Wie schrijft die blijft' geldt
ok op Dag van de Literatuur
PasolinVs Orgie blijft een statisch gebeuren
\igel Kennedy uitzonderlijk
enomeen van grote klasse
ALBATROS LEIDEN
Weversbaan 12, Leiderdorp
071-417493
BURGERJON AUTO'S
Hoofdstraat 349, Sassenheim
02522-10450 (sub-dealer)
KUNST/RTV
CeidócSomont
DONDERDAG 7 MAART 1991 PAGINA 17
Woutertje Pieterse Prijs voor 'Anderland'
AMSTERDAM De Libris
Wouterje Pieterse Prijs, de
n ïoogste prijs voor Nederland-
talige literaire kinder- en
eugdboeken, is voor 1991 toe-
jekend aan Paul Biegel voor
<niiet 'Anderland'. Biegel
wint daarmee tienduizend gul-
bo1)6,1
nj Anderland' bevat volgens de
'afur^ "een suPerieur verteld,
jua compositie uitgebalan-
:eerd verhaal, dat bovendien
vat opzet en thematiek betreft
roj ran moed getuigt en over echt
«langrijke zaken gaat zonder
v lat het verhaal met goede be-
loelingen wordt belast",
let is voor het eerst dat een
boek voor de wat oudere jeugd
wordt bekroond. De jury
merkt hierover op dat het niet
de geringste verdienste van
het boek is dat het geschikt is
voor oudere jonge lezers,
waarvoor niet veel, èn niet bij
ster veel goede boeken worden
geschreven. Ook de schrijver
zelf heeft ooit gezegd dat hij
niet bewust voor kinderen
schrijft.
'Anderland' vertelt het ver
haal van de oude Keltische
mythe van de Brandaantocht.
Het boek is opgebouwd vol
gens de Oudkeltische traditie
van persoonlijke overlevering.
De vertelling gaat van mond
tot mond met het resultaat dat
een drenkeling al vertellend
een held wordt, en vervolgens
de held goddelijke afmetingen
krijgt. Daarbij wordt zichtbaar
hoe een mythe ontstaat.
Nieuw aan 'Anderland' is vol
gens de jury dat oude mythen
voor de jeugd worden verteld,
waardoor Biegel duidelijk
maakt wat voor functie het
vertellen voor de ongeletter-
den moet hebben gehad. De
jury, die uit Pierre Janssen
(voorzitter), Aukje Holtrop,
Jacq. F. Vogelaar en Joost
Woestijne bestaat, koos Ander
land uit circa zeventig inzen
dingen.
Effecten in ontwikkeling speelt Or
gie van Pier Paolo Pasolini. Verta
ling: Dolf Verspoor. Regie: Peter
Eversteyn. Kostuums: Joanne Bec
ker. Gezien in het LAK-theater in
Leiden op 6 maart. Vanavond herha
ling. Op 15 maart in Parktheater in
Alphen aan den Rijn.
Het speelvlak is een rood kleed,
op de opening tussen de gordij
nen staat een ronde spot. Het
eerste waar je aan denkt is cir
cus. Effecten in ontwikkeling
speelt Pasolini's Orgie als een
circus van de geest en van het
vlees, maar dan met een lagere
amusementswaarde. Dat is geen
wonder: Orgie is een zwaar, fi
losofisch tekststuk, vrijwel zon
der handeling. Een zware opga
ve dus voor een regisseur. Dat
Peter Eversteyn er toch voor
heeft gekozen, is gezien zijn an
dere werk niet verrassend. Zo
wel in zijn verrassende versie
van twee stukken van Joe Or-
ton (Loot en What the butler
saw) als in Les liaisons dange-
reuses ging het hem om moraal
en sexualiteit in deze tijd. Daar
bij was hij meer beschouwer
dan dat hij commentaar gaf. De
tijden waarin geschokt kon
worden zijn voorbij, is de con
clusie. Dat geldt voor Orgie
weer. Daarin filosoferen twee
mensen eindeloos door over de
lustbeleving in maatschappelijk
perspectief. Vroeger was het
goed: toen maakten de mensen
dingen op het platteland, nu
denken ze in steden en gaat het
mis omdat ze hun plaats in het
leven kwijt zijn. Het onvermij
delijke einde, na veel vernede
ringen en bespiegelingen over
'de zucht tot verkrachten en
verkracht worden' is de dood.
