Islamkenner Wessels: westen
steunt steeds verkeerde regimes
EO-actie voor opvang Russische joden in Israël
Ce*dóe
Sou/KMif
1
£eidóe Soma/nt
kerk
wereld
beroepingen
RK Kerk Canada geplaagd door seksschandalen
isayn wankel
Saddam Husayn wanke
Hoog van de toren
DINSDAG 26 FEBRUARI 1991 PAGIWJ]
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CckLc Soutuut
Calvinistisch eiland wint strijd tegen veerboot
LONDEN Bewoners van het streng calvinistische Britse
eiland Harris hebben de strijd tegen veerbootschappij Calmac
voorlopig gewonnen. De maatschappij wilde vanaf mei ook op
zondags op het eiland gaan varen, maar heeft onder druk van
hevige protesten en dreigementen van het plan af moeten zien.
Calmac schrijft echter dat het er toch een keer van zal moeten
komen en kondigt al vast aan dat het plan volgend jaar uit de
ijskast wordt gehaald. Ook dan zal de veerbootmaatschappij
kunnen rekenen op dreigementen van vissers om de haven te
blokkeren als het werkelijk zo ver komt.
De ruim 23.000 inwoners van het eiland, dat tot de Hebriden
behoort, zijn bijna allen lid van de Free Church of Scotland of
de Free Presbyterian Church. Zij hechten zeer veel waarde
aan de zondagsrust.
Jaarboek Vaticaan: meer seculiere priesters
VATICAANSTAD Het aantal rooms-katholieke seculiere
priesters (priesters in dienst van een bisdom) is in 1989 licht (0,2
procent) gestegen. Dit blijkt uit het Jaarboek 1991 van het Vati
caan, waarvan paus Johannes Paulus II afgelopen weekeinde
het eerste exemplaar kreeg aangeboden. Het jaarboek, waarin
traditiegetrouw cijfers over het voorlaatste jaar zijn opgenomen,
signaleert eveneens dat het aantal seminaristen met 1,3 procent
is gestegen. Vooral in Azië (6,6 procent) en Afrika (6,3) meldden
zich meer kandidaten voor het priesterambt. In Europa nam het
aantal seminaristen af met 2,9 procent. Door een afneming van
het aantal priester-religieuzen met 0,6 procent daalde in 1989 het
totaal aantal priesters met 0,1 procent. Over heel de wereld wa
ren er in dat jaar 401.479 priesters: 255.240 in dienst van een bis
dom en 146.239 leden van een orde of congregatie. Het aantal
vrouwelijke religieuzen nam in 1989 af van 893.418 tot 885.645.
Alles wat je in dit
leven nodig hebt zijn
onwetendheid en
zelfvertrouwen, dan
Tweede generatie
Turkse migranten
behoudt identiteit
NIJMEGEN De meeste
Turkse jongeren van de twee
de generatie blijven ondanks
hun aanpassing aan de Neder
landse cultuur vasthouden
aan hun Turkse identiteit.
Verreweg de meerderheid
voelt zich goed thuis in Ne
derland. Maar de Turkse jon
gens en meisjes hebben ook
een sterke band met Turkije
en de Turkse cultuur.
Dit blijkt uit een nog lopend
onderzoek van de vakgroep
Cultuur- en Godsdienstpsy
chologie van de Katholieke
Universiteit in Nijmegen naar
de godsdienstige houding van
de tweede generatie moslim
migranten. Op het ogenblik is
een studie gaande onder Ma
rokkaanse jongeren. Het on
derzoek vormt een onderdeel
van het zwaartepuntprogram
ma „Godsdiensten van etni
sche minderheden" van de
NWO-Stichting Theologisch
En Godsdienstwetenschappe-
lijk Onderzoek in Nederland
(STEGON).
De Nijmeegse vakgroep stelde
allerlei vragen aan Turkse
jongeren in de leeftijd van 17
tot 25 jaar. Zij moesten ten
minste gedurende vijf jaar in
Nederland onderwijs gevolgd
hebben. Uit de antwoorden
blijkt dat slechts 10 procent
van de tot nu toe ondervraag
de jongens en meisjes zegt dat
de islam in hun leven geen
rol van betekenis speelt. On
geveer 60 procent is praktize-
rend moslim. De overigen ne
men een tussenpositie in.
De onderzoekers constateren
tijdens het onderzoek dat het
afwijzen van de traditionele
normen en gewoonten onder
de Turkse vrouwen veel meer
voorkomt dan onder mannen.
Ofschoon de feitelijke deelne
ming aan de Nederlandse sa
menleving bij moslim meisjes
veel minder is dan bij de jon
gens, zijn zij even sterk op de
Nederlandse cultuur gericht.
Van de ondervraagde Turkse
jongens en meisjes zegt 87
procent dat ze zich goed thuis
voelen in de Nederlandse sa
menleving. De meerderheid
heeft een sterke band met het
vaderland van hun ouders en
de Turkse cultuur. Voor meer
dan de helft vormt de islam
een vanzelfsprekend onder
deel daarvan.
Een interessante bevinding is
volgens de Nijmeegse vak
groep dat voort de meeste
Turkse jongeren het dilemma
tussen de aanpassing aan de
Nederlandse samenleving en
de culturele identiteit niet be
staat. Zij zien de toekomst
voor zichzelf positief tege
moet, ookal erkennen zij dat
het leven in twee culturen
problemen met zich brengt.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen te Heteren W. van
den Brink te Twijzelerheide;
te Markelo J.A.D. van der
Boon te Hummelo;
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt
Beroepen te Enschede-Noord
voor de miss. dienst te irian
Jaya H. Knigge te Daarler-
veen.
Aangenomen naar Vollenho-
ve-Kadoelen R.T. Urban te
Groningen-Zuid.
AMSTERDAM „Nu de
grondoorlog tegen Irak
begonnen is, kunnen we
niets meer doen. Het eni
ge dat ons te doen staat is
ons af te vragen welke
idealen er eigenlijk door
de westerse geallieerden
verdedigd worden. Als je
de geschiedenis van de
westerse bemoeienenis
met het Midden-Oosten
overziet, is het tragisch
om te moeten constateren
dat het westen steeds de
verkeerde regimes steunt,
daardoor de democratie
geen kans geeft en het is
lamitisch fundamentalis
me versterkt. Zijn we niet
bezig onze eigen principes
en idealen te verraden?"
Dat stelt de Islamkenner An
ton Wessels, hoogleraar zen-
dings-en godsdienstweten
schappen aan de Vrije Uni
versiteit van Amsterdam.
Volgens hem kan begrip voor
de situatie aldaar alleen ver
kregen worden door waarde
toe te kennen aan de „trotse
en de gevoelige" aard van het
Arabische volk. Een gevoelig
heid, opgesloten in het Arabi
sche koloniale verleden, die
naar voren komt in een be
kende uitdrukking in de Ara
bische wereld: „Het Midden-
Oosten wacht elke eeuw op
een herhaling van hetzelfde
drama. Het zijn steeds vreem
delingen die het gebied bin
nendringen en veroveren en
de geschiedenis ervan bepa-
De westerse christelijke we
reld heeft steeds een „her
haalde eenzijdigheid" tegen
over het islamitische Arabi
sche deel van de wereld ver
toond, die een „dodelijke logi
ca" heeft. Na de Tweede We
reldoorlog heeft het westen in
het Midden-Oosten steeds in
plaats van de ene vijand een
andere vijand gezet. „Eerst
hielp de Amerikaanse inlich
tingendienst de Egyptische
generaal Nasser aan de macht,
later werd Nasser afgeschil
derd als de 'nieuwe Hitier',
omdat hij streefde naar onaf
hankelijkheid van het westen.
Daarmee werd Egypte doel
wit van het westerse verzet.
Na Egypte werd Iran de nieu
we vijand, en nu is na Iran
Irak het doelwit."
De CIA bracht in Iran de sjah
aan de macht door het bewind
van Mossadeq ten val te bren
gen, omdat deze zelf de olie
bronnen wilde beheren.
„Daarmee werden de nationa
listische aspiraties van Iran
gefrustreerd. Tussen het fru
streren van die nationalisti
sche aspiraties en de opkomst
van het islamitisch funda
mentalisme bestaat een recht
streeks verband. Iran werd
beschouwd als politieagent in
de regio en volgestopt met
wapens. Maar na de islamiti
sche revolutie van Khomeiny
tegen de sjah dreigden de wa
pens zich te keren tegen dege
nen die ze geleverd hadden.
Dus werd Irak op zijn beurt
weer volgestopt met wapens.
