Opgevoerde bromfiets
is in feite motor
IRA-proces zware dobber voor justitie
Advocaat wil uitleg in incestzaak Maurik
Lagere premie stimuleert
terugdringen ziekteverzuim
Studenteil
willen
ophelderig
over eigeij^
bijdragenL
BINNENLAND
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1991 PAC
Toch premie voor opvissen
bommen uit de Noordzee
DEN HAAG Minister Maij (verkeer en wa
terstaat) moet zorgen voor een vangstpremie
voor vissers die bommen en andere explosie
ven boven water halen uit de Noordzee. Maij
heeft laten weten daar niets voor te voelen,
maar de Kamer hield gisteren door aanvaar
ding van een motie voet bij stuk. Maij ver
klaarde vorige maand dat zij het te gevaarlijk
vindt om een beloning uit te loven voor het
opvissen en bij de marine inleveren van ex
plosief oorlogsmateriaal. Maij's voorgangster
Smit heeft een bonusregeling ingetrokken. De
minister is bang dat de vissers de projectielen
lang aan boord houden. De vissers blijken bo
vendien bewust op explosieven te gaan jagen
als de overheid geld uitlooft. Sommige vissers
die in de buurt van de Engelse kust een bom
vonden, gingen volgens Maij zelfs naar Neder
land om de premie op te strijken.
„TNO-vinding melk-
verpakking geen oplossing"
UTRECHT L. Reijnders van de Stichting Na
tuur en Milieu heeft gisteren heeft gisteren het
optimisme rond de bekendmaking van het nieu
we procédé van TNO voor de milieuvriendelijke
verwerking van drankverpakkingen wat ge
temperd. „De vinding van TNO maakt het pro
bleem minder ernstig, maar het biedt geen op
lossing", aldus de hoogleraar milieukunde. Hij
blijft vasthouden aan een vorm van verpakking
die vele malen opnieuw te gebruiken is, het zo
genoemde retoursysteem. Of dit een glazen fles
moet zijn of een PET- of polycarbonaatfles
maakt hem niet uit. Als een drankverpakking
maar ten minste dertig tot veertig keer mee
kan, is daar veel meer voor te zeggen dan voor
de papieren of kartonnen verpakkingen die na
eenmalig gebruik opnieuw moeten worden ver
werkt. Dit kost volgens Reijnders altijd nog ex
tra energie en grondstoffen.
UTRECHT Het inmiddels 25-jarige slachtoffer
van de geruchtmakende Maurikse incestzaak zal,
als het aan advocaat Bovens van de twee wegens
incest veroordeelde broers van het slachtoffer ligt,
opnieuw voor het Hof moeten getuigen over de be
schuldigingen die zij aan het adres van haar
broers, een oom en en buurman heeft gedaan. Dat
heeft mr. P. Bovens gisteren gezegd.
„Laat het meisje maar eens komen uitleggen waarom
ze brieven geschreven heeft aan mij en aan de procu
reur-generaal waarin ze haar beschuldigingen in
trekt. Laat ze ook maar eens uitleggen waarom ze
wellicht aan mij en aan de procureur-generaal ver
schillende bekentenissen heeft gedaan. En tenslotte:
laat ze maar eens in eigen woorden komen vertellen
wat er dan werkelijk gebeurd is in Maurik in de afge
lopen vijftien jaar", aldus Bovens.
De raadsman van het meisje, mr. J.S. Wurfbain, heeft
al aangekondigd zijn cliënte te zullen laten onderdui
ken als zij opgeroepen wordt voor een nieuwe zaak.
Hij acht dat nodig in verband met haar uiterst labiele
geestelijke toestand.
De Maurikse incest-zaak, waarbij de broers van het
slachtoffer als hoofdverdachten door het Arnhemse
Hof veroordeeld werden tot gevangenisstraffen van
vier en vijf jaar, kwam vorige week opnieuw in de
publiciteit toen mr. Bovens bekend maakte dat het
slachtoffer haar beschuldigingen tegen haar broers
ingetrokken had. Bovens eiste op grond daarvan van
procureur-generaal mr. W. Sorgdrager uit Arnhem
dat zij een schriftelijke verklaring zou geven, waarin
stond dat zij niet zou overgaan tot tenuitvoerlegging
van de straf van beide broers. Sorgdrager en ook mr.
