Mirakel-devotie spreekt van een nieuw religieus toerisme it de lucht LANGS OMWEGEN ALLER LEICDS) Noordwijkse paardesportlief hebber wil gehandicapten weer in het zadel helpen DE STILLE OMGANG IS NIET KLEIN TE KRIJGEN G»DEN& omgeving Ïieid-M Qowiant DINSDAG 26 FEBRUARI 1991 PAGINA 11 fri J 1.30. nP z*ch gistermorgen moest buigen. De 56- e Leidenaar die voor hekje verscheen, had voor niets een advo- uta) en een getuiêe ziJn EUR tgenote meegebracht. (12); icieel werd hij er alleen beschuldigd in april een Metser geen door- - te hebben verleend op Utrechtse Veer in Lei- Maar achter die droge lEi ;ring ging een lange ge- idenis schuil, eidenaar had namelijk degelijk voorrang ver- i, legde hij omstandig Alleen was toen hij r optrok die fietser uit ucht komen vallen. Die volgens hem door zijn C^rganger geschept en S 452 r de auto heen geslin- tobbd. Maar hoe dat nu pre- i gegaan was, bleef on- delijk. Zelf had hij geen A nn gehoord. Hij had ook schade aan zijn auto. fietser zelf had herhaal- jk verklaard dat hij r een andere, witte auto de bumper was geno- 1. De bestuurder van auto, die voor de ver- dlhte reed, was zelfs nog (c® n uitgestapt om te zien er eigenlijk was ge- rd. leek er dan ook niet op de Leidenaar iets met aanrijding te maken Kort na de aanrijding de de politie zelfs naar huis. Hij was daar nog Kiwi t geweest en zijn echtge- kreeg tot haar schrik AjJJioren dat haar man bij ODEJ aanrijding betrokken 5.45, s. Maar ze hoefde zich 1: jJ n zorgen te maken. Het Stais z*jn sc^u^d niet ge- boulest- De agent zou haar wo. n daar nog over bellen, t telefoontje bereikte n echter nooit. Maar N dat ze ervan uit gingen de zaak was afgehan- De d, bestelden ze gebak en gen ze die avond rustig ■■pen. Een paar maanden werd de zaak toch er opgerakeld. Volgens agent was de man bij I- eryjer inzien toch schuldig, in in rvolgonderzoek zou dat >ben uitgewezen, ihter Kamp wilde wel IIEKBten waar dat onderzoek 'alle uit bestond. Volgens de <®"th denaar zou de betrok- 'huis 1 aêent maanden later 3 S.( onstateerd hebben dat з.00 kentekenplaat van zijn ieth- o een tikje verfomfaaid st Le s. In het proces-verbaal volgde stond ook ver iest» ild dat de man zelf ook cht dat hij schuldig was. lar na het incident had 6yoo niet veel meer ver- dan dat hij ook niet waar die fietser van- an kwam en het moge- 1 was ^at ^em ^ac^ igereden. Maar zeker dera st hij dat niet. De fietser f wist zich alleen de f^p toegebracht door qq i witte auto te herin- i/oon ren> daarna was hij bui- izoci i bewustzijn geweest. In te proces-verbaal was ook •>e"' i eens sprake van een g8en^uwe auto. „Maar ik heb 0-i9jn groene auto", verze- 15-12 rde de verdachte. '5-00 hele gang van zaken d knap vervelende ge- 3_13 lgen voor de Leidenaar. van lodgedwongen door de 0 u. schrijving van de politie ilde de fietser hem aan- gpn rakelijk, ook al verklaar- 3t, hij nog maar eens dat hij est: or een witte aut.o was De verzeke- van de verdachte stel- n de fietser schadeloos, tgeen ten koste ging van :ns no claim. ®n Officier van justitie De j oor had om de zaak aan jig le kanten te laten belich- de ook nog de betrokken 4.15 ent als getuige op laten bare epen Maar wie er giste- Dor e n 00^ verscheen, niet die pat ent. Uit een telefoontje jk. f n de bode bleek dat de inne (rbalisant de oproep om ipem getuigen niet had gekre- n en ook niet alsnog kon iderl draven. s en ennelijk had de hele gang byza n zaken ook De Moor n het twijfelen gebracht, ce Moor kon weinig an na o ers doen dan constateren at er toch wel erg veel te- !nstrijdigheden in de zaak Oo£ten- ..Dat geeft niet de 5-15. 