Leeftijd pensioen verandert nog niet Kuwayt Bevolking van Kuwayt neemt wraak op Irakezen en Palestijnen i^oor^eelj t Golfoorlog lijkt J Amerika winst oi te gaan leveren BINNENLAND/BUITENLAND CcidócSouotuvt DINSDAG 26 MAART 1991 RACINE! Boete voor Urkers ZWOLLE De economische po litierechter in Zwolle, mr. J.A.O.M. van Aerde, heeft giste ren dertien Urkse vissers veroor deeld tot boetes van in totaal 143.300 gulden. Het grootste deel hiervan betrof het overtreden van regelingen betreffende het voeren van administraties. De ei sen van de officier van justitie mr. I.H.B. van Zevenbergen-Joe- le bedroegen in totaal een bedrag van 470.800 gulden. Vijf Urker bedrijven werd verweten dat zij vis die niet via de veiling werd verkocht niet gespecifi ceerd naar vissoort, hoeveelheid en vangstgebied in hun admini stratie hadden genoteerd. Hiertoe zijn de bedrijven verplicht. Tommei: Nederland is Kalkar-geld kwijt DEN HAAG Het D66-kamerlid Tommei verwacht dat Nederland het in het Kalkar-project geïnvesteerde bedrag van rond de 1,2 miljard gul den kwijt is. De afspraken die des tijds zijn gemaakt voorzien volgens hem niet in de mogelijkheid het geld terug te vorderen. Tommei zegt zich te baseren op informatie die de Tweede Kamer in de loop der jaren is verschaft. Twee weken geleden werd bekend dat de de snelle kweek reactor in het Duitse Kalkar wordt gesloten, zonder dat de centrale ooit operationeel is geworden. Het besluit werd genomen door de regering in Bonn. Het gezamenlijk project van Duitsland, België en Nederland is Dick Tommei. foto: dijkstra daarmee definitief van de baan. Kamerleden willen naar verkiezingen Albanië DEN HAAG Bij een aantal fracties in de Tweede Kamer bestaat belangstelling om zon dag de verkiezingen in Albanië bij te wonen. De kamerleden Valk (PvdA) en Korthals (VVD) hebben een visum aan gevraagd en ook bij D66 bestaat volgens Valk belangstelling om een fractielid af te vaardigen. Valk acht de kans dat de reis kan worden gemaakt ongeveer 50 procent. Een aantal weken geleden arriveerde via de Ne derlandse ambassade in Belgra do het verzoek bij de Tweede Kamer om waarnemers af te vaardigen voor de eerste vrije verkiezingen in Albanië. Protestanten en katholieken N-Ierland om één tafel DUBLIN De Britse minister voor Noord- ierse zaken heeft een huzarenstukje gele verd: na meer dan een jaar heen en weer praten heeft Peter Brooke gedaan gekregen dat de rooms-katholieke minderheid en de protestantse meerderheid in Noord-Ierland met elkaar gaan praten over een vorm van machtsdeling in de Britse provincie. Al meer dan 16 jaar staat Noord-Ierland on der rechtstreeks bestuur van Londen. Men schat dat bijna 3.000 mensen de dood hebben gevonden sinds het Ierse Republikeinse Le ger in 1969 geweld tot onderdeel van zijn strijd maakte om de Britten uit Ulster weg te krijgen. Het is de bedoeling dat volgende maand de Britse regering, die van Ierland, en verte genwoordigers van de Noordierse katholie ken en protestanten om de conferentietafel plaatsnemen. De besprekingen zijn moeilijk, de katholieken willen aansluiting van het gebied bij de Ierse Republiek, de protestantse meerderhied wil vooralsnog de band met Londen niet ter discussie stellen. Minister Brooke deelt morgen in het Lager huis bijzonderheden mee over het overleg. Hij vertelde gisteren opgetogen: „Ik ben de Ierse regering en de partijen in Noord-Ier land dankbaar, dat ze binnen het tijdschema gereageerd hebben op het voorstel dat de re gering in Londen ze kort geleden heeft voor gelegd". De gematigd nationalistische Soci aal-Democratische Arbeiderspartij (SDLP) en de