lÏMdó&Gowuvnt
Historische klap
voor Leidse PvdA
weru
STAD OMGEVING/KUNST/RTV
Opkomst in Leiden opnieuw bedroevend
uitingstijden worden mogelijk toch herzien
Statenleden zijn aan stoelendans begonnen
Een cadeau van
formaat
£eidóe SotMtwit
DONDERDAG 7 MAART 1991 PAGINA 13
londengebouw
jrandt tot de
rrond toe af
DELOFARENDSVEEN
et gebouw van de Politie-
ondenvereniging Alkemade
jn De Lasso in Roelofarends-
een is gisteravond volledig
>or brand verwoest. De
rand werd omstreeks kwart
Dor elf ontdekt. Het houten
ïbouw stond echter al in lich-
rlaaie en de brandweer kon
niets meer van redden. De
•and is vermoedelijk ontstaan
oor een overhitte grasmaaier
een slecht functionerend
isstel. Een schadebedrag is
Dg niet bekend.
Meisje gewond
bij aanrijding
LEIDEN Een 16-jarig
Leids meisje is gisteravond
gewond geraakt bij een
aanrijding. Ze kwam op
haar fiets vanuit de
Koornbrugsteeg en wilde
rechtdoor de Burgsteeg in.
Een uit tegenovergestelde
richting komende 50-jarige
Leidse automobiliste gaf
het meisje geen voorrang
toen zij linksaf de Nieuwe
Rijn op wilde draaien. Het
meisje kwam daardoor ten
val en liep inwendig letsel
op. Zij is overgebracht
naar het AZL.
Verdachte moord in voorarrest
LEIDEN De 22-jarige Leidenaar die
ervan wordt verdacht in december een
man te hebben omgebracht in een ap
partement aan de Langegracht is in
voorarrest genomen. Hij is gisteren
voorgeleid aan de rechter-commissaris
die opdracht heeft gegeven tot voorlopi
ge hechtenis. Vorige week dinsdag werd
in een appartement aan de Langegracht
het lichaam gevonden van een man die
toen al twee maanden dood was. Hij was
met een mes om het leven gebracht.
Vermoed wordt dat het gaat om de 38-
jarige huurder. Maar dat is nog steeds
niet definitief vastgesteld omdat het li
chaam in verre staat van ontbinding
verkeerde. De 22-jarige Leidenaar was
een van de zestig mensen die gehoord
werden in het kader van het onderzoek.
De man is een bekende van de huurder
van de woning.
Vrouw
aangerand op
Plesmanlaan
LEIDEN Een 26-jari-
ge Leidse vrouw is van
nacht tegen drie uur op
het fietspad van de
Plesmanlaan door een
onbekende man aange
rand.
Zij werd door de man
van haar fiets getrok
ken, maar ontkwam
aan zijn greep door te
schoppen, slaan en
schreeuwen. Haar tas,
schoenen en fiets liet zij
achter. De vrouw doet
vandaag aangifte.
LEIDEN De opkomst
van de Leidse bevolking
voor de provinciale sta
tenverkiezingen heeft
zelfs de grens van 50 pro
cent net niet bereikt.
Slechts 49,6 procent (lees
ruim 43.000 Leidenaars)
was bereid de gang naar
de stembus te onderne
men. Een bedroevend
laag aantal, ook al waren
er steden in Nederland
die nog minder stemmers
trokken.
Bij de provinciale statenver
kiezingen van 1987 stemde nog
62,4 procent van de Leidse be
volking. En bij de gemeente
raadsverkiezingen van vorig
jaar 55,2 procent. Dit percenta
ge werd toen al een dieptepunt
genoemd. Maar het kon nog
lager, zo bleek gisteravond.
Dat de kiezers maar niet warm
willen lopen, vonden de Leid
se raadsleden spijtig, teleur
stellend en dramatisch.
Wethouder J. Walenkamp was
zelfs een beetje geïrriteerd.
,,De burger in een democratie
heeft de belangrijke taak zich
te manifesteren. Je hebt als
burger de plicht om naar de
stembus te gaan. Als je dit ver
gelijkt met de opkomsten in
het Oostblok. De mensen heb
ben daar echt moeten vechten
om stemrecht te krijgen".
Bijna 50 procent is nog een re
delijk gemiddelde. Dat blijkt
uit de percentages uitgesplitst
over de Leidse wijken.
Het stemdistrict Noorderkwar
tier Oost heeft het dubieuze
record van de laagste opkomst,
namelijk 30,8 procent. Goede
tweede is de Kooi Noord met
31,4 procent.
De rest van De Kooi en het
Noorderkwartier schommelen
tussen de 30 en 35 procent.
Maar ook de bewoners van de
Horsten in de Slaaghwijk ble
ven thuis, zo blijkt uit een op
komstpercentage van 33 pro
cent. In Leiden Zuid-West en
de Mors kwamen percentages
van rond de 40 procent voor.
Uitschieters in positieve zin
waren er ook. Recordhouder is
het stemdistrict Burgemees
ters wijk West met een op
komst 71,2 procent. De rest
van het Roodenburgerdistrict,
de Raadsherenbuurt, de Vo
gelwijk en het centrum van de
Merenwijk scoorden ook aar
dig met percentages boven de
zestig.
D66 GROOTSTE PARTIJ IN DE GEMEENTE
LEIDEN De Leidse
PvdA is voor het eerst
sinds 1946 voorbijge
streefd door een andere
partij in de gemeente
raad. En wel door D66.
Opnieuw zijn de demo
craten de grote winnaar
van de verkiezingen. Dat
blijkt uit de vertaling
van de uitslag van de
provinciale statenverkie
zingen naar de Leidse si
tuatie.
Beide partijen hebben omge
rekend tien raadszetels 1
verd in de Leidse gemeente
raad. PvdA heeft er één ver
loren, D66 twee gewonnen
Het verschil zit echter in de
percentages. D66 heeft een
half procent meer kiezers
weten te strikken. Het is een
klein verschil, maar wel dra
matisch voor de PvdA. Uit
een overzicht van verkie
zingsuitslagen van de ge
meente Leiden vanaf 1946
blijkt dat dit het absolute
dieptepunt is voor de socialis
ten. Trök de partij meestal
tussen de 30 en 40 procent
van de stemmers, gisteren
kwam dit aantal nipt boven
de 23 procent. In Leiden is de
PvdA (fictief) niet meer de
grootste partij. Een historisch
moment.
PvdA-wethouder P. Borde-
wijk kan niet anders dan toe
geven dat hij de uitslag heel
vervelend vindt. Hij wijt het
verlies aan landelijke facto
ren. „Best frustrerend", zegt
hij dan. Hij vertelt dat hij ei
genlijk weg wil, naar huis, op
z'n gemak naar teletekst kij
ken. „Leiden weet ik nu wel.
Ja, het zal wel weer over
gaan". Hij hoopt dat de PvdA
nu echt de laatste klap heeft
gehad. Fractievoorzitter S. de
Vreeze is verdrietig, al wil
hij dat eigenlijk niet in de
krant hebben. De D66-kiezer
gaat eerder naar de stembus,
is meer betrokken bij de ver
kiezingen dan de PvdA-ach-
terban, voert hij onder meer
aan voor het verlies.
Eendagsvlieg
D66 ziet dat compleet anders,
legt een in overwinningsroes
verkerende P. Langenberg
na het nippen aan de cham
pagne uit. „Vorig jaar bij de
raadsverkiezingen werd er
nog getwijfeld over D66.
Werden we als eendagsvlieg
afgeschilderd. Deze uitslag
bevestigt opnieuw de plaats
van D66. We zijn een stabiele
factor. En in Leiden terecht
de belangrijkste partij. Ook al
heeft de uitslag niet direct
gevolgen voor de Leidse ver
houdingen, een centrumlinks
college spreekt de kiezers
kennelijk wel aan. Bij de vol
gende verkiezingen willen
we in het college", loopt hij
alvast op de toekomst voor
uit.
Bij het CDA is er medeleven
voor het dramatische verlies
van de coalitiepartner. Voor
de Leidse politieke verhou
dingen heeft het volstrekt
geen betekenis, vindt wet
houder J. Walenkamp. „Een
jaar geleden hebben de Lei
denaars bewust hun stem uit
gebracht voor de gemeente
raad. We hebben een heel so
lide college. Ik heb er geen
behoefte aan de landelijke
uitslagen te vertalen naar de
Leidse verhoudingen". Be
grijpelijk, want dan blijkt na
melijk dat het CDA een zetel
verliest, van acht naar zeven
teruggaat.
