Geloof heeft van alles te
maken met vakken op school
£cidóc6oiucmÉ
Joden in Rome niet het slechtst af
kerk
wereld
Poolse priesters bevallen goed in aartsbisdom
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidóeGoma/nt
MAANDAG 4 MAART 1991 PAGINA!
Iraakse patriarch beschuldigt geallieerden van genocide
ROME De Iraakse patriarch Raphaël I Bidawid heeft fel
uitgehaald naar de geallieerde troepen. Zij hebben geen oorlog
gevoerd, maar zich schuldig gemaakt aan „genocide, de vernie
tiging van een beschaving, de vernietiging van een hele natie".
„Waarvoor? Was Kuwayt deze oorlog waard", zo vraagt het
hoofd van de Chaldese Kerk zich af in een vraaggesprek. „Ku
wayt is een zeer respectabel land, we hadden onze verschillen
via onderhandelingen kunnen oplossen."
Bidawid (68) is een van de hoofdrolspelers tijdens de Midden-
Oosten conferentie die de komende dagen op initiatief van de
paus in het Vaticaan wordt gehouden. Hij sprak dit weekeinde
op een bijeenkomst in Rome: aan de ene kant hing een groot
portret van Saddam Husayn, aan de andere kant een kleuren
foto van paus Johannes Paulus II.
„Ze hebben meer mensen gedood dan de bevolking van Ku
wayt groot is. Hoe kan het geweten van de wereld dat ooit ac
cepteren", aldus de patriarch. Bidawid was op het moment dat
de Golfoorlog uitbrak in het buitenland en is sindsdien niet
meer in Irak geweest. Hij vindt het afkeurenswaardig dat de
internationale gemeenschap VN-resoluties met betrekking tot
Libanon, Cyprus en de door Israël bezette gebieden steeds
naast zich neer heeft gelegd.
PROF. GOUDZWAARD BIJ VOORZITTER WISSELING UNIE:
EDE Het confessioneel
onderwijs zal niet of nau
welijks in staat zijn tot
geloofsoverdracht wan
neer het niet in staat is te
laten zien dat het geloof
in God alles te maken
heeft met de wereld van
alledag, inclusief de vak
ken op school, de weten
schap.
Dat betoogde prof. dr. B.
Goudzwaard (VU, Amster
dam) zaterdag in Ede, op de
feestrede ter gelegenheid van
de voorzitterswisseling bij de
Unie School en Evangelie:
drs. Klaas de Jong Ozn. uit
Leidschendam ging met pen
sioen en drs. Jannes Hoekse-
ma uit Nijkerk is vanaf afge
lopen zaterdag de nieuwe
voorzitter.
Goudzwaard was niet echt op
timistisch wat betreft de uit
gangspositie voor het christe
lijk onderwijs. In de confes
sionele scholen functioneren
twee gescheiden werelden:
die van de wetenschappen en
die van een tot de 'onzienlijke
dingen' gereduceerd christe
lijk geloof. Die scheiding
voortkomend uit het Verlich-
tingsgeloof is onterecht; het
christelijk geloof is nu juist
een geloof in een Woord dat
Vlees geworden is; een geloof
dat óók alles te maken heeft
met de werkelijkheid om ons
De scheiding tussen 'weten
schappen' en een geloof dat
zich vooral richt op zieleheil
en op gevoelens en ideeën,
maakte het mogelijk dat in
het confessioneel onderwijs de
kennis van en over deze we
reld werd overgelaten aan al
die wetenschappen die zich
tot 'de feiten beperken' en
'waardenvrij' heten te zijn. De
christelijke waarden en nor
men hangen er als het ware
los bij met hun goedbedoelde,
maar vrij nutteloze kennisin-
In zulk onderwijs gaat de
overdracht van het christelijk
erfgoed letterlijk en figuurlijk
ter ziele en wordt kennis ge
fragmentariseerd. „Je haalt
met zo'n geloof niet de over
kant waar zich het hart van
de moderne jongeren bevindt
in alle onzekerheid temidden
van een harde en 'feitelijke'
wereld", aldus prof. Goud
zwaard.