gematigde Alliantie Partij reageerden gisteren als eerste positief op de oproep van Brooke. Toen kwam de grote verrassing: de leiders van de een miljoen protestanten in Noord-Ierland stemden ook in met de for mule. lil Gevonden bak heeft geleefd SCHIEDAM Sectie het zondag aan de oi van de Schiedamse 'Jr dervaart gevonden b lijkje heeft gisteren weinig concreets opg1 verd. Het aantal spie van mogelijk gewelf volgens de politie overweldigend. Wel is ker dat het pasgebf jongetje heeft gel voordat het in plastic verpakt. In de verpakking v., ook een doek gevoiu*t die de politie mogelijk s der kan helpen. DEN HAAG Een flexi beler pensioen is een aar dige gedachte, maar niet haalbaar. Daar zijn de or ganisaties van werkne mers en werkgevers het volledig over eens. Pas over tien jaar zal de ver grijzing de werkgevers er toe brengen ouder perso neel niet zo maar te laten gaan. Dan staan de zaken er duidelijk anders voor. Een jonge manager te krijgen wordt in de toe komst immers moeilijker dan een senior-adviseur te houden. De werkgevers zullen dan vragen de pen sioenleeftijd twee jaar te verhogen, waarvoorin ruil de mogelijkheid wordt geboden al te pen sioneren met 63 jaar. Er is blijkbaar niets nieuws onder de zon en zeker niet in de Haagse politiek. Wat staats secretaris Ter Veld van sociale zaken afgelopen weekeinde voorstelde was een herhaling van wat in de Tussenbalans al stond, en wat in de Tussenba lans is geschreven werd al veel eerder door premier Lub bers verwoord. Maar ook Lub bers vond het wiel in dit op zicht niet uit, want in 1976 boog een staatscommissie zich al over het probleem. Die con cludeerde: een variabele pensi oenleeftijd is alleen mogelijk door de pensioenpremie sterk te verhogen of het pensioen drastisch te verlagen. Daarna was het dus vijftien jaar stil. De argumenten van werkne mers en werkgevers om het huidige plan van de flexibele pensioenleeftijd te torpederen zijn volstrekt tegengesteld. De vakbonden zien het vroegtij dig einde van de vut opdoe men, omdat werknemers bijna gedwongen worden langer te blijven werken totdat ze vol doende pensioenrechten heb ben opgebouwd. De werk geversorganisaties daarente gen krijgen het nu al Spaans benauwd bij de gedachte aan de onvermijdelijke uittocht van werknemers die op hun 63e verjaardag de zaak verla ten omdat ze daar recht op hebben. Voor hen betekent een flexibele pensioenleeftijd hetzelfde als een verlaging daarvan. Slechts een enkeling is bereid tot zijn 67e te blijven werken. Het grote probleem van flexibele pensionering is dat het onbetaalbaar wordt. De vut (vervroegde uittreding) wordt, eenvoudig gezegd, di rect uit de bedrijfskas betaald terwijl voor het pensioen wordt gespaard. Bij het afslui ten van een collectieve ar beidsovereenkomst (cao) kan de vut dus steeds als punt van onderhandeling op tafel ko men, maar dat is voor het pen sioen uitgesloten. Geen vut De vut is bedoeld om banen te scheppen. Dat betekent dat voor iedere werknemer die in de vut gaat een nieuwe wordt aangenomen. Vandaar dat de vakbeweging zich nog steeds bij iedere cao-onderhandeling sterk maakt voor de handha ving van de vut. Werknemers en werkgevers leggen voor de maatregel een flink bedrag op tafel. In totaal is gemiddeld zo'n vijf procent van de loon som gereserveerd voor de vut. Om de flexibele pensioenleef tijd te kunnen invoeren moet gespaard worden. Zelfs al zou den de werkgevers bereid zijn het geld dat nu voor de vut wordt vrijgemaakt, straks in het pensioenfonds te stoppen, dan nog zal de premie sterk stijgen. Het aantal premiebeta lers neemt met hetzelfde aan tal af als het