Over Egypte als bedreiging
werd niet meer gesproken,
maar nu was Iran de grote
vijand. De oorlog van Irak te
gen Iran werd acht jaar lang
geduld, leverde zeker een
miljoen slachtoffers op, en
één overwinnaar: de wapen
handelaar. Steeds was de logi
ca hetzelfde en werd er een
dodelijk spel gespeeld."
In deze Golfoorlog is dat vol
gens Wessels niet anders. Het
zelfde dodelijke westerse spel
dreigt opnieuw gespeeld te
worden. Saoedi-Arabië wordt
nu verdedigd door de geal
lieerden tegen Irak en volge
stopt met wapens. „Israël
heeft daar al zijn bedenkin
gen tegen geuit. Direct bij het
begin van de Golfcrisis ging
er al twintig miljard dollar
aan wapens naar toe. Volgens
hem is Saoedi-Arabië ook ex
porteur van het islamitisch
fundamentalisme. Veel olie
dollars gaan naar het Engelse
Bradford, de plaats waar fun
damentalistische moslims het
boek van Salman Rushdie
hebben verbrand. Saoedi-Ara
bië verleent ook zeer krachti
ge financiële steun aan het is
lamitisch fundamentalisme in
Frankrijk en Algerije."
Wessels wees er verder op dat
de Amerikaanse soldaten aan
geraden is geen bijbels naar
Saoedi-Arabië mee te nemen,
omdat elke publieke uitoefe
ning van de christelijke gods
dienst er verboden is. „Het is
ook een land waar pas in 1962
de slavernij is afgeschaft. Het
is het enige Arabische land
waar het anti-semitisme tot de
staatsideologie behoort." En
ook het regime in Koeweit
kan niet bepaald democra
tisch genoemd worden. „Maar
Koeweit exporteert dan ook
geen dadels, maar olie. En het
verdient meer aan de investe
ringen in Europa en de Vere
nigde Staten dan aan de ex
port van olie."
Botsing
Volgens Wessels zullen de
christelijke minderheidsgroe
pen in het Midden-Oosten
door vervolging en emigratie
de rekening van deze Golf
oorlog tegen Irak moeten
betalen. Elke botsing tussen
de westerse christelijke we
reld en de Arabische wereld
heeft bovendien geleerd dat
er een versterking van het is
lamitisch fundamentalisme in
politieke zin zal optreden. Die
fanatisering zal niet alleen de
christenen aldaar treffen, om
dat ze beschouwd worden als
'handlangers van de westerse
wereld', maar ook de gematig
de moslims. Ook in ons land
zijn de gevolgen al merkbaar.
„In Amsterdam voelen Ma
rokkanen zich geterroriseerd.
Kleine kinderen worden uit
gescholden voor Saddam of
begroet met 'jihad'. De solida
riteit van Nederland met Is
raël is uitstekend, maar er
zijn veel meer mensen die be
dreigd worden door deze oor
log. En dat zijn veel van onze
medelanders, die zich tegen
Saddam Hoessein hebben uit
gesproken."
THEO KRABBE
OTTAWA Seksueel
misbruik van kinderen
en jongeren door priesters
en religieuzen, een bis
schop beschuldigd van
verkrachtingen: de ont
hullingen volgen elkaar
in Canada snel op en
dwingen de Rooms-Ka-
tholieke Kerk in dit land
een 'mea culpa' uit te
spreken.
„Wij beleven op dit moment
onze Goede Vrijdag, het mo
ment van erkenning van ons
aller zondigheid", verzucht
een functionaris van de kerk.
Hij voegt eraan toe, dat „de
kerk het oprechte verlangen
heeft dat de waarheid boven
tafel komt".
De golf van schandalen kwam
drie jaar geleden op gang. Het
eerste was op New Found-
land, waar James Hickey tot
vijf jaar gevangenisstraf werd
veroordeeld, nadat hij schul
dig was bevonden aan onge
veer twintig schendingen van
de eerbaarheid. Hickey was
een populair priester die veel
beroemdheden onder zijn ge
hoor heeft mogen rekenen,
onder wie de leden van de
Britse koninklijke familie.