De schoolstrijd waarvoor het
confessioneel onderwijs nog
goeddeels staat is het bij el
kaar brengen van geloof en
kennis. Daarvoor is een ge
meenschap nodig waarin de
diepste intenties kunnen wor
den aangesproken en bespro
ken en van waaruit ook de de
noodzakkelijke kennisinhoud
en kennisoverdracht worden
gecoördineerd en gericht. In
die 'schoolstrijd' is niet alleen
de steeds meer over-vragende
overheid partij, maar ook de
ouders die nog zo vaak puur
resultaat georiënteerd zijn.
De vraag waar het volgens
Goudzwaard om gaat, is: „wat
het baat wanneer je kind de
hele wereld zou weten te ver
overen met zijn of haar ge
fragmentariseerde kennis,
maar zichzelf ten opzichte
van God en de medemens
verliest".
ROME 'Geef aan de
wezen', zegt een oude ge
denksteen naast een gleuf
in de muur van een Ro
meins gebouw. De
woorden zijn geschreven
in het Italiaans en He
breeuws en herinneren
eraan dat in die buurt
vele joodse families heb
ben gewoond. Meer dan
driehonderd jaar was een
wijk daar de enige plek
waar joden in Rome
mochten wonen.
In een stad, die doortrokken
is van de katholieke geschie
denis, persoonlijkheden en
parochies, geeft zuster Marga-
reth McGrath rondleidingen
door het Romeinse getto.
McGrath werkt bij het SIDIC,
een centrum, dat de christe-
De synagoge waar de paus in 1986 op bezoek kwam foto: ap
lijk-joodse verstandhouding
wil verbeteren.
De rondleidingen beginnen
onder de boog van Ottavia,
aan de rand van het getto. De
boog dateert van 150 v. Chr.
Joden hebben hem vermoede
lijk gezien, toen hij nog nieuw
was. Het eerste boek der Mac-
cabbeeën, dat uit de eerste
eeuw voor Christus dateert,
schrijft oer een joodse missie
naar Rome.
Eeuwenlang werden joden als
slaven door keizers naar
Rome getransporteerd. Tegen
het einde van de eerste eeuw
bood Rome plaats aan zo'n
20.000 joden.
Met de verspreiding van het
christelijk geloof en de groei
ende macht van de pausen
was de behandeling van de jo
den sterk afhankelijk van de
stemming van de heersende
paus. Het vierde Concilie van
Lateranen bepaalde in 1215
dat joden opstraat herken
baar zouden moeten zijn. In
Rome moesten zij een geel in
signe of een gele sjaal dragen.
Paus Paulus IV beval in 1555
dat alle joden in Rome moes
ten verhuizen naar een wijk
langs de rivier de Tiber, nog
altijd het getto geheten. De
joodse families werd opdracht
gegeven de buurt met muren
af te sluiten. Een vooraan
staande christelijke familie
moest de poorten langs het
getto 's morgens openen en ze
's avonds sluiten.
Minder ruw
De manier waarop de paus
omging met de joden, was
echter minder ruw dan de
praktijk in sommige Europese
landen. In de tijd dat de paus
het getto schiep, werden joden
uit Frankrijk, Engeland en
Spanje verbannen.
De pausen van de Contra-Re
formatie wilden voorkomen
dat de joden invloed op chris
tenen zouden uitoefenen en
dat het hun economisch voor
de wind zou gaan. Maar het
overleven van de joodse ge
meenschap in Rome laat zien
dat de pausen de joden een ze
kere mate van bescherming
boden, zegt McGrath.
„De geschiedenis van het get
to in Rome is de geschiedes
van de relatie tussen christe
nen en joden". Christenen
hebben volgens McGrath een
zekere ambivalentie tegen
over de joden: zij accepteren
hun Schriften als door God
geïnspireerd, maar brengen
hen onder bij de mensen die
Christus hebben verworpen.
De ironie en de tragedie is dat
de trouw van de joden aan de
Tora, de joodse wet en de tra
ditie, juist datgene is waar
door christenen hen brand
merken als ongelovigen, zegt
McGrath.
Toen de Vaticaanse staat in
1870 verdween, kwam er ook
een einde aan de sterke geslo
tenheid van de joodse ge
meenschap in Rome. Rond
1900 maakte het gemeentebe
stuur het hele getto met de
grond gelijk met uizondering
van een gebouw waarin de
synagoges waren gevestigd.