Consequent, maar impotent, on
machtig om er iets meer van te
maken. Pasolini was gefasci
neerd door het slechte dat we
hebben geleerd of van de na
tuur meegekregen, en het feit
dat we desondanks toch kwets
baar zijn. Zijn obsessies gingen
zo ver dat hij onder duistere
omstandigheden in 1975 werd
vermoord. Hij was nooit te be
roerd om die obsessies provoce
rend in films en toneelstukken
te verwerken. In Orgie levert
dat een cocktail op van Freud,
christendom, De Sade en het
fascisme van Marinetti. Wat
blijft er over van Orgie? Schok
ken kan niet meer, dus dat valt
af. Dan is er het'gefilosofeer. De
teksten worden echter zo snel
uitgesproken dat de complexe
gedachten nauwelijks te volgen
zijn. Eversteyn laat vooral zien
dat er gedacht wordt (en dat dat
desastreuze gevolgen heeft) en
niet wat er gedacht wordt. Als
de tekst concreter wordt, en er
dus verteld wordt in plaats van
gedacht, leidt dat tot boeiende
scènes, die helaas in de minder
heid zijn. Dan is er het spel. Ka
thenka Woudenberg en Marcel
Faber zijn mooie mensen en ge
talenteerde en toegewijde ac
teurs. Ze doen hun best en ko
men een heel eind, maar het
stuk blijft statisch, ondanks ero
tiek, verkleedpartijen, stemme
tjes en een paar attributen. Hun
knappe spel is een moedige po
ging om een opblaaspop leven
in te blazen. Dat leverde een
waarderend, beleefd applaus op.
DICK VAN TEYLINGEN
|EN HAAG Het meisje
schuchter achter de
fcicrofoon gaat staan, is
ten dichteres. „Een nieuw
ezicht", begint ze. Staat
microfoon wel aan? Ja,
lie staat aan. Ze begint
tonieuw: „Een nieuw ge-
Tcht". De microfoon
ordt nog wat dichter
[aar haar toegeschoven.
Nog maar een keer dan",
Lcht ze. Dit keer vlekke-
•n nieuw gezicht
nieuwe lijn
ander licht
en IK IK zijn
e mooie kleuren
m de dag
ie ik mag zien
fj kan gebruiken misschien.
even licht
cht
<e en water,
les lijkt zo anders
iter.
•N licht en zon,
arm te geluk
5 d it licht schijnt mijn
•us en
ijn dag kan niet meer stuk!".
;ve
d oh ter haar staat een soort ka
de: erscherm met daarop de
„Wie schrijft die blijft",
ilke Baars uit Arnhem blijft
is. En met die zenuwachtig-
:id, dat schuchtere, valt het
k wel mee. „Zenuwachtig?
:e hoor, helemaal niet", zegt
RM na nog een reeks gedichten
gehore te hebben gebracht.
)p schoolfeesten ben ik ook
\jd de eerste die naar voren
nt en dingen doet. Ik heb
lichte hersenbeschadiging,
denk dat het daardoor komt
mensen denken dat ik ner-
ke, twintig jaar oud en
inj erling van de mavo-afdeling
n de Revalidatie Scholenge-
list Nigel Kennedy en het Nieuw
erP ams Symfonie Orkest met i
meenschap in Arnhem, is een
van de zevenduizend leerlin
gen van middelbare scholen
die zich gisteren verzamelden
op Bulkboek's Dag van de Li
teratuur in het Haags Congres
gebouw. Ze wil schrijfster
worden, maar eerst zal er nog
wel een beroepsopleiding ko
men, want schrijfster, dat ben
je niet zomaar. Al gaat er bijna
geen dag voorbij dat er niet
geschreven wordt. Ze is nu be
zig met een verhaal. „Iedere
keer dat ik iets meemaak voeg
ik dat er aan toe, het verhaal
wordt steeds langer". Haar ge
dichten kenmerken zich door
een steeds terugkerend aspect:
licht. Wat voor licht? „Licht
van de dag, en het licht van
het leven", zegt ze eenvoudig.
