Leger
onder
Joegoslavië grijpt
voorwaarden niet
in
met EG-voorzitterschap
Den Haag krijgt het druk
eesten
3i Kuwayt
aan door
Italianen twijfelen aan
tierende president
de merendeels 'informele' EG-
ministersconferenties geduren
de het Nederlandse voorzitter
schap in Den Haag plaats
vindt. Daarvoor zijn Rotter
dam, Amsterdam, Apeldoorn,
Haarzuilen, Leeuwarden en
Ootmarsum uitgekozen.
Het Nederlandse voorzitter
schap kan overigens zeer be
langrijk worden. Het is niet
uitgesloten dat de intergouver
nementele conferenties over
de politieke en monetaire unie
juist onder het Nederlandse
voorzitterschap worden afge
rond. Bovendien is Nederland
doende met het bijeenroepen
van een internationale ener
gieconferentie, waarbij een
voorstel van de Europese
Commissie dat overigens is
gebaseerd op ideeën van pre
mier Lubbers om te komen
tot een Europees Energie
Handvest zal worden bespro
ken. Bovendien valt het Ne
derlandse voorzitterschap pre
cies een jaar voor het ingaan
van het 1992-project. Wellicht
zal Nederland gedwongen
worden een aantal knopen op
dat stuk door te hakken.
Gedurende het Nederlandse
voorzitterschap zal premier
Lubbers zich voor gesprekken
met zijn collega's naar de
hoofdsteden van alle twaalf
EG-landen moeten begeven.
Bovendien zal de premier in
juli, uit hoofde van zijn voor
zitterschap, ook de economi
sche topconferentie van de ze
ven rijkse industrielanden
waaraan ook de EG deel
neemt bijwonen. Ten slotte
zal Lubbers zich. samen met
de voorzitter van de Europese
Commissie, naar het Witte
Huis in Washington moeten
begeven voor het formele
halfjaarlijkse Amerikaans-Eu
ropees overleg met onder an
deren president Bush.
3ag|tE.
ENLAND
£cidóe Sou/ui/nt
woensdag 20 maart 1991 pagina 5
Staatsmedia
zwijgen over
andere uitslagen
MOSKOU De partijkrant
Pravda en andere organen van
de staatsmedia zwijgen hard
nekkig over de uitslag van de
eigen referenda van de twee
grootste Sovjetrepublieken,
Rusland en de Oekraïne. Die
uitslagen reduceren het resul
taat van Gorbatsjovs eigen, lan
delijke referendum tot nul,
maar dat is een conclusie waar
het publiek vooralsnog geen
kennis van kan nemen. Die of
ficiële media volstaan met de
melding dat een meerderheid
van de kiezers over het hele
land heeft gekozen voor het be
houd van de Sovjetunie. Uit be
richten in de staatsmedia blijkt
absoluut niet dat het Kremlin
diep nadenkt over de factoren
die de uitslag voor Gorbatsjov
tot een Pyrrusoverwinning
dreigen te maken. Geen woord
over het feit dat de Russische
leider Jeltsin meer stemmen
heeft gewonnen voor directe
presidentsverkiezingen in zijn
republiek dan Gorbatsjov kreeg
voor het behoud van de Unie!
Het referendum is koud voorbij
of de regering staat alweer
klaar om nieuwe ellende over
het Sovjetpubliek uit te storten.
Met ingang van 2 april gaan de
consumentenprijzen in het hele
land drastisch omhoog. Dat de
prijsverhoging broodnodig was
is overogens duidelijk. De over
heidssubsidies zijn decennia
lang zo belachelijk hoog ge
weest, dat brood goedkoper is
dan het graan waar het van ge
maakt wordt. Nu worden brood
en vlees meer dan drie maal zo
duur, maar de regering betaalt
compensatie aan gepensioneer
den en andere groepen
steld, gaat ons land maar
liefst 52 ministersconfe
renties voorzitten, waar
van er 16 in Nederland, 6
in Luxemburg en de rest
in Brussel worden gehou
den.
Het Nederlandse voorzitter
schap begint op de eerste dag
van juli met een ontmoeting in
Den Haag van de voltallige
Europese Commissie met het
Nederlandse kabinet. Het
openbare hoogtepunt van het
voorzitterschap is de twee
daagse topontmoeting van de
Europese Raad (de regerings
leiders van de twaalf EG-lan
den) die op 9 en 10 december
in het provinciehuis in Maas
tricht plaatsvindt. De afgelo
pen jaren is de traditie van
een tweede topontmoeting in
het voorzittende land ontstaan.