Wurfbain ontkennen echter dat er een schriftelijke
ontkenning van de beschuldigingen bestaat.
Traditioneel staatsbezoek
aan Frankrijk
lies
DEN HAAG Het staatsbezoek van ki
Beatrix en prins Claus op 4, 5 en 6 malflU
Frankrijk heeft een tamelijk traditioneel k;
De koningin en prins, met in hun gezelschaj )U
anderen minister Van den Broek van buitei zo
zaken, leggen een krans bij het graf van de
kende Soldaat bij de Are de Triomphe in n.
Ook wordt hen een staatsdiner aangebode re
de Franse president Francois Mitterrand, n
Elysée. Verder wordt het koninklijk gez<g
door de Parijse burgemeester Jacques Chir
cieel op het stadhuis ontvangen en staat er e n
moeting gepland met Jack Lang, de Franse it
ter van cultuur. Het koninklijk paar verblij nisi
dagen in Parijs en beëindigt het staatsbeiuil
Nantes. De tocht van Parijs naar Nantes wo||e
maakt in de hoge-snelheidstrein (TGV). l3Uw
band met Golfoorlog zijn door de Franse aqpelt
ten extra strenge veiligheidsmaatregelen get deri
(Vervolg van voorpagina)
ALMELO De recht
bank in Almelo oordeelde
dat een opgevoerde brom
fiets in feite een motor is,
waarvoor de berijder geen
rijbewijs heeft. Daarom
werd de WA-verzeke-
ringsovereenkomst nietig
verklaard. Wel moet de
verzekeringsmaatschappij
in kwestie dekking blij
ven verlenen aan de be
nadeelde, krachtens een
arrest van 1988 van het
Gerechtshof van de Bene
lux. De verzekeraar kan
vervolgens hierbij wel
weer verhaal halen op de
berijder van de bromfiets.
De uitspraak in het proefpro
ces kan voor de Nederlandse
verzekeraars in de toekomst
een handvat zijn om de be
stuurders van opgevoerde
brommers (en snorfietsen) die
een ongeval veroorzaken aan
te pakken.
„Ik denk dat er nu binnen de
kring van verzekeraars over
leg zal komen over de te voe
ren werkwijze", zegt woord
voerder H. Tobbe van de over
koepelende organisatie van
onderlinge waarborgmaat
schappijen, de NOVO in Zwol
le. De NOVO is één van de
grootste bromfietsverzekeraars
van Nederland. „Er wordt al
heel lang gepraat over het pro
bleem van de bromfietsen,
want die zijn voor ons een gro
te schadepost. Dat komt door
dat er zoveel letselschade moet
worden betaald. De premie
voor een WA-verzekering ligt
enorm hoog; rond de vierhon
derd gulden, maar we betalen
meer uit dan we via de
premies ontvangen. Op een
brommer ben je kwetsbaar, ze
ker met die hoge snelheden en
het feit dat men vaak zonder
helm rijdt. In 75 procent van
de gevallen is het de bijrijder
die zwaar letsel oploopt".
In de wet staat dat een brom
mer moet zijn voorzien van
een verbrandingsmotor met
een cylinderinhoud van ten
hoogste 50cc of met een elek
tromotor. Die zijn gecon
strueerd voor een maximum
snelheid die niet meer be
draagt dan 40 kilometer per
uur.
Nadenken
De brommer van de bromfiet
ser in kwestie kon een snel
heid van 53 kilometer per uur
halen. Gezien het aantal opge
voerde bromfietsen in Neder
land betekent dit, dat er heel
wat brommerrijders nu in feite
onverzekerd rondrijden.