Bulkboek's Dag van de Litera
tuur is bij uitstek de gelegen
heid voor jongeren als Wilke
hun eigen ervaringen te delen
met anderen, onder wie ook
'echte' schrijvers. Dat slechts
weinigen daarvan gebruik ma
ken, zet de voordracht van
Wilke in een nog fraaier, ja
wel, licht. Twee jongens vol
gen kort na haar met een gi
taarduo, maar daar is weinig
literatuur in te ontdekken. En
het pleit niet voor al die scho
lieren, dat zij beduidend meer
publiek trekken dan de ge
dichten van de Arnhemse.
Formule
Het is wel tekenend voor de
formule van Bulkboek's Dag
van de Literatuur, waarin za
ken waarvan men weet dat ze
de aandacht hebben van jon
geren worden gebruikt om de
kar van de literatuur te trek
ken. Dus: Tussen de voor
drachten van Maarten 't Hart
en Joost Zwagerman een op
treden van cabaretgroep De
Types, en tussen de declama
ties van anderen optredens
van de popgroepen The Scene,
Tröckener Kecks en Frank
Boeijen en van de cabaretiers
Vincent Bijlo, Verreck en
Pleijsier en André Manuel.
De Haagse 'performing poet'
Bart Chabot is dan wel geen
cabaretier, zijn voordracht
brengt scholieren wel tot groot
enthousiasme. „Ze braken de
zaal af", aldus de met een Oe-
keliaans taalgebruik en voor
komen gezegende Chabot te
vreden na afloop van zijn op
treden. Hij stond samen met
Judith Herzberg op het podi
um, „een heel erg aardige
schooljuffrouw", volgens de
Hagenaar. Hoewel hij toegeeft
dat een groot deel van zijn pu
bliek afkomt op zijn 'gim
mick', draait het toch om zijn
gedichten, meent hij. „Het
moet toch kwaliteit hebben,
want geloof me, als het echt
niks is ga je af. Een slecht ge
dicht kan nog zo goed ge
bracht worden, dat maakt niet
uit, dan gaan de mensen weg.
Het een kan niet zonder het
ander".
Slachtoffer
Hella Haasse, van wie 'Oeroeg'
nog steeds is terug te vinden
op tal van boekenlijsten, is op
een achterafbankje in het
Congresgebouw een willig
slachtoffer van vragende scho
lieren. Of ze zich stoort aan
slechte recensies? „Iedereen
heeft recht op zijn eigen me
ning, als het boek ook maar
gelezen wordt. En dat is waar
meneer Wolkers het daar
straks ook al over had: veel re
censenten lezen niet goed,
doen niet de moeite een boek
te begrijpen". Om een even
wichtige, goede recensie te
maken, zou een boek eerst
meerdere keren gelezen
moeten worden, meent Hella
Haasse. Andere vraag van de
scholieren: is een literatuurlijst
noodzakelijk? Ja dus. Hella
di olist Nigel Kennedy:
n fenomeen, een gedre-
ne, een uitzonderlijk
maar ook een
ars die aan twee kanten
(andt, dat kan niet an-
ooi rs. In een volgepakte
•ijvuton Philipszaal speelde
gisteravond het dub-
Jvioolconcert van Bach,
[p t soloconcert in A van
"ch, de complete Vier
irgetijden van Vivaldi
dan ook nog eens met
n combo een halfuurtje
_;iften. Daarna bleek
nog bereid om handte-
lingen te zetten.
I maakt Nigel Kennedy zo
[onderlijk? Ik heb mijzelf
[vraag gisteravond vele ma-
I gesteld. Want een violist
dat Vivaldi-werk
dan een miljoen al-
heeft verkocht en van
vioolconcert van Bruch
CD-exemplaren kan
uitzonderlijk genoemd
en.