'ertuiging dat de ver lek» ichte schuldig is". Hij ®n oeg om die reden om g8VJ rijspraak. Rechter Kamp k ,ad de manier waarop de Heen iak was afgedaan al even- in bevredigend. Maar 2 Dor hij zijn oordeel deed, inf^ >rak hij de verdachte nog kini iendelijk-berispend toe. ma Leidenaar had na de J>merkingen van de offi- er namelijk geconstateerd jnlsJat hem nu eindelijk recht 0 vli 'u worden gedaan. Niet 5.00- at dat niet zo was, maar ij had er wel mee moeten HUL achten tot na de uit- l. 1J >raak van Kamp. den RUDOLF KLEIJN Op mijn omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. U kunt mij telefonisch of schriftelijk vertellen wie u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071-122244. Elk jaar begeven zich godvruchtige, vrome en ook wel nieuwsgierige lieden uit vele delen des lands naar Amsterdam bij nacht (en ontij). De hoofdstad heeft dan even het onveilig karakter waarmee het is opgeza deld verloren en is in het donker de Heilige Stede geworden, althans op een stukje grond tus sen Rokin en Kalver- straat. Tot een aantal jaren terug waren het alleen enkele tien duizenden mannen die de weg naar de stad van het Mi rakel vonden en daar hun schuivelende gang maakten, toegestaard door nachtvlin ders en straatmadelieven en andere duistere lieden. De mannen en opgeschoten jon gens namen, bij een bepaald, door een lantaarn gemar keerd, punt gekomen, hun hoed of pet af en mompelden voor de gelegenheid binnens monds een schietgebedje; „Mijn Jesus (Jesus met een s, want Jezus met een z was protestants), barmhartigheid" bijvoorbeeld, of „Geloofd zij Jesus Christus in alle eeuwig heid, Amen". Of zij regen in dit rijk der zonden rozen hoedjes aaneen en keken on derwijl met een schuin oog naar de schreeuwende bios coopreclames die niet veel goeds beloofden. Dat doen zij nog telkenjare, maar nu zijn er ook de vrouwen bij, omdat het toch wel een beetje te gek was om die er buiten te laten. En omdat die ook weieens zoiets wilden meemaken. Het moge duidelijk zijn: het gaat hier om de Stille Om gang, die befaamde nachtelij ke bedevaart door het hartje van de stad. De deelname is een tijdlang nogal'gering ge weest, maar de laatste jaren neemt de toeloop, Gode zij dank, weer toe. Ze komen vaak uit verre streken, maar ook van dichterbij. Zo is er de Leidse deelname, maar ook actief is de „Stille Om gang Bollenstreek", welke corporatie mij voor deze ru briek van informatie voor zag. Welnu, ook de Bollen- strekers zullen op de Stille Omgang in de nacht van 16 op 17 maart a.s. niet ontbre ken. Eerst is er een kort Lof in de H.Hartkerk in De Zilk en daarna gaat men ingeto gen pelgrimeren, terwijl de thuisblijvers op één oor lig gen. Zekere Guus van den Hout schreef een artikel „In verre landen zijn uw mirakelen welbekend". Ik mag daaraan het een en ander ontlenen; tot stichting der lezers en wellicht ter opwekking tot deelname. Pak al je zorgen in je oude knapzak en glimlach en bid. Op weg naar het heil Vooral de middeleeuwers, door de Kerk ingepakt, wis ten wel wat pelgrimeren was. Dat deden ze vaak; uit ziele- drang of om boete te doen voor hun talloze zonden. Ze liepen zich maanden, ja soms jaren, de blaren onder hun voeten, deden ziekten op, of overleden voortijdig in den Heer aan de gevolgen van een gebed zonder end. Maar ze hadden in elk geval hun eeuwig heil in veiligheid ge bracht. Middelpunten daarbij waren Jeruzalem, Rome en Santiago de Compostela. Daar zat je erbarmelijk bn el- Kaar op de stoep en tooide je met zak en as. Daar bad men mea culpa bij de graven der heilige apostelen, belij ders of martelaren, en de he melse gelukzaligheid was in dit tranendal weer onder be reik. Zo komen we nu bij een nieuw bedevaartsoord: Am sterdam, aan