NOVO-woordvoerder Tobbe
verwacht echter niet dat ver
zekeraars vanaf nu massaal
zullen 'toeslaan'. „Je praat hier
over een categorie mensen in
de leeftijd van zestien tot acht
tien jaar, dus daar valt niet zo
veel te halen. Dus of dat ver
worven recht een reële inhoud
zal krijgen, weet ik niet. Maar
De politie controleert of bromfietsers hun voertuigeq hebben opgevoerd.
FOTO: CEES VERKERK
het is wel een signaal voor de
brommerrijders, zeker als je
weet hoeveel financiële én
emotionele ellende er voort
kan vloeien uit een ongeval.
Wellicht dat ze nu iets beter
na gaan denken".
Ook andere verzekeraars zien
nogal wat haken en ogen aan
de uitspraak van de recht
bank. „Je kunt wel zeggen: ha,
leuk, nu kunnen we geld gaan
verhalen op de eigenaar van
een opgevoerde brommer die
een ongeluk heeft veroor
zaakt, maar van een kale kip
kun je niet plukken. Natuur
lijk zijn dan de ouders in prin
cipe aansprakelijk, maar dan
zul je aan moeten tonen dat de
ouders op de hoogte waren
van het opvoeren en het had
den kunnen beletten. Je kunt
ook wachten totdat zo'n jongen
of meisje zelf geld gaat verdie
nen en dan de schade verha
len, maar zo'n schade kan in
de tonnen lopen en dan ben je
nog jaren bezig. Ik moet dus
nog eens zien hoe het in de
praktijk gaat lopen", aldus W.
Meijer, hoofd van de schade-
afdeling van verzekerings
maatschappij Sterpolis.
Zijn collega van de verzeke
ringsmaatschappij OLM, H.E.
de Vries, verwacht echter dat
de rechterlijke uitspraak 'met
beide handen wordt aangegre
pen' door verzekeraars. „Er
worden door verzekeraars zul
ke enorme verliezen geleden
op bromfietsgebied, dat ik
denk dat ze zeker gebruik zul
len maken van deze uitspraak.
Er moet op dit vlak gewoon
iets gebeuren. Iedereen rijdt
maar op een opgevoerde
bromfiets, vaak zonder helm",
aldus De Vries. Volgens hem
zullen de verzekeraars niet
lijdzaam afwachten totdat de
kosten de pan uitrijzen. „Elke
maatschappij bepaalt of ze al
dan niet gebruik zal maken
van deze uitspraak, maar ik
verwacht dat men er niet cou
lant in zal zijn. Zeker ook ge
zien het feit dat er steeds meer
ongelukken gebeuren met op
gevoerde snorfietsen. Die fiet
sen zijn bij de jeugd zeer popu
lair omdat je dan geen helm
hoeft te dragen".
FRANCISCA MULLER
Koningin Beatrix begroet in het Amsterdamse theater Tuschinski en is vanaf vrijdag in een groot aantal steden te zien. Nai
Marianne Basler, die in de nieuwe Nederlandse speelfilm 'Eline ningin Beatrix staat rechts Matthijs van Heijningen, proj
Vere' de hoofdrol speelt. De film ging gisteren in gala-première van de film.
RIJSWIJK Als werkge
vers een lagere Ziektewet
premie in het vooruitzicht
wordt gesteld, blijkt het mo
gelijk het ziekteverzuim aan
zienlijk terug te dringen. Een
proef met 76 bedrijven in de
metaalnijverheid leert dat
zo'n financiële prikkel leidt
tot een daling van het ziekte
verzuim met een kleine 20
procent.
Het gemiddelde ziekteverzuim
bij deze bedrijven daalde in
negen maanden tijd van 9,2
naar 7,2 procent. Deze daling
is mede te danken aan inten
sieve begeleiding en voorlich
ting van deskundigen van het
Gemeenschappelijk Admini
stratiekantoor over verzuimre
gistratie, verzuimgesprekken,
overleg en interne communi
catie.
Als beloning voor het lagere
ziekteverzuim kregen veertig
goed scorende bedrijven ruim
10 procent van de reeds be
taalde Ziektewet-premie terug.
