kerk wereld „Zonder evangelisatie wordt Europa schiereiland van Azië ficidócSoiwant HISWA'91i Behandeling basisvorming gaat nu te snel Evangelisch Commentaar verdwijnt Schoolwijzer GEESTELIJK LEVEN/OPINIE EcidócSomont VRIJDAG 8 MAART 1991 PAGINA 2 |I Zwitserse bisschoppen naar Rome voor overleg over bisschop Haas BERN De spanningen tussen de uiterst behoudende bisschop Wolfgang Haas van Chur en diverse collega's zijn zo hoog op gelopen, dat de bisschoppenconferentie van Zwitserland heeft besloten midden juni in Rome een buitengewone vergadering te houden. De commissie die door de bisschoppen was ingesteld om de problemen tussen Haas en de meerderheid van de katholieken in het bisdom Chur op te lossen, heeft haar werkzaamheden bij gebrek aan succes gestaakt. Volgens een persverklaring hebben diverse leden van de bis schoppenconferentie Haas duidelijk gemaakt dat zij ernstige bezwaren hebben tegen zijn manier van optreden en hem drin gend verzocht „alles te doen om een verbetering van de situa tie mogelijk te maken". Maar Haas wist slechts „onbevredigen de" antwoorden te geven. in overleg met paus Johannes Paulus II, die voor bisschop Haas' benoeming drie jaar geleden verantwoordelijk was. De bisschop is altijd omstreden geweest. Bij zijn bisschopswij ding vormden tegenstanders een menselijke keten voor de in gang van de kathedraal. Haas wist toen door een zijdeur toch binnen te komen. Een enquête maakte duidelijk dat 70 procent van de katholieken wil dat bischop Haas aftreedt. Ruim 9.000 katholieken hebben de paus in een petitie gevraagd de benoe ming in heroverweging te nemen. Sarcasme is de hevig ste uitdrukking van smart 14 procent onkerkelijk opgevoeden treedt toe tot kerk TILBURG De groei van de onkerkelijkheid is nog niet ten einde. Van alle kerkelijk opgevoede Nederlanders heeft inmiddels een vijfde de kerk verlaten. Er is echter ook sprake van toetreding tot de kerk. Zo is van degenen die onkerkelijk zijn opgegroeid op latere leeftijd een op de zeven toegetreden tot een kerk, of wel ruim 14 procent van de onkerkelijk opgevoeden. Daarnaast komt ook overgang van het ene naar het andere kerkgenootschap voor. Bij minstens 23 procent van alle Nederlanders heeft zich zo'n verandering in kerkbetrok kenheid voorgedaan: ofwel door kerkverlating, ofwel door toetreding ofwel door overgang van het ene naar het andere kerkgenootschap. Dit blijkt uit een onderzoek van drs. Th. Schepens, gods dienstsocioloog aan de Theo logische Faculteit Tilburg ge titeld Kerk in Nederland: een landelijk onderzoek naar kerkbetrokkenheid en kerk verlating. Voor zijn onder zoek had Schepens de be schikking over gegevens uit 1985 die bij een representatie ve groep van ruim 4.000 Ne derlanders tussen 25 en 60 jaar via interviews waren verkregen. Volgens Schepens zal de on kerkelijkheid nog een tijd blijven toenemen. Omdat er echter niet alleen sprake is van kerkverlating maar ook van toetreding kan het punt berekend worden waarop bei de ontwikelingen elkaar in evenwicht houden. Schepens schat dat het evenwichtspunt bereikt wordt wanneer twee derde van de Nederlandse be volking onkerkelijk en een derde kerkelijk is. De omvang van de kerkverla ting verschilde blijkens de in terviews uit 1985 sterk per kerkgenootschap. Van de her vormden had 27 procent de kerk verlaten, terwijl het ver lies bij katholieken en gere formeerden (16 procent) on der het landelijk gemiddelde ligt. Tegenover deze geringere kerkverlating bij katholieken en gereformeerden staat dat deze beide kerken weinig nieuwe leden aan zich weten te binden. Bij de hervormden ligt dat juist omgekeerd: veel kerkverlaters maar ook meer toetreding of switching. De laatste twee punten zijn gro tendeels herleidbaar tot ge mengde huwelijken. Gereformeerde Kerken Beroepen te Ermelo H.J. de Groot te Dussen en Meeuwen. Beroepen te Berkel en Rodenrijs drs. R.H. Stut voet te Oostermeer. Aangenomen naar Zevenhuizen(Gr.) J. Maliepaard te Wilsum en Kamperveen: Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te St. Maartensdijk(deel- gem. RehobothXtoez.) J. de Goei l.l. pred. te Haskerhorne, wonende te Leeuwarden; te Hoogvliet mevr. M.J. de Waard-Kalsbeek, kand. aldaar, die dit beroep heeft aangenomen. Baptisten Gemeenten Beroepen te Kollumerzwaag als geestelijk verzorger voor het psycho geriatrisch verpleeghuis Nieuw Tou- tenburg te Noordbergum M.J.G. de Vink, wonende te Bergum die dit beroep heeft aangenomen. KARDINAAL SIMONIS: GEESTELIJKE WORTELS AANGETAST GARDEREN Europa heeft een 'tweede evan gelisatie' hard nodig, vindt kardinaal A.J. Si- monis, om zijn inwoners weer een ziel, een eigen identiteit te geven. Ge beurt dat niet, dan wordt Europa „het schiereiland van Azië of een kolonie van Noord-Amerika". „Ik zeg dit als man van de kerk, maar niet voor eigen gewin", aldus de aartsbisschop van Utrecht donderdag in Garderen tijdens een beleids- conferentie van de Raad van Kerken, het Humanistisch Verbond en de vakcentrales FNV en CNV. Het thema van de tweedaagse bijeenkomst is: Welk Europa wilen wij? Simonis pleitte voor een „in tegrale ontwikkeling" van het nieuwe Europa. „Met de eco nomische eenwording moet gelijkelijk een sociale en cul turele ontwikkeling gepaard gaan, willen er geen nieuwe fricties ontstaan en grote aan tallen mensen het slachtoffer worden." De uitdaging op geestelijk en godsdienstig gebied is min stens even groot, aldus Simo nis. „De geestelijke wortels van Europa zijn in zowel oost als west danig aangetast". In het oosten door 70 jaar dic tatuur en atheïstische propa ganda van staatswege; in het westen door het diep ingrij pend proces van secularisatie en ontkerkelijking. De kardinaal brak een lans voor „de wederzijdse be vruchting" door kerken uit oost en west. De kerken in het oosten kunnen van het westen leren hoe staande te blijven in een zelfgenoegzame wereld. De vervolgde kerken uit het oosten kunnen op hun beurt de westerse kerken le ren wat geloofsvolharding en trouw betekenen. Wat zowel oost en west nodig hebben, is een nieuwe identi teit, een geest in het lichaam van Europa. „Die geest is in elk geval ook een christelijke geest. Want hoe je het ook wendt of keert, het oosten van Europa en het westen, beide ademen ze die geest." Simonis deed derhalve de op roep: „Europa, word wie je bent!" De Europese eenwording daagt de kerken uit tot oecu menische samenwerking, hoe moeilijk en lang de weg naar eenheid onder christenen ook is. Vergeten de kerken deze opdracht, dan „kan mén ons christenen terecht het verwijt maken dat we ons wel druk maken over 'Europa' en 'het nieuwe huis dat Europa heet', zonder dat we kijken naar het eigen huis dat de Kerk is". Kerk in hout Van onschatbare waarde lijkt het houten model van de Londense St. Paul's Cathedral uit de zeventiende eeuw. Het pronkstuk werd dezer dagen opgesteld in de Royal Academy of Arts in London. Op de foto: de meester- houtsnijder van de 'echte' St. Paul, Tony Webb legt de laatste hand aan de opbouw van het model. Inkomsten Wilde Ganzen gedaald HILVERSUM De totale in- komsten van de Wilde Gan zen, de hulporganisatie van de IKON, zijn vorig jaar met 8 procent gedaald tot 4,7 mil joen gulden. De wekelijkse vluchten brachten ruim 2,9 miljoen gulden op, 12 procent minder dan in 1989. Dat blijkt uit het jaarverslag over 1990. De organisatie kreeg vorig jaar 516 aanvra gen, 66 meer dan in 1989. Naast de 52 wekelijkse vluch ten konden nog eens 117 klei nere verzoeken worden geho noreerd. Verder