r toch leek het concert in
[begin niet anders dan welk
jer concert ook. Het Nieuw
Symfonie Orkest
|lde de tweede suite van
1 en dirigent Robert Gros-
speelde de fluitsolo. Een
doorsnee-vertolking voor een
publiek dat tussen alle delen
even hard hoestte als het door
snee-concertpubliek dat altijd
doet. Maar dan het moment
waarop iedereen wacht. Of
komt voor het publiek dat mo
ment toch eigenlijk niet? Valt
het niet een beetje tegen, had
men toch iets anders ver
wacht? Zeker, hij ziet er lu
diek uit en steekt goed af te
gen het witte colbert en de
zwarte pantalon van zijn colle
ga Henri Raudalef, hij ver
koopt een grapje, loopt onge
dwongen over het podium,
grijnst even, maar danDan
zet hij dat dubbelvioolconcert
van Bach in en staat daar een
uiterst geconcentreerd musicus
die zich volledig onderdompelt
in de muziek, die contrasten
onderstreept, die Bach laat tin
telen en gloeien en die in het
Largo puur romantisch musi
ceert, teder en ingetogen.
Met Raudalef speelt hij zijn
spel, het wordt een samenspe
len, een wedijveren waarbij zij
elkaar letterlijk recht in de
ogen kijken, een feest van
klanken en kleuren. In de fi
nale knapt een snaar van de
viool van Raudalef, maar hij
speelt door alsof er niets ge
beurd is. Het publiek heeft, ge
zien het toch wat matige ap
plaus, kennelijk een beetje
moeite met deze Kennedy die
zich niet in een hokje laat
stoppen. Hij werkt grensover
schrijdend, voor hem bestaan
slechts twee soorten muziek:
goede en slechte.
Zo ook in het vioolconcert in
A van Bach. Even dollen met
de orkestleden, even die stijve
sfeer van een concert met een
grap doorbreken, maar dan op
een goddelijke manier viool
spelen. De finale klinkt wat al
te opgewonden, het gestamp
op het podium hoeft nu ook
niet echt, maar laat er geen
misverstand over bestaan:
Kennedy is een ras-artiest. Na
de pauze De Vier Jaargetijden
van Vivaldi. Kennedy legt uit:
„Lente, Zomer, Herfst en ja,
raadt U maar. Vier maal drie
delen met snel, langzaam, snel,
dus twaalf delen". Onbegrijpe
lijk eigenlijk dat dit werk van
drie kwartier een publiek van
de eerste tot de laatste noot in
de ban houdt. Of nee, het is
niet onbegrijpelijk. Kennedy
voert de spanning op, maakt
die jaargetijden beeldend,
zweept het orkest op, heeft
zichtbaar en hoorbaar plezier
in muziekmaken en dat mu-
ziekmaken gebeurt tot in iede
re vezel. Je denkt: „Nigel, jon
gen, dat hou je niet lang vol",
want Nigel ziet er niet floris
sant uit. Maar dan verschijnen
een gitarist en een bassist, het
moment voor Nigel om Bach
en jazz in één pot te stoppen,
om te improviseren op Ger
shwin's Summertime en het
lijkt alsof hij geen vermoeid
heid kent. Hij komt met een
colafles in de hand voor de zo
veelste maal het podium op,
stralend en grijnzend, vol
grappen. Een zonnig, blij en
zeer begenadigd mensenkind.
ADRIAAN HAGER
lara Eggink (84) overleden
5TERDAM In haar
Amsterdam is
3 maart de schrijfster
ira Eggink overleden,
lar zoon heeft dit van-
wdiag bekend gemaakt. Ze
f he I rd 84 jaar.
loop
»e i
vodra Eggink, weduwe van de
?r is iter J.C. Bloem, debuteerde
vai '934 met de dichtbundel
ijfpi 'aduw en Water' en kreeg
de Van der Hoogtprijs
r haar dichtbundel 'Het
ierland'. Haar poëzie werd
die tijd vaak vergeleken
met die van A. Roland Holst
en van M. Vasalis. Later
schreef ze ook proza, was ze
journaliste voor NRC Handels
blad en Leidsch Dagblad en
vertaalde ze werk, onder meer
van de Duitser Erich von Dë-
niken. £lara Eggink maakte
door haar huwelijk met Bloem
lange tijd deel uit van de lite
raire kringen, waartoe ook
Van Vriesland, Nijhoff, Ter
Braak, Du Perron en Marsman
behoorden. Dat huwelijk
duurde maar zes jaar, maar ze
schreef er later wel het boek
'Leven met J.C. Bloem over',
_waarin ze beschrijft hoe de
„onhandig in het leven staan
de" Bloem haar als negentien
jarig meisje huwde.
