ficidae Qow -r
„Molen De Valk heeft zijn
bestaansrecht aangetoond
STAD OMGEVING/RTV
WEEK
EINDE
Subsidie voor IBBR
Persoonlijk cadeau
I'M I I I I I MIEE
Ccidóe Sou/tont
■i.unmiMir
ZATERDAG 2 MAART 1991 PAGINA 13
MUSEUM WACHT BELANGRIJKE FESTIVITEITEN
LEIDEN Voor de in
het verleden meerdere
malen met sluiting be
dreigde Molen De Valk
lijken de vette jaren aan
gebroken. Niet alleen
kan het museum bogen
op een sterk groeiend
bezoekersaantal, maar in
de nabije jaren staan ook
nog drie belangrijke fes
tiviteiten op het pro
gramma.
Die beginnen op 2 juni met
het 25-jarig jubileum van het
molenmuseum. Eind van dit
jaar spelen de beheerders
van De Valk, Jan van Schal
kwijk en Hennie van der Le
lie, in op de grote Rem-
brandt-tentoonstelling in
Amsterdam en in 1993 wordt
herdacht dat de molen aan de
2e Binnenvestgracht 250 jaar
geleden werd gesticht.
Het is volgens Van Schal
kwijk met name aan de laat
ste molenaar te danken dat
de De Valk nu als museum
dienst doet. „Willem van
Rhijn verkocht in 1943 de
molen aan de gemeente. Na
een lange sleep over het ei
gendomsrecht kwam er een
schikking over de vergoe
ding tot stand. Van Rhijn
mocht als gevolg daarvan tot
zijn dood in de molen blijven
wonen. Tot hij in 1964 over
leed heeft hij veel aan genea
logie gedaan. Hij wilde aanto
nen dat hij familie van Rem
brandt was. Zijn stamboom
voert echter maar terug tot
ht begin van de achttiende
eeuw. Hij stelde een heel dos
sier samen dat nu in het ge
meentearchief ligt De activi
teiten van Van Rhijn leidden
uiteindelijk tot het gemeente-
besluit om van de molen toch
een museum te maken".
VNa restauratie en herinrich-
Wedstrijd voor modelbouwers
Om het jubileum van Molenmuseum De Valk, dat op 2
juni 25 jaar bestaat luister bij te zetten is een wedstrijd
voor modelbouwers uitgeschreven. Er mag een maquette
van elk type molen gemaakt worden. „Alle materialen
zijn toegestaan als het maar houdbaar is want de model
len moeten buiten kunnen staan. De molen moet mini
maal 50 centimeter en maximaal 1 meter 30 hoog zijn",
noemt beheerder Jan van Schalkwijk de voorwaarden
waaraan de modellen moeten voldoen. De maquettes
moeten tussen maandag 27 en donderdag 30 mei bij De
Valk worden ingeleverd Een jury zal prijzen toekennen
van 1000, 500 en 250 gulden. Gedurende de hele maand
juni zijn de modellen dan bij De Valk te bezichtigen.
„De makers willen wij daarnaast vragen de molens af te
staan, zodat we die kunnen veilen. De opbrengst is be
doeld voor de jubileumviering rond het 250 jarig bestaan
van molen De Valk in 1993", zegt Van Schalkwijk. Voor
informatie of aanmelding kan men contact opnemen met
tel: 071-254639.
ting opende De Valk op 2
juni van 1966 opnieuw de
deuren. Aanvankelijk leek
dat voor slechts een korte pe
riode. Midden jaren zeventig
stapelden de problemen zich
op en was er sprake van op
heffing. „Het ging met name
om de kostenfactor, nog niet
eens zo zeer om de tegenval
lende bezoekersaantallen.
Met ruim 32.000 bezoekers in
1976 en in 1980 kenden we
zelfs topjaren", blikt Van
Schalkwijk terug. Daarna
daalde de belangstelling met
25.000 bezoekers in 1986 als
dieptepunt. „Maar dat heeft
te maken met het feit dat
rond 1985 ook een discussie
werd gevoerd over het al dan
niet handhaven van de mo-
Cultuurbesef
„Het cultuurbesef heeft het
uiteindelijk toch gewonnen
van de portemonnee. De mo
len is gebleven en heeft zijn
bestaansrecht nu volledig
aangetoond", zegt Van Schal
kwijk vol trots. Bijna 44.000
bezoekers passqerden vorig
jaar de toegangspoorten,
waarvan bijna drie-kwart af
komstig uit het buitenland.