Elf andere geestelijken zijn de
afgelopen twee jaar op New
Foundland in staat van be
schuldigd gesteld wegens on
tucht, meestal met koorkna
pen. Daar kwam nog bij het
schandaal rond het weeshuis
Mount Cashel, waar negen
broeders in staat van beschul
diging zijn gesteld wegens
seksueel misbruik van kinde-
Om de diepe gevoelens van
gekwetstheid bij de katholie
ken van New Foundland,
voornamelijk trouwe gelovi
gen van Ierse afkomst, weg te
nemen, stelden de Canadese
bisschoppen een onderzoek in
naar de gang van zaken in het
weeshuis. Verscheidene
maanden lang kwamen tij
dens openbare verhoren,
waarbij menige volwassene in
snikken uitbarstte, pijnlijke
herinneringen naar boven.
Het onderzoek leidde tot slui
ting van het weeshuis. De
paus aanvaardde begin deze
maand de ontslagaanvrage
van de aartsbisschop van St.
John's, Alphonsus Penney. De
commissie had hem verweten
de wantoestanden in het
weeshuis oogluikend te heb
ben toegestaan.
Golf
Als gevolg van de gebeurte
nissen op New Foundland
kwamen elders de tongen los
en hebben ook andere slacht
offers het aangedurfd te gaan
praten. Zelfs zozeer dat een
golf van schandalen nu heel
Canada overspoelt Enkele
dagen geleden werden be
schuldigingen van seksueel
wangedrag geuit tegen negen
leden van de congregatie van
de Broeders van de Christelij
ke Scholen.
Deze tweede affaire neemt
steeds grotere proporties aan.
Er hebben zich 177 slachtof
fers gemeld en de broeders
worden van 149 gevallen van
ontucht beschuldigd. De ge
beurtenissen zouden zich heb
ben voorgedaan tussen 1949
en 1971 bij jongens van een
technische school in Alfred,
een plaatsje in de provincie
Ontario.
De meeste broeders, in leeftijd
variërend van 45 tot 81 jaar,
zijn nog altijd aangesloten bij
de congregatie, die in 82 lan
den, waaronder Nederland,
actief is. Zestien andere broe
ders, die ook voor de rechter
hadden moeten verschijnen,
zijn inmiddels overleden.
De seksschandalen hebben nu
ook de leiding van de Cana
dese RK Kerk bereikt. Bis
schop Hubert Patrick O'Con
nor van St. George in de wes
telijke provincie British Co
lumbia moet binnenkort voor
de rechter verschijnen. Hij
wordt ervan beschuldigd vijf
vrouwen te hebben ver
kracht, toen hij in de jaren
zestig aan het hoofd stond van
een school in Williams Lake.
Openheid
De Canadese kerk heeft in re
actie op de golf van schanda
len gekozen voor openheid.
De bisschoppèn werken met
de justitie samen en hebben
een commissie van geestelij
ken en deskundigen ingesteld
die moet nadenken over mo
gelijkheden om slachtoffers
van aanrandingen en de
priesters die zich aan ontucht
hebben schuldig gemaakt, te
helpen. De commissie moet
ook aanbevelingen doen voor
betere seksuele voorlichting
aan priesterstudenten. Hulp
bisschop Frederick Henry
pleitte in oktober tijdens de
bisschoppensynode over de
vorming van priesters in
Rome ook al voor dat laatste.
Volgens Paul McAuliffe, een
maatschappelijk werker die
een van de subcommissies van
de commissie voorzit, komen
gevallen van seksuele mis
handeling in alle milieus, alle
beroepen en alle godsdiensten
voor. Het maakt niet uit of de
voorgangers mogen trouwen
of, zoals in de Rooms-Katho-
lieke Kerk, zich van elke sek
suele activiteit moeten ont
houden.
HILVERSUM Repatri
anten noemen ze zich,
mensen die terugkeren
naar hun vaderland. Da
gelijks komen er zo'n zes
tienhonderd aan op de
luchthaven Ben- Gurion
bij Tel Aviv. Het meren
deel is afkomstig uit de
Sovjetunie en begint zon
der een cent op zak aan
het nieuwe leven. Betaald
door de Israëli's, en, als
het aan de Evangelische
Omroep ligt, door de Ne
derlanders. Donderdag
begint de EO met een Is-
raël-actie, waarvan de op
brengst bestemd is voor
de opvang van Russische
joden.
Donderdagavond zendt de EO
twee documentaires uit. In
'USSR Goodbye' volgt een ca
merateam het leven van een
Russische familie, die besluit
„terug te gaan naar huis".