Amstel en IJ. Daar was in 1345 een wonder gebeurd en dat kwam goed uit voor boetedoeners die in de buurt van huis wilden blijven. Het was namelijk zo, dat paus Urbanus IV in 1264 het H. Sacramentsfeest had ingesteld. De verering van de aanwezigheid van Christus in het heilig sacrament kreeg hierdoor een grote stimulans, en de wonderen laaiden alom weer op, in de late middel eeuwen. Met als middelpunt de gewijde hostie. In die tij den waren de wonderverha len talrijk. „Ze gingen over doorstoken hosties die bloed den en vlekten op smetteloos witte kelkdoekjes; er waren verhalen over gestolen hos ties die op wonderbaarlijke wijze werden teruggevonden, en over hosties die, in het vuur geworpen, toch niet door de vlammen werden verteerd". Tot de laatste categorie won derverhalen behoort de ge schiedenis rond het Mirakel van Amsterdam, zoals dat zich zou hebben afgespeeld in een huis in de Laen (Kalver- straat), in de nacht van 15 maart 1345. „Een zieke man ontving de laatste sacramen ten. Even later moest hij overgeven, waarna het braaksel in het vuur gegooid werd het moet een flink vuur zijn geweest, want het werd niet gedoofd. De vol gende ochtend vond zijn vroi de nog geheel gave hostie in de haard. Ze legde de hostie in een soort dekenkist en waarschuwde de priester, die de hostie als Ons Heer mee nam naar de Oude Kerk. Maar het sacrament keerde, par bleu, twee keer terug naar het huis van de zieke man". Zodoende raakte de „paap" (priester) ervan overtuigd dat hij hier met een wonder van doen had en hij besloot wijse lijk dit in de openbaarheid te brengen. Het ging toen alle maal vrij snel. Op 31 maart van dat jaar werd het won- De schilder Jan Dunselman beeldde omstreeks 1914 de geschiedenis van het Mirakel van Amsterdam uit in de St.Nicolaaskerk. Deze ontwerptekening toont twee scènes: de hostie wordt uit het vuur gehaald (links) en in de kist opgeborgen (rechts). TEKENING: PR der, dat grote indruk had ge maakt, door de baljuw van Amstelland en het Amster damse stadsbestuur officieel erkend. Magistraat en geeste lijkheid voelden intuïtief, dat een erkend mirakel voor de stad van grote religieuze en economische betekenis zou kunnen zijn: hogere inkom sten, een toenemend prestige van de stad en haar kerken. Dat waren leuke dingen voor de godvrezende Amstelstad. Een jaar later was het al de „Heilige Stede", die de bezoe kers aan een aflaat van 40 dagen hielp. Een jaar later stond er een kapel op de plek van het huis van de braken de lijder, die inmiddels in de vergetelheid was verdwenen. De oorspronkelijke hostie van Mirakel was intussen verteerd, maar de paap van de Oude (St.Nicolaas) Kerk Amsterdams parochiekerk had van de regulerende bisschop van Utrecht toe stemming gekregen om steeds een nieuwe hostie te consacreren als de oude ver teerd zou zijn. Het ging ten slotte niet om die ene oude hostie, maar om de waarach tige aanwezigheid van Chris tus in het heilig sacrament. Heilige weg Er kwamen veel gelovigen naar Amsterdam, zoveel dat na 1371 de Heilige Weg werd aangelegd. Aan het Rokin werd een aanlegsteiger ge maakt die het bezoek van zieken en invaliden aan het heiligdom vergemakkelijkte. Er ontstonden gasthuizen voor armlastige pelgrims, waar ook zieken verpleegd konden worden. Kijk, zo wa ren de middeleeuwers nu ook weer. Het was zelfs een hoofdzaak die recht vanuit de Bergrede gekomen was. Maar ook rijke bedevaarts- gangers namen hun intrek in de vele herbergen in de stad. Handelaars sleten er hun wa ren en bedelaars maakten van de gelegenheid gebruik om aalmoezen te krijgen. Het ging „er levendig aan toe". Aldus kreeg de Heilige Stede zowat het karakter van de eerste VVV der noordelijke Nederlanden. Ja, er was sprake van een „Sacraments- markt", die ongeveer 14 da gen duurde: zeven dagen vóór en zeven dagen na het Mirakelfeest. In 1452 ging tijdens een grote stadsbrand ook de kapel in vlammen op. Als door een wonder bleef de ciborie met hostie ongeschonden, zelfs de zijden doek, het velum, zou niet door het vuur zijn ver teerd. Ook dit tweede vuur- wonder miste zijn uitwerking niet. Opnieuw stroomden de pelgrims toe en hun giften maakten een snelle herbouw van de kapel mogelijk. In 1456 werd een nieuwe kapel in gebruik genomen en inge richt met mooie altaren, schilderijen en beelden. He laas werd dit bouwwerk, de Nieuwezijds kapel, in 1908 gesloopt, en zowat iedereen sprak daar schande van. Ter herinnering aan de sloop werd in 1988 een der pijlers, afkomstig uit de kapel, op het Rokin opnieuw opgesteld. Een nieuw monument in een rode stad met een qua mira kelen gelovig verleden. Keizerskroon Onder de toestromende pel grims naar de Heilige Stede bevond zich in 1484 de toe komstige keizer Maximiliaan van Oostenrijk, de gemaal van hertogin Maria van Bourgondië. De hoogheid werd in Den Haag behoorlijk ziek en hij beloofde in arren moede de Heilige Stede te zullen bezoeken als hij zijn gezondheid terug zou krijgen. Dit gebeurde terstond en Maximiliaan, de grootvader van Karei V, zou volgens de katholieke overlevering de kapel verrijkt hebben met kostbare giften. Bovendien bedacht hij, zegt men, na zijn wonderbaarlijke genezing, het Amsterdamse stadswapen met een keizerskroon, zoals wij die nu nog kunnen zien, hoog op de rijzige toren van de „Ouwe Wester". De „gave hostie in het vuur" heeft wat aangericht. De re formatie maakte in 1578 (Amsterdam ging vrij laat bstuurlijk tot de nieuwe reli gie over) een eind aan de bloei van Amsterdam als pel grimsstad. In 1567 hadden calvinisten al geprobeerd de kapel binnen te dringen, maar ze waren toen tegenge houden door de kordate vrouwen van het Sacra mentsgilde. Alleen hierom al hadden de vrouwen vanaf het begin der eeuwen latere Stille Omgang erbij moeten zijn. Niettemin werd de kapel later van altaren en versier selen ontdaan en ingericht „voor de trekpaarden van de prins van Oranje. De Heilige Stede werd daarna gebruikt als opslagplaats, onder ande re voor turf". Wat er ook gebeurde met de Heilige Stede, ontluisterd als zij was: de devotie is in het geloof in mirakelen altijd blijven bestaan. Dat is nog steeds het Amsterdamse mi rakel, dat elk jaar beleden wordt door vele duizenden die zich aan het geloof der vaderen blijven vasthouden. In onderdrukte tijden (de ka pel werd voor de protestantse eredienst gebruikt) liepen de katholieke gelovigen nog drie keer op blote voeten rond de oude, eerbiedwaardi ge kapel. Dat was in refor matorisch opzicht „rooms bij geloof", maar er werd nau welijks tegen opgetreden. Vandaag gaat het wat ge makkelijker, maar het gelooi is nog steeds niet geblust. Hel wordt in de nacht van 16 op 17 maart weer drukker. We kunnen opnieuw spreken van religieus toerisme. Cursus De VUSA (Vrije Universiteit en Samenleving) organiseert in Leiden een cursus „Om gaan met conflicten De cur sus om var drie avonden en wordt gegeven in het Golden Tulip Hotel aan de Schiphol- weg 3. De eerste cursusavond is donderdag, de volgende bij eenkomsten zijn op 7 en 14 maart. Aanvangstijd steeds 19.30 uur. De cursus wordt ge geven door klinisch psycholo ge Marret Kramer. Deelname kost 35 gulden. Meer informa tie via 020-5482686. VVD-avond Het VVD-Tweede Kamerlid J. Wiebenga is morgenavond te gast in een politiek caf:e van de Leidse afdeling van zijn partij en van de JOVD. Onderwerp van de bijeen komst is de