t V
Trots van Amerika verdrijft tranen
Tot ziens in Baghdad
Republikeinse Garde: rafelige elitegroej
PATRIOTTISME NAAST VERLANGEN NAAR THUISKOMST SOLDATEN
Ike en Tina als verklikkers van gifgas
GOLFOORLOG
CekLeGcxmwit
MAANDAG 25 FEBRUARI 1991 PAjF
Laatste
kans
Egyptische
soldaten
bereiden zich
langs de Iraakse
grens voor op de
grote slag. Hun
tank, een M60,
onderwerpen zij
aan een laatste
inspectie; er is
nog tijd voor een
laatste
overpeinzing.
Enkele uren later
wordt het al
menens.
FOTO: EPA
jt
A
Mfci 'i iiiiTiai tas»,
:K-;
KUWAYT-STAD De Republi
keinse Garde heeft het nu al ge
daan. De Iraakse keurtroepen,
diep ingegraven in het zuiden van
Irak, worden vanuit Washington
omschreven als de SS van Sad
dam Husayn. Bij het begin van de
grondoorlog zouden het juist deze
'meedogenloze moordenaars' zijn
die de opmars van de geallieer
den kunnen stuiten.
De CIA schat dat veertig tot vijftig pro
cent van de 140.000 man sterke Repu
blikeinse Garde is vernietigd door de
aanhoudende bombardementen. Maar
de Garde zou bereid zijn zich letterlijk
dood te vechten voor het voortbestaan
van het bewind van Saddam Husayn.
De geschiedenis zou in dit geval echter
belangrijke voorbeelden kunnen leve
ren. Voormalige SS'ers hebben zich
tenslotte ook niet allemaal doodgevoch
ten. Ze werden zelfs nog wel eens ge
signaleerd in vooraanstaande posities in
het naoorlogse Duitsland. De Garde
heeft een geharnaste geschiedenis. De
eenheid werd opgericht als een soort
lijfwacht van de in Irak aan de macht
zijnde kopstukken van de Ba'ath-partij.
Uiteindelijk werd dat, sinds 1979, een
knalhard cordon rond Saddam Husayn.
Trouw tot in den dood, zo heette het zo
mooi. Het weerhield Saddam Husayn
er niet van om in de kritieke momen
ten in de oorlog met Iran zijn fraaie
Garde de loopgraven in te sturen. En
juist daar, bij Basra, werd de kiel ge
legd voor een zekere ontworteling bij
deze elite-eenheid. Er waren té veel be
velhebbers die té populair dreigden te
worden. De met littekens overdekte
veteranen van Basra droegen hun ge
neraals bijna letterlijk op handen. Deze
bevelhebbers werden zo populair, dat
ze een wezenlijke bedreiging inhielden
voor het bewind van Saddam. Het is
dan ook niet verwonderlijk dat het juist
deze generaals waren die plotseling te
maken kregen met mysterieuze onge
lukken.
Vanzelfsprekend blijft de Republikein
se Garde een elite-eenheid en de geal
lieerden doen er natuurlijk
deze gelouterde vechtersbazei
onderschatten. Maar in de lo<
rond Basra is de commando-
onthoofd'. Chaos en verwarrire
brek aan vertrouwde officieref*
tekort en knagende twijfel aai
gen kunnen beginnen ook in d^ra
deren toe te slaan. Het toei$
aantal deserteurs kan ook ge<
op rekening van 'de helden vaPë
geschreven worden. En bericht
Garde-soldaten die hun eigen^ei
ren doodschieten, zijn niet heleP-
de lucht gegrepen. De Garde^ë'
deze toestand wel eens een tef01
der van minimale betekenis
zijn. |k£
WASHINGTON - „Ik ben
doodsbang", stottert Mary
Walters. De tranen rollen
over haar wangen en haar
hele lichaam schokt. Ze is
de vrouw van paratroeper
Ralph Waters en ze heeft
in het familie-opvangcen
trum van Fort Bragg in
North Carolina, thuisbasis
van Amerika's 82e Air
borne Division, zojuist
president Bush gadegesla
gen toen die het begin
van de grondoorlog in
Kuwayt aankondigde.
Maar als de andere vrouwen
van de mannen die die oorlog
in den vreemde uitvechten,
zich over haar hebben ont
fermd, komt ze tot rust, veegt
ze haar gezicht droog en zegt
ze: „Maar ik ben het eens met
d^ president. Dit was niet
meer te vermijden. En ik ben
zo trots op Ralph. Misschien is
hij nu al in Kuwayt-Stad. En
misschien komt hij nu heel
gauw naar huis".
Op en om honderden legerba-
ses in de Verenigde Staten
speelden zich het afgelopen
weekeinde soortgelijke tafere
len af. Echtgenoten, kinderen,
broers, zussen, ouders en
vrienden van 'onze jongens en
meisjes' in de Golf zochten el
kaar op voor onderlinge bij
stand in deze moeilijkste uren
van de oorlog.