Dat gebouw brandde later af.
Een plein aan de westelijke
zijde van het getto is genoemd
naar de vijf synagoges, die er
gehuisvest waren.
De 15.000 leden van de huidi
ge joodse gemeenschap in
Rome beschikken over een
grote synagoge aan de zuide
lijke kant van het oude getto.
Daar schreef paus Johannes
Paulus II in 1986 geschiedenis
door als eerste paus een be
zoek te brengen aan een joods
gebedshuis.
Het bestuur van de regio La-
zio, waaronder Rome valt,
stemde op 21 februari dit jaar
ermee in 10 miljoen gulden te
bestemmen voor de restaura
tie van het getto.
De vroegere houding van de
RK Kerk tegenover de joden
wordt wel heel duidelijk door
het opschrift op de gevel van
de kerk vlakbij de synagoge.
De katholieke pastor bood en
kele jaren geleden aan de
tekst te verwijderen, maar de
joodse leiders wilden haar be
waren als herinnering. De ge
vel toont een fresco van de
gekruisigde Christus met een
tekst uit het boek Jesaja in
het Latijn en Hebreeuws:
„Heel de dag hield ik mijn
handen gestrekt naar een on
handelbaar volk, dat verkeer
de wegen bewandelt en zijn
eigen nukken volgt".
Recht is oprechtheid
in werking
De werkelijkheid van het geloof en die van de oorlog: een Ku-
waytse oliearbeider tijdens het middaguur in gebed, met op
de achtergrond een brandende oliebron. FOTO: AP
Vaticaanse
Vredesconferentie'
krijgt pastoraal karakter
VATICAANSTAD De
tweedaagse conferentie
over het Midden-Oosten
die vandaag in het Vati
caan begint, zal een „pas
toraal karakter" hebben.
Diplomatieke of politieke
initiatieven moeten er
niet van verwacht wor
den, aldus woordvoerder
Joaquin Navarro-Valls
van het Vaticaan.
Niet voor niets heeft paus Jo
hannes Paulus II de patriar
chen en bisschoppen van de
bij de Golfoorlog betrokken
landen uitgenodigd en mogen
de diplomatieke vertegen
woordigers van de Heilige
Stoel thuis blijven. Het is de
bedoeling dat de kerkvorsten
in een „open ontmoeting" de
problemen bespreken die
door de Golfoorlog zijn ont-
Navarro-Valls sluit echter
niet uit dat de bijeenkomst
„concrete aanwijzingen" kan
opleveren voor de Vaticaanse
diplomaten. Het zou zelfs
kunnen zijn dat het aangaan
van diplomatieke betrekkin
gen tussen Israël en het Vati
caan ter sprake ko. Het Vati
caan heeft de joodse staat
nooit officieel erkend.
De „historische" ontmoeting,
waarvoor de paus het initia
tief nam toen de Golfoorlog
nog in alle hevigheid woedde,
kan wat het Vaticaan betreft
als voorbeeld dienen voor een
internationale vredesconfe
rentie over het Midden-Oos
ten. De paus heeft hier meer
malen voor gepleit.
De paus wil graag geïnfor
meerd worden over de situa
tie van de christelijke min
derheden in de landen van
het Midden-Oosten. Ook wil
hij de mening van de patriar
chen en bisschoppen horen
over de gevolgen van de Golf
oorlog voor de verhouding
tussen christenen en moslims
enerzijds en christenen en jo
den anderzijds.
De deelnemers aan de twee
daagse ontmoeting zijn de ze
ven katholieke patriarchen in
het Midden-Oosten, onder wie
de Iraakse patriarch Raphaël
I Bidawid, de voorzitters van
de bisschoppenconferenties in
Noord-Afrika, de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië,
Frankrijk, Italië en België en
enkele vooraanstaande curie
medewerkers. De Nederland
se kardinaal A.J. Simonis is
niet uitgenodigd.
beroepingen
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen te Colijnsplaat E. van
Rooijen te Beusichem en Zoel-
mond; te Oud-Beijerland(deelge-
meente Ontmoetingskerk) M.C.
van der Meer te Terneuzen; te
Bergentheim H.G. Jumelet, kand.
aldaar, die dit beroep heeft aan
genomen. Aangenomen naar
Hoornaar H. Klink te Meteren en
Est; naar Ter Aar J.K. Vlasblok te
Ommen. Toegelaten tot de evan
geliebediening mevr. A.H.C.