aantal pensioen gerechtigden toeneemt. Dus de kostenstijging gaat dubbelop. Volgens F.W.M. Vloemans van het VNO en de Stichting voor Ondernemingspensioenfond sen gaat het zelfs om een ver dubbeling van de premie. On betaalbaar dus, vinden de werkgevers. Dat vrezen de vakbonden eveneens. Volgens vakbondsbestuurder A. de Geus van het CNV zou de in voering van de flexibele pensi oenen alleen kunnen plaats vinden als de vut voor ten minste vier jaar wordt afge schaft. Daar gaan de bonden beslist niet mee akkoord. Bovendien hebben de werkge vers nog een belangrijke re den. „Als straks de werkne mer gerechtigd is er op zijn 63e uit te stappen, dan houdt geen werkgever hem meer te gen. Bij de vut kan dat in principe nog wel, omdat dit elke keer opnieuw wordt be keken bij de cao-onderhande lingen". Het CNV denkt bovendien dat de flexibele pensionering van zelf zal ontstaan. De Geus ver moedt dat dit pas na de eeuw wisseling echt vorm krijgt. „De werkgevers zien dan in dat ervaren oudere werkne mers van groot belang zijn voor het bedrijf. Om die te houden willen ze best iets meer gaan betalen. De groep die na zijn 65e nog een paar jaar wil doorgaan wordt dan waarschijnlijk groter. Die groep betaalt langer premie. Pas dan is er een redelijke verhouding tussen de groep die eerder weggaat en die het volhoudt tot de maximumleef tijd van 76 jaar". Toekomst De vakbonden hebben genoeg reden om de deur voor een flexibel pensioen niet hele maal dicht te gooien. De vut als werkverruimende maatre gel valt naar verwachting over pakweg tien jaar weg, omdat er dan zelfs weer zal worden ^91 Vakbondsbestuurder A. de Geus van het CNV. foto: dijkstra gesproken van krapte op de arbeidsmarkt. Van de 'vrijwillige' vut is in de praktijk overigens nauwelijks sprake. Wie de leeftijd nadert waarop hij met de vut mag, wordt door zijn collega's be moedigend toegeknikt. 'Heb je wel genoeg hobby's?', wordt tijdens de koffiepauze vriende lijk gevraagd. In 1980 gingen er vijftienduizend mensen met de vut, nu zijn het er inmid dels honderdtwintigduizend. Dat is maar liefst tachtig pro cent van alle ouderen die met de vut 'mogen'. Vermoedelijk zal het imago van de vut ver anderen wanneer de oudere werknemer 'senior' gaat heten, die wordt gewaardeerd van wege zijn ervaring en wordt gekoesterd voor de coninuïteit van het bedrijf. Er bestaat bovendien bij de in voering van een jongere pensi oenleeftijd nog een ingewik keld .probleem ten aanzien van de aow. De Algemene Ouder domswet keert pas uit, nadat iemand "65 jaar is geworden. Tot dat moment zal de jong ge pensioneerde, die al op zijn 63e met pensioen gaat, relatief meer pensioenuitkering moeten- krijgen dan na zijn 65e. Als alternatief zou de aow-leeftijd omlaag kunnen, maar dat betekent een flinke verhoging van de aow-premie. Volgens de werkgevers zou een flexibele pensioenleeftijd alleen ingevoerd kunnen wor den als blijkt dat er genoeg werknemers komen die na hun 63e doorgaan. VNO- woordvoerder Vloemans wijst echter het idee volledig van de hand om door een hoger loon te bevorderen, dat de oudere werknemer langer blijft wer- Bemoeizucht Vooralsnog zien alleen de poli tici het plan zitten. Het kabi net en de regeringspartijen willen de zaak graag verder onderzoeken. CDA-fractie- woordvoerder A.W. Paulis is uitgesproken enthousiast, ter wijl de PvdA'er W.A.F.G. Vermeend 'geïnteresseerd' is. Oppervlakkig gezien lijkt Ne derland dus regelrecht af te stevenen op een flexibel pen sioen. De pensioenen en de ver vroegde uittredingen worden onderling geregeld in het overleg van werknemers en werkgevers. Zowel de vakcen trales als