Juidelijk deel van Irak
(ïogeli jk langer bezet
VS accepteren alleen
totale overgave Saddam
Grondoffensief „geweldig succes"
CDA en VVD: doorvechten tot capitulatie
Israël hoeft Patriots niet te vergoeden
:ina LFOORLOG QeidóaQowta/nt dinsdag 26 februari 1991 pagina 5
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De oorlog te
gen Irak moet doorgaan tot
Saddam Husayn formeel ca
pituleert, is het standpunt van
het CDA en de VVD in de
Tweede Kamer. Het CDA
nam daarmee afstand van
coalitiepartner PvdA, die
meent dat een staakt-het-vu-
ren nu „dichterbij dan ooit" is
gekomen.
Een woordvoerster van minister
Van den Broek van buitenlandse
zaken liet weten dat de radiotoe
spraak van-Saddam op het depar
tement nog tot in details bestu
deerd moet worden. „Het is nog
niet honderd procent duidelijk wat
er gaat gebeuren. We willen eerst
zeker weten wat Saddam Husayn
voor ogen heeft vóór we kunnen
reageren", aldus de woordvoerster.
CDA-kamerlid Gualthérie van
Weezei liet weten dat de uitscha
keling van de Iraakse leider het
beste is voor de Arabische wereld.
Hij benadrukte dat Saddam in het
verleden wel meer toezeggingen
heeft gedaan die niet werden na
gekomen. „Het woord van die man
is buitengewoon onbetrouwbaar.
Wat wil hij? Zich terugtrekken om
vervolgens weer aan te vallen?
Het is buitengewoon moeilijk met
iemand aan tafel te gaan zitten die
zich schuldig heeft gemaakt aan
milieuterrorisme en oorlogsmisda
den".
VVD-woordvoerder Frans Weis
glas: „Het moet militair en politiek
vaststaan dat Husayn niet op zijn
zetel kan terugkeren om de vol
gende wandaden voor te bereiden.
Hij moet politiek weg". Volgens
PvdA-kamerlid Ad Melkert moet
Husayns belofte serieus worden
genomen, zeker nu de Iraakse lei
der persoonlijk de verklaringen
voor radio Baghdad heeft beves
tigd. „Je houdt altijd zekere twij
fels, maar een staakt-het-vuren
lijkt nu toch binnen handbereik".
Een Iraakse capitulatie kan niet
worden afgedwongen, vindt Mel
kert. „Dat zou ook het kabinet te
ver moeten gaan, want de territo
riale integriteit van Irak is niet
aan de orde". De fractie Groen
Links is van mening dat een
staakt-het-vuren nu onmiddellijk
moet worden afgekondigd. Frac
tieleider Ria Beckers zei echter te
vrezen dat de VS bewust aanstu
ren op een capitulatie van de
Iraakse legers door een vreedzame
terugtrekking te frustreren.
Kuwayt schenkt
Parijs miljard
PARIJS Kuwayt heeft
Frankrijk een financiële bijdra
ge in de Golfoorlog toegezegd
voor „de militaire bijdrage aan
de bevrijding van Kuwayt".
Parijs krijgt van het emiraat
een miljard dollar, zo heeft
emir Al-Sabah aan president
Francois Mitterrand laten we
ten. Volgens een woordvoerder
van het ministerie van buiten
landse zaken weet Frankrijk de
gift „zeer te waarderen". Parijs
schat de kosten voor deelname
aan de Golfoorlog op bijna drie
miljard gulden.
NNEER IS DE OORLOG AFGELOPEN?
ad v
en kli
:r me
1 de b
ïgen.
in twi
ijOV g
jenon
cabin
hadde
onze correspondent
istiscl|Marc de Koninck)
seft i
RINGTON -
en 1 jding van Kuwayt
,rtij 2 lijkt, breekt Was-
,niei on zich het hoofd
joT^h de vraaS dan ook
ng verlog met Irak beëin-
kan worden. Er
»e ni it grote verwarring in
rtijP' merikaanse hoofdstad
iede^ voorwaarden
1 pi®" aan voldaan moet
vil het tot een staakt-
theor uren en tot een te-
zal d ekking van geallieer-
°P roepen kunnen ko
en 1
ïomb
voegi
als Saddam Husayn
ïog aan de macht zou
in Baghdad, lijkt het
ens noodzakelijk om een
deel van zuidoostelijk
het grensgebied met
jyt bezet te houden.