Wat de oorzaak is van deze
verschillen in bezoekersaan
tallen? De beheerder hoeft er
niet lang over na te denken.
„Vóór mijn tijd zorgde de
personele bezetting voor nog
al wat problemen". Daar
naast vond hij de steun van
de gemeentelijke directie
musea en het Stedelijk Mu
seum De Lakenhal niet ge
noeg. „We voelden ons als
het vijfde wiel aan de wagen,
maar dat is nu allemaal ver
anderd".
Als ander verschil noemt hij
de public relations. Deze voor
een museum van levensbe
lang zijnde activiteiten ston
den op een laag pitje. „Van
de folder die hier eerst lag
kreeg ik tranen in mijn ogen.
Daarnaast zijn de rondleidin
gen een stuk verbeterd. We
worden regelmatig gecompli
menteerd omdat de uitleg in
vier talen aan de muur
hangt. Een serviceverbete
ring voor de toerist", aldus
Van Schalkwijk. Hij streeft
er naar om de molen meer
landelijke (Leids tientje, het
tijdschrift Margriet, NS-dag-
toer), maar vooral meer re
gionale bekendheid te geven.
„De week voor Pasen ga ik
de campings en VVV's langs.
Dat werkt en dat wordt ook
in de regio op prijs gesteld.
De mensen zien hier ook
meer dan bijvoorbeeld bij
Kinderdijk of Zaanse Schans.
Daar mogen de Amerikaanse
toeristen een half uurtje uit
de bus, terwijl men hier rus
tig kan rondkijken".
Fabrieksinstrument
Aan de hand van prachtige
maquettes, foto's en oude ge
bruiksvoorwerpen be
schikbaar gesteld door de
Vereniging Hollandse Molens
komt de toerist meer te
weten over de geschiedenis
van de molens in het alge
meen en die van de Leidse
korenmolen in het bijzonder.
„Zo weten veel mensen niet
dat de molens oorspronkelijk
uit het midden oosten komen
en hier slechts geperfectio
neerd zijn als fabrieksinstru
ment. Kreta telt bijvoorbeeld
nog 2000 molens tegen Ne
derland 957". Met een beetje
geluk zien de bezoekers de
molen ook aan het werk.
„Dat ie van tijd tot tijd draait
is belangrijk voor het be
houd De boktor heeft nu
eenmaal een hekel aan een
molen die staat te schudden".
Hét toeristenseizoen laat dit
jaar echter nog even op zich
wachten. „Door het schaatsen
heb ik geen man gezien,
maar het begint meestal rond
Pasen en duurt tot ongeveer
3 oktober". Van Schalkwijk
gebruikt zijn tijd nu dan ook
om jubileumactiviteiten voor
te bereiden. Al wil hij nog
niet al zijn kruit verschieten.
„Want als je mij als molenaar
vraagt wat ik belangrijker
vind, 25-jarig museum of 250
jaar molen, dan is dat het
laatste. We brengen voor juni
in ieder geval wel een jubi
leumboekje uit om daarvan
de festiviteiten rond 250 jaar
molen te kunnen financie-
Wedstrijden
Daarnaast worden twee wed
strijden uitgeschreven. Een
tekenwedstrijd voor de jeugd
en een modellenwedstrijd.
Met enige slagen om de arm
spreekt hij ook over een kin
dermiddag waarop de prijzen
uitgereikt worden en over
een gratis openstelling van
het museum tijdens de jubi-
leumweek en op donderdag
avond. Van Schalkwijk wil
Paul van Vliet uitnodigen om
het startsein voor de feest-
week te geven. „Hij woonde
in 1962 zo'n drie maanden in
deze molen en is van hieruit
ook getrouwd met Liselore
Gerritsen". Niet de enige be
kende Nederlander die ooit
in de molen kwam. „Dr.
Lens, die tv-dokter, heeft
hier gewoond en koningin
Beatrix is ook meerdere ma
len op bezoek geweest".
„Het is nu een van de meest
rendabele musea van Lei
den", constateert Van Schal
kwijk tevreden. De beheer
der wil echter meer en hoopt
daarom dat een in 1989 geno
men B en W-besluit over de
aanleg van een terras en de
bouw van een rosmolen de
oude kruitmolen van het le
germuseum snel wordt
uitgevoerd. „We willen dan
laten zien dat we onszelf
kunnen bedruipen".