politieke en staat kundige vernieuwing, naar aanleiding van het rapport van de commissie Deetman. Het politiek café heeft plaats in De Oude Harmonie, Bree- siraat 16 en begint om 20.00 uur. Creativiteit Een cursus „Creativiteit door tekenen en schilderen" gaat van start in buurthuis Op ei gen wieken in De Slaaghwijk. De lessen worden gegeven op woensdagavond van 19.30 tot 21.30 uur. Deelname kost J15 per vier weken. Inlichtingen via 071-212893. Verkiezingen Groene hart groen?" Dat is het thema van een verkie zingsbijeenkomst die Groen Links donderdagavond houdt in Dijk 33 aan de Apothekers- dijk 33. De avond gaat vooral over de ruimtelijke ordening in Zuid-Holland. Sprekers zijn de lijsttrekker van Groen Links bij de statenverkiezin gen Erik Meyer en de Leidse bioloog Gerrit Jan de Bruyn. De bijeenkomst begint om acht uur. Haydn het kamermuziekgezelschap C-dur speelt aanstaande don derdagavond. Russische en berümte strijkquartetten van Haydn. De leden van C-dur zijn afkomstig van het Leids studentenorkest Sempre Cre- sendo. De uitvoering begint om 20.30 uur bij Scarlatti aan de Stille Mare 4 in Leiden. Bingo Buurthuis Groenoord houdt donderdagavond een bingo met loterij. Het spel met de balletjes begint om 20.00 uur in het buurthuis aan de Pas teurstraat 23 in Leiden. Bingo (2) Tijdens een bingo in het buurthuis Cornelis Joppenz op vrijdagavond zijn vele leu ke prijsjes te winnen. De bin go in het buurthuis aan de Oppenheimstraat 6a begint om 20.15 uur. Opdrachtverwerving De Kamer van Koophandel Rijnland organiseert een cur sus „Opdrachtverwerving in produktiebedrijven". De cur sus begint op 4 april, maar op gave is nu al mogelijk. Er is plaats voor 20 deelnemers. In lichtingen bij de Kamer van Koophandel, Stationsweg 41, telefoon 071-250500. Wereldgebedsdag Onder het thema 'Samen op safari' wordt tijdens Wereld gebedsdag vrijdag in Leiden aandacht besteed aan Kenya. Er zijn diensten in De Lorent- zhof (10.00 uur), Haagwijk (15.00 uur), Haagse Schouw- kerk (19.00 uur), Rosenburch (19.30 uur) en Groenhoven (19.30 uur). Scouting De Leidse Scoutinggroep St. Joseph viert dit jaar haar tweede lustrum. Vrijdag is er daarom een musical-avond waar de leden de zelfgeschre ven musical „De gemeente staat voor alles" uitvoeren. Ook is er een talentenshow door de leden. Aanvang 19.00 uur in de Pacellischool aan de Damlaan 22, toegang Jl. Op zaterdag 9 maart is er een reünie voor oud-leden. Die wordt gehouden in de Alexanderstraat. Oud-leden die nog niet zijn uitgenodigd kunnen zich melden bij voor zitter Rini Silvester, 071- 218109. NOORDWIJK „Toen ik in de krant las over de diefstal van attributen uit de zadelkamer van de Stichting SAMEN was ik behoorlijk geshockeerd. Het is toch afschuwelijk dat iemand die zich zo in zet voor gehandicapten op zo'n manier bruut wordt gestopt in zijn activiteiten. Ik dacht onmiddellijk, hier moet actie worden ondernomen. Maiburg moet zo snel mogelijk weer met zijn jongens kunnen gaan rijden". Aan het woord is de Noordwij- ker M. Lindeman, zelf een liefhebber van de paardesport en de mensport in het bijzon der. Als eerste aanzet voor een geldinzamelingsactie ten bate van SAMEN overhandigde hij een cheque aan Jan Maiburg, de oprichter en motor van de Stichting Aangepaste Men sport Evenementen Noord- wijk, kortweg SAMEN. Linde man rekent er zonder meer op dat nog vele giften zullen vol gen zodat SAMEN binnen af zienbare tijd weer in het zadel zal zijn geholpen. Drama Het drama begon voor SA MEN en Maiburg op de avond van 6 februari toen onverlaten in de vooravond de zadelka mer achter café-restaurant de Nachtegaal aan de Gooweg, waar de spullen van SAMEN worden