ff
615,r
IN EN OM DE KAS
Yeilingprijzen voor
boerenkool gunstig
Milieuvriendelijk
telen van groente
grote uitdaging
voor glastuinbouw
Lezersservice
PRAAG
BERLIJN
rurn^
Lezersservice
LANGLAIMAFARI
ZELL AM SEE
WENEN
GLETSCHEKSHIEEN
Stijging bloembollenexport
in stuks overtreft geldomzet
Witlof veel gegeten
groente in Nederland
.9 LAND EN TUINBOUW
QeidóaQowumt
ZATERDAG 2 MAART 1991 PAGINA 19
De inval van de winter eind januari heeft ertoe geleid, dat de
consument zich massaal stortte op de wintergroenten zoals de
boerenkool. Binnen de kortste keren steeg dat produkt dan ook
sterk in prijs. Gevolg ook van een schaarste die ontstond, om
dat de kool die nog op het veld stond bijna niet meer te oogsten
was. Een gang van zaken, die de laatste jaren als gevolg van de
zachte winters niet meer is voorgekomen. Boerenkool is nu
eenmaal een produkt, dat vooral bekend is als winterkost. Dat
geeft dan meteen het grootste probleem aan bij het telen van
dit produkt, de grote seizoensafhankelijkheid.
In Nederland denkt de consument, volgens het produktschap
voor Groenten en Fruit, pas aan het op tafel zetten van stamp
pot als het ijs op de sloot weer schaatsdikte heeft bereikt. An
dere gebruiksmogelijkheden, zoals zuurkool die ook nog goed
in salades kan worden verwerkt, zijn voor boerenkool niet zo
groot.
Het totale areaal aan boerenkool was drie jaar geleden nog 500
ha. De laatste jaren neemt de oppervlakte aan boerenkool ech
ter sterk af. Vorig jaar was nog maar 258 hectaren ermee be-
teeld. Het onder contract voor de verwerkende industrie be-
teelde oppervlak aan boerenkool liep ook al terug van 154 tot
134 hectaren. De totale handelsproduktie lag de laatste jaren zo
rond de twaalf- tot dertienduizend ton.
Dat de produktie de laatste jaren zo daalde had ongetwijfeld te
maken met de ronduit slechte veilingprijzen. De middenprijs
kwam de twee laatste jaren niet uit boven de 44 cent. Drie jaar
geleden was het nog 86 cent. Dit jaar gaf echter een compleet
ander beeld te zien. De veilingprijs lag in de eerste helft van
het seizoen al op 60 tot 70 cent per kilo, hetgeen volgens het
produktschap te danken is aan de goede prijsvorming van de
vollegrondsgroenten in het algemeen. Na de intrede van de
vorst eind januari is de prijs verder opgelopen tot een midden-
prijs van 1,16 gulden. Als dat zo doorgaat kan de gemiddelde
prijs wel eens op twee gulden komen te liggen, omdat in de
week tot 8 febuari zelfs al sprake was van 3,40 per kilo. In de
winkel wordt ongeveer het dubbele berekend.
Dure boerenkool.
FOTO: L.N.KRUL
RABOBANK GEEFT VISIE
Milieuvriendelijk telen is
dé uitdaging voor de Ne
derlandse glasgroente
teelt om de marktpositie
te behouden en te ver
sterken. De consument
verkiest schone kwaliteit-
sprodukten. Daarbij is
niet alleen de feitelijke
kwaliteit van belang,
maar ook het imago, het
.beeld dat men heeft van
produkten en produktie-
wijze. Degene die het
eerst en tegen lage kost
prijs milieuvriendelijk
produceert, heeft kansen
als marktleider.
Deze mening verwoordt de
Rabobank in haar onlangs
verschenen „Visie op uw
Glasgroentebedrijf". Deze vi
sie is bedoeld als hulpmiddel
voor ondernemers in de glas
groentesector om het inzicht
in het eigen bedrijf te vergro
ten. Een schone tuinbouw is
uitgangspunt voor.de verdere
ontwikkelingen. Ook in het
buitenland kent men inmid
dels milieu-actieplannen. De
snelheid waarmee milieu
vriendelijke teeltmethoden in
Nederland kunnen worden
verwezenlijkt, bepaalt ons
toekomstig marktaandeel.
Op veel bedrijven moeten in
vesteringen worden gedaan
om het gebruik van gewasbe
schermingsmiddelen en mest
stoffen aan banden te leggen.
De Rabobank verwacht dat de
investeringen 150.000 tot
300.000 gulden per hectare be
dragen. Dit betekent een las
tenverzwaring van. drie tot
zes gulden per vierkante me
ter per jaar. Gemiddeld be
dragen de bedrijfseconomi
sche kosten (inclusief onder-
nemersloon) momenteel circa
zestig gulden per vierkante
meter per jaar.
