toene ridders trekken ten
tri jde tegen kinderleed
Emotioneel weerzien
met de Sovjet-Unie
Beethoven puur goud bij Concertgebouworkest
abaret met
n stevig
pgehalte
Zweedse James Bond onder vuur genomen
Acht-jarige jongen
wint poëzie-wedstrijd
KAREL
APPEL
ginjINST/RTV EeidjcSommit zaterdag ie maart 1991 pagina 11
hrijvers presenteren favoriete speelfilms
Toneelvoorstellingen
moeten vertaald
HAAG Schrijvers als
^stalmeester voor films,
zou je het initiatief van het
2gs Filmhuis en uitgeverij
töh kunnen noemen, dat
aantal auteurs op de zon-
„iddag in het Filmhuis
gt om er hun favoriete
te introduceren. Yvonne
ónenberg, schrijfster van
'Alles went behalve een
opent de cyclus op 17
art a.s. met haar introductie
1 itfome sweet home' van
isseur Benoit Lamy ('73).
film is een satire op toe-
iden in een verzorgingste
huis.
Tweede in de rij is op 24 maart
dichter en Couperus-biograaf
Frederic Bastet die Luchino
Visconti's 'L'innocente' ('76)
presenteert, waarin een aristo
craat een libertijnse levens
wandel predikt maar het
moeilijk krijgt wanneer zijn
echtgenote die in de praktijk
brengt. Op 31 maart brengt
Mensje van Keulen Roman
Polanski's combinatie van hor
ror en humor in de Dracula-
variatie 'The fearless vampire
killers'. Drs P. laat op 7 april
horen waarom hij Fritz Langs
'M', met Peter Lorre als kin
dermoordenaar, na zestig jaar
nog steeds zijn beste vindt.
Maarten 't Hart sluit de cyclus
op 14 april met de introductie
van Alfred Hitchcocks 'Rear
Window', waarin James Ste
wart vanuit zijn rolstoel achter
het raam getuige is van een
moord in een appartement aan
de overkant. Opvallend is dat
de favoriete films van de au
teurs niet erg recent zijn. De
introductie's starten elke zon
dag om 14.00 uur, waarna de
uitverkoren films vertoond
worden.
Het Concertgebouworkest o.l.v.
Wolfgang Sawallish speelt Beetho-
vens vijfde en zesde symfonie. An
ton Philipszaal, Den Haag, gister-
Men spele een Beethoven pro-
gramma en de zaal zit vol.
laat het dan ook nog om het
Koninklijk Concertgebouwor
kest dan is er niet eens een be
roemd solist of een heel be
kende dirigent nodig om voor
een totaal uitverkochte zaal te
zorgen.
Wie de naam Sawallish hoort
denkt in de eerste plaats aan
de Bayerische Staatsoper waar
hij al 20 jaar aan de artistieke
touwtjes trekt. In Amsterdam
is hij herhaaldelijk als gastdiri-
gent van het Concertgebouw
orkest opgetreden zonder dat
hij nu tot de top tien van de
internationale dirigenten
hoort. Maar als hij dan in Am
sterdam en Den Haag een vol
ledig Beethoven programma
presenteert, toont Sawallish
hoe hij als dirigent van de ou
dere Duitse garde zonder ui
terlijk vertoon maar met een
zuiver gevoel voor discipline
en verhoudingen, de muziek
zelf laat spreken.
De stormachtige vijfde Symfo
nie werd in dit programma
voorafgegaan door de zesde, de
'Pastorale'. In deze Zesde met
zijn poëtische natuurschilde
ringen houdt Sawallish de bla
zers zodanig in toom dat zij, in
de akoestiek van de Philips
zaal, precies in evenwicht zijn
met de strijkers. In de Vijfde
klinkt het koper nobel en
nooit luidruchtig. De orkest
klank is overal helder en
veerkrachtig, waardoor de he
roïsche allure van deze zo ge
liefde symfonie, van overdadi
ge romantiek gezuiverd, zijn
eigen proporties herkrijgt.
Het publiek, dat tussen alle de
len luidruchtig kuchte en
raspte en zo zijn eigen bijdrage
leverde zou ongetwijfeld nog
luider hebben geapplaudis
seerd als op het losse informa
tieblad was vermeld wie deze
avond de concertmeester was.
Het frêle figuurtje dat het or
kest aanvoerde was Marijn
Mijnders, voormalig leerling
van de Vrije School en sedert
ongeveer een maand derde
concertmeester van het Con
certgebouworkest.
ERIK BESIER
AMSTERDAM Er moet een
Europees programma komen
voor vertalingen, waardoor to
neelvoorstellingen simultaan
kunnen worden vertaald en de
mogelijkheden voor toneel
schrijvers uit de kleine taalge
bieden worden vergroot. Dat is
één van de aanbevelingen van
een studie die gisteren werd
gepresenteerd in Amsterdam.
Aanleiding van de studie
vormt de gezamenlijke Euro
pese markt van 1992. Andere
aanbeveling is de oprichting
van een Europees programma
voor de uitwisseling van infor
matie over festivals, theaters
en produkties.
ridders van het hete hangijzer,
der-serie. KRO-televisie. Neder-
17.55 uur. Zondag.
I LVERSUM De (vaak
i L ;elijke) strijd van kin-
■rren tegen volwassenen
yj n heel mooie televisie
y leveren. Dat bewijst de
!0 met de kinderserie
Ie ridders van het hete
ngijzer'. Hoewel kin-
rserie... Koen en Rei-
aêg« ut, de wee ridders, mo-
dan ten strijde trek-
n tegen het leed dat de
a igd wordt aangedaan, in
speelse manier waarop
gebeurt, zit bok een
voor de volwassenen
dlweven.
18 ii van 'De ridders van het
V00[ ie hangijzer' een aantrekke-
rockijkspel te maken, hielp de
jnneR0 de werkelijkheid in een
aggj ik drama-jasje, vandaar die
iémii ^ers' vandaar dat kasteel.
eige iar hoeveel kinderleed is er
au^ enlijk? Genoeg natuurlijk,
ïesu ewe ^at *n eerste instantie
r^vi t bleek. Gabriel Maassen,
redacteur jeugd: „School-
in Groningen kregen
lens
ntiei jjp
klir. 'r
Types spelen 'Morsige types in
ve irtsn nieren'. Teksten: Rob Kamp-
Hans Riemens. Muziek: Hans
ides. Regie: Koos Terpstra. Ge-
op 15 maart in Diligentia. Van-
id herhaling. Op 16 mei in de
ie Schouwburg.
urn!
drul
va lorsige Types in hart en nie-
gev en' begint met een stevig en
ed gespeeld rocknummer
it een beetje botst met de
rige pakken van de drie
es. Waarom ze die aanheb-
is me een raadsel, maar
maakt het ook uit. Na een
vensechte kermisimitatie
yj olgt het levensverhaal van
meisje dat op haar zeven-
hartstochtelijk een gitaar
op haar 27ste alles heeft
tt haar hartje hoort te bege-
en pas op haar 44ste einde
die gitaar krijgt. Te laat
Sl
eve^"
it is de boodschap, nou ja,
bio iet advies van De Types: doe
grap rat je hart je ingeeft en wacht
ven r zeker niet mee tot morgen,
hui lat your pie before you die.
liet nadrukkelijk, maar sub-
el door het programma heen-
cht evlochten.
lëlij let de pop, het pleidooi tegen
volwassen versuffing en de
;r en daar ruige grappen lij-
en pubers, pardon, jongeren
eerste doelgroep. Gooien
Zij: net een doos vol telefoons die
2 armonisch tussen The Wall
eei oor rinkelen en het kapots-
In lan van een gitaar (wie, die
M'ipgroeide met The Who, wil
To lat niet) hadden dan ook veel
volucces. Maar geen zorg, mid-
malelbare mensen. Behalve de
lakken (zouden ze dóórvoor
ijn) is er ook voor u veel
JEl neer te genieten.