de werkgeversorga nisaties zijn daarom verbolgen over de bemoeizucht van de rijksoverheid. Of dat helemaal terecht is valt te betwijfelen, omdat het rijk tenslotte de grootste werkgever is. Vermoedelijk zijn de opmer kingen over een meer flexibe le pensioenleeftijd dan ook in de eerste plaats bedoeld om over een paar jaar zelf het voortouw te nemen. Eerst krij gen de rekenmeesters het woord, want over kosten, de- hoogte van premies en pensi oenuitkeringen wordt alleen nog gegist. Gaan we over vijf jaar het dubbele betalen aan pensioenpremies en krijgt de vitale zeventiger van het nieu we millennium een kwart minder te besteden dan zijn kromgewerkte leeftijdgenoot anno domini 1991? HILDEBRAND BIJLEVELD SUSKEENWISKE DE MYSTERIEUZE MIJN I Ue zitten dis ralten i) \kunnen niet meer nadr De 33-jarige Texaan Mike Petrus moet flink kracht zetten bij het dichtdraaien van een afsluiter op een van de gesaboteerde olieputten in Kuwayt. foto: ap (Vervolg van de voorpagina) WASHINGTON De Verenigde Staten zouden 'winst kunnen maken op de Golfoorlog indien de bondgenoten hun finan ciële toezeggingen volle dig nakomen en de crite ria voor de kostenbereke ning niet worden aange past, zo is gisteren ver klaard door begrotings deskundigen van het Con gres. De bondgenoten, waaronder de Golfstaten, Duitsland en Japan, deden toezeggingen voor in totaal 54,5 miljard dol lar. Daarvan is reeds 26,6 mil jard dollar uitgekeerd, hetzij in contanten, hetzij in diensten. Volgens de financiële experts van het Congres zijn de kosten van de oorlog aanzienlijk lager dan was verwacht. De reden hiervoor is dat de oorlog veel korter duurde. Ruwweg wor den de kosten thans geschat op ruim 40 miljard dollar, maar niet iedereen is het daarmee eens. De deskundigen ver schillen van mening over de vraag welke kosten in reke ning moeten worden gebracht. De Duitse minister van finan ciën Theo Waigel zei gisteren evenwel dat Duitsland zijn verplichtingen zal nakomeV Commandpost P- De VS overwegen met het] tioneren van een perman) commandopost in het Gotyrj bied waarschijnlijk in r rayn hun militaire aaifr zigheid in het gebied te yai groten. Witte-Huiswoordvpw der Marlin Fitzwater liet hj-g ten dat enkele honderden medewerkers van het 'Cerj c Command' de post zullen] mannen. De woordvoerdei?ei nadrukte dat Washington !ge: denkt aan permanente sti nering van Amerikajtse grondtroepen in de regio.iier VS hebben al veertig jaar luifc rine-eenheden in de Golfwa gen. ir, te: Het Kurdische en shi'itij kc verzet in het noorden en hde den van Irak zijn gisteren (vai Iraakse helikopters en vives tuigen bestookt met napalrt vi fosforzuur. Het verzet liet; W ten dat bij de bombardeiiscl- ten veel doden en gewoiyan zijn gevallen. De gevechtet Baghdad lijken steeds veireg toe te nemen. De Iraanse stei der Radio Teheran beriéde dat de situatie in de Iraj hoofdstad „ronduit explof te noemen is. Extra eenh^El van de Republikeinse Gj zouden zich hebben samei trokken rond het presideni paleis. Deze manoeuvres h den er op dat Saddam eenjTcl litaire coup vreest. j W nen die zo waren geslagen dat ze niet konden lopen. Brandwonden Een ander slachtoffer was Na- dim Abdul Rahman, een 23-ja- rige Palestijnse supermarktbe- diende. hij werd een maand geleden gedood. „Een paar Ku- wayti's zeiden tegen het leger dat hij een geweer had. Ze gin gen naar naar zijn huis en doorzochten het, maar ze von den niets", aldus zijn neef. „Ze namen hem mee naar het bureau. Zeven, acht dagen lang hoorden we niets. Ze zeiden dat er geen dossier van hem was". Een week later kreeg de familie te horen dat hij zwaar gewond was. Twee dagen daar na was hij dood. Toen de fami lieleden zijn lichaam ophaal den ontdekten ze dat hij brandwonden had van sigaret ten en dat hij was geslagen. „Zijn vader viel flauw toen hij hem zag", vertelt de neef. „We hebben hem begraven op het Rikka-kerkhof". De directeur van het kerkhof, dat dertig mi nuten ten zuiden van Kuwayt- Stad ligt, heeft sinds twee au gustus vorig jaar 178 vermoor de mensen begraven, voor het merendeel Kuwayti's. Er ko men nog steeds drie of vier li chamen per week. Wie zijn nu de moordenaar? „Ik weet het niet", antwoordt de directeur. KUWAYT-STAD Ja- mila Manhar was één van Kuwayts weinige televi siesterren, een aantrekke lijke presentatrice die de top had bereikt in een land waar de vrouwen emancipatie zich nog in een aarzelend beginstadi um bevindt. Opmerkelij ker is echter dat dat haar was gelukt ondanks het feit dat ze een Iraakse was. Nu is de 25-jarige Manhar ver dwenen in de maalstroom van wraak en vergelding die Ku wayt in zijn greep heeft. Rege ringsfunctionarissen zeggen dat zij voor verhoor in de ge vangenis zit, maar het hard nekkige gerucht doet de ronde dat zij is vermoord door Ku- waytse burgers op jacht naar collaborateurs met de Irake zen. Zij geloven dat Manhar een införmante was tijdens de wrede, zeven maanden lange bezetting van Kuwayt door Irak. De Irakezen die voor de inva sie in Kuwayt woonden maken deel uit van de meest tragische slachtoffers van de Golfoorlog. Zelfs al deden ze niets om de bezetters te helpen, dan nog staan ze onder voortdurende verdenking. Velen houden zich schuil uit angst voor Ku- waytse wraakacties en hebben instructies van hun werkge vers om thuis te blijven gedu rende de drie maanden van de staat van beleg. De Iraakse arts Musa (zijn naam is veranderd) werkte als adviserend chirurg in een van de grote ziekenhuizen van Ku- wayt-Stad. Evenals de meeste Kuwayti's had hij het zwaar te verduren tijdens de bezetting. Vlak na de bevrijding moest hij vechten tegen de tranen toen hij de nachtmerrie op nieuw oeleefde. Sinds vorige week houdt hij zich schuil in zijn huis, het ministerie heeft hem verboden naar zijn werk te gaan. „Er werkten ongeveer 120 Iraakse artsen hier in Ku wayt", vertelt hij. „Ik weet niet waar ze nu allemaal zijn. Sommigen zijn gearresteerd en zijn ruw behandeld". Musa verwacht niet dat hij weer aan het werk zal kunnen in Ku wayt en maakt plannen om te vertrekken wanneer de staat van beleg is opgeheven. Niet alleen de Irakezen die al in Kuwayt woonden voor de invasie vrezen voor hun leven. Gevangen genomen Iraakse soldaten zijn zonder of na een kort proces terechtgesteld. Vol gens de Middle East Watch in New York is in de eerste week van maart een Iraakse piloot gedood in een politiebureau. „Hij had de status van krijgs gevangene moeten krijgen", al dus woordvoerder Andrew Whitley van de Middle East Watch. De mensenrechtenorganisaties maken zich in toenemende mate bezorgd over de wille keurige arrestaties, martelin gen en schietpartijen in Ku- waytse politiebureaus, leger kampen, ziekenhuizen en scholen. Volgens de Middle East Watch worden zo'n 2000 mensen vastgehouden en zijn er sinds de bevrijding zo'n veertig gedood. Ranselingen en martelingen zijn aan de orde van de dag. „Er zijn lukrake arrestaties ge weest. Mensen die collaboreer den of daarvan werden ver dacht zijn opgepakt", aldus Whitley. „Oude rekeningen zijn vereffend, persoonlijke ve tes beslecht; mensen worden gearresteerd op basis van tips van informanten, vals of niet". Palestijnen In de voorste geledéren van de vervolging bevinden zich de Palestijnen. Angst en wette loosheid