Brugman-Kuipers, postbus 35,
2064 ZG Spaarndam, tel: 020-
374487; A. Heij, Rotterdamseweg
24, 2921 AP Krimpen aan den
01807-1549. Toegelaten tót de
evangeliebediening en beroep
baar J.G. Amesz, Gerardskruid 6,
3068 DW Rotterdam, tel: 010-
4200949.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Gauw-Terzool(part-
time) J.J. Kappers, kand. te Ter-
zool die dit beroep heeft aange
nomen. Aangenomen naar Alk-
maar(wijk Oost Herv./Geref.)
mr.drs. J.C. den Hertog te Del-
den(part-time); naar Steenwijk
drs. J. Kooistra te Frieschepalen-
Siegerswoude.
HUIS TER HEIDE Er
komen meer Poolse pries
ters in het aartsbisdom
Utrecht werken. Het ex
periment wordt verbreed
en verdiept. Dit maakte
kardinaal dr. A.J. Simo
nis, aartsbisschop van
Utrecht, afgelopen week
einde bekend op de dio
cesane pastorale raad, het
adviesorgaan van het
aartsbisdom. De priester
raad heeft er inmiddels
mee ingestemd dat het
aantal van drie priesters
wordt uitgebreid tot vijf.
De eerste drie priesters, die
sinds september 1988 in Ne
derland werken, willen nog
een periode in het aartsbidom
blijven. Zij krijgen een twee
de termijn van zes jaar voor
gelegd die eventueel eerder
beëindigd kan worden.
Drie jaar geleden besloot kar
dinaal Simonis bij wijze van
experiment drie jonge pries
ters uit het Poolse bisdom
Opole, dat sterk op het Wes
ten is gericht, in het aartsbis
dom aan te stellen om „voor
een deel het tekort aan jonge,
vitale priesters ope vangen'.
De drie (Josef Franik, Joa
chim Skiba en Joachim
Wrietzniok) zijn werkzaam in
de parochies in respectievelijk
Lemelerveld, Denekamp en
Borne.
Uit een onderzoek van vicaris
dr. P.A.G. Rentinck,rector
van het Ariënskonvikt, blijkt
dat de ervaringen in het alge
meen positief zijn te noemen.
De bedenkingen vooraf zijn
niet uitgekomen. De aanvan
kelijke kritisch-afstandelijke
houding in de betreffende pa
rochies is veranderd in een
positieve stemming: 'We zijn
blij met deze priester'.
Verantwoord
Het is volgens Rentinck ver
antwoord meer priesters uit
het bisdom Opole te vragen.
Daarbij moet dan wel scherp
worden geselecteerd: evenals
de eerste drie moeten de vol
gende priesters ook open
mensen zijn. Die moeten van
af het begin het Nederlands
beter beheersen dan de eerste
lichting. Verder blijkt de ter
mijn van drie jaar te kort te
zijn. Gedacht wordt nu aan
een eerste periode van 5 jaar
met de mogelijkheid van ver
lenging van nog eens vijf jaar.
De priesters blijven geïncardi-
neerd in het bisdom Opole en
keren daar ook weer terug.
Vicaris-generaal dr. A.J. Ver
meulen wees er tijdens de
DPR-vergadering op dat de
emotionele weerstanden tegen
juist Poolse priesters aanvan
kelijk nogal groot waren. De
RK Kerk in Polen is conser
vatiever dan hier. Bovendien
heeft het feit dat de huidige
paus een Pool is, waarschijn
lijk ook een rol gespeeld.
Die aanvankelijke vrees voor
'Poolse priesters' bleek onge
grond, aldus Rentinck in zijn
rapport. De drie priesters
worden iri het algemeen ge
waardeerd om hun openheid
en leergierigheid. Wel komt
een enkele keer de vraag op
of ze ook naar jongeren kun
nen luisteren. In Polen ko
men jongeren bij de priester
voor katechetische vorming
en serieuze gesprekken. In
Nederland wordt meer.' ver
wacht dat de priester naar de
jongeren toegaat en vragend
zoekt wat onder de jongeren
leeft.