Kamphues is de komiek
an het stel; zeker twee keer
leuk als lang en met tien
eer zoveel humor als haar.
lans Paulides is de man van
e toetsen en de elektronica en
bieft een mooi contrasterend
uche-aristocratisch dracula-
loofd. Hans Riemens is een
mgen die helpt met de afwas
i op de juiste momenten de
trooppot weet te hanteren. Hij
b dan ook de ideale zanger
'an het EO-uitgestreken lied
Was het maar altijd Kerstmis
A) je hoofd'.
Types in hart en nie-
|en' is een programma zonder
izakkers, met goed gedoseer-
grappen, verfrissende kol-
Jer en weinig lach of ik schiet,
pa het slotapplaus gewoon een
fiestemmig liedje van zangles
'ogen, ze zijn er gek genoeg
>or. En het werkt, zonder ge
forceerde ingrepen. Ik ben in
jjieder geval puber genoeg om
[het gewoon keilachen te vin-
n.
DICK VAN TEYLINGEN
als lesopdracht hun leed in op-
stelvorm te gieten. Voorwaar
de was wel dat het een pro
bleem moest zijn dat zich bui
ten de directe gezinssituatie
moest afspelen. Hierdoor wa
ren ouders en vriendjes uitge
sloten. Die eerste poging lever
de te weinig op voor een tele
visie-programma, dus hebben
we het hele land erbij betrok
ken. We hebben uiteindelijk
gekozen voor elf verhalen
waaruit op serieuze wijze de
onvrede van het kind sprak.
Dat wil niet zeggen dat er al
tijd" zoveel mis is. Helemaal
niet. Het kan bijvoorbeeld
gaan over hondepoep op een
speelveldje of zoals in de eer
ste aflevering, over een jongen
die vlak bij een station woont
en 's morgens vroeg wordt ge
wekt door de dienstmededelin-
gen die over de perrons schal
len".
Confrontatie
Gabriël: „In het programma
hebben we voor een directe
confrontatie met de ouderen
gekozen. Alleen met het kind
zijn van te voren afspraken
gemaakt. De reden dat Koen
(Bart Oomen) en Reinaut
(Erik Vogel) daarbij als ridders
zijn uitgedost is om het laagje
gereserveerdheid bij volwasse
nen weg te halen, mensen pri
mair te laten reageren. En ik
moet zeggen, dat we geen ver
velende reacties hebben ge
kregen. Mensen zijn verbaasd,
maar niet vervelend. Ze zijn
ook best bereid te luisteren.
Het punt is namelijk dat ze
vaak geen idee hebben, wat
het gevolg is van hun hande-
'De ridders van het hete hang
ijzer' is een elfdelige serie, die
inmiddels in zijn geheel is op
genomen. En een vervolg zit
er niet in. Gabriël: „Ik denk
dat bij een volgende reeks de
grap eraf is. Dan kent ieder
een die ridders. Maar het
hangt een beetje af van het
succes. Als we na deze serie
bergen interessante brieven
binnenkrijgen, moeten we
misschien overwegen het sce
nario aan te passen en het
tweetal opnieuw ten strijde te
laten trekken, zij het dan als
bekende ridders".
Leed
Hoewel de hoofdrolspeler hulp
krijgt bij het verzachten van
zijn" leed, is het programma
vooral een stimulans voor het
kind om voor zichzelf op te
komen. Het laat zien dat hij
beter zijn eigen boontjes kan
doppen en dat die volwasse
nen minder kwaadaardig zijn
dan ze in eerste instantie lij
ken. Ze zijn namelijk best be
reid te luisteren. En die rid
ders, die doen het duidelijk
voor eigen roem. Ze laten zich
al die weldoenerij graag aan
leunen. Wanneer ze een op
dracht goed vervullen, krijgen
ze van het kind ook een eigen
gemaakte medaille (in de eer
ste aflevering een oor). Of zo
als ze in de eerste aflevering
laten v/eten „Gewoon die kin
deren helpen, hebben we niks
aan. Ze moeten wel dankbaar
zijn" en „hoe meer ellende van
de kinderen, hoe meer roem
voor ons".
Het idee voor de serie is af
komstig van Paul op 't Ende,
Floris Koot en Gabriël Maas
sen. Maassen: „De serie is ont
staan uit gesprekken. Paul en
Floris, leden van de jeugdthea
tergroep 'Blue Bloed', kwamen
in eerste instantie praten of
het niet aardig zou zijn een
van hun stukken voor televi
sie te bewerken. We raakten
in gesprek en daar is deze se
rie uit voortgekomen. Het is
de eerste keer dat het duo iets
voor televisie heeft geschre
ven. En ook voor regisseur
Jan Hovers is het een vuur
doop. Hij was in het verleden
weliswaar verantwoordelijk
'voor de 'Poëzie-clips', maar dit
is zijn eerste drama-serie".
Bart Oomen (I) als Koen en Erik Vogel als Reinaut. „Hoe meer ellende van de kinderen, hoe meer roem voor ons". FOTO: KRO
THE HEARING': SPANNEND SPEL TUSSEN VRAGER EN ONDERVRAGER
Stellan
Skarsgêrd als
Carl Gustaf
Gilbert
Hamilton.
FOTO: JON
HILVERSUM De kwa
liteit van het Zweedse te
levisiespel 'The Hearing'
ligt vooral in het mense
lijk drama. Het is typisch
zo'n produkt dat heel
goed in de BBC-serie
'Screen Two' zou passen.
En de kijker, die regelma
tig afstemt op de Britse
staatszender, weet dat de
norm in die reeks altijd
hoog ligt.
'The Hearing' onthult de da
den van een Zweedse geheim
agent en legt daarmee zaken
bloot, die normaal gesproken
voor de mensheid verborgen
blijven. Maar ook nu laat deze
James Bond van Zweden niet
het achterste van zijn tong
De rode draad van het verhaal
is een televisie-debat dat
rechtstreeks wordt uitgezon
den. Dit zou niet mogelijk zijn
geweest als een verklikker
van de SAPO, de Zweedse ge
heime dienst, geen interessan
te gegevens had doorgespeeld
aan een journalist van een
vooraanstaand avondblad. Wat
deze verslaggever in zijn arti
kel beweert is dat de in Mos
kou spoorloos verdwenen
Zweedse spion Bergling door
de SAPO zou zijn vermoord.
Om de waarheid aan het licht
te brengen en te bekijken in
hoeverre de regering op de
hoogte was van deze daad
wordt een onderzoekscommis
sie ingesteld, die de voormalig
militair attaché in Moskou,
Carl Gustaf Gilbert Hamilton,
aan de tand voelt.
Hamilton krijgt van zijn supe
rieuren de opdracht 'de waar
heid' te vertellen. Nou ja, hij
moet de commissie wat vette
kluiven toewerpen, waardoor
de echte geheimen bewaard
kunnen blijven. Het onder
zoek ontaardt al snel in een
spannend spel tussen onder
vrager en ondervraagde,
waarbij de onthullingen niet
alleen de commissieleden
shockeren. Want, is er in deze
vredestijd toch niet een on
zichtbare oorlog gaande?
Wat het televisiespel zijn
meerwaarde geeft is dat het
onderwerp vanuit verschillen
de 'kampen' wordt belicht. Al
tijdens de eerste minuten blijkt
dat Hamilton zelfs voor zijn
vrouw geheimen heeft. Dan
zijn er zijn superieuren, die
halverwege het onderzoek me
nen te mogen vaststellen de
overwinning in hun zak te
hebben.
Vliegtuigkaping
En er is natuurlijk de krant,
waar de op sensatie beluste
chef-redacteur in alles wat
Hamilton vertelt een smeuïg
verhaal ziet. Dit tot groot on
genoegen van de journalist die
in eerste instantie het nieuws
bracht. „Je kunt dit niet om
buigen in iets positiefs", laat
hij weten, terwijl op het televi
siescherm de verregaande toe
wijding van Hamilton wordt
onthuld. Zo bevrijdde de ge
heim agent in opdracht van de
regering en met gevaar voor
eigen leven twee dokters uit
Libanon en wist hij een Fran
se vliegtuigkaping te voorko
men, door één van de kapers
met een mes om te brengen.