De werkgevers overwegen nu
een onderzoek naar de effecti
viteit van financiële prikkels
voor werknemers.
De Bedrijfsvereniging voor de
metaalnijverheid (30.000 aan
gesloten bedrijven met in to
taal zo'n 300.000 werknemers)
gaat naar aanleiding van de
succesvolle proef bekijken of
er. een vervolg moet komen
waarbij grotere delen van de
bedrijfstak zijn betrokken. Dit
heeft voorzitter C. Dubbelman
gisteren meegedeeld op een
persconferentie in Rijswijk.
De proef heeft 450.000 gulden
gekost, maar daar staat een be
sparing van 1,5 miljoen gulden
tegenover. Volgens secretaris
drs. L. Vonk van de Federatie
Werkgevers Metaalnijverheid
is het fysiek onmogelijk om
voor de gehele bedrijfstak een
vergelijkbaar resultaat (300
miljoen besparing) te boeken.
Veel bedrijven hebben te wei
nig werknemers om zoveel tijd
in de verzuimbestrijding te
steken, aldus Vonk.
Maximumsnelheid
mogelijk
aangepast aan
verkeerssituatie
DEN HAAG - De maximum
snelheid op autosnelwegen
wordt mogelijk afhankelijk
van de verkeersdrukte of de
weersomstandigheden.
Dat kan door de adviessnel
heid op elektronische signale
ringsborden in het nieuwe Re
glement Verkeersregels en
Verkeerstekens (RVV), dat dit
jaar naar de Tweede Kamer
wordt gestuurd, bindend te
verklaren.
De verkeerscommissie van het
openbaar ministerie (Vecom)
heeft daarop aangedrongen.
Het ministerie van justitie
„neemt aan" dat een dergelij
ke wijziging van het RVV er
inderdaad komt. Het ministe
rie van verkeer en waterstaat,
dat verantwoordelijk is voor
het nieuwe RVV, kon gisteren
geen commentaar geven.
Het is de Vecom opgevallen
dat adviessnelheden via signa
leringsborden beter worden
nageleefd dan de voorgeschre
ven snelheden op gebodsbor
den. Vooral op baanvakken
waar de maximum snelheid
100 km per uur bedraagt, rij
den automobilisten vrij mas
saal te hard. Door de maxi
mum snelheid te koppelen aan
de omstandigheden op de weg,
wordt een vermindering van
het aantal snelheidsovertre
ders verwacht.
Het ministerie van verkeer en
waterstaat heeft gisteren be
kendgemaakt dat in 1992 langs
het hele hoofdwegennet om de
tien kilometer radiofrequen
tieborden komen. Daarop
wordt aangegeven op welke
frequentie Radio 1 en een re
gionale zender te ontvangen
zijn. Via die zenders kunnen
automobilisten kennis nemen
van actuele verkeersinforma
tie over mist, gladheid, files en
wppwprk7aannheden.
ROERMOND Het pro
ces tegen de vier IRA-ver-
dachten in Roermond,
waarin morgen voor het
eerst getuigen voor de
rechtbank zullen verschij
nen, lijkt een zware dob
ber te worden voor offi
cier van justitie mr. J.
Laumen.
Na de eerste drie uitputtende
procesdagen is het nog maar
de vraag of Laumen erin
slaagt „wettig en overtuigend"
te bewijzen dat Paul Hughes
(27), Gerald Harte (27), Sean
Hick (30) en Donna Maguire
(24) daadwerkelijk zijn betrok
ken bij de moord op de Au
stralische toeristen Nick Spa-
nopoulos (28) en Stephen Mel
rose (24). Het bewijsmateriaal
waarmee hij tot nu toe is geko
men, lijkt daarvoor wat mager.