De groenteteler moet ook in
vesteren in kennis over mi
lieuvriendelijk produceren.
Doordat de totale bedrijfs
structuur verandert, wordt
een groot beroep gedaan op
het ondernemerschap.
Keuzen
Het totale areaal glasgroente
groeit, volgens de verwach
ting van de Rabobank, nog
nauwelijks. Wel zet de ten
dens tot schaalvergroting zich
voort en kan de produktie per
vierkante meter verder toene
men. Vooral de teelt van
vruchtgroenten, zoals tomaat,
komkommer en paprika, is de
afgelopen jaren succesvol ge
weest. Nederland is koploper
geworden bij deze produkten,
mede door de grote aandacht
voor teelttechnisch onder
zoek, de invoering van sub
straatteelt en verdere innova
tie. De belangstelling voor
blad- en knolgewassen liep,
gezien de rentabiliteit, wat te
rug. Deze afname zal naar
verwachting verder doorzet
ten.
Momenteel wordt het gros
van de glasgroenten als blok-
produkt aangevoerd. Ken
merkend voor deze massale
aanvoer is een lage marge tus
sen opbrengsten en kosten.
Voor bedrijven kan het inter
essant zijn zich te richten op
massaproduktie. Dit geldt
vooral voor die bedrijven die
door hun schaalgrootte effi
ciënt kunnen werken en die
bovendien, door het aanwezi
ge ondernemerschap en vak
manschap, een hoge op
brengst halen, aldus de Rabo-
070 - 3 190 882
SPECIAAL VOOR U HEBBEN WIJ
ENKELE FANTASTISCHE
STEDENREIZEN SAMENGESTELD
luxe touringcarreis
Vertrekdata: 15 april, 20 mei, 10 juni,
15 juli, 12 augustus,
16 september, 14 oktober
De schoonheid van PRAAG, de Gouden
Stad, wordt door velen geroemd. De mid
deleeuwse Karelsbrug over de brede Mol-
dau, vormt de verbinding tussen de beide
stadshelften.
Wie door PRAAG wandelt, wordt steeds
opnieuw verrast door prachtige stadsge
zichten. Verder zijn er ook nog de renais
sance en barokke kerken en de Jugenstil
theaters. Kortom een korte reis met een
veelheid aan bezienswaardigheden
Inclusief busreis met overnachting op
heen- en terugreis verblijf in middenklas
sehotel op basis van half-pension sight-
seeingtour en halve dagtocht buiten 1
afscheidsdiner
Toeslag 1 persoonskamer f 100,-
4-daagse touringcarreis
Vertrekdatum: 23 april
BERLIJN is een wereldstad. Binnen haar
stadsgrenzen heeft deze stad veel te bie
den: uitgestrekte bossen, meren, histori
sche gebouwen en musea. Daarnaast
beschikt zij over alles wat vereist is voor
een bruisend avondleven: theaters, con
certzalen, bioscopen, restaurants, cafe's en
nachtclübs. De beroemde Kurfurstendamm
zal u niet teleurstellen. Evenmin als de vele
warenhuizen.
Inclusief m vervoer per luxe touringcar
overnachting in hotel Majestic
(centrum)i basis van half pension alle
kamers met faciliteiten 1/2 dag excursie
"Oost" 1/2 dag excursie "West"
Toeslag: 1-persoonskamer f. 55,-
i Wij moeten u mededelen dat onze korte i
reisjes en arrangementen (korter dan 5 da- j
j gen) voortaan alleen nog contant kunnen
i worden afgerekend Deze reisjes treft u
voortaan iedere maandag aan op de ru-1
i bnekspagina van uw krant
070 - 3 190 882
SPECIAAL VOOR U HEBBEN WIJ
EEN AANTAL FANTASTISCHE
WINTERSPORTREIZEN SAMENGESTELD
v
iM
8-daagse luxe tourincarreis
(dagpendel)
Vertrek: zaterdag 16 maart 1991
Tirol, het bekendste stukje Oostennjk voor
de Nederlandse wintersporter.
U verblijft in hotel Hauserwirt gezellig
gelegen in het dorpje Munster.
Alle kamers beschikken over douche/toilet.
Tijdens het verblijf maakt u iedere dag met
de eigen touringcar een tocht naar een an
der langlaufgebied.