Frankrijk, Ierland en Italië or
ganiseerden elk een 'extra top'
over onderwerpen die een min
of meer spoedeisend karakter
droegen. Ook Luxemburg
dat op dit ogenblik voorzit
ter is krijgt wellicht een
extra top toegewezen. Of Ne
derland die eer te beurt valt is
niet te voorzien.
Opmerkelijk is dat geen van
Protest
in Seoul
Radicale studenten
in Seoul hebben de
politie met
brandbommen
bekogeld tijdens een
demonstratie tegen
president Roh Tae-
woo. Zij eisten het
aftreden van het
Zuidkoreaanse
staatshoofd naar
aanleiding van een
omkoopschandaal
op hun universiteit.
foto: ap
(Vervolg van de voorpagina)
BELGRADO Het leger
van Joegoslavië zal zich
niet langer met de poli
tiek van het land bemoei
en, mits aan een groot
aantal eisen wordt vol
daan.
Na een stilzwijgen van drie
dagen somde de generale staf
gisteren dwingend een aantal
voorwaarden op waaronder
men bereid is de politiek de
politiek te laten. Allereerst zal
het leger burgeroorlog noch
geweld tussen de diverse be
volkingsgroepen tolereren.
Deze voorwaarde lijkt redelijk,
ware het niet dat bijvoorbeeld
de Kroatische politie daarmee
niet meer kan optreden tegen
Servische opstandelingen die
barricades hebben opgewor
pen.
Ook grenswijzigingen worden
niet toegestaan. Daarmee
schoppen de militairen de
noordelijke deelrepubliek Slo
venië tegen de schenen. De
Slovenen bereiden hun onaf
hankelijkheid voor en zullen
Joegoslavië binnen enige
maanden hebben verlaten. De
politieke onderhandelaars van
de diverse republieken hebben
zich daar al min of meer bij
neergelegd, zo niet het leger.
Ook een tweede onderdeel van
de verklaring van het Joego
slavische leger richt zich tegen
de Slovenen. Volgens de mili
tairen moeten alle republieken
hun grondwettelijke verplich
tingen tegenover het leger na
komen. Kroatië en Slovenië
betalen niet meer mee aan het
federale budget voor het leger,
terwijl de Slovenen ook geen
dienstplichtigen meer leveren.
Reden voor de Sloveense auto
riteiten om woedend te reage
ren op de verklaring en de
veiligheidsmaatregelen in de
deelrepubliek op te voeren.
Dat kunnen ze doen omdat het
parlement in Ljubljana eind
vorig jaar een soort eigen le
gertje formeerde waarbij fede
rale eenheden uit de bevel
structuur van het leger wer
den gelicht en onder Sloveens
commando werden geplaatst.
Het bestaan van deze en ande
re gewapende eenheden is een
doorn in het oog van de regu
liere militairen, maar ze besef
fen dat ze daar weinig meer
aan kunnen doen.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
DEN HAAG/BRUSSEL
Nederlandse bewinds
lieden en ambtenaren
krijgen het de tweede
helft van dit jaar bijzon
der druk. Op 1 juli van dit
jaar neemt Nederland het
voorzitterschap van de
Europese Gemeenschap
van Luxemburg over.
Blijkens een voorlopige
lijst van vergaderingen
die Den Haag heeft opge
Sovjetmijnwerkers
staken door tot
het bittere einde
DONETSK De wijd verbreide
mijnstakingen in grote delen van
de Sovjetunie gaan door. On
danks beperkte concessies van de
regering lijken de paar honderd
duizend stakers hun acties door
te willen zetten tot al hun eisen,
waaronder het vertrek van presi
dent Michael Gorbatsjov, zijn in
gewilligd. Gorbatsjov deed giste
ren de belofte, dat de lonen van
de mijnwerkers zullen worden
opgetrokken en de voedselleve-
ranties zullen worden verbeterd.
Maar de stakers lieten weten dat
zij daarmee geen genoegen ne
men en dat zij meer willen.
Weduwe president
premier Bangladesh
DHAKA Khaleda Zia, de
weduwe van een vermoorde
voormalige president, is giste
ren tot eerste vrouwelijke pre
mier van het overwegend isla
mitische Bangladesh benoemd.
De 46-jarige Zia is een voorma
lige huisvrouw die in 1982 de
leiding van de Nationalistische
Partij op zich nam, een jaar na
dat haar echtgenote, generaal
Ziaur Rahman, werd vermoord
bij een militaire coup. In okto
ber vorig jaar bundelden Zia en
Hasina de krachten in een be
weging die er in november in
slaagde de toenmalige president
Hussain Muhammed Ershad tot
aftreden te dwingen.