heersen in hun wijken in Kuwayt-Stad, waar de 170.000 Palestijnen die na de Iraakse bezetting gebleven zijn nu geconfronteerd worden met willekeurige arrestaties door gewapende mannen, van wie sommigen afkomstig lijken te zijn uit gegoede families. De regering, die vorige week aftrad wegens de onvrede van de bevolking over de wederop- bouwpolitiek, heeft de situatie veroordeeld maar profiteert van de staat van beleg om het aantal niet-Kuwayti's in het land terug te brengen. Voor de invasie waren de Ku wayti's een minderheid in hun eigen land. Nu willen ze dat omgekeerd zien. Onder de drastische maatregelen die worden genomen zijn plannen om de vooroorlogse bevolking van het land te halveren door een einde te maken aan Ku wayts afhankelijkheid van bui tenlandse werknemers. Meer dan zeventig procent van de twee miljoen inwoners was gastarbeider; sommigen waren statenloos, zoals de 500.000 Pa lestijnen. Deze groep gaat nu gebukt onder discriminatie en mishandelingen in de rijen voor voedsel, een bittere erva ring voor diegenen die tijdens de bezetting Kuwaytse buren een onderkomen boden. Abdul, een 27-jarige in Ku wayt geboren Palestijn en be drijfsleider van een super markt, werd vorige week op gepakt door een goed geklede Kuwaytse burger, die alleen opereerde. „Eerst herkende ik hem niet. Later realiseerde ik me dat hij in hetzelfde blok had gewoond als ik", vertelt Abdul. „Eers begon hij tegen me te schelden. Hij zei: 'We zullen jullie Palestijnen dood maken. We willen dat jullie het land verlaten'. Hij zei dat hij een pistool had en dat ik als ik ook maar een beweging zou maken twee kogels in mijn hoofd zou krijgen". Abduls overweldiger bracht hem naar een politiebureau en gaf hem aan als collaborateur. De politie ging in discussie met de man, maar Abdul werd toch opgesloten. „De politie zei dat ze me moesten opsluiten om me tegen hem te beschermen". In de cel zag hij medegevange- (ADVERTENTIE) Exclusief bij Reisburo van V&D zeer voordelige 3- en 4-aaagse (rein/bootreizen naar Londen. Prijs al vanaf 172,- Als u in maart 1991 vertrekt, kunt u dezelf de reis al maken vanaf 147,- af elk station in Nederland. "retour bootreis "hotel met ontbijt "1 dag een Visitors Travel Card, "ticket voor boottocht over de Theems 'entreebewijs Tower Bridge. Deze aanbieding geldt tijdens de periode maart - april 1991 De vertrekda tum kunt u zelf bepalen Als u een reis boekt bij 't Reisburo krijgt u bovendien het 'Vakantie Voordeel Chequeboekje" cadeau. VROOIVm DREESM ANN ,,Ze komen van de ziekenPse zen met een volmacht vooP v begrafenis. Ik begraaf ze"Jma De Palestijnen zijn door deaai presaillemaatregelen bangl verbitterd geworden. Zij ge*> toe dat sommigen van herien collaboreerd hebben met'raz bezetter, maar benadruk dat de meesten dat niet helP gedaan. Desalniettemin mo|pr zij zich schuilhouden of iifed rij staan voor schamele rpd soenen terwijl de Kuwar0®, hun winkelwagentjes volsPp wen met eten. Fe Hoewel veel Palestijnen Se onder de veertig in Ku\|tie zijn geboren, praten zij eif3* over om te vertrekken.?" walgen van de manier waiet zij worden behandeld en fee zen meer anti-Palestijnse v? z oordelen van de kant vanp' Kuwayti's die uit ballingsd terugkeren. 1 De kwetsbare regering Kuwayt zal hen de weg L versperren. De KuwaytseF menleving wordt op een le|j manier omgevormd. Z( met opzet als door de gew dadige excessen van een aa Kuwaytse soldaten, poljL- mannen en burgers die dei"' gering niet onder controle g of wil krijgen. IAN GLOVER-JARl (c) The Sunday TL Niet verkrijgbaar in Delft

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 4