Inclusief m verblijf op basis van half-pen
sion fondue-avond, huttenavond, fakkel
wandeling arresleetocht en Tiroler-avond
afscheidsdiner en afscheidscocktaü
imTIW
i Wij moeten u mededelen dat onze korte i
reisjes en arrangementen (korter dan 5 da- j
J gen) voortaan alleen nog contant kunnen
j worden afgerekend. Deze reisjes treft u j
j voortaan iedere maandag aan op de ru- j
i briekspagina van uw krant.
SALZBURGERLAND
8-daagse PAAS-SKI-reis per luxe touringcar'
Vertrek: vrijdagavond 29 maart 1991
ZELL AM SEE vormt samen met KAPRUN
de EUROPA SPORTREGION
Ca. 30 liften vindt u in dit skigebied. Ski
bussen onderhouden regelmatige verbin
dingen tussen de dalstations in Zeil am See
en Kaprun. Verder zijn hier pnma langlauf -
mogelijkheden en voldoende sneeuwge-
ruimde wandelpaden. En bovenal de gezel
ligheid met leuke Konditoreien, zonneter
rassen, ijsbanen, arresleetochten, rodel-
avonden ende apres ski in de vele
Stuben en diskotheken die Zeil am See en
Kaprun rijk zijn.
U verblijft in hotel Schutthof op ca. 150 mtr
van de skiliften. U kunt (gratis) gebruik
maken van de dancing en het prachtige
overdekte zwembad met sauna, solarium
en relaxruimte.
Toeslag: royal class f 50,- p.p.
korting: 3e pers. op 3 persoonskamer f 40,-
kamers zonder toilet f 20,- p.p.
Vertrekdatum: 13 april 18 mei,
15 juni en 21 sepember
WENEN, stad van muziek, theater en ge-
noegelijke koffiehuizen, ook stad van prach
tige bouwwerken, die herinneren aan de
Habsburgers en hun Oostenrijks-Hongaarse
dubbelmonarchie.
In Schonbrunn kunt u door de zalen dwalen
waarin de opnamen voor de films van Sissi
zijn gemaakt. Vanuit het reuzenrad of vanaf
de Donauturm heeft u een schittend uit
zicht over de keizerlijke stad
Inclusief m overnachtmg op heen- en terug
reis verblijf half-pension diverse excur
sies in en om Wenen afscheidsdiner
Toeslag 1-persoonskamer f 70,-
*13 april NIET ROKERS-REIS!
PITZTAL (TIROL)
6-daagse touringcarreis
Vertrekdata: 15 april, 18 april en 22 april
Heerlijk 4 dagen gletscherskieen en genie
ten van zon en sneeuw? Dat kan op de
Pitztale Gletscher. Het skigebied is ge-
schikt voor beginners en gevorderden. Er
bevinden zich zo'n zevental liften waaron
der de hoogste gondelbaan van Oostenrijk.
Tevens zijn er ca. 15 km. langlaufloipen.
Inclusief basis half-pension alle kamers
douche/toilet skipass voor 4 dagen
gratis gebruik Sauna en stoombad
Wij kozen voor u een tweetal hotels:
A. Het schitterende berghotel
Seppl**** voorzien van
zwembad, dampfbad.
sauna, solariumruimte
B. Het eenvoudige maar
oergezellige fam. pen
sion Neururer, voorzien
van sauna, stoombad
en fittnesruimte.
Toeslagen: royal class bus f 50,-
kortmg langlaufers/wandelaars f 20.- p.p.
'SIJTHOFF PERS
AT SIJTHOFF PERS
Daarnaast is er een toene
mende interesse voor het be
dienen van deelmarkten. Hier
is sprake van een gunstiger
verhouding tussen vraag en
aanbod. Een voorbeeld van
zo'n deelmarkt is biologisch-
dynamische of ecologische
teelt van glasgroenten. Weer
een andere ontwikkeling is
gericht op het behalen van ef-
ficency-voordelen bij de afzet,
zoals integratie in de bedrijfs
kolom. Door zoveel mogelijk
bewerkingen naar het teeltbe-
drijf toe te halen, kan op kos
ten van vervoer, verpakking
en sorteren in de gehele be
drijfskolom worden bespaard.
De teler van glasgroenten
moet inzicht hebben in de ei
gen bedrijfsvoering en mark
tontwikkelingen om voor zijn
bedrijf het beleid voor de ko
mende jaren te kunnen bepa
len. De „Visie op uw Glas
groentebedrijf" wil de telers
daarbij helpen.
De „Visie op uw Glasgroen
tebedrijf" is verkrijgbaar
bij de plaatselijke Raboban-
ken.
Drs. P. Vermeulen heeft alle
gelijk van de wereld gekre
gen. De stijging van de export
van bloembollen in stuks
overtreft verreweg de geld
omzet. De directeur van de
Bond van Bloembollenhande
laren zal daarmee niet blij
zijn, want als rechtgeaarde
exporteur schiet je met zo'n
gegeven natuurlijk niets op.
Wat heb je er uiteindelijk aan
als je meer produkten de
grens overbrengt, maar je
daarvan niets in je portemon
nee merkt. Geen reden voor
hallelujah-geroep en kokgelui
dus, hetgeen niet wegneemt
dat de bollen-exporteur er
kennelijk toch in slaagt om de
toch al niet geringe export
alsmaar verder uit te bouwen.
Nu alleen nog uitvinden hoe
zoiets in geld is om te zetten
en de zaak is dus dik voor el
kaar. Uit de cijferreeksen die
het Produktschap voor Sier
gewassen heeft geproduceerd
over de totale najaars-export
blijkt, dat in de periode juni
tot en met december van het
vorige jaar 4,6 miljard stuks
bloembollen werden geëxpor
teerd, tegenover 4,4 miljard
stuks in het jaar ervoor. Een
groei van acht procent dus en
dat is mirakels goed. Maar
dan de tegenhanger in geld,
want voor de totale export
van het seizoen daarvoor van
4,3 miljoen stuks werd inder
tijd 762 miljoen gulden op ta
fel gelegd, terwijl voor de 4,6
miljoen stuks van het achter
liggende seizoen 750 gulden
uit de buitenlandse portemon-
neees kwam. Acht procent
meer omzet tegen twee pro
cent minder geld dus en dat is
kwalijk.
Het gelijk dus aan de kant
van de directeur van de Bond
van Bloembollenhandelaren
die blijft zeggen dat een stij
ging in volume niet echt
interessant is omdat er geen
stijging in geld-omzet wordt
gehaald. Een nuchtere consta
tering waarop actie zal
moeten worden ondernomen.
Het gewas zit nog in de grond.
Er kan dus nog van alles ge
beuren voordat er weer een
nieuwe exportperiode aan
breekt. Duidelijk is in elk ge
val dat eraan getrokken moet
worden om meer geld voor de
produkten te innen, want zo
als de curve die nu de gang
van zaken op de statistieken
aangeeft is er natuurlijk een
tje van een aflopende zaak.
Steeds meer wegzetten tegen
steeds minder geld is iets wat
je natuurlijk niet al te lang
kunt volhouden
Fruit, de prijs onmogelijk
stand houden. Bracht een kilo
witlof vorig seizoen nog bijna
drie kilo op, in 1990 moesten
de telers genoegen nemen met
een knaak. Witlof komt wat
de export betreft op een ze
vende plaats op de export-top
tien. In totaal is in 1989/90
zo'n 27 miljoen kilo Neder
landse witlof ter waarde van
zo'n kleine 100 miljoen gulden
geëxporteerd. Dat is het zes
voudige van de witlofexport
in het seizoen 1980/81.
Nederland voert het hele jaar
witlof uit. Een groot deel
wordt echter in de maanden
november tot en met januari
geëxporteerd. De belangrijk
ste afnemers zijn Duitsland,
België, Zwitserland, Frank
rijk, Spanje en Italië.
Duitsland is veruit de grootste
klant.
Wat de concurrentie betreft
moet Frankrijk worden ge
zien als een grote witlofreus.
Met een produktie van 206
mijoen kilo is het absoluut het
belangrijkst land voor de wit
lofteelt. Belgie is de tweede
grote witlofproducent, maar
de teelt daar heeft betere tij
den gekend.
Witlof is een van de
meest gegeten groenten
per persoon drie kilo
per jaar maar wordt
ook in steeds grotere hoe
veelheden aangevoerd.
Daardoor neemt de druk
op de witlofmarkt steeds
meer toe. Omdat de om
ringende landen in de zo
mer in toenemende mate
witlof telen, neemt ook
de concurrentie sterk toe.
De provincie Flevoland is met
zo'n 2200 ha de belangrijkste
leverancier. Daarna volgen
Zuit-Holland, Noord-Holland
en Noord-Brabant met elk
krap 700 ha.
Het lopende witlofseizoen
wordt vooral gekenmerkt
door een enorme aanvoer.
Van juli tot en met december
1990 is er al zo'n 32 miljoen
kilo witlof aangevoerd. In de
zelfde periode vorig jaar was
sprake van 26 mijoen kilo.
Een toeneming met bijna een
kwart.
Onder dit enorme witlofge-
weld kon, volgens het Pro
duktschap voor Groenten en
Een andere, maar daarom nog geen minder fraaie 'visie op
het glastuinbouwbedrijf'.
FOTO: L.N. KRUL