Sovjetunie wil
top in mei
MOSKOU/WASHINGTON De
Sovjetunie heeft de Verenigde Sta
ten gevraagd de uitgestelde top tus
sen president George Bush en zijn
Sovjet-ambtgenoot Michail Gorbats
jov te houden in mei. De Amerika
nen hebben de boot echter afgehou
den, zo is in Washington vernomen.
Een regeringsfunctionaris zei dat de
kwestie ter sprake was gekomen tij
dens het bezoek van minister van
buitenlandse zaken Baker aan Mos
kou vorige week. „Wij moesten wel
zeggen dat we het nog zouden bekij
ken", aldus de functionaris. De Sov
jet-Amerikaanse top stond aanvan
kelijk op het programma voor fe
bruari, maar moest worden uitge
steld in verband met de Golfoorlog.
>olse president Lech Walesa is gisteren voor een staats-
ik in de Verenigde Staten aangekomen. De voortekenen
net bezoek waren gunstig; een Amerikaanse functionaris
neegedeeld dat de VS bereid zijn meer dan de helft van
jolse schulden kwijt te schelden. foto: ap
eeifduizend armen
daken luxeflats
antaljj JANEIRO Terwijl Rio de Janeiro afge-
lag te bakken aan de mondaine
van Copacabana en Ipanema, zeulden
krakers in het westelijk deel van de
week met hun huisraad op en neer tus-
schamele hutjes en een luxe appartemen-
Even daarvoor hadden de bewoners
Rio das Pedfas in een massale
kraakactie bezit genomen van 972
flats ter waarde van 170.000 gulden
De krakers genieten nu van een prachtig
de Atlantische Oceaan. Families die bij
achter het net hadden gevist, konden
het bezit komen van een sprookjesonder-
igen betaling van 700 tot 1400 gulden. Het
stond al sinds 1984 leeg. De in allerijl op-
militaire politie kon met twintig man
hten tegen de vijfduizend verhuizers.
in VS
deze week vrij"
W( J
vefAYT-STAD De
:ifiejrikaanse mariniers
én (jie ambassade in Ku-
m w-Stad bewaken heb-
ies 'het nog nooit zo goed
1 e1d. Elke avond wordt
ifeest langs de eens zo
;t ^bezochte strandbou-
n. rd. „De meisjes?", al-
urgej een Kuwayti. „Het
last j wat Ze willen is een
iCenrikaanse marinier",
i va
ke
i er zijn ook nadelen, of
ti' inste beperkingen wat
ft de adoratie die de ma-
deel wordt; achter bijna
elane j°n£e' fbrtende vrouw
ters een traditionele, wan-
i-ende moeder.
,j. lewaken van de ambassa-
f - in soms een bijzonder ge-
ijke klus zijn. De ambas-
e w wordt elke avond onder
iik i §enomen- Niet door vij-
A lijke troepen, maar door
Kuwayti's die als bewijs
ille 10°ëaGhting hun Kalash-
j Vs leegvuren in de rich-
je van het hoofdgebouw.
achtelijke bevrijdingsfees-
ner le^^en no£ maar weinig
hun vuur verloren. Ter-
ent kgertechnici en mijnop-
g ingseenheden de handen
0 e mouwen steken om de
k veilig te maken, zetten de
1 ayti's het feest voort. Hoe
P zullen de vieringen du-
pr| „Maanden, ten minste
aldus een Kuwaytse po-
j^^ian die nog niet aan het
Pf]p is EeEaan- Een j°nSe
President Bush
zal niet wakker
liggen van de
foutief
nieuwe
straatnaam in
Kuwayt-Stad.
Belangrijker
voor de
Amerikaanse
president en
—vooral
voor de
Kuwayti's is
dat de naam
Baghdad
Straat is
doorgestreept.
foto: ap
vrouw, de Kuwaytse vlag om
zich heen gedrapeerd en een
Amerikaanse legerpet op haar
hoofd: „We zullen blijven
feestvieren zodat de hele we
reld weet hoe blij we zijn".
Tijdens de bezetting moesten
de Kuwaytse vrouwen meer
dan ooit voor zichzelf zien te
zorgen. Ze konden niet terug
vallen op de rijkdommen van
hun familie of de vroeger uit
stekende staatsvoorzieningen.
De vrouwen werden genood
zaakt een veel actievere rol te
spelen en sommigen sloten
zich aan bij het verzet. Velen
werden gemarteld. Betekent
dat dat ze nu meer rechten
zullen eisen in de Kuwaytse
samenleving? Zullen zij de be
perkingen die zij in het verle
den ondervonden nu verwer
pen, al zijn die nog veel min
der streng dan in Saudi-Ara-
bië?