Het hoogtepunt uit 'The Hea
ring' zit echter in de staart,
wanneer Hamilton zijn ijzeren
masker afzet en vertelt wat hij
echt voelt.
HANS PIET
MUSICUSROSTROPOVITSJKEERT TERUG NAAR MOSKOU
HILVERSUM Een van
de gevolgen van de door
president Gorbatsjov geï
nitieerde 'glasnost' was de
terugkeer naar Moskou
van de wereldberoemde
Russische cellist Mtislav
Rostropovitsj, die samen
leden, de pers, collega's en
mensen in de straat. Een
vreugdevolle terugkeer werd
het, maar dat niet alleen: de
dooi in het politieke klimaat in
de Sovjet-Unie had weliswaar
mogelijk gemaakt dat Rostro
povitsj weer in Moskou en
Leningrad kwam musiceren,
maar de sterk politiek bewuste
cellist/dirigent constateerde
toch al heel snel dat er nog
veel moet gebeuren.
met zijn vrouw (de opera- Verharding
Gi*
diva Galina Visjnevskaja)
zestien jaar lang in bal
lingschap had geleefd. Die
terugkeer, in februari
1990, staat centraal in de
Amerikaanse documentai
re 'Rostropovitsj terug in
Ruland'.
Peter Gelb en Susan Froemke
volgden een week lang de fa
milie Rostropovitsj, die het
middelpunt vormde van een
reeks geëmotioneerde ontmoe
tingen, met vrienden, familie-
En nu, een jaar later, kunnen
we zelfs vaststellen dat het kli
maat in de Sovjet-Unie weer
onderhevig is aan een drama
tische verharding; je kunt je
zelfs afvragen of Rostropovitsj
nu net zo welkom zou zijn als
een jaar geleden.
Inmiddels is dus wel deze film
gemaakt, waarin zowel het
verhaal wordt verteld van de
terugkeer van het muzikale
echtpaar (vergezeld van de
dochter), als dat van de Ame
rikaanse tv-presentator die
doende is met een .portret van
Rostropovitsj. En er wordt na
tuurlijk muziek gemaakt: Ro
stropovitsj is leider van het
National Symphony Orchestra
in Washington en geeft met
dat ensemble concerten in
Moskou en Leningrad (werken
van Sjostakovitsj, Tsjaikovski
en Dvorak). Er is sprake van
een onderhoudend cultureel
reisverslag, met als ontroerend
emotioneel hoogtepunt het be
zoek van de familie Rostropo
vitsj aan het graf van Sacha-
Nobelprijswinnaar
Het leven in Rusland werd
voor Rostropovitsj zestien jaar
eerder onmogelijk toen hij zich
had gecompromitteerd door
Nobelprijswinnaar Alexander
Solsjenitsin een schuilplaats te
bieden in zijn buitenhuis en
bovendien openlijk voor hem
in de bres te springen in de
Russische pers. Hem werd ver
boden in het openbaar cello te
spelen of te dirigeren.
Onder deze druk emigreerde
hij met zijn gezin naar de Ver-
De Russische cellist Mtislav
Rostropovitsj
FOTO: PR
emgde Staten. Vier jaar later
nam zijn vaderland hem ook
zijn staatsburgerschap af met
als motief: 'activiteiten die
schadelijk waren voor het
prestige van de Sovjet-Unie'.
Toen hij onder invloed van
glasnost werd uitgenodigd
naar Moskou terug te keren,
wilde hij dat alleen doen als
hem officieel excuses zouden
worden aangeboden voor de
wijze waarop hij in het verle
den was behandeld. Die excu
ses kreeg hij, toen hij ook zijn
orkest mee mocht brengen en
de verzekering kreeg dat hij
als een 'vip' van een andere
nationaliteit zou worden be
handeld, besloot hij tot de con
certreis.