PETER VAN DER HULST
Beheerder Jan van Schalkwijk in het „vangwiel" van molen De Valk.
FOTO: TEJO RINGERS
Rembrandtexpositie in Molenmuseum De Valk
Evenals De Lakenhal, waar eind dit jaar de zoon" een overzicht gegeven van het opgroei-
tentoonstelling „Rembrandt en Lievens, een en van de schilder op eenjnolen en zijn Leid-
jong en edel Leids schildersduo", speelt ook
Molenmuseum De Valk in op de grote Rem-
brandt-tentoonstelling die in Amsterdam ge
houden wordt. Van 4 december tot 1 maart
wordt onder de titel' „Rembrandt molenaars-
se tijd in het algemeen. Tevens is molen De
Valk het beginpunt van een wandeling door
de stad, die voert langs gebouwen en mar
kante punten uit Rembrandts tijd.
Met bijdragen van: Loman
Leefmans en Joep van Zeijl.
Sloop (1)
Slaap, sliep, gesloopt. Krom
Nederlands van de bovenste
plank voor een werkwoord,
waarmee Lissese bestuur
ders wel raad schijnen te we
ten. Een vervoeging van het
in de tegenwoordige tijd aan
genaam klinkend zelfstandig
naamwoord, maar in voltooid
verleden tijd een gruwel. Als
we de vereniging Oud Lisse
mogen geloven. Want gruwel
werd in de gelederen van de
behartigers van het Lisser
dorpsbeeld de laatste weken
volop ervaren.
Aanstichter van alle ellende
is volgens voorzitter M. den
Boer wethouder Harry
Smith, al jarenlang de Lissese
coryfee op het gebied van
ruimtelijke ordening en al
lang niet meer weg te den
ken uit de gelederen van het
CDA. Ondanks de christen
democratische gezindheid die
de naam van zijn partij doet
vermoeden, doet Harry die
naam niet altijd de verschul
digde eer aan. In elk geval
niet in het geval van de ge
sloopte villa Meerenburgh, zo
meent Den Boer.
Ook naar partijgenoot Loe
Buijze was Harry Smith niet
al te aardig, zo bleek uit een
onthullend telefoontje dat
onze redactie twee dagen ge
leden van Oud Lisse mocht
ontvangen. Harry kon het
niet verkroppen dat hij als
„Harry Sloop" tentoon werd
gesteld in een artikel over de
bollenvilla's in het weekblad
De Lisser, een uitgave van
Buijze Pers waarvan Loe
Buijze een van de directeu
ren is. Na afloop van een
vergadering in december vo
rig jaar gaf Harry Loe dan
ook te verstaan die kwalifi
catie niet te kunnen appre
ciëren. En dat Lou op zijn
tellen moest passen, anders
kon de gemeentelijke adver
tentierubriek weieens uit zijn
blad worden gehaald om
naar de concurrent te wor
den overgeheveld. Als 'dank'
voor bewezen diensten aan
tegenstanders van het Lisser
gemeentebeleid over de bol
lenvilla's.
Sloop (2)
Als rechtgeaard christen-de
mocraat kan Harry enige
LEIDEN De Stichting Indi-*
vidueel Beschermingsbeheer
Rijnland (IBBR) krijgt een
subsidie van 65.000 gulden en
kan een gemeentelijke lening
aangaan van 25.000 gulden.
Dat is het voorstel van het
Leidse college om de onlangs
in het leven geroepen stichting
in de eerste vier jaren te steu
nen. Het IBBR beheert en ad-
ministrateert het vermogen
van meerderjarigen die daar
toe zelf niet in staat zijn, zoals
(ex)-psychiatrische patiënten
en ouderen die problemen on
dervinden bij het regelen van
hun financiële zaken. Volgens
-de stichting beheren familiele
den, kennissen of buren het
geld van die mensen niet altijd
even goed. IBBR verwacht dat
ongeveer 350 personen ge
bruik zullen maken van haar
diensten. Na vier jaar moet het
project kostendekkend zijn en
zelfstandig kunnen draaien.
Nieuw project werkgelegenheid cultuursector
LEIDEN De gemeente
Leiden begint maandag
met een nieuw werkgele
genheidsproject in de cul
tuursector. De culturele
instellingen kampen in
Leiden met grote achter
standen.
En kunnen daarom op allerlei
terreinen tijdelijke werkgele
genheid bieden Minister H
d'Ancona (cultuur), burge
meester C. Goekoop en H. van
Dongen geven in het Rijksmu
seum voor Volkenkunde het
startsein voor het project „Cul
tuur werkt". Veertig mensen
kunnen eraan deelnemen. Bij
Volkenkunde worden tien
mensen aangesteld. Voor het
experiment wordt samenge
werkt met het ministerie van
WVC. Dat betekent dat zowel
in gemeentelijke instellingen
als in de rijksmusea werkerva
ring kan worden opgedaan
Het werk wordt gecombineerd
met scholing. De Gemeentelij
ke Sociale Dienst is belast met
de uitvoering van het project.
Deze originele Parker Rollerpen, waarin uw eigen
naam wordt gegraveerd, krijgt u toegestuurd na
het opgeven van een nieuwe abonnee.
De nieuwe lezer wordt ook hartelijk onthaald:
deze krijgt de krant de eerste twee weken gratis -
J Noteer als nieuwe abonnee ingaande
I Naam: Voorl:
I Adres:
I Postcode/plaats:
Telefoon:
(voor controle bezorging)
I Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per
1 maand (automatisch betalen) f 25,70
I kwartaal via acceptgiro f 78,60
J Stuur als dank een Parker Rollerpen naar:
j Naam:
I Adres:
Postcode/plaats:
J Op de pen moet komen te staan:
en, maar dit scenario is even
onaannemelijk als ondenk
baar. Niets staat een biertje
drinken op zaterdag na
drieën meer in de weg.
Tenminste, niets staat een
biertje in de kroeg drinken
na drieën meer in de weg.
Voor- en tegenstanders gaan
eraan voorbij dat de Leidse
terrassen, als de sluitingstij
den worden vrijgelaten, one
venredig vroeg moeten slui
ten. De gemeente verbond
namelijk aan het later open
mogen zijn van de kroegen,
een vervroegd dichtgaan van
de terrassen Als de vrije
sluitingstijden al geen extra
overlast voor de binnenstad
bewoners veroorzaken, zal de
vervroegde sluiting van de
terrassen daar zeker wèl voor
zorgen.
Terras (2)
Een „goed" voorbeeld vormt
het grote terras bij Het Huis
de Bijlen. Bij mooi weer ver
dringen enkele honderden
bezoekers zich voor een be
schut plaatsje achter de
Morschpoort. In het café zelf
zitten op zomeravonden
slechts een handjevol kroe
glopers. Iedereen staat, zit of
ligt gezellig buiten en geniet
van de sterrenhemel, de
drank en het gezelschap. Om
twee uur is het buiten keurig
opgeruimd en binnen geslo
ten. Nu mag eigenaar Hans
van der Bijl zijn café tot on
bepaalde tijd open houden
maar moet zijn terras, ook als
de mussen van het dak val
len, al om twaalf uur sluiten.
Dat gaat niet lukken. Hij kan
vierhonderd mensen op zijn
terras kwijt maar niet binnen
in het café. Verder zullen die
vierhonderd zullen niet al
om even na twaalf zonder
slag of stoot, rustigjes van het
plein verdwijnen.
Een soortgelijk probleem
doet zich voor op de Beesten
markt. De aaneengesloten
terrassenrij daar, blijft in de
regel net zolang open als het
bijbehorende café. Geen ge
meenteraad, politieagent of
boze binnenstadbewoner die
aan deze koppeling wat zal
kunnen doen. Laat je de ca
fés langer open dan blijven
de terrassen langer open met
of zonder toestemming van
de kroegbaas, met of zonder
tafeltjes en stoeltjes en met of
zonder sancties van de ge
meente. De gemeente kan
wel streng doen en tegen de
kroegbazen zeggen dat ze
hun café wel kunnen sluiten
als het terras te lang open
blijft. Als dat letterlijk wordt
doorgevoerd dan heeft dat tot
gevolg dat er daags na een
mooie zomerdag een flink
aantal cafés en dus ook ter
rassen minder zullen zijn. Tel
uit je winst.
profetische gave niet worden
ontzegd. De wethouder kreeg
vorige week gelijk: het ad
vertentie-contract werd op
gezegd. Een klap in het ge
zicht van Buijze, die liever
geen commentaar wil geven,
maar geconfronteerd met de
hdrde uitspraken niet om de
hete brij heen kan „We zijn
toch volwassen mensen, we
komen er wel uit", lispelde
de uitgever in een hoopvolle
poging de verstoorde relatie
tussen zijn bedrijf en de ge
meente Lisse niet nog verder
op de spits te drijven. Voor
Buijze is de wekelijkse adver
tentie van de gemeente een
trekker voor zijn lezers en
een leuke inkomstenbron,
voor de gemeente geldt dat
De Lisser redelijk gelezen
wordt. Alle belang dus voor
beide partijen om stoom af te
blazen en de strijdbijl te be
graven.