Tranen van spanning en zorg
vloeiden rijkelijk van Fort
Steward in Georgia, waar de
16.000 soldaten van de 24e In
fanteriedivisie al sedert medio
augustus weg zijn, tot aan
Camp Pendleton in Californië,
waar de 30.000 mariniers ook
al maanden in de verre woes
tijn verblijven en nu aan de
daadwerkelijke bevrijding van
Kuwayt zijn begonnen. Daar,
'in Pendleton, zitten honder
den vrouwen en kinderen
rond de televisieschermen
waarop zondagochtend bij het
krieken van de Californische
dag generaal Schwarzkopf het
nieuwsembargo van het front
verbreekt en gewag maakt
van „verbazingwekkend wei
nig geallieerde slachtoffers".
De verbazing van de generaal
resulteert in een uitbarsting
van vreugde en ontroering
van de vrouwen en kinderen
die huilend en lachend tegelijk
in eikaars armen vallen. „Al
les zal goed komen. Het is nu
gauw voorbij. Ze komen nu
gauw thuis".
Meer dan een half miljoen
Amerikanen zijn er in het
Golfgebied en die massa afwe
zigen kan zich in het vader
land verzekerd weten van een
krachtige sympathie, niet al
leen in militaire families, maar
onder vrijwel alle Amerikaan
se burgers.
Opgewondenheid
Het land was de afgelopen we
ken al in een stemming geko
men waarin trots op de troe
pen, hernieuwd patriottisme
en ontzag voor het krachtig
leiderschap van president
Bush de oorlogsangst en de be
schaamde gevoelens van me
deleven met de bevolking van
Irak, hadden overvleugeld. En
de eerste geruststellende me
dedeling van generaal
Schwarzkopf over het verloop
van de geduchte grondoorlog
brak gisteren de nationale
spanning en tilde Amerika
naar de euforie.
Vergeten leek de teleurstelling
die volgde op de eerste eufori
sche uitbarsting, die zich vijf
weken geleden voordeed toen
enkele uren na het begin van
de luchtoorlog al te optimisti
sche strijdberichten deden ge
loven dat Irak al bijna gecapi
tuleerd had.
Maar gisteren was de nationa
le behoefte aan ontlading van
de spanning zo groot, dat
waarschuwende geluiden ver
waaiden in de algehele vreug
de en opluchting. „Een flink
salvo gasgranaten van Saddam
en Amerika wordt morgen
wakker bij de melding van
honderden, misschien duizen
den Amerikaanse doden",
waarschuwde nog wel een van
de talloze militaire deskundi
gen op een van de talloze tv-
kanalen. Maar de pessimisten
kregen nauwelijks de kans uit
te spreken, zo gretig zochten
de Amerikanen met hun af
standsbedieningen naar de
meest triomfantelijke front
verslagen.
De keiharde lijn die president
Bush de jongste dagen jegens
Irak heeft aangenomen, heeft
sterk tot de verbeelding ge
sproken van het overgrote
deel van de Amerikaanse be
volking. De meeste burgers
hadden verwacht dat hun pre
sident niet uitkon onder een
oorlogseinde waarin Saddam
Husayn toch nog een vrije af
tocht uit Kuwayt zou krijgen.
Maar toen Bush besloot geen
boodschap meer te hebben aan
Russische diplomatie en geen
vrees meer voor de militaire
potentie van Irak, maakte de
angst voor een onnoemelijke
tragedie snel plaats voor een
soort opgewondenheid over de
eigen Amerikaanse moed om
een daverend Amerikaans
slotakkoord te geven aan de
Golfoorlog.
Gemoed
De ervaring in Vietnam, waar
de oorlog door politieke ver
deeldheid in de VS nooit vol
uit werd uitgevochten en waar
de nederlaag zonder spoor van
glorie was, verklaart volgens
de meeste Amerikaanse socio-
en andere 'logen' de omge
keerde stemming waarin
Amerika deze Golfoorlog
voert en dan ook? tot
een zegevierend einde lijkt te
brengen.
Een collectieve gewetensnood
jegens de Vietnamveteranen,
die in hun eigen land verstote-
lingen werden omdat de oor
log die zij als dienstplichtigen
moesten vechten zo impopu
lair was, heeft tot een nationa
le vastbeslotenheid geleid om
ditmaal de soldaten koste wat
het kost te steunen.
De gele linten aan bomen en
auto-antennes drukken zowel
de hoop op succes en op een
veilige terugkeer uit als be
wondering voor de moed van
deze vrijwillig dienende mili
tairen. En terwijl tijdens de
opbouw van de Amerikaanse
machtsontplooiing in de Golf
de naderende oorlog zeer om
streden was, heeft de populari
teit van de soldaten zeker bij
gedragen tot de populariteit
van het oorlogsdoel.
Sommigen menen dan ook dat
die politieke steun in de VS
voor de oorlog vooral emotio
neel is en derhalve 'meer
breed dan diep'. Het vermoe
den dat de Golfoorlog impopu
lair zou zijn geworden op het
moment dat het aantal Ameri
kaanse slachtoffers bepaalde
psychologische grenzen zou
overschrijden, versