aldus de
boodschap, die ondertekend
was door de grieks-orthodoxe,
latijnse en armeense patriarch
alsmede door de anglicaanse
en lutherse bisschop.
waren binnengereden, ie
mand de moed had gehad een
klok te luiden. „Het was een
van de mooiste geluiden die
ik ooit heb gehoord."
Afgelopen zondag werd in de
dienst gedankt voor het einde
aan de Golfoorlog en voor de
bevrijding van het land. „La
ten we de Heer lofprijzen
voor de steun die Hij ons tij
dens de bezetting heeft gege
ven," zo zei de maronietische
priester, afkomstig uit Liba
non.
Behalve Libanese maronieten
woonden assyrische ortho
doxen uit Irak, rooms-katho-
lieken uit Filipijnen alsmede
Indiërs en Syriërs de dienst
bij. Ook waren een stuk of
tien Amerikaanse soldaten in
de kerk.
Voor. de Irakese invasie in
Kuwayt woonden er enkele
duizenden christenen in het
land, merendeels afkomstig
van de Filipijnen, Sri Lanka,
India, Libanon en Egypte. De
meesten van hen ontvlucht
ten het land, maar velen zijn
intussen teruggekeerd.
„Tijdens de bezetting zijn we
de priester. „Soms zat de kerk
vol met Irakese soldaten, een
andere keer waren er alleen
maar parochianen."
Voor een 30-jarige vrouw uit
Irak was het „een heel bijzon
dere dag". Met twaalf landge
noten, die ook in Kuwayt wo
nen, was ze naar de kerk ge
komen. „Het is bijna de eerste
keer dat ik het huis durfde te
verlaten," zo zei ze. Ze had
enkele minder prettige erva
ringen gehad met Kuwayti's
die haar niet meer vertrouw
den. „Maar m'n medegelovi
gen zeiden dat met Pasen al
les weer zo zou zijn als voor
de oorlog."
Jeruzalem
De handelaren in de straten
en stegen van Jeruzalem
wachtten het afgelopen week
einde tevergeefs op de invasie
van Westerse toeristen. Na de
Golfoorlog en de intifadah
bleven veel bezoekers weg uit
Israël.
Het Joodse Pesach, het chris-
Gezamenlijke
nieuwbouw
Tropeninstituut
en kerk
AMSTERDAM Het Ko
ninklijk Instituut voor de
Tropen en de Hervormd-Ge-
reformeerde Muider-Funen-
gemeente hebben in beginsel
overeenstemming bereikt
over een gemeenschappelijk
gebouw op de plaats van de
afgebrande Muiderkerk in
Amsterdam-Oost. Dit meldt
Present, het blad van de Her
vormde Gemeente Amster
dam. Het Tropeninstituut, dat
als bouwheer optreedt, zal
binnenkort een opdracht ge
ven aan een gezamenlijk uit
gekozen architect voor een
schetsontwerp. In het nieuwe
gebouw komen een kerk
ruimte en enige nevenruim
ten voor de kerkelijke ge
meente. De stadsdeelraad
Oost moet nog met deze plan
nen akkoord gaan.
De uit 1892 daterende Mui
derkerk, gelegen tegenover
het Tropeninstituut, werd op
31 oktober 1989 onherstelbaar
verwoest. Alleen de toren en
de muren zijn overeind geble
ven. Eind 1989 kon het aan
grenzende wijkgebouw Sion,
dat zware waterschade had
opgelopen, weer worden geo
pend. Na eerst onderdak bij
de rk Anna-Bonifatiusparo-
chie te hebben gevonden,
kerkt de Muider-Funenge-
meente sinds Kerstnacht 1989
in de Oosterkerk aan de Wit-
tenburgergracht.
Ruim miljoen Mexicanen
bekijken passiespel
MEXICO-STAD Meer dan
een miljoen Mexicanen heb
ben vrijdag het traditionele
passiespel in Mexico-Stad be
zocht.
Het passiespel beleefde vrij
dag oncier een brandende zon
zijn 148ste editie. De eerste
versie ontstond ruim ander
halve eeuw geleden, toen het
dorp Iztapalapa door een cho-
lera-epidemie werd getroffen.
De overlevenden besloten
daarop uit dank élk jaar een
passiespel te organiseren.
Nederlands* Hervormde Kerk
Bedankt voor Zoetermeer A. van de
Meer te Wierden.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Voorschoten als geeste
lijk verzorger van het Academisch
Ziekenhuis te Leiden mevr.drs. M.A.
Schaap-de Vries, l.l. ziekenhuispredi
kant te Groningen-Helpman, wonen
de te Voorschoten, die dit beroep
heeft aangenomen;
VATICAANSTAD
Paus Johannes Paulus II
heeft zondag in zijn Paas-
boodschap opgeroepen tot
het respecteren van de
rechten van onderdrukte
volkeren. Hij noemde
daarbij met name de Pa
lestijnen, Libanezen en
Kurden die het recht ei
sen te leven in waardig
heid, gerechtigheid en
vrijheid, „gerechtvaardig
de eisen die zij al jaren te
vergeefs herhalen", aldus
de paus.
Tegenover meer dan 100.000
gelovigen die naar het St. Pie
tersplein waren gekomen
sprak de paus zijn vertrouwen
uit dat de mensenheid „de
uitbuiting van armen nadruk
kelijk zal verhinderen" en
„neen zal zeggen tegen de lu
cratieve wapenhandel". Aan
dacht besteedde hij ook aan
Afrika waar een „onverbidde
lijke hongersnood dreigt".
In 54 talen richtte de paus
zich tot de gelovigen en gaf
hen zijn traditionele zege
„Urbi et Orbi".
De paus veroordeelde de in
vasie in Kuwayt, maar ook de
Golfoorlog. „De duisternis
viel over de wereld toen men
koos voor agressie en de
schending van het internatio
naal recht; toen men preten
deerde de spanningen op te
lossen tussen volkeren door
de oorlog, die dood zaait; toen
zich, van de Baltische staten
tot aan het Middellandse-Zee-
gebied en in andere delen van
de wereld, tevergeefs de stem
verhief van de volkeren die
respect willen voor hun iden
titeit en hun geschiedenis;.
Hij ruimde in zijn rede ook
weer plaats in voor de Balti
sche Sovjet-republieken, waar
„de stem van de volkeren die
uitzien naar respect voor hun
eigen identiteit en geschiede
nis tevergeefs werd verhe
ven". De leiders in Albanië,
waar de godsdienstbeperkin
gen de afgelopen maanden al
aanzienlijk zijn gematigd, riep
hij op de burgers in vrijheid
hun geloof te laten belijden.
Een van de zeer velen die pater J. Hoeberichts (r) kwamen feliciteren, foto: henk van den ende
VOORSCHOTEN In
de Laurentiuskerk in
Voorschoten is onder gro
te belangstelling gisteren
het 50-jarig priesterfeest
van pater J. Hoeberichts
s.m.m. gevierd.
De nog steeds vitale en actie
ve 76-jarige montfortaan
heeft veertig jaar van zijn
priesterleven doorgebracht in
Voorschoten. Na zijn wijding
op 23 maart 1941 werd hij be
noemd tot leraar Engels aan
het montfortaans seminarie te
Schimmert in Limburg. In
1951 volgde zijn benoeming
aan het klein seminarie aan
Het Haagsche Schouw, toen
nog Voorschoten, nu gemeen
te Leiden.
Het seminarie werd verplaatst
naar Huize Beresteyn en van
1964 tot '1970 was pater Hoe
berichts overste van Huize
Beresteyn. De laatste 20 jaar is
hij verbonden aan de Missie-
procuruur van de Montfor-
taanse orde. Tot aan de dag
van vandaag vervangt pater
Hoeberichts pastoors in de
wijde omgeving.
In concelebratie met onder
anderen pastoor G. Paarde-
kooper van de St. Laurentius-
parochie en acht montfor-
taanse medebroeders vierde
pater Hoeberichts de Eucha
ristie.
LVOV Duizenden oek-
raïens-katholieke gelovi
gen hebben zondag in
Lvov de eerste dienst bij
gewoond van kardinaal
Myroslav Loebatsjivsky,
die zaterdag na 52 jaar
ballingschap in de Oe
kraïne was teruggekeerd.
Het was de eerste eucharistie
viering in de Sint George-ka-
thedraal nadat Stalin in 1946
de Oekraïense Kerk had ge
dwongen in de Russisch-Or-
thodoxe Kerk op te gaan.
Op het vliegveld werd de kar
dinaal zaterdag verwelkomd
door zijn plaatsvervanger,
aartsbisschop Wolodymyr
Sternjoek, de pauselijke ge
zant in Moskou, aartsbisschop
Francesco Colasuonno, en tal
rijke politici. Daarbij riep hij
de Oekraïniërs tot vrede, ver
draagzaamheid, respect, we
derzijds begrip en eenheid op.
„De Oekraïens-Katholieke
Kerk zal voor altijd leven," zo
zei dé kardinaal vanaf het
balcon van zijn residentie tot
zo'n 70.000 landgenoten. „Als
burgers van een souverein
Oekraïne zullen we voor de
zaak van Christus strijden."
Eerst wilde hij tijdens rond
reizen „de hartslag van ons
volk" voelen, voordat hij een
actieprogramma zou formule-
Hij nodigde paus Johannes
Paulus II uit spoedig de Oe
kraïne te bezoeken. Lovende
woorden had hij ook voor
Gorbatsjov die na diens ont
moeting met de paus in de
cember 1989 de terugkeer van
de Oekraïense Kerk mogelijk
had gemaakt.
Het westen van de Oekraïne,
waar het nationalisme het
sterkst is, werd pas in 1939
door de Sovjetunie ingelijfd.
De inwoners stemden vorige
maand in grote meerderheid
voor een onafhankelijke re
publiek. Veel gelovigen twij
felen er niet aan dat de terug
keer van Loebatsjivsky dit
ideaal naderbij zal brengen.
Dode Zeerollen authentiek bevonden
JERUZALEM Weten-
schappelijk onderzoek
heeft aangetoond dat de
Dode Zeerollen authen
tiek zijn. Volgens de
koolstof-methode kon
worden vastgesteld dat
de rollen tussen de twee
de eeuw voor Christus en
de eerste eeuw na Chris
tus zijn geschreven. Dit
heeft Magen Brosh, de
curator van de Dode
Zeerollen, maandag in
Jeruzalem bekend ge
maakt.
Het onderzoek was uitgevoerd
door het Instituut voor tech
nologie in Zürich. „Tot dusver
baseerden we ons op de uit
komst van paleografisch on
derzoek," aldus Brosh. „Maar
keer op keer waren er men
sen die ons voorhielden dat
die methode niet nauwkeurig
genoeg was. Nu weten we de
finitief wat we altijd al ge
dacht hadden." Eind jaren '40
vonden herders ongeveer 800
rollen in een grot bij Qumran
aan de Dode Zee. De rollen
van schaapsvel, geschreven in
het Hebreeuws en Aramees,
bevatten delen van het Oude
Testament en andere teksten.
Ze zijn geschreven door leden
van de Joodse sekte der Esse-
nen.
Politie-assistenten RC
dri
be;
UlT een onderzoek van het ministerie van binnenlandse zj)||
ken is onlangs gebleken dat de burgerij graag meer politie o,ff
straat ziet. Dat geeft een gevoel van veiligheid. De Haagtil;
politie wil daaraan tegemoet komen door honderd politie-ais c
sistenten in dienst te nemen die louter als taak krijgen toi0*
zicht te houden op straat. Dit initiatief verdient steun van Jrc
rijksoverheid. Financiële steun wel te verstaan. Laat de b<^|
trokken ministeries nu niet reageren met de dooddoener d$u|
daarvoor geen middelen zijn. Wanneer het politiekorps vaer
Den Haag wel extra personeel krijgt toegewezen om ambapil
sades en dergelijke te bewaken dan moeten er ook middele?'f=
gevonden kunnen worden om de eigen burgerij te beschei
men. Dat zou ook het bijkomende voordeel hebben dat d
Residentie verschoond blijft van Guardian Angels en andere
oortige burgerwachten, die op eigen houtje wetsovertredii£j
gen proberen tegen te gaan.
V,
Flexioen
HET doel van de vut is oudere werknemers versneld te 1<^
ten plaatsmaken voor jongere teneinde zoveel mogelijk nieijit
we werkgelegenheid te creeëren. Het ziet er echter naar u.R
dat het geen effectief middel meer is om het aantal werkldoe
zen te verminderen. Als gevolg van de toenemende vergrivi
zing van de bevolking dreigt bovendien in tal van bedrijfP
takken een tekort aan arbeidskrachten te ontstaan. De drur°
op werknemers om niet te snel een punt te zetten achter hu^e
werkzame leven zal daarom waarschijnlijk toenemen. j/c
|°i
FLEXIBELE pensionering, oftewel 'flexioen', wordt aee
nieuwe mode. Staatssecretaris Ter Veld mocht vorige weel
in een tv-debat de eerste voorzet geven, minister Dales heek
geprobeerd de zaak van de vut zelfs af te ronden in het slotipl
verleg over de ambtenaren-cao, maar dat mislukte. Ambtt
lijk Nederland laat zich deze verworvenheid niet zo maar al
pakken.