Leonid Landa en zijn vrouw
Xenia doen beiden weten
schappelijk werk. Ze hebben
drie kinderen en zijn in de
Sovjetunie niet echt ongeluk
kig. Toch gaan ze naar Israël,
„omdat het ons land is", aldus
dochter Natasja.
„Het is bijna een natuurver
schijnsel", zegt Xenia over de
twee- tot driehonderdduizend
joden die vorig jaar naar Is
raël trokken. Angst voor de
toekomst in de steeds antise-
mitischer wordende Sovjetu
nie is niet het enige wat hen
drijft, al is er volgens een van
de makers van de documen
taire, Bart Repko, „een enor
me drang om het land uit te
gaan". De Russische joden
willen naar huis, nu het ein
delijk kan. „Ik had erbij
moeten zijn in 1948 en in
1967, maar toen kon het niet.
Nu wel", zegt een van de re
patrianten.
Vertrokken er in 1985 nog
maar zo'n 200 joden per jaar
uit de Sovjetunie naar Israël,
nu ligt dat aantal op 1600 per
dag, en de verwachting is dat
het er na de Golfoorlog snel
nog meer zullen worden. In
de tweede documentaire, 'De
Thuiskomst' wordt verslag ge
daan van de opvang van deze
repatrianten.
Hun eerste kennismaking met
Israël is sinds het Golfconflict
een les in het omgaan met
gasmaskers. Daarna worden
ze door de Jerusalem Founda
tion, die met de opvang is be
last, zo snel mogelijk voorzien
van een huis en kleding. Elke
nieuwe inwoner van Israël
kost het eerste halfjaar na zijn
aankomst 35.000 gulden. Dit
bedrag wordt voor het groot
ste deel op tafel gelegd door
de burgers van Jeruzalem. De
EO heeft om hen te ontlasten
een deel van de opbrengst
van de actie bestemd voor de
Jerusalem Foundation.
Een ander deel gaat naar het
psychiatrisch ziekenhuis Kfar
Shaul. Ondanks het optimis
me in Israël moet Kfar Shaul
steeds meer mensen onder
brengen. Door de cultuur
schok, de gasmaskers en het
geluid van sirenes raken
vooral oudere Russische joden
van de kaart. Daar is het zie
kenhuis niet op berekend.
In deze documentaire zijn in
terviews te zien met burge
meester T. Koliek van Jeru
zalem en met de Israëlische
ambassadeur in Nederland, N.
Bawly.
De afgelopen nacht en vanmorgen is er bij alle onzekerh1
in elk geval duidelijkheid geschapen over de afloop van
grondoorlog in Kuwayt en Irak. Ook het uiteindelijke
van president Saddam Husayn is minder onzeker geword >1
Vannacht zal in het geallieerde kamp aanvankelijk enek
zorg hebben bestaan over de mogelijkheid dat Irak alsin
via diplomatieke acties een terugtrekking uit Kuwayt a sr
vaard zou weten te krijgen. Daarmee zou de grond zijn c
nomen aan verdere militaire operaties van de coalitie tej
Irak, waardoor Saddam Husayn nog een kans zou krijj do
met een groot deel van zijn militaire apparaat en met opjst
heven hoofd uit de strijd te voorschijn te komen.
Maar vanmorgen sprak radio Baghdad al andere taal dpe
gisteravond. En de van heroïek snorkende toespraak n c
Saddam Husayn die daarop volgde bevatte niet de elemi
ten, die verandering zouden brengen in het standpunt van [,0lt
coalitie. Alleen een terugtrekking uit Kuwayt onder acht nn
lating van al het wapentuig zou voor de coalitiestrijdkrai 1
ten aanvaardbaar zijn. Iraakse strijdkrachten die met h*
tanks en geschut aan de omsingeling van de coalitiestrifj
krachten zouden trachten te ontkomen, zouden volgens al j
meen aanvaarde militaire opvattingen slechts „een vert
gend gevecht voeren" en daarom blijven blootstaan aan ge"
lieerde aanvallen.