De Britse ambassadeur Mi
chael Weston denkt van niet.
„Nee, ik denk dat de meerder
heid van de vrouwen blij zal
zijn weer naar huis "te kunnen
terugkeren".
Uiterlijk
Terwijl de nachtelijke feesten
voortduren wordt er maar
weinig gedaan om het uiterlijk
van de stad te verbeteren. Het
vuilnis hoopt zich op, de stra
ten zijn nog steeds bezaaid met
uitgebrande auto's en de voed
seldistributie is een chaos.
Buurtcommissies schieten als
paddestoelen uit de grond,
maar het enige wat zij lijken te
doen is aankondigen wat ze
zullen gaan doen. Vorige week
deed de Kuwaytse regering
een halfhartige oproep voor
vrijwilligers.
De Ramadan is nu begonnen
en het is niet waarschijnlijk
dat er de komende maand veel
meer zal gebeuren, eerder nog
minder. De geallieerde bevel
hebbers hebben hun troepen
gewaarschuwd niet te eten, te
drinken of te roken in openba
re gelegenheden tijdens de is
lamitische vastenmaand. De
soldaten hebben te horen ge
kregen dat de wegen gevaarlij
ker kunnen zijn tijdens de Ra
madan omdat chauffeurs soms
duizelig worden van de hon
ger. „We hebben al zo lang ge
vast, het zal dit jaar niet zoveel
verschil uitmaken", aldus een
student.
JAMIE DETTMER
(c) The Times
BAYRUT De westerse gij
zelaars die in Libanon worden
vastgehouden komen deze
week vrij, zo heeft het in
christelijk Oost-Bayrut ver
schijnende dagblad Ad-Diyar
vandaag gemeld. In een arti
kel op de voorpagina zei de
krant dat de zes Amerikanen
die in Libanon gegijzeld wor
den gehouden vrijdag zullen
worden vrijgelaten in een niet
nader aangeduid hotel in Bay-
rut. De niet-Amerikaanse gij
zelaars vier Britten, twee
Duitsers en een Italiaan
zullen volgens de krant waar
schijnlijk zaterdag worden
vrijgelaten en worden overge
dragen aan de ambassadeurs
van de respectieve landen van
herkomst.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET MEXICAANSE AFGODSBEELD
„Gijzelaars
in Libanon
Lang vliegen de straalvliegtuigen boven het Pinguïn
van professor Lupardi, dat er nu troosteloos en verlaten uit-
De Dlantenaroei is geheel verdwenen. Er hebben zich dikke
en ook van de enorme gebouwen, die de
geleerde hier indertijd heeft gebouwd, is niets meer
atoomnevels zijn tot op grote hoogte in de meest
vormen gekristalliseerd om een reusachtige krater
van vele tientallen kilometers doorsnede. Met een snelheid van
meer dan duizend kilometer per uur razen de jachtvliegtuigen
door de ijle lucht. Rob kijkt scherp uit en op zekere dag ziet hij
ergens op de witte vlakte beneden hem een zwarte vlek. En die
kegel ginds... is dat soms de vulkaan, waarin Lupardi destijds is
afgedaald? Hij daalt en scheert laag over de ijsvlakte. Ja, daar
ligt het wrak van de „Salvator Mundi"!
(Van onze correspondent
Aart Heering)
ROME Wat te doen
wanneer een staatshoofd
regelmatig politici en
journalisten beledigt, par
tijen en instanties bela
chelijk maakt en parle
mentaire procedures wei
gert te respecteren? Lang
zamerhand begint die
vraag actueel te worden
in Italië, waar president
Francesco Cossiga het af
gelopen jaar zo vaak ten
prooi is gevallen aan pu
blieke woede-aanvallen,
dat langzamerhand aan
zijn toerekeningsvatbaar
heid wordt getwijfeld.
Vrijdag werd Cossiga door een
parlementaire onderzoekscom
missie ondervraagd over de af-
faire-Gladio, het clandestiene
legertje waarvoor hij zelf in de
jaren zestig verantwoordelijk
is geweest als staatssecretaris
van defensie. Hoewel het on
derzoek naar eventuele illega
le activiteiten van de gladiato
ren nog in volle gang is, aar
zelde de president niet om de
commissie te provoceren door
voor te stellen om al deze „pa
triotten" als „trouwe dienaren
van de staat" voor te dragen
voor een hoge militaire onder
scheiding. Maandag heeft hij
dat verzoek ook aan premier
Andreotti overgebracht.
Voor twee communistische se
natoren had het staatshoofd
„uit medelijden" een origineel
cadeautje meegebracht: twee
brokken van de Berlijnse
Muur, keurig ingepakt met
een rood strikje en voorzien
van certificaat van echtheid.
Een derde commissielid, de
onafhankelijke linkse senator
Pierluigi Onorato, werd door
een woedend schreeuwende
Cossiga, purper in het gelaat,
uitgemaakt voor „landverra
der", omdat hij het had ge
waagd zich tegen de Golfoor
log uit te spreken. En ten slot
te verwierf de president zich
grote populariteit bij de neo
fascisten door te verklaren dat
de aanslag op het station van
Bologna, waarbij in 1980 tach
tig doden vielen, niet door fas
cistische terroristen is ge-
fileegd, hoewel het gerechte-
ijk onderzoek daarnaar nim-
mër is afgesloten.
Het zijn voorlopig de laatste in
een lange reeks van opzienba
rende uitlatingen van de 62-ja-
rige Cossiga, die sinds 1985
president is. Vijf jaar lang be
kleedde hij de functie van
staatshoofd met de kleurloos
heid die hem ook al als chris
ten-democratisch minister en
Italië's president Francesco Cossiga (62).
regeringsleider had geken
merkt. Maar begin vorig jaar
verklaarde hij, dat hij lang ge
noeg had gezwegen en van nu
af aan wat „lastige steentjes uit
de schoen" zou halen.
Sedertdien is weinigen de pre
sidentiële toorn bespaard ge
bleven. In september werd de
voormalige burgemeester van
Palermo, de door zijn optreden
tegen de maffia mateloos po
pulaire Leoluca Orlando, door
Cossiga beschreven als „een
beste jongen die niet heeft be
grepen dat hij door zijn onge
duld de maffia juist van dienst
is". Een maand later noemde
de uit Sardinië afkomstige
president de Noorditaliaanse
regionalisten „misdadig, stom
en schandalig". Bij de opening
van het juridisch jaar, op 9 ja
nuari, definieerde hij de orde
van magistraten als een „mid
denstandersclub".
Een dag later noemde hij in
een authentieke uitbarsting
van woede ten overstaan van
de camera's van het journaal
twee Italiaanse journalisten
„miserabel" en een „schande
voor ons land". De twee had
den geschreven, dat het korps
carabinieri gecompromitteerd
was door een mislukte couppo
ging uit 1964 die, zoals al jaren
bekend is, inderdaad door ca
rabinieri uitgevoerd had
moeten worden. Een Britse
journalist werd vorige maand
door Cossiga zelfs voor „hoe
renjong" uitgemaakt, omdat
hij het had gewaagd de Itali
aanse deelname aan de Golf
oorlog als „symbolisch" te om
schrijven, overigens geheel
overeenkomstig de waarheid.
Bijzonder fel is de president
gebeten op Felice Casson, de
rechter die het onderzoek naar
Gladio leidt. Het staatshoofd
foto: ap
omschreef hem onder meer als
een „kwajongen die de neveli
ge utopie van de jaren zestig
en zeventig hoger in het vaan
del heeft dan de wet". Zich be
roepend op een presidentieel
voorrecht heeft Cossiga gewei
gerd zich rechtstreeks te laten
verhoren, terwijl hij bij ver
schillende officiële gelegenhe
den, onder meer in zijn nieuw
jaarstoespraak, de „absolute le
gitimiteit" van Gladio bena
drukte.
De steentjes van de president
zijn onderhand aangegroeid tot
een lawine, die de Italiaanse
grondwet dreigt te bedelven.
In de republiek Italië is het
presidentschap vooral het
symbool van een boven de
partijen staande nationale een
heid. Dat wordt echter fiks
uitgehold door de constante
persoonlijke aan- en uitvallen
van Cossiga, die daarmee „de
grenzen uit het oog heeft ver
loren", zoals La Republica gis
teren schreef.
Daar komt nog bij, dat na
maandenlang vruchteloos ge
zoek naar mogelijke redenen
voor het gedrag van de presi
dent verondersteld wordt, dat
de oorzaken niet van politieke
maar van medische aardL zijn.
Cossiga schijnt te lijden aan
cyclothymie, een soort van
manische depressie waarbij
zich heftige stemmingswisse
lingen voordoen en de patiënt
overdreven reageert op ver
meende bedreigingen. De
vraag is nu, in hoeverre die
symptomen kunnen worden
onderdrukt. Tot het verstrij
ken van zijn ambtstermijn
heeft Cossiga nog een jaar te
gaan en in die tussentijd kun
nen nog heel wat steentjes
worden geworpen.