vloog er een 'noodgans' voor de vluchtelin gen in het Golfgebied. De Wilde Ganzen deden in 1990 voor het eerst een open lijke oproep voor hulp aan Tsjechoslowakije. In eerdere jaren werden vervolgden on der het communistische regi me geholpen door middel van de jaarlijkse vlucht 'Delicate Gevallen Buitenland'. In 1990 werd geld bijeengebracht voor een van de eerste diaconale projecten in het land, te we ten een tehuis voor gehandi capten in Klobouky. KAMPEN Het twee wekelijkse tijdschrift Evangelisch Commentaar houdt op te bestaan. Het dalende aantal abonnees maakt voortzetting van het blad niet langer mo gelijk, zegt directeur drs. B.A. Endedijk van uitge verij Kok in Kampen. Het gematigd vooruitstreven de blad, voortzetting van het eveneens door Kok uitgege ven Gereformeerd Weekblad, had bij het begin van ver schijnen in september 1982 3.000 abonnees. Op dit mo ment zijn er nog 1.600 over. Endedijk zegt zijn beslissing met pijn in het hart te hebben genomen. „Uit de reacties bleek dat het blad goed werd gelezen. Wij hadden gehoopt dat het blad in veel bredere kringen zou aanslaan, maar dat is helaas niet gelukt." Dr. J.T. Bakker, een van de drie leden van de kernredac tie, zegt dat de initiatiefne mers in 1982 twee doelen voor ogen hadden. Zij wilden de discussie over Samen op Weg, het herenigingsproces van de Hervormde Kerk en de Gere formeerde Kerken, binnen die twee kerken stimuleren. Verder streefden zij een vor mingsblad voor de gemeente leden na. De eers\e doelstelling is vol gens Bakker mede wegens de „stroperigheid" die Samen op Weg de laatste jaren ken merkt, niet geslaagd. Ook heeft het blad niet kunnen dienen als vormingsblad, mede omdat de artikelen vaak te moeilijk waren voor het doorsnee gemeentelid, er kent Bakker. Archief van de KVP Na jaren van voorbereiding is in 1990 de inventarisatie van het archief van de Katholieke Volkspartij en haar voorgan ger de R.K. Staatspartij vol tooid. Het resultaat is gepubli ceerd in een nieuw boek van het Katholiek Documentatie Centrum: deel 3 in de reeks Sleutels. De kerkhistoricus prof. dr. J. Bornewasser wil op basis van deze documenta tie een geschiedenis schrijven van de KVP. De verwerking van de archiefgegevens loopt tot 1980. De belangstelling van onderzoekers voor het ar chief van de KVP is sinds dit archief bij het Katholiek Do- cumentaie Centrum werd on dergebracht zeer groot geble ken. Met de nu gepubliceerde sleutel kan het onderzoek ge makkelijker ter hand worden genomen. Het boek kost ƒ75,- en is te bestellen bij het KDC, Eras- muslaan 36 6525 GG Nijme gen. Bisschop Bomers: priestertekort niet 'onbijbels' oplossen HAARLEM Het tekort aan priesters mag de Rooms-Ka- tholieke Kerk „er niet toe verleiden oplossingen te zoe ken die niet in overeenstem ming zouden zijn met het Evangelie zoals de Kerk dat de eeuwen door heeft ver staan". Dit schrijft bisschop H.J.A. Bomers van Haarlem aan het dekenaat Alkmaar, dat zich onlangs beklaagde over het groeiende tekort aan priesters. Het dekenaat, ondersteund door 21 van de 24 parochiebe sturen, weet dit tekort aan het beleid van Bomers. De bis schop heeft volgens het deke naat „meer zorg voor de for mele uitgangspunten, dan voor de pastorale nood rond het ambtsprobleem". Mgr. Bomers kan met deze „ontoelaatbare versimpeling" weinig beginnen, schrijft hij. De ontkoppeling van priester schap en celibaat, waarvoor het dekenaat zich uitspreekt, druist in tegen de leer van kerk. Een bisschoppelijk plei dooi hiervoor zou bovendien de spanningen en tegenstel lingen in de kerk aanwakke ren. Datzelfde geldt voor het toela ten van vrouwen tot het prie sterambt. Twintig eeuwen kerkelijke praktijk kunnen „echt niet zo maar even opzij gezet worden". De