de overheid heeft met vut-regelingen ooit voorop gelopei
Het bedrijfsleven doet er echter nu verstandig aan met
'flexioen' niet te wachten totdat de ambtenaren zover zijl
maar zou zelf op korte termijn initiatieven moeten ontpl<
en om het in te voeren. De voordelen van flexibele pensioni
ring zijn legio, zowel voor het bedrijf als voor de indivudue]
werknemer.
K
Populariteit
de president of de prémier van een land kan zich stee<j™
gemakkelijker vergelijken met de voetbaltrainer. Een voe^e
baltrainer is immers altijd afhankelijk van succes; bij aai|vi
houdende nederlagen staat tegenwoordig bijna als vanzeltei
sprekend zijn baan op het spel. Presidenten en premiers woiei
den bij tegenvallende prestaties gelukkig nog niet onmiddef3
lijk voor ontslag voorgedragen, maar zij zijn wel kwetsbaai_
der geworden. Bij deze hoge ambten speelt immers de popi
lariteit 'onder het volk' een steeds grotere rol. Blijkbaar heeBr
in vele landen de bevolking toch steeds minder het idee doo
een politicus van allure, zeg maar een staatsman te worde
geregeerd. Zo kan de Amerikaanse president op dit momer
niet stuk. Bush beleeft goede tijden, maar beseft ongetwijfel
dat het hem moeite zal kosten de volksgunst vast te houde,
tot de presidentsverkiezingen van november 1992. Een paa
verkeerde beslissingen, vooral in eigen land, en de goede tij
den veranderen zomaar in slechte tijden. Ook de Europed
politici hebben meer dan eens aan den lijve ondervondel
wat de volksgunst kan aanrichten.
De Franse president Mitterrand is op dit moment geliefde
dan ooit in zijn toch al tien jaar durende ambtsperiode. Ei
net als bij Bush het geval is, laten de Fransen zich bij hé0
bepalen van hun sympathie leiden door de daadkracht vajn
de president ten tijde van de Golfoorlog. Nog beter dan Busier
weet Mitterrand hoe vergankelijk dit soort populariteit
Mitterrand, die dit jaar 75 wordt, speelt al sinds 1947 erf
vooraanstaande rol in de Franse politiek. Maar ondanks zij.
verdiensten heeft hij toch een aantal keren flink in het s
moeten bijten. Pas in 1981 versloeg hij de zittende presided
en sinds die tijd regeert hij zijn land op onverstoorbare wijzj
OOK de Duitse bondskanselier Kohl weet inmiddels
het al of niet beschikken over populariteit kan aanrichtej
Kohl volgt nu, net als in andere jaren rond Pasen, in Oostei
rijk een afslankingskuur. Hij zal nu wel al zijn vrije tijd g|
bruiken om na te denken over plannetjes die zijn 'afgeslanl
te' populariteit moeten oppoetsen. Want hoewel hij als
kanselier van de eenheid op het hoogtepunt van zijn macl
staat, keldert zijn populariteit door de economische malaii
in de 'Oostduitse' deelstaten zienderogen. Dat belooft weii
goeds voor de verkiezingen in april in zijn eigen deelsta<
Rheinland-Pfalz. Het kan nog jaren duren voordat de Duit
economie weer op peil is. En zo lang moet Kohl zich mai
troosten met de gedachte dat hij in elk geval in de Sovjet
Unie de hitlijst van populaire politici aanvoert, ver voor Goj
batsjov. Maar Kohl zal toch liever in 1994 zijn CDU naar
overwinning leiden bij de eerstvolgende parlementsverkii
zingen. En zo blijkt maar weer dat politici hun popularity
nagenoeg alleen maar in macht vertalen. Politici vertony
veelal gewoon menselijk gedrag. En dus wordt een politicii
in een samenleving waarin populariteit een toenemend
langrijke rol speelt, niet zo maar een respectabel staatsmail
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres. Postbus 11, 2300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u op za. van 14.00 tot 15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW)
Bij automatische betaling:
per maand 25,70
per kwartaal 76,60
per jaar f. 294,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