Groen Links wint een zetel,
komt in de vertaling uit op
vijf in de raad. J. Laurier is
niet ontevreden, maar vindt
het oprecht spijtig om te zien
dat de rest van de coalitie
verliest. Hij is zo sportief om
te feliciteren. „Qua be
leid staat D66 heel dicht bij
het college. Het is verbazing
wekkend dat de partij zo in
de lift zit", voegt hij daaraan
toe.
De VVD zit ook in de lift,
constateert M. van der Nat
vergenoegd na het behalen
van één zeteltje winst. „Het
wordt langzamerhand tijd dat
het college zich gaat afvragen
of het wel op de goede weg
is. Je ziet een teruggang voor
de collegepartijen en dat ge
combineerd met winst voor
de oppositie. Dat geeft een
negatief gevoel wat betreft
het huidige college".
De enige partij die niet
kampt met landelijke ten-
denzen is de SP. Volgens de
vertaling zou de partij wor
den gehalveerd, uitkomen op
één eenzame zetel. Volgens
C. Vergeer is er echter niets
aan de hand. Hij is zelfs zeer
tevreden met het resultaat.
„Bij de raadsverkiezingen
telt het effect dat we als par
tij dicht bij de mensen staan.
Dat we contacten hebben in
de wijken. Dat is nu een na
deel bij de provinciale ver
kiezingen", legt hij uit.
KARIN SWIERS
ADSLEDEN OVER REFERENDUM:
volg van voorpagina)
DEN De referen-
i-uitslag betekent niet
het huidige stelsel van
ingstijden wordt ge-
dhaafd: „We moeten
en of er toch ook an-
systemen van slui-
stijden kunnen ko-
aldus D66-raadslid
nelders gisteravond.
ct na het voorlezen van de
itieve uitslag van het re-
dum vervolgde CDA-
ouder J. Walenkamp: „De
achting is gewettigd dat
tmeenteraad zich hieraan
ouden. En dat zal gebeu-
De andere partijen delen
lening. Toch zitten er en-
haken en ogen aan de uit-
Niet alleen was de op
en het aantal on-
[e stemmen hoog, maar
[enstelling tussen binnen-
lingen en buitenwijkers
•pmerkelijk.
istanders van de vrije
tigstijden zoals buurtvere-
gen, Groen Links en de
11111 adden van te voren ge
il dat de stem van de bin-
adbewoners (waar de
meeste overkast zou kunnen
ontstaan) zwaarder zou
moeten wegen. Achteraf zul
len ze daar spijt van gehad
hebben want juist in de bin
nenstad bleek een absolute
meerderheid van 51,4 procent
voor vrijlating van de horeca-
sluitingsuren. Terwijl wijken
als het Roodenburger district
en de Stevenshof, waar nau
welijks horeca aanwezig is, in
meerderheid tegen stemden.
„Ik denk dat veel bewoners
uit mijn wijk tegen hebben ge
stemd uit solidariteit met de
binnenstad", verklaarde B.
Groeneweg van wijkcomité De
Kooi het tegengesteld stemge
drag. De cijfers tonen aan dat
men in de binnenstad niet op
deze solidariteit zat te wach
ten. De afwijkende stemming
in het centrum van de stad
wijt vrijwel iedereen aan de
vele studenten en niet aan de
„echte" Leidenaars.
Vertegenwoordigers van alle
Leidse partijen waren onge
kend eenstemmig over de uit
slag. „Ja, de raad moet zich
aan de uitslag houden. Daar
hebben we de bevolking ten
slotte ook hun mening voor
gevraagd", verduidelijkte
PvdA-fractievoorzitter S. de
Vreeze. J. Laurier (Groen
Links), L. Driessen (VVD),
C. Vergeer (SP) en E. Snelders
deden soortgelijke uitspraken.
Ook burgemeester C, Goekoop
deelt die opvatting. „Er is' een
lichte voorkeur voor het hui
dige systeem. Dan denk ik, dat
is zo slecht nog niet", aldus
Goekoop.
Met die opvatting bleek niet
iedereen het eens te zijn. Het
probleem van "de sluitingstij
den is door het referendum
dan ook niet opgelost. Welis
waar is het vrijgeven van de
baan maar dat was voor alle
partijen behalve de PvdA nog
geen reden het huidige sy
steem te handhaven. „De sanc
ties zullen toch stenger moeten
gaan worden", meende Ver
geer. Voor VVD en D66 willen
de mogelijkheid houden dat
een deel van de horeca een be
perkte verruiming kan krij
gen: „Maar dan wel met goede
randvoorwaarden", vulde
Driessen aan. Het CDA zal
zich op dit standpunt nog
moeten beraden. Ook Laurier
wil het huidige systeem even
tueel wel aanpassen maar be
perkte verruiming vormde in
zijn ogen zeker geen verbete
ring.