bisschop voegt er als persoonlijke me ning dit aan toe: „De priester is een offeraar. De natuur van de vrouw, die in dienst staat van het leven, vraagt erom verschoond te blijven van ac tieve deelname in een dienst waarin het leven geofferd wordt." Bisschop Bomers erkent dat het priestertekort een „zeer ernstige nood" is, maar zoekt de oplossing in een andere richting dan het dekenaat. Het is zijns inziens belangrij ker om te werken aan „een gezond kerkelijk klimaat" waardoor er voldoende „roe pingen tot het priesterschap en het religieuze leven zullen opbloeien". Er gaat nu echt schot ko men in de behandeling van de voorstellen inzake de basisvorming door de Staten-Generaal. In het regeerakkoord is afge sproken dat deze veranderin gen in de eerste leerjaren van het voortgezet onderwijs in deze regeerperiode zullen worden geregeld. Staatssecre taris Wallage probeert daar veel vaart achter te zetten. Maar regelen is iets anders dan invoeren op de scholen. Daar is meer tijd voor nodig. Er is de laatsste weken een opmerkelijke versnelling te constateren in de parlemen taire besluitvorming ten aan zien van de basisvorming. Op 5 januari jongstleden ver scheen het Nader Voorlopig Verslag. De staatssecretaris en zijn ambtenaren lieten zich niet kennen en stuurden al op 25 januari een 143 pagina s tellend document toe, een Na dere Memorie van Antwoord. En naar verluidt zal nu een schijnen. Men heeft goede hoop dat de behandeling van het wetsont werp voor het zomerreces door de Tweede Kamer zal zijn voltooid. In de Eerste Ka mer zal naar nu verwacht wordt het ontwerp echter pas in september worden behan deld. In de Tweede Kamer zal de wet, na een aantal wijzigingen en een flinke discussie, naar mijn verwachting wel worden aangenomen. In de Eerste Kamer denk ik dat het moei lijker zal worden. Die zal zich niet laten opjagen, flink de tijd nemen. Verder is het toch nog maar de vraag of met name de CDA-fractie in die Kamer, die altijd veel meer bezwaren had dat de collegae van 'de overzijde', nu door de bocht zal gaan. Discussie In het regeerakkoord hebben CDA en PvdA een aantal concrete afspraken gemaakt over die basisvorming. Toch mag een uitgebreide discussie worden verwacht. Want lang niet alles kon in dat regeerak koord worden vastgelegd. Bij die discussie zullen de van ouds bekende tegenstellingen weer een rol gaan spelen. Te genstellingen die er zijn sinds de bijna twintig jaar geleden begonnen discussies over de middenschool. Van die middenschool vindt men in deze plannen niet veel meer terug. Toch hoopt de PvdA-fractie nog steeds, dat de basisvorming meer zal zijn dan de invoering van een aantal extra vakken in het voortgezet onderwijs. Name lijk een vernieuwend onder wijsproces leidend tot een ge meenschappelijke vorming tussen 12 en 15 jaar. Dus lang zaam maar zeker toch een an dere structuur, andere onder wijsvormen. Het CDA stelt echter uitdruk kelijk dat de huidige struc tuur, de huidige schoolsoor ten, moeten worden gehand haafd. Als de PvdA in deze te ver van het CDA-standpunt zal afwijken, vindt het CDA altijd nog de VVD aan zijn zij de. Diezelfde VVD zal echter weer dichter bij de PvdA staan als het gaat om vraag stukken als de mogelijkheid voor scholen om eigen kern doelen te maken alsook bij za ken aangaande de schaalver groting, die vaak nadelig is voor confessioneel onderwijs. Want, hoe je het ook wendt of keert, bij elke onderwijs-dis- cussie in de Tweede Kamer komt al jarenlang steeds weer terug het feit dat PvdA en VVD hun accenten meer leg gen ten gunste van het open baar en het algemeen bijzon der onderwijs. Het CDA doet hetzelfde in de richting van het confessioneel onderwijs. Bij deze discussies teken ik ook nog eens aan, dat het mij steeds weer opvalt dat men zich naar mijn smaak eigen lijk regelmatig veel te weinig gelegen laat liggen aan de kri tische opmerkingen van de Onderwijsraad, het hoogste adviescollege van de bewinds lieden van Onderwijs. Knelpunten Het aantal knelpunten in de discussies is niet gering. Ik noem er enkele uit de zeer vele. Zo mag de Basisvorming na twee, drie of vier jaar wor den afgesloten. Dat kan het best in brede scholengemeen schappen vwo-havo-mavo- lbo. De vorming daarvan wordt sterk bevorderd. Maar het bestaat niet dat die overal in het land tot stand komen; op heel wat plaatsen is het volstrekt onmogelijk. En dat betekent dat nogal wat ouders van potentiële mavo- of lbo- leerlingen voor de basisvor ming voor hun kinderen zul len kiezen voor een vwo- havo-school. Tenzij de oude toelatingsregels worden ge handhaafd. Maar dan zijn we toch nog niet ver opgeschoten in de richting van het oude ideaal van uitstel van studie- en beroepskeuze, meer gelijke kansen voor iedereen... Een ander punt is de kwestie van de opheffingsnorm van 240 leerlingen die wordt voor gesteld. Die kan voor een deel worden opgevangen door de mogelijkheid aan scholen ne venvestigingen toe te staan. Maar de regeling daarvan is aan veel discussie onderhavig. Men verwacht dat van de 1767 scholen voor voortgezet onderwijs er niet minder dan 352 zullen moeten worden op geheven of gaan fuseren. Uitstel En daarmee kom ik tot mijn voornaamste vrees ter zake van deze materie. Als ie schoolleiders spreekt over de basisvorming, is het eerste en belangrijkste gespreksonder werp meestal niet die basis vorming zelf. Nee, de ham vraag is: blijft je school be staan, moet je ook gaan fuse ren? De vernieuwing bij het invoeren van nieuwe vakken, andere leerinhouden, komt pas veel later ter sprake. Want er is ook nog een nieuw door drs. K. de Jong Ozn. financieringssysteem aan de orde. De Mammoetwet werd destijds in het parlement aan genomen in 1963 en pas inge voerd in 1968. Vijf jaar deed men erover, en toch was het volgens velen nog te vroeg, omdat vele scholen toch pro beerden alles zoveel mogelijk bij het oude te houden. Zoiets dreigt nu ook weer, in verhe vigde mate. En wat zal die kritische Eerste Kamer ervan zeggen als, nog voordat de wet door haar is aangenomen, volgens de plannen van de staatssecretaris de scholen reeds per 1 augustus 1991 met de voorbereiding van de in voering zijn begonnen? Evenwichtige Defensienota De eerste reacties op de langverwachte, maar vanmorgefcor dan toch eindelijk gepresenteerde Defensienota van ministi wc Ter Beek en staatssecretaris Van Voorst tot Voorst wan en voorspelbaar. De politiek, althans de regeringspartijen CD J|j| en PvdA, beoordeelt de plannen op het eerste gezicht poi |tf, tiefde bonden wijzen de plannen boos af en kwalificeren als 'asociaal', omdat er geïnvesteerd wordt in materieel bezuinigd wordt op personeel. Dat de bonden opkomen va jei de belangen van hun leden is begrijpelijk, daar zijn ze uitei 161 delijk voor, maar vanuit algemeen belang bezien mag de D fensienota worden beoordeeld als een zeer evenwichtig stu Bij nadere bestudering zal er misschien op detailpunten op te dingen zijn, maar in grote lijnen kunnen we ons er goed vinden. <:Jt De voorgestelde inkrimping van de krijgsmacht is immi alleszins verantwoord nu de Koude Oorlog achter de rug Een verdergaande reductie van de militaire kracht van N derland lijkt ons echter niet verstandig. Het is immers lai niet zeker of de politiek en economisch nog zeer instabie Sovjetunie op de huidige weg van ontspanning zal voortgaa Minister Ter Beek wijst er terecht op dat er nog een teru L. slag kan komen en dat er derhalve rekening dient te worde gehouden met het feit dat de