Inmiddels gist het in Lisse.
Elke inwoner die thuis is in
het dorp denkt er het zijne
van, en allemaal denken ze
hetzelfde: de gewraakte arti
kelen over de bollenvilla's,
waarin de tegenstanders van
sloop hun visie gaven, waren
de aanleiding voor stopzet
ting van het contract. Een or
dinaire maatregel om Buijze
onder druk te zetten, een niet
mis te verstane poging om
censuur op te dringen. Buijze
wil daar niks van weten. „Ie
dereen mag zijn mening ge
ven. Tegenstanders van
sloop, maar ook dé gemeen
te", legt hij omstandig uit,
omzichtig taalgebruik mij
dend dat olie op het vuur
gooit.
De brand woedt nog altijd
voort. Harry 'Sloop' Smith
weigert te zeggen waarom de
advertentie uit De Lisser
werd gehaald, Buijze wil op
heldering. Als de Lisser be
volking het fijne ervan wil
weten, moet ze niet bij Smith
zijn. „Sommige dingen hoef
je niet te verduidelijken. Als
mensen hun eigen conclusie
trekken, dan doen ze dat
maar", reageerde Harry deze
week op de aantijgingen van
Oud Lisse. Voorzitter Den
Boer van de vereniging weet
wel hoe het zit. In Lisse moet
je vooral je mond houden. De
politiek waakt over haar bur
gers. De geruststellende
woorden van oud-premier
Colijn in de dertiger jaren in
gedachten wordt in Lisse po
litiek bedreven. Maak je geen
zorgen, alles komt goed.
Kortom: Welterusten Lisse,
slaap zacht. De politiek ver
voegt zich over uw zaken.
Slaap, sliep en na de nacht
merriegesloopt.
Terras (2)
Alles wijst erop dat de vrije
sluitingstijden van de Leidse
horeca er dus gaan komen.
Voorstanders denken in ie
der geval de buit al binnen te
hebben. De kans dat er bij
het referendum duidelijk
meer tegenstanders dan
voorstanders zullen zijn, lijkt
klein. Een nietszeggend ge
lijkspel tussen de voors en de
tegens is nauwelijks een ge
waagde voorspelling. Het is
zelfs niet ondenkbaar dat het
referendum helemaal een
aanfluiting wordt door de
vele niet- en blancostem-
De Leidse gemeenteraad
heeft zich al duidelijk uitge
sproken vóór vrije sluitings
tijden. Alleen een hoge op
komst met veel nee-zeggers
kan nog roet in het eten gooi-
teieroontje van de gemeente, dat de rijksdienst op eigen initia
tief meldde dat de villa het behoud niet waard was, dat er een
sloopvergunning was afgegeven en dat het interieur leeg was.
Ook dat laatste argument was voor Monumentenzorg belangrijk
om haar handen van de villa af te trekken. Waarop de slopers
hun gang konden gaan. Een leeg interieur? Deze foto werd ge
maakt nadat de slopers al enkele uren bezig waren gewesst.
Goed, fraai is het bepaald niet. Maar oude meubels of niet, deze
stille getuigen doen toch anders vermoeden.
FOTO: HENK VAN DEN ENDE
Met lede ogen zagen de leden van de vereniging Oud Lisse het
gebeuren. „Hun" villa Meerenburgh verdween met elke moker
slag weer een stukje uit het dorpsbeeld van Lisse. Ontsteltenis
en woede was op hun gezichten te lezen. Hoe had het zo ver
kunnen komen. Was er geen bescherming van Monumentenzorg
meer van toespassing? Het antwoord lag om half elf op de deur
mat bij de vereniging. Drieëneenhalf uur nadat een aannemer de
eerste stukken uit de oude muren van de villa had gebeukt. De
aannemer stond in zijn recht, Monumentenzorg had zijn be
schermende handen van Meerenburgh afgetrokken. Dankzij een