Opmerkelijk was ook dat R.
van Son, als bestuurslid van
binnenstadswijk Pancras West
en gekend tegenstander van
vrije sluitingstijden, vond dat
er nu een nieuwe regeling
moet komen. Volgens hem
mogen bepaalde cafés waar
geen overlast van te verwach
ten valt, best later open. Voor
voorzitter J. Ponsioen van de
Leidse horeca-ondernemers-
vereniging staat de huidige re
geling zeker ter discussie:
„Wat moeten we nu. In de be
staande regeling zitten ook en
kele grijze gebieden. Misschien
moeten we toch naar een an
dere sluitingstijd op een enke
le plaats", stelde hij voorzich
tig. Ponsioen bespreekt van
daag met de verzamelde on
dernemers de consequenties
van de uitslag en heeft al een
afspraak om met het college
van B en W van gedachten te
wisselen. De man die het alle
maal in gang had gezet, de
voormalig kroegbaas, raadslid
en sterk voorstander
B. Stöxen, nam het verlies
dapper: „Het had een histori
sche dag kunnen zijn. Als de
collegepartijen in de Leidse
raad nu gaan afwijken van
hun eerder genomen stand
punt, zie ik mij genoodzaakt
om in 1994 opnieuw aan de
raadsverkiezingen deel te ne
men".
LOMAN LEEFMANS
DEN HAAG De Partij
van de Arbeid likt haar
wonden. Winnaar D66 wil
het liefst met maximaal
drie partijen in het college
van Gedeputeerde Staten
en noemt daarbij niet in
de eerste plaats de groot
ste partij, het CDA.
Terwijl christen-democratisch
lijsttrekker en gedeputeerde
Huub van der Meer over de
samenstelling van het college
nog eens een nachtje moet sla
pen, noemt de VVD noemt het
resultaat van nul zetels toch
een relatieve winst en wil
daarom zeer nadrukkelijk te
rug in dat college. Kortom: de
stoelendans is begonnen.
Volgens Eddy Schuyer (D66)
dankt zijn partij de winst niet
alleen aan de PvdA: „Ik ver
moed dat wij erin geslaagd zijn
ook enige CDA-kiezers te krij
gen". Schuyer en de stoelen
dans: „De vraag is of de partij
en met z'n vieren willen door
gaan, of dat eentje uit de boot
moet vallen. De PvdA heeft
tot nu toe altijd vóór de ver
kiezingen gezegd dat zij vindt
dat zij met D66 in het college
horen. Dan komt de discussie
bij het CDA of de VVD te lig
gen; of wij gaan met z'n vieren
door... Zelf verwacht ik dit
laatste. Misschien moeten we
zelfs naar twee zetels dingen".
CDA-lijsttrekker Huub van
der Meer noemt het verlies
van de PvdA onvoorstelbaar
groot. Hij trekt zich het verlies
ook min of meer persoonlijk
aan: „Ik vind dat de coalitie
dit niet heeft verdiend. Het
beleid dat we tot nu toe heb
ben gevoerd, coalitiebeleid met
collegiaal bestuur, daar zijn we
met z'n allen verantwoordelijk
voor". Over wie nu met wie de
coalitie moeten gaan vormen,
is Van der Meer de zwijgzaam
ste van de vier kanshebbers:
„We moeten er gauw uit zien
te komen. Met die partners
moeten we dan een program
gaan schrijven hoe het beleid
de komende jaren eruit moet
zien". Somberheid troef bij de
Partij van de Arbeid die tradi
tiegetrouw met drie lijsttrek
kers in de onderscheidene par
tijgewesten uitkwam. Lijst
trekker Hans van der Vlist,
gedeputeerde voor onder meer
milieu: „Wij gaan met elkaar
praten hoe we uit deze aard
verschuiving een nieuw colle
ge kunnen bakken. Het is dui
delijk dat we het wel kunnen
vergeten om weer vier van de
acht zetels te bezetten".