Sovjetunie nog altijd een mil tair machtig land is met een zeer aanzienlijk militair verm gen. OoK de oorlog in de Golf heeft duidelijk gemaakt dat h hte wenselijk is dat Nederland een sterk en efficiënt werkei im leger houdt. De veiligheid van West-Europa in een stee iel kleiner wordende wereld kan nou eenmaal niet geïsolee worden bezien. En wanneer er onverhoopt conflicten uitbi ken 'dan moeten de Verenigde Naties een beroep op Nede landse troepen kunnen doen. Patstelling Midden-Oosten blijf Lei ISRAËL heeft gisteren afwijzend gereageerd op het voors van de Amerikaanse president Bush voor een regeling in 1 Midden-Oosten. Diens plan is gebaseerd op resoluties van Veiligheidsraad van de Verenigde Naties waarin Isr ig wordt gemaand de bezette gebieden af te staan aan de Pal 1 1 tijnen in ruil voor vrede met zijn Arabische buurlanden. I ve teleurstellende is, dat Bush daarmee niets heeft toegevoe aan oude standpunten. En het mag dan ook weinig verbazi jta wekken dat Israël herhaalt hier niets voor te voelen zola i i de Arabische landen, uitgezonderd Egypte, de joodse sta niet erkennen. Betrokken partijen stellen dus nog ste« 'er voorwaarden vooraf en zolang dat het geval is, is er weii hoop op vrede in het Midden-Oosten. Vooralsnog blijft er sprake van een patstelling. Voor alle partijen is dat e w. slechte zaak, want voor Israël betekent het dat de oorlq He? dreiging blijft en de Palestijnen blijven in de letterlijke be ln' kenis van het woord verdrukt. Gezever over sociale vernieuwin Na talloze commissievergaderingen, een kastplank metri^ ta's en gesprekken met honderdvijftig 'opinionleaders' (w^0 of wat dat ook mogen zijn) had de gemeenteraad van De ,ocz Haag gisteravond vier en een half uur nodig om een bes/i te nemen over de sociale vernieuwing. Op zichzelf zond niet zo erg zijn, ware het niet dat er al die uren eigeriif over niets is gepraat. De vertoning had nog het meeste weg van een mislukte i levering uit de Teleac-cursus Gemeentepolitiek voor 1 ners, met vooral veel geklungel achter de collegetafel. Deb^ raadslagingen liepen vast in ongeïnspireerd gezeur en gei f ver over procedures en bevoegdheden. En zelfs hier blev de werkelijke knelpunten onaangeroerd. Dat er al maanden een stammenstrijd aan de gang is tJ sen de Dienst Stadsbeheer en de Projectorganisatie Stadsvi 1ST nieuwing over de vraag wie de baas mag spelen in de str tegen de verloedering in de oude wijken, zoemde alleen ro in de wandelgangen. In de raadszaal, waar zulke zaken a de kaak dienen te worden gesteld, geen woord. |ge, be\ De sociale vernieuwing in Den Haag gaat nu van start ofr der verantwoordelijkheid van drie verschillende wethoudi en nog meer ambtelijke diensten. Knappe Hagenaar ,an straks het loket weet te vinden waar hij met een klacht I erd recht kan. En politici maar jammeren en jeremiëren over n d lage opkomst bij de verkiezingen. ADVERTENTIE VjJt uieAtr jt. L.O; T/M10 MAART TlrfeJi AMSTERDAM l*ai 1t, Gratis pendelbus; volg borden 0 RAI. Trein Toegangbiljetter CeidaeSouoatit Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden Telefoon: 071 - 122 244 Postbus 11. 2300 AA Leiden Abonnee service Telefoon. 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur. Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18 00 tot 19.00 u. op za van 14.00 tot 15 00 uui Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per acceptgirokaai per maand f 25,70 per maand per kwartaal f. 76,60 per kwartaal per jaar f. 294,30 per jaar 299, Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 0^1 - 122 244 Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702 Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050 76: AS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 2