bewaard, hadden we ten binnen te dringen. Volgens Maiburg moeten de dieven goed geweten wat ze zochten en waar ze zochten en waar ze konden vinden. Ze namen niet alleen speciaal tuigwerk mee, onmisbaar om met gehandi capten de mensport te kunnen bedrijven, maar ook zeer spe ciale, handgemaakte bitten, strengen met paniekhaken voor marathonrijden, pony- borsttuigen en een complete Browns patent broek. Alles ge merkt met Maiburgs initialen, J.M. Dure zadels lieten de in brekers hangen. Lindeman: „Ik ken Jan Mai burg omdat ik een mencursus bij hem volg. Zelf heb ik een mini-huifkar die ik af en toe beschikbaar stel voor gehandi capten. In het verleden heb ik, als lid van de Juniorkamer Amsterdam, meegedaan aan activiteiten ten behoeve van onder meer leukemie-patiën- tjes in het Anthonie van Leeu wenhoekziekenhuis. Ook heb ben we geld opgehaald voor de aanschaf van een blindenge leidehond. Zoiets moet hier ook kunnen. Ik ben van plan om op maneges hier in de buurt reclame te gaan maken voor dit goede doel". Maiburg was volledig verrast door het initiatief van Linde man. „Het is natuurlijk prach tig dat hij dit zo maar spontaan organiseert. Met geleende spullen van cursisten en mede bestuursleden kom ik op dit moment een heel eind, maar ik mis natuurlijk wel de tuigen waarmee ik met de jongens aan evenementen en wedstrij den kan meedoen". En met de jongens doelt Maiburg op vier bewoners van het Katwijkse Zeehospitium die hij vorig jaar klaar wist te stomen voor de Olympische Spelen voor Ge handicapten in Assen. En met succes, want de groep ging met de derde prijs strijken in de categorie mennen met aange spannen paarden. Buggy SAMEN werd enkele jaren ge leden opgericht met als doel gehandicapten te introduceren in de mensport. Uit Engeland, waar gehandicapten al 18 jaar met mennen en de paardesport bezig zijn, liet Maiburg een speciale wagen overkomen. Deze buggy is zo gebouwd dat gehandicapten met hun rol stoel makkelijk in en uit kun nen rijden. Bovendien is er ruimte voor de bijrijder. In de gehandicapten mensport wordt gereden met dubbele tuigen. Op het moment dat de gehandicapte menner de macht over het span dreigt kwijt te raken of er iets anders mis gaat kan de bijrijder via het tweede tuig ingrijpen. Het verlies van de tandemtui- gen is dan ook keihard aange komen. Maiburg: „Er zijn bij de inbraak ook spullen van mij privé gestolen. Natuurlijk kan ik daar ook zielig over gaan zitten doen, maar ik vind dat niet belangrijk. Het gaat gewoon om de jongens. Die moeten weer kunnen rijden. Gratis. De gezondheidszorg kost tenslotte al genoeg". In totaal werd de Stichting Sa men door de diefstal voor zo'n tienduizend gulden gedupeerd. Of de verzekering nog wat uit keert is nog niet Dekend. Mai burg heeft er zijn hoop op ge vestigd dat collega-menners daarmee is de hulpactie voor de stichting SAMEN begonnen. ergens bij evenementen of wedstrijden zien opduiken. Lindeman vindt echter dat SAMEN daar niet op kan wachten. „Wie weet is het spul al lang in het buitenland door verkocht". SAMEN moet, zo vindt hij, nu geholpen worden, zodat de jongens uit het „Zee hos", Hans Dorsman, Marcel Wiegman, Rolf Boele en Theo van Eynatten, weer snel hun sport kunnen gaan bedrijven. „Gehandicapten bloeien ge woon op bij het omgaan met paarden, het geeft ze enorm veel zelfvertrouwen", weet Lindeman. Hij hoopt dat men sen die de paardesport een warm hart toedragen en be gaan ziin met gehandicapten de Stichting SAMEN zullen bedenken met een financiële bijdrage op bankrekening 88602754 ten name van SA MEN, Nuts Spaarbank te Noordwijk. MARIJKE DEN HOLLAN DER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 11