Op 27 mei vorig jaar werden
de twee in Londen woonachti
ge advocaten op de Markt in
Roermond door tenminste 21
schoten uit een automatisch
geweer en een revolver om
het leven gebracht. De IRA
eiste korte tijd later de aanslag
op en betreurde „de vergis
sing". De slachtoffers reden in
een auto met een Engels ken
teken. De IRA-cel die verant
woordelijk was voor de aan
slag was ervan uitgegaan dat
de inzittenden Engelse militai
ren waren.
Enkele weken na de aanslag
werden de verdachten die nu
terecht staan kort na elkaar
aangehouden in de Belgisch-
Nederlandse grensstreek ten
zuiden van Breda. Vlak bij de
plaats waar de eerste verdach
ten werden ingerekend, vond
de Belgische politie twee inge
graven containers met daarin
onder andere de in Roermond
gebruikte wapens die, zo bleek
later, ook waren gebruikt bij
eerdere aanslagen van de IRA.
De zus (volgens betrokken politiemensen) van Donna Maguire, één van de vier IRA-verdachten die
vandaag terechtstond in Roermond, wacht bij de ingang van de rechtbank om te worden binnen
gelaten. FOTO: ANP
De bewijzen tegen de nu te
recht staande verdachten zijn
tot dusver echter pover. Er
zijn weliswaar op allerlei
plaatsen vingerafdrukken van
het viertal gevonden, maar
niet in de gestolen auto die bij
de moordaanslag is gebruikt.
Die auto is immers volledig
uitgebrand teruggevonden in
de bossen bij het Belgische Le-
opoldsburg. Alle sporen zijn
vermoedelijke door het vuur
uitgewist. Althans: er is tot nu
toe met geen woord over ge
rept.
In de door verdachte Sean
Hick gehuurde auto die in
Venlo werd gesignaleerd op de
plaats waar kort vóór de aan
slag de latere vluchtauto is ge
stolen is later een wegen
kaart teruggevonden met
daarop de vingerafdrukken
van verdachte Hughes. Wan
neer die kaart in de auto is te
recht gekomen staat echter
geenszins vast. Het echtpaar
uit Venlo dat de auto herken
de heeft tegenover de rechter
commissaris verklaard dat de
betreffende auto werd be
stuurd door Huffhes. De vrouw
zei echter in eerste instantie
niet te weten of er een man of
een vrouw achter het stuur
had gezeten. Opmerkelijk is
ook dat het echtpaar zegt er
zeker van te zijn dat de gesto
len auto een Ford was terwijl
het een Mazda betrof.
Zolderraam - getuige
Hughes op zijn beurt, beschikt
over drie getuigen, bekenden
uit Noord-Ierland, die tegen
over de de rechter-commissa-
ris hebben verklaard dat hij in
de week van 20 tot 27 mei in
Noord-Ierland was.
Er is nog een echtpaar dat zegt
een van de verdachten te heb
ben gezien, ditmaal kort na de
aanslag. De vluchtauto werd
onmiddellijk na de aanslag ge
signaleerd door een Roer-
monds echtpaar dat als één
van de inzittenden verdachte
Gerald Harte heeft herkend.
Later, bij de confrontatie, was
de vrouw echter minder posi
tief.
En dan is er ook nog de Sit-
tardse pompbediende die een
half uur na de aanslag Magui
re, Harte en Hick bij zich in
het benzinestation heeft ge
had. Het drietal was ver
dwaald en vroeg naar de kort
ste weg naar Duitsland. Daar
uit kan echter alleen maar de
conclusie worden getrokken
dat het drietal op de bewuste
avond op zijn minst in de
buurt van Roermond is ge
weest.
Van de schietpartij op de
Roermondse Markt zijn tien
tallen mensen getuige geweest.
Zij spreken elkaar overigens
op allerlei onderdelen in hun
verklaringen fors tegen. De
meest overtuigende getuige is
een man die vanuit zijn zol
derraam vrijwel alles heeft
zien gebeuren. Deze „zolder
raam-getuige", die ook onder
hypnose is verhoord, heeft met
de andere mensen die iets heb
ben gezien één ding gemeen:
hij heeft evenmin daadwerke
lijk een van de verdachten
herkend. Die waren immers
gemaskerd met bivakmutsen.
Per saldo komt het erop neer
dat niemand de daders heeft
herkend.
Tegenslagen
Ook de tweede tenlastelegging,
het lidmaatschap van de IRA,
een verboden organisatie met
criminele doelstellingen, is
waarschijnlijk moeilijk te be
wijzen. De verdachten ontken
nen lid te zijn van de IRA of
zeggen helemaal niets. Een
Ierse politieman heeft ver
klaard er vast van overtuigd te
zijn dat het viertal actief is be
trokken bij de IRA. Echte be
wijzen daarvoor heeft hij ech
ter niet kunnen overleggen.
Officier van justitie Laumen
heeft tijdens het proces al
meer tegenslagen moeten in
casseren. Zo heeft hij zich te
vergeefs verzet tegen het ver
zoek van de verdediging om
de echtparen uit Venlo en
Roermond tijdens de zitting op
te roepen als getuigen. Volgens
Laumen zouden de getuigen
zich bedreigd voelen door de
IRA-verdachten. De verdedi
ging bestreed dit en stelde dat
Laumen door zijn verzet de
schijn op zich laadde dat hij de
confronatie tussen de getuigen
en de rechtbank niet aandurf
de.
Vandaag en morgen wordt het
proces voortgezet met het ho
ren van de getuigen, de echt
paren uit Roermond en Venlo
en de pomphouder. Bovendien
komt aan het woord de ge
dragswetenschapper prof. dr.
Wagenaar die door de verdedi
ging als getuige-deskundige is
opgeroepen. De verdediging
wil via zijn inbreng ongetwij
feld aantonen dat de getuige
nis van de twee echtparen
twijfelachtig is.
JOOP VAN DALFSEN
DEN HAAG De k]
delijke Studenten
bond (LSV) vindt ét
eigen bijdragen die'
opleidingen aan hui
denten vragen, de pa n
rijzen. Om die reden gaa
de vakbond minister j?.1
zen van onderwijs oi r
heldering gevraagd j i
buitensporige bijdi geb
die de Hogere Hotels ikt
in Den Haag van haa
denten verlangt.
De LSVB neemt
school als voorbeel.
er „behoorlijk uitspringi
rle» 10H aiilrlon rlio
de 100 gulden die won
vraagd voor de toelatin 1
cedure, een jaarlijkse bi p'
van 4500 gulden (schot
voedingsprakticum en
borgsom) en een bijdraj,
het internaatsprakticum
gulden). De meeste HBO
gen jaarlijks twee- of dn
derd gulden. Ook kret
LSVB vele klachten b
van aankomende stud
die zich voor 1 maart
hotelschool moeten infjj
ven.
Volgens voorzitter
Giesberts van de LSVB
doet de hotelschool niet
eisen die minister De«
juni '89 in een circulairt
muieerde, dat de bijdra;
willig moet zijn en dat
betaling het reguliere
wijs normaal toega
moet zijn. „Daarvan is
hotelschool geen sl.
meent Giesberts. „Als le
gen niet betalen kunne,,
immers een groot deel va tu|
onderwijs, zoals de pra
niet volgen".
Volgens de bond wordt d
gankelijkheid van het i
wijs door dergelijke bij<
op zeer grove wijze gi
Als de bijdrage-eisen
Hotelschool niet binnen; ju
weken zijn verzacht, z LVJ
bond juridische stappen
Staat en school onderne (yj
kondigde de LSVB gis ler
aan.
Volgens woordvoerder R.
band van de hotelschool
het echter niet om schc 1L
dragen. „De studenten be .g,
een vergoeding voor de i en
tijden en het onderdak
hen op school worden
schaft. Ook krijgen zij lx
en readers voor het sc |j
geld". Volgens Reuland zi
kosten die voor de maalt
worden gerekend zelfs
dan het ministerie berefag
Een student, die van eenstr
ledige beurs moet rondko eri
ondervindt daarvan vo ij
Reuland op de hotels
geen enkele hinder.
he
Ml
sp