AaN het aanbod tot terugtrekking op militaire posities
vóór de Iraakse inval in Kuwayt op 2 augustus vorig ja
heeft radio Baghdad vanmorgen een aantal voorwaard
toegevoegd die het voorstel voor de coalitie onaanvaardb:
maken. Evenals Saddam Husayn sprak de Iraakse radio v
de aanvaarding van resolutie 660 van de Veiligheidsra
Maar terwijl de Iraakse president zweeg over de tien and<
tegen Irak gerichte resoluties, herhaalde radio Baghdad
die na de Iraakse terugtrekking uit Kuwayt niet meer
hanteerd zouden kunnen worden. Daarmee kwam het Rus sec
sche vredesvoorstel weer boven water, dat de coalitie ei
vorige week al heeft verworpen. tigi
i Sf
OOK al door het optreden van de Sovjetunie in de Veil gp
heidsraad bleef vanmorgen nog veel onduidelijk. Maar zeli c'
is dat het toch al wankele moreel van de Iraakse troepen
en buiten Kuwayt stevig geleden zal hebben onder de soi v;
bere geluiden die zij gisteravond en vanmorgen van ra<
Baghdad hebben opgevangen. De krijgshaftige taal van Sa
dam Husayn in zijn toespraak van vanmorgen zal daar w j
nig aan hebben afgedaan.
De commissie-Stevens heeft eind vorige week nogal hojdt
van de toren geblazen. Stevens was woest op het kabinet,
de belastingoperatie die door zijn commissie wordt voorl?ei
reid wil gebruiken voor een lastenverzwaring. De commis c
schortte haar werk op, hetgeen in het Haagse jargon be£
kent: „Kabinet, zoek het maar uit!". Na gesprekken met p^j
mier Lubbers en minister Kok meldde Stevens dat zijn co
missie bereid is het werk te hervatten onder de voorwaaij]i
dat de Tweede Kamer hem deze week bij het debat over
Tussenbalans geen andere belemmeringen oplegt. >S1
F
IJP zich was de verontwaardiging van Stevens en de zijn
goed te begrijpen. Het is niet leuk om te horen dat je
dracht na bijna een jaar wordt gewijzigd, terwijl je aan e r
enorme kluif bezig bent. Stevens moest komende zomer ii U\
mers een belastingplan presenteren dat de staat geen ceko
zou mogen kosten. De tarieven voor burgers en bedrijvi
moesten omlaag, hetgeen diende te worden betaald uit hnei
verder schrappen van aftrekposten. In de Tussenbalans st<
len Lubbers en Kok zich nu echter op het standpunt dat
belastingoperatie de ovèrheid geld moet opleveren. v0(
is
WAAROM is Stevens nu weer als een blad aan een boo sc'
omgedraaid? Hij heeft van Lubbers en Kok begrepen dat zi
commissie tóch een budgettair neutraal plan mag present T(j;
ren, zo heet het. Deze afspraak is bevestigd in een brief v; Vr
Kok, waarin de bewindsman belooft dat het advies van ki
commissie-Stevens zeer serieus zal worden genomen bij h ati'
zoeken naar verdere middelen om de staatskas te spekke11^
Maar nergens spreekt Kok tegen dat het belastingstelsel ni
zal worden benut om de armlastige overheid meer armslag 2
geven. len
br
Kortom, wezenlijk is er niets veranderd. Zoals ook bij
vorige belastingoperatie, op basis van het werk van de cor C0)
missie-Oort, zal de politiek gaten gaan schieten in het adviv
van Stevens. Dat is vaak bitter voor een commissie, maar hh C
is nu eenmaal een politiek gegeven. De commissie geeft ni)0r
meer en niet minder dan een advies waarmee kabinet
parlement aan de slag gaan.
NATUURLIJK wist Stevens dit heel goed. Daarom is zi
kortstondige protest volkomen overbodig'geweest. Als hij hiINSt
werkelijk meende, had hij het werk van de commissie defEZE
nitief moeten staken. Dat had pas voor opschudding gezorg
en wellicht geleid tot een werkelijke herbezinning op het b <j
lastingsysteem als grabbelton. Nu heeft hij louter voor n< f
meer fiscale onrust en verwarring gezorgd. Stevens heeft g r1
blaft, maar niet gebeten, en was alweer stil toen hem de ij
druk werd gegeven dat hij de kluif terugkreeg die Lubbi
en Kok hem voor zijn gevoel eerst hadden ontnomen.
nif
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon 071 - 122 244
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden
A!
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. vein 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248.
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling. Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 25,70 per maand f. 26,70
per kwartaal f. 76,60 per kwartaal f. 78,60
per jaar f. 294,30 per jaar f. 299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en taneven over advertenties tel.: 071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