V0 eel van Irak is nu in feite
zet door geallieerde een-
(Franse, Britse en Ame-
nse) die de tangbeweging
Saddams Republikeinse
uitvoeren. Maar er is
en groeiend besef in de
VS dat de geallieerden mis
schien de oorlog tegen Irak
moeten voortzetten zolang
Saddam het vijandelijke
staatshoofd blijft.
Indien Saddam door zijn eigen
omgeving of op andere wijze
uit de macht wordt verdreven
hetgeen in Washington ge
hoopt en verwacht wordt is
een formeel oorlogseinde in de
vorm van een internationaal
gegarandeerd wapenstilstands-
of vredesverdrag met een
nieuwe Iraakse regering spoe
dig te verwachten. Dan kun
nen de geallieerden Zuid-oost-
Irak verlaten en kan een Ara
bische of VN-vredesmacht in
de Golfregio een internationa
le politietaak op zich nemen.
Maar mocht Washingtons hoop
niet in vervulling gaan en
Saddam Husayn zijn verdrij
ving uit Kuwayt politiek over
leven, dan zijn er verschillen
de mogelijkheden die stuk
voor stuk uiterst problema
tisch zijn voor de geallieerden.
In het geval waarin een poli
tiek overeind blijvende Sad
dam officieel een wapenstil
standsovereenkomst sluit, zal
een geallieerde terugtrekking-
op-de-grond uit de Golfregio
in elk geval sterk worden ver
traagd. Bush heeft er zo -vaak
blijk van gegeven dat hij Sad
dam fundamenteel wantrouwt,
dat de Amerikaanse president
als zegevierende opperbevel
hebber geen snelle en volledi
ge geallieerde aftocht zal toe
staan uit een gebied waar de
vijand, wiens beloften niets
waard zijn, nog altijd heerst.
Vervanging
Hoewel zo'n blijvende geal
lieerde aanwezigheid op Ara
bisch grondgebied beperkt in
omvang kan zijn, heeft Was
hington sterke voorkeur voor
onmiddellijke vervanging van
alle geallieerden door liefst
een lokale vredesmacht van
geallieerde Arabische landen
als Egypte, Saudi-Arabië, Ku
wayt en Syrië. Maar de vraag
is hoe solide, vooral ook in po
litiek opzicht, zo'n beperkte
Arabische militaire coalitie
zou zijn. Een alternatief is een
VN-vredesmacht, die echter al
gauw een symbolische in
plaats van militaire betekenis
krijgt.
Er is Amerika veel aan gele
gen om na de Golfoorlog zo
snel mogelijk 'visueel' te ver
dwijnen uit de regio, teneinde
het aanzien van een neo-kolo-
niale macht te vermijden.
Achterlating van militaire de
pots in Saudi-Arabië en Ku
wayt zou voor de VS een on
verhoopte nieuwe mobilisatie
in de toekomst kunnen ver
snellen. Daarnaast zal Ameri
ka zeker met een aanzienlijke
vlootmacht in de Perzische
Golf 'achter de horizon' pre
sent blijven.
De grote onaantrekkelijkheid
van alle varianten waarin
Saddam in Baghdad aan de
macht blijft, doet sommigen in
de VS vermoeden dat het Pen
tagon wel degelijk een plan
klaar heeft liggen voor voort
zetting van de oorlog na de be
vrijding van Kuwayt. Concre
te aanwijzingen daarvoor zijn
er echter niet.
Intussen doen wilde geruchten
in Washington de ronde, zoals
het verhaal dat Israël als
wraak voor Iraks Scud-aan-
vallen de liquidatie van Sad
dam zal uitvoeren, zodra deze
na de oorlog uit zijn bunker
komt. En de plannen die er
zouden worden gesmeed om
de Iraakse krijgsgevangenen
in Saudi-Arabië tot een anti-
Saddamleger te organiseren.
Aan het tweede verhaal wordt
overigens minder geloof ge
hecht dan aan het eerste.
DEN HAAG Israël
hoeft voor afgevuurde Ne
derlandse Patriot-raketten
(kosten: een miljoen gul
den per stuk) geen ver
goeding aan ons land te
betalen.
Interim-minister van defensie
Pronk zegt dit in antwoord op
schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid Leerling
(RPF). Nederland heeft in Is
raël een Patriot-squadron ge
stationeerd als onderdeel van
de Israëlische luchtverdedi
ging tegen aanvallen van Irak
met Scud-raketten.
Pronk meent dat Nederland
en Israël een redelijke verde
ling van de kosten zijn over
eengekomen. Israël betaalt het
transport; het squadron moest
uit Duitsland komen. Neder
land draagt de kosten voor het
functioneren en instandhou
den van het Nederlandse Pa
triot-systeem in Israel. De kos
ten hiervan bedragen onge
veer 300.000 gulden per
maand.
Als minister van ontwikke
lingssamenwerking is Pronk
verder bereid Israël humani
taire hulp te verlenen. Het is
nog niet duidelijk welk bedrag
hiermee is gemoeid. Volgens
Pronk gaat het hier om hulp
verlening aan mensen die uit
ontwikkelingslanden, met
name uit Ethiopië, naar Israël
vluchten.
arine wil ook
v jedkopere olie
?r Ne 1
Kaai
,rd J JACOB VAN
ae"MSKERCK De
u-the irlandse marine kan
elijk meeprofiteren
onde de goedkope brand-
Zuid everanties van Saudi-
iië aan de Ameri-
ïgrijl se vl°°t in de Perzi-
onde Golf.
Mini
el vs Amerikaanse vlootcom-
e di lant, admiraal Arthur,
ngeli positief gereageerd op
kom verzoek daartoe van de
rlandse eskadercom-
als 1 lant P.C. Kok. Arthur
r. het verzoek van Kok
r'nëe le brandstof tegen sterk
J n( luceerde prijs aan de
>m rlandse marine te ver-
11 doorgespeeld aan de
Ij aa ing in Washington. Als
,wai1 imerikanen ingaan op
n jaJ verzoek, dan levert dat
,n dfederlandse marine een
r hfienlijke kostenverlaging
b leei Nederlandse schepen
;nta{ "uiken ruim honderd
c hooi olie per dag. De markt-
erbar van de olie ligt rond de
;n geïnd gulden per'ton. Een
iuceerd tarief levert de
rlandse marine een be-
ing van vele miljoenen
Uens op. Dat zou de mari-
joed uitkomen, „omdat
etten altijd onder span-
staan", aldus Kok. Hét
irlandse bevoorradings-
Zuiderkruis slaat net
le Amerikaanse bevoor-
1igsschepen de brandstof
ij grote tankers, die het
un beurt ophalen bij raf-
ierijen in Saudi-Arabië.
Ex-radar
Beeld van de tweede dag van het grondoffensief: de geallieerden hebben weinig heel gelaten
WASHINGTON In de
koffiebar naast Capitol
Hill, het politieke cen
trum van Washington,
was vanmorgen niemand
te vinden die werkelijk
gelooft dat Saddam Hu
sayn zich vandaag terug
trekt uit Kuwayt.
Er komen daar veel assisten
ten van volksvertegenwoordi
gers. „Ik denk dat hij zijn le
ger alleen maar wil hergroepe
ren", aldus een van hen. Maar
Sally Tom, die zelf een broer
in de Golf heeft en zorg draagt
voor contacten tussen politici
en de strijders in de Golf, zei
dat het toch wel „wonderful"
zou zijn als er vandaag een
staakt-het-vuren komt.
Ook de officiële Amerikaanse
reactie was vanmorgen totaal
afwijzend. „Wij zetten de oor
log normaal voort. Op militai
ren die hun wapens hebben
neergelegd zullen we niet
schieten. Maar terugtrekkende
troepen zien wij als zijnde in
oorlog", aldus Marlin Fitzwa-
ter, de woordvoerder van pre
sident Bush.
Volgens kringen in het Witte
Huis is het onduidelijk waar
Saddam Husayn zit, omdat
men hem al lang niet meer
zelf heeft gezien.
Vroeg in de avond had Fit-
zwater nog koeltjes gereageerd
op de verklaring van radio
dat de terugtrekking
was begonnen. Fitzwater ver
klaarde toen ook nog dat
Baghdad haar mededelingen
maar „aan de Verenigde Na
ties moet richten". Enige uren
later, nadat Bush zich met zijn
Nationale Veiligheidsraad had
beraden, werd het commen
taar van het Witte Huis bot
weg afwijzend. Het komt er nu
kennelijk op neer dat Bush de
totale vernedering van Sad
dam Husayn zoekt.
Belangrijkste achtergrond van
deze verstrakte houding is dat
men Saddam Husayns leger in
Kuwayt vandaag of morgen
definitief wil verslaan. Door
zich nu terug te trekken zou
de Iraakse president achteraf
bij zijn Arabische supporters
de indruk kunnen wekken de
oorlog te hebben gewonnen.
De tekst van de verklaringen
uit Baghdad wijst daarop.
Daarin staat immers dat de
heilige oorlog ('jihad') voltooid
is.
Verder is president Bush vast
besloten om de kostbare wa
pens van Irak in Kuwayt te
laten. In Washington ziet men
het jongste aanbod van Sad
dam Husayn bovendien als
een signaal van vertwijfeling
omdat hij op het slagveld geen
schijn van kans heeft.
Ten slotte heeft een functiona
ris van het Pentagon gisteren
gezegd dat de VS er op rekent
„een flinke hap van zuidelijk
Irak te bezetten". Dit teneinde
Bagdad, zeker als Saddam Hu
sayn daar dan nog regeert, tot
een vernederend vredesver
drag te dwingen, aldus deze
functionaris. Als onderdeel
van zo'n verdrag noemde hij
inspectie van de Iraakse wa
penfabrieken. Met een terug
trekking nu en een staakt-het-
vuren zou Saddam Husayn dit
Amerikaanse plan doorkrui
sen.
De verklaring van Fitzwater
viel vrijwel samen met een
speciale vergadering van de
VN-Veiligheidsraad in New
York die vanmorgen vroeg is
begonnen. Fitzwater ontweek
de vraag waarom Bush met
zijn afwijzende verklaring
kwam al voordat de VN zich
over het laatste aanbod van
Baghdad ha'd gebogen.
Bush heeft kennelijk willen
voorkomen dat de Veiligheids
raad hem vandaag het initia
tief deels ontneemt. „Iedere
concept-resolutie die iets ver
andert aan de bestaande reso
luties zal op ons veto stuiten",
aldus waarschuwde een Ame
rikaanse woordvoerder.
„Over dit aanbod van Saddam
heeft Bush maar drie minuten
hoeven denken en daarvan
heeft hij er twee kunnen ge
bruiken om koffie te drin
ken", aldus de voormalige
Amerikaanse minister van de
fensie Donald Rumsfeld. Vol
gens Rumsfeld kan Washing
ton alleen een totale overgave
van Saddam Husayn accepte
ren. Volgens de senatoren Sam
Nunn (Democraat) en John
Warner (Republikein), twee
defensie-specialisten, mag pre
sident Bush nergens op ingaan
zolang Saddam Husayn zelf
geen staakt-het-vuren afkon
digt.
DE MYSTERIEUZE MIJN
Hier is teen luin luister'. Ih
ben een troot feest aan hel voor
bereiden voorde munwerhers,
maar memand ma$ het weten.
Het moet een verrassing blijven f v
RIYAD KU W A YT-STAD
Op de derde dag van
het grondoffensief zijn ge
allieerde troepen verder
opgerukt richting doelen
in Kuwayt en het zuiden
van Irak. Militaire woord
voerders van de anti-
Iraakse coaltitie spreken
van „geweldige succes
sen" en de Amerikaanse
president George Bush
verklaarde dat „de bevrij
ding van Kuwayt op koers
ligt". Het Iraakse leger
biedt weinig tegenstand.
Vanuit verschillende militaire
bronnen werd vernomen dat
de geallieerde troepen sinds
het begin van het grondoffen
sief 270 Iraakse tanks hebben
vernield en meer dan 20.000
Iraakse soldaten krijgsgevan
gen hebben gemaakt. De geal
lieerden maakten gisteren -
nog vóór de Scud-aanval op
Dhahran - melding van 12 do
den en 41 gewonden. Onder de
doden zijn zeven Arabische en
vier Amerikaanse soldaten.
Van één militair is de identi
teit nog niet vastgesteld. De
Amerikaanse televisiemaat
schappij NBC verklaarde dat
het werkelijke aantal slachtof
fers „veel hoger" ligt.
Iraakse troepen zouden inmid
dels 600 olievelden en -instal
laties in Kuwayt in brand heb
ben gezet. „Terrorisme is tot
op dit moment het enige
Iraakse succes", zo liet de
Ameriklaanse militaire woord
voerder, Richard Neal, weten.
De woordvoerder liet voorts
weten dat inlichtingen over
gruwelijkheden van Iraakse
soldaten tegen Kuwaytse bur
gers blijven binnenkomen.
Baghdad meldde gisteren al
leen Iraakse successen. In een
militair communiqué waarvan
de tekst werd opgevangen in
Nicosia maakte Baghdad be
kend dat Irak was begonnen
met het tegenoffensief. „De
agressors zijn teruggedreven
en hebben hun tanks en ver
schroeide voertuigen verlaten.
De Iraakse soldaten vergaren
de hoofden van de ongelovige,
corrupte en schaamteloze
Amerikaanse mariniers en
Saudische, Kuwaytse, Egypti
sche en Syrische eenheden
hebben de Iraakse versterkin
gen in het zuidelijk deel van
Kuwayt doorbroken en ston
den gisteren vlak bij Kuwayt-
Stad. De Franse televisie ver
klaarde dat Amerikaanse ma
riniers in Kuwayt-Stad in
huis-aan-huisgevechten zijn
verwikkeld met Iraakse solda
ten.
De commandant van de Fran
se troepen in de Golf, generaal
Michel Roquejeoffre, verklaar
de dat Franse troepen, waar
onder eenheden van het
V reemdelingenlegioentot
diep in Irak (meer dan 160 ki-
lomter) zijn opgerukt. De zoge
heten Daguet-divisie zou in
het zuiden van Irak een „vij
andelijke divisie hebben ge
neutraliseerd" en een met
zwaar wapentuig beveiligde
stelling van het Iraakse leger
hebben ingenomen. De Franse
troepen opereren het meest
westelijk van alle geallieerde
legeronderdelen en lijken van
plan de strategisch belangrijke
steden Nasiriyeh en Samawah
in te willen nemen. Op die
manier snijden zij de Iraakse
verbindingslijnen naar Ku
wayt af. Bovendien raakt met
de inname van Samawah - ge
legen aan de Eufraat halver
wege Baghdad en Basra - een
groot deel van de Republikein
se Garde ingesloten.
De Amerikaanse 101 Airbor-
ne-divisie zou eveneens tot ver
op Iraaks grondgebied zijn op
gerukt.
Zwarte deken
over Iraanse
grenssteden
TEHERAN Een dikke
zwarte waas, afkomstig
van brandende olie-instal
laties in Kuwayt en Irak,
bedekte gisteren grensste
den in het westen van
Iran, terwijl geallieerde
vliegtuigen doorgingen
met het bestoken van doe
len in het zuidoosten van
Irak.
In de provincie Ilam, ten
noordoosten van Basra, kwam
de zon niet door de smog heen.
In de provincie Khusestan was
de luchtvervuiling vergeleken
met zondag iets afgenomen.
De grote olieraffinaderij en
het petrochemisch complex bij
Basra, maar ook doelen in an
dere steden in het zuidoosten
van Irak werden volgens Ra
dio Teheran herhaaldelijk ge
bombardeerd.