Schrijvers als Hooft en Vondel
zijn zo belangrijk geweest voor
de Nederlandse literatuur, die
moet je eigenlijk wel kennen.
De moderne schrijvers, die
hoeven niet, daarvan weet je
toch niet wie daarvan klassiek
wordt". En mevrouw Haasse
mag weer terug naar het podi
um, nu samen met de Belg Jos
Vandeloo.
Niet alleen vragen krijgen de
schrijvers op zich afgevuurd.
Veel jongeren maken van de
gelegenheid gebruik hun favo
rieten te attaqueren met boe
ken die van een handtekening
dienen te worden voorzien.
Een jongen die Tim Krabbé
vraagt zijn handtekening te
zetten in 'Het Gouden Ei'
krijgt onmiddellijk een micro
foon onder de neus geduwd
van een radioverslaggever.
„Heb je dat boek nou ook gelé
zen?", en, na een bevestigend
antwoord: „Ben jij hier dan die
ene middelbare scholier die
ook léést?" zijn de wat ongelo
vig gestelde vragen, vermoe
delijk ingegeven door het
groot aantal jongeren dat met
geen stok een zaal in te krij
gen is. De jongen begint nog
net niet te slaan.
Dat jongeren lezen, en ook zelf
met de pen bezig zijn, bewijst
de deelname aan de songtekst
wedstrijd. Zeshonderd inzen
dingen zijn er, in veel gevallen
geproduceerd door hele
schoolklassen. De winnaar,
Tom Bergevoet uit Didam,
heeft het in zijn eentje gedaan.
Zijn werk wordt gezongen
door Frank Boeijen en is te be
luisteren op Radio 3. Ook Tom
schrijft veel, vertelt hij. Jam
mer dat zijn songtekst niet
voorhanden is. Dat het net zo
möoi, of misschien zelfs mooi
er is dan het gedicht van Wil
ke Baars valt nauwelijks voor
te stellen.
KOOS VAN WEES
Peter Faber als boekverkoper en minister d'Ancona, dit keer écht leuk, als koper in een sketch
waarin Bulkboek's 'Dag van de Literatuur' officieel werd geopend. foto s: Stephen evenhuis
AKo 75 Indy. Een speciole editie ven een
al even speciale auto: de Alfa 75.
Uitgerust met de vermaarde 1.8 IE motor
die u in elk toerengebied de beschikking
geeft over een vermogen aan kracht en
souplesse. De Alfa 75 Indy is onmiddellijk
herkenbaar aan z'n felrode kleur, licht
metalen wielen met brede bonden, ach
terspoiler, breedstralers en aan de wiel-
kastverbreders, skirts en buitenspiegels in
de kleur van de carrosserie. Maar ook als
het om uitrusting en comfort goot, is de
Alfa 75 Indy zo sportief om u meer te
geven. De perfecte sportstoelen zijn
la! ALLE RECHTEN VOOR WIE ALFA ROMEO KIES!
bekleed met Persioner velours, het sport
stuur is volledig verstelbaar en de romen
vóór worden elektrisch bediend. Stan
daard zijn ook centrale deurvergrendeling,
stuurbekrachtiging, Alfa Control, getint
glas, hoofdsteunen vóór en achter, bin-
nenverlichbng met tijdschokeling en toe-
renteller. Een zeer complete outo voor
een zeer aantrekkelijke prijs, wont de vele
extra's kosten nauwelijks iets extra. Met
ondere woorden: de dynamische AKo 75
Indy legt u geen enkele beperking op.
De enige beperking is bet aantal woarin
de Alfo 75 Indy wordt gebouwd.
Dot oontol is zó gering dot snel reageren
gewenst is. Maar wanneet u zich aan
getrokken voelt tot een sportsedon als de
Alfo 75 Indy, don is snel hondelen voor u
eerder regel dan uitzondering. Wij nodi
gen u graog uit voor een sportieve
proefrit in de zeldzame Alfo 75 Indy.
AKo 751.6 IE v a FL 34.590,-
Alfa 751.8IEv.o. FL 38.750-
Alfa 75 Indy Fl. 39.500.-
Prijzen ind. BTW of importeur.
maoA/ c/t «vy cftw/nt/eruZ