De drie Poolse priesters staan
volgens Rentinck in het alge
meen waarderend tegenover
de RK Kerk in Nederland en
hun collega-priesters. „Wat ze
missen is eerbied voor sacra
menten in het algemeen en
voor de eucharistie in het bij
zonder alsmede het ontbreken
van de biecht. Grote proble
men hebben ze wanneer
eucharistische gebeden ver
vangen worden door tafelge
beden van eigen bodem,
waarin ze de katholiciteit mis-
Verder verbazen ze zich over
de vergadercultuur in Neder
land. Eén van hen stelde de
vraag: wat is de motivatie van
mensen die wel actief in een
werkgroep meedoen maar bij
na niet aan de zondagse litur
gie deelnemen?
Behalve deze Poolse priesters
kent het aartsbisdom twee
priesters van Vietnamese af
komst (voormalige bootvluch
telingen) en één uit Zuidafri-
ka alsmede pastorale werkers
uit Duitsland, Zwitserland en
de Verenigde Staten.
Meer
bijbelinvoer
in Cuba
STUTTGART De soci
alistische regering van
Cuba heeft toestemming
gegeven voor de import
van 100.000 bijbels, nieu
we testamenten en bijbel
se boeken. Dit heeft het
Duitse Bijbelgenootschap
meegedeeld.
Tussen 1965 en 1990 mochten
er in totaal slechts 110.000 bij
bels worden ingevoerd in het
10 miljoen inwoners tellende
land. De regering heeft vol
gens het Duitse Bijbelgenoot
schap „een open oor" voor de
belangen van christenen sinds
de ontmoeting tussen presi
dent Fidel Castro en verte
genwoordigers van de ker
ken, in april van vorig jaar.
De hoop bestaat, dat er vol
gend jaar in Cuba een bijbel
genootschap kan worden op
gericht, aldus het Duitse Bij
belgenootschap.
Uit de lengte én de breedte
PvDA-leider en vice-premier Kok zal zich door een nedeia
laag overmorgen bij de verkiezingen voor de Provincial
Staten niet van de wijs laten brengen en de coalitie met hbr
CDA voortzetten, zo heeft hij afgelopen weekend onomwoij^
den laten weten. Dit standpunt getuigt opnieuw van een
kwaliteit waarvan deze sociaal-democratische voorman g,
afgelopen tijd al vaker blijk heeft gegeven: grote realiteitszi n.
AlS minister van financiën ervaart Kok als geen ander )r
zijn partij dat het dragen van regeringsverantwoordelijkhe re
met zich meebrengt dat ook de eigen achterban van tijd t 1
tijd moet worden geconfronteerd met onaangename booir
schappen. Tegelijkertijd is hij er van doordrongen geraal-
dat hij alleen daardoor ook zeggenschap houdt over de gaiT
zaken in het land en daardoor voor zijn achterban meer kj
doen dan wanneer hij langs de kant gaat staan.
NEEM de Tussenbalans, die het kabinet onder aanvoerii
van het duo Lubbers-Kok vrijdagavond vrijwel ongeschoi
den door de Tweede Kamer loodste. Tal van maatregelen d^
daaruit voortvloeien behoren bepaald niet tot de categorJ
'leuke dingen voor de mensen', maar een feit is dat de last<
straks evenwichtig worden verdeeld en daarvoor verdie
het kabinet, dus inclusief Kok en zijn PvdA-collega's, e<„
compliment.