RENÉ DE COCQ
DRUNEN „Als de juf
thee drinkt, drink ik wa
ter; ik wort (correct)
meester later". Daarmee
heeft de acht-jarige Hein
Wouters uit Alphen bij
Tilburg de eerste Neder
landse gedichten-wed
strijd gewonnen die in het
kader van de internatio
nale 'Werelddag voor
Kinderen en Poëzie' is ge
houden. De jury beoor
deelde in totaal twintig
duizend gedichten.
De 'werelddag' is op 20 maart
en wordt voor Nederland in
'Het Land van Ooit' in Drunen
gehouden. Behalve Hein Wou
ters, die een trofee van de ge
meente Drunen krijgt, worden
nog eens 149 kinderen beloond
voor hun inzending. Alle win
naars krijgen een door de Ne
derlandse uitgeverijen ter be
schikking gesteld boekenpak
ket. De werelddag bestaat al
sinds 1976 en vaart onder de
vlag van Unicef. De Drunense
oud-lerares/schrijfster Mieke
Westbroek nam het initiatief
tot de Nederlandse deelname
aan de werelddag. In ruim
vijftig landen wordt rond 20
maart een poëzie-manifestatie
door en voor kinderen gehou
den. De gedichten voor de ma
nifestaties worden tevoren via
wedstrijden verzameld. Mieke
Westbroek begon met het aan
schrijven van negenduizend
scholen. „Binnen twee weken
was de hele familie hier over
spannen van de telefoon. De
massale respons heeft ons wel
verrast. Uiteindelijk hebben
we de scholen moeten vragen
slechts een selectie in te zen
den, omdat het anders teveel
zou worden." Mieke West
broek denkt dat het succes ook
alles te maken heeft met de
opdracht: er moest over iets
positiefs worden geschreven.
Niet alleen verheven onder
werpen als vrede en een beter
milieu bleken de Nederlandse
kinderen tot poëzie te inspire
ren, ook jonge ijsbeertjes in de
Rotterdamse dierentuin 'Blij-
dorp' en het hebben van geen
gaatjes in het gebit brachten
de pennen danig in beweging.
Opvallend veel kinderen
schreven ook over hun fijne
thuis, aldus Mieke Westbroek.
Meer dan tachtig gedichten
werden door een jury van kin
derboekenschrijvers uitverko
ren en samengebundeld in een
boekje met als titel 'Goed
nieuws'. De overige zeventig
winnende gedichten werden
uitgezocht door een kinderju
ry.
Youp van 't Hek
wint kort geding
van Story
HAARLEM Het week
blad Story moet een arti
kel over cabaretier Youp
van 't Hek rectificeren.
De president van de
rechtbank in Haarlem
heeft gisteren in kort ge
ding bepaald dat de publi-
katie onrechtmatig is.
Story publiceerde vorige
maand een zogenoemd portret
over Van 't Hek, waarin de ca
baretier uitvoerig wordt geci
teerd. Het verhaal was echter
gebaseerd op uitspraken die
Youp van 't Hek in 1988 te
genover het weekblad De Tijd
heeft gedaan.
De fungerend president van
de rechtbank, mr. j.j. Mat-
thijsse, vindt dat Story in haar
artikel de indruk wekt dat
Van 't Hek actief aan het ver
haal heeft meegewerkt. Hij
acht het aannemelijk dat de le
zers het als een interview heb
ben opgevat.
De rechter is het met Van 't
Hek eens dat een interview in
de Story het imago van de ca
baretier kan aantasten. Van 't
Hek heeft namelijk altijd ge
zegd dat hij niet meewerkt aan
verhalen in wat hij noemt de
roddelpers. De Haarlemse
rechter acht een rectificatie
daarom op zijn plaats. Op het
plaatsen van die rectificatie is
een dwangsom van vijftigdui
zend gulden gesteld. Voor een
voorschot op een eventuele
schadevergoeding is volgens
mr. Matthijsse vooralsnog geen
aanleiding. Youp van 't Hek
heeft aangekondigd dat hij in
een bodemprocedure een be
drag van 50.000 gulden van
Story zal eisen.
(ADVERTENTIE)
IK WOU DAT IK
EEN VOGEL WAS