VVD-lijsttrekker en gedepu
teerde van verkeer en vervoer
Ted Jansen ziet in het feit dat
zijn partij ondanks een lage-
opkomst toch het huidige aan
tal van vijftien zetels zijn be
houden een relatieve winst.
Jansen gaat er vanuit dat de
VVD in GS blijft
BURGEMEESTER GOEKOOP:
„Referendum niet het
gezochte ei van Columbus
LEIDEN Voor burge
meester C. Goekoop was
het eerste Leidse referen
dum vooral een boeiend
experiment. Een experi
ment dat wat hem betreft
is geslaagd. „Het is een
heel aardig proces ge
weest" vat hij het samen.
Maar tegelijk merkt hij
ook op dat het referen
dum niet het gezochte „ei
van Columbus is dat een
duidelijk grotere opkomst
oplevert".
De opkomst bij de statenver
kiezingen stemt Goekoop niet
vreugdevol. Maar hij houdt er
ook rekening mee dat het nog
minder zou zijn geweest als er
geen referendum was gehou
den. „In Maastricht was de op
komst 39 procent, dat had ook
nog gekund".
Hoewel hij het referendum als
experiment geslaagd vindt, wil
Goekoop nog geen uitspraken
doen over een herhaling er
van. „Daar is het nog te vroeg
voor. Voor conclusies daarover
moeten we eerst het onder
zoek afwachten dat vandaag
ook is gedaan".
Sandy Roels, als ambtenaar
belast met de organisatie van
het referendum blikt al even
zeer tevreden terug op de
volksraadpleging. De opkomst
komt overeen met haar ver
wachtingen. De uitslag ook.
„Ik had een fifty-fifty uit
spraak verwacht, met hooguit
een nipte meerderheid voor
een standpunt". Dat de balans
doorsloeg naar het afwijzen
van de vrije sluitingstijden
wijt ze voor een deel aan alle
aandacht die de tegenstanders
zouden hebben gekregen.
Wat Roels betreft kan het ex
periment ook best worden
herhaald. „Ik zie geen reden
om dat niet te doen. Maar er
moet wel een onderwerp zijn
waar iedereen mee instemt".
Ze heeft zich geërgerd aan de
kritiek uit de politiek op het
uiteindelijk gekozen onder
werp. „Ik sta daarvan te kij
ken. Ze hebben er toch zelf
voor gekozen".
Roels constateert ook tevreden
dat het referendum kon wor
den gehouden voor de daar
voor uitgetrokken 69.000 gul
den. „We komen daar waar
schijnlijk mee rond. Het door
de universiteit gehouden on
derzoek staat daar los van. Dat
wordt door Binnenlandse Za
ken betaald. Het is ook buiten
de begroting gehouden. Vanaf
het begin stond vast dat daar
voor een sponsor moest wor
den gevonden".
Onder de lokale partijen heer
ste verdeelheid over de vraag
of het referendum nu geslaagd
was. De initiators van D66
vonden uiteraard van wel.
J. Laurier (Groen Links) en
S. de Vreeze (PvdA) vonden
het maar „matigjes" geslaagd
maar beiden hechtten veel
waarde aan de uitslag. Als het
aan de VVD en de SP ligt
komt er in ieder geval geen
tweede keer meer. „De hoop
dat het referendum een extra
prikkel zou zijn om de burgers
bij het bestuur te betrekken is
niet bewaarheid geworden",
vindt J. Walenkamp (CDA).
Wezenlijk bijgedragen aan de
opkomst heeft het volgens
hem niet.
Een commentaar over het re
ferendum staat op pagina 2
f natuurlijk kunststof
Ramen+Deuren
wesselman
£0
J Noteer als nieuwe abonnee ingaande
I Naam:
I
I Adres:
Een luxe handdoek van
50 x 100 cm wordt uw
deel als u ons een nieu
we abonnee opgeeft.
De nieuwe abonnee
wordt ook hartelijk
verwelkomd: deze
krijgt de krant de
- eerste twee weken
gratis.
"1
I Postcode/plaats:
Telefoon:
(voor controle bezorging)
1 Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
I Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per:
l maand (automatisch betalen) f 25,70
I kwartaal via acceptgiro f 78,60
Stuur als dank de luxe handdoek naar:
J Naam:
J Adres:
J Postcode/plaats: j
I Stuur deze bon in een open envelop - postzegel niet nodig - naar I
I Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haag. |NZ
LJ