Het is bijvoorbeeld hoog tijd het ziekteverzuim van werl
nemers (en dus het beroep op de Ziektewetuitkeringen) teri )f
te dringen. Dat bevordert de arbeidsproduktiviteit en leve
het rijk en de werkgevers geld op. Het voorstel van het kal 1C
net om werknemers die ziek zijn (of willen zijn) geduren^,
de eerste twee etmalen evenzovele atv-dagen in te laten 1
veren is dan ook verdedigbaar. Dat geldt evenzeer voor h
snoeien in het woud van subsidies, zij het met één uitzond g
ring: het was een hoogst ongelukkige keuze van het kabinj(
om ook het kapmes te zetten in de subsidies voor de aanpap
sing van woningen voor gehandicapten. L
ALLESZINS te billijken is het plan om het autorijden foil
duurder te maken. Een kabinet dat de strijd tegen de milien;
vervuiling hoog in z'n vaandel heeft staan, is dat zelfs aar:
z'n stand verplicht. Het lijkt misschien ongerijmd tegelijker
tijd ook het openbaar vervoer duurder te maken, maar g
zien de hoge bedragen die de overheid jaarlijks op het ope,ft
baar vervoer toelegt, is ook dat verdedigbaar. De schuld^a
van de staat nopen ertoe dat de gelden om het overheidstel
kort terug te brengen uit de lengte én de breedte komen. 1
Keuze voor het omroepbeste
NEDERLAND heeft jarenlang in de unieke situatie gelee
naast een algemene NOS te kunnen beschikken over een
gen omroep voor elke politieke zuil. Buitenlanders warr^
daar jaloers op. Het bestel bleek weerbaar en wist de koni
van algemene omroepen als TROS en Veronica te overlevi
De wet hielp hen, doordat de omroepen verplicht werden
een breed aanbod van programma's. De komst van RTL4
de kabel hebben nu het oude bestel ondermijnd. De omrc
pen zoeken naarstig naar een antwoord. Het organisatieb£
reau McKinsey heeft geadviseerd meer Nederlands drama
brengen, een meer horizontale programmering te volgen, u
breiding van de STER-tijd aan te vragen (ook op zondag)
een tactischer verdeling van zendtijd door te voeren, dat w
zeggen: breed toegankelijke programma's op goed bekek^j
uren. jr
gh
De omroepen zijn het eens over die analyse, maar hebbr
moeite met de verdeling van de zendgemachtigden over i
verschillende netten. Drs. M. de Jong, de voorzitter van i
NOS, stelde voor AVRO, KRO en NCRV op Nederland lot.
der te brengen; Veronica, TROS en EO op Nederland il
NOS, VARA en VPRO op Nederland 3. De omroepen v;nl
Nederland 1 zijn daar tegen. Ze voelen zich met twee zend^r
vonden achtergesteld ten opzichte van Veronica en TR0J{
die drie avonden kunnen claimen. Ze vinden ook, dat Ver^
nica en TROS te veel vrijheid krijgen zonder een principü n
keuze te maken voor het huidige omroepbestel. Ze vrezen
enge band tussen NOS en VARA. En ze zien in zijn alg1
meenheid de onderlinge tegenstellingen als te groot, tervi^
het juist de bedoeling was de omroepen elkaar te laten a^
vullen om één blok te kunnen vormen tegenover de co^jc
mercie vanuit Luxemburg.
De EO en de VPRO konden wel instemmen met de nieu]f
indeling. De EO wilde weliswaar liever op Nederland
maar.de andere A-omroepen vonden dat Nederland 1 dai
door te veel een 'reli-net' zou worden. De EO was bereid
te binden om het oude bestel te redden. Maar de NCEy
KRO en AVRO weigerden het hele pakket te aanvaardt
Minister d' Ancona heeft nu gedreigd zelf de knoop door
hakken. „Ik vind het beschamend", zei ze. „De heren zitl
maar met de armen over elkaar te roepen om meer geld.
ben niet bereid die besluiteloosheid te honoreren"
JÉ
De omroepen zullen snel een keus moeten maken. Het kl
sieke bestel is het waard. De gemiddelde Nederlander
tenslotte al gauw twee uren per dag voor de televisie. De
levisie bepaalt voor velen het beeld van de wereld. Zelfs éte
actualiteitenomroep als EO's Tijdsein trekt een kijkers}
bliek dat voor 85 procent van algemene signatuur is. Alle
den om voor de blijvende invloed van de identiteit te kiez
zelfs als die keus betekent dat men moet inleveren op kan
of zendtijd.
JT £cidóc(Boutmit
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 uui
Abonnementsprijzen (inclusief 6BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per acceptgirokaai^
per maand f. 25,70 per maand 26,
per kwartaal f. 76,60 per kwartaal f. 78,
per jaar f 294,30 per jaar f. 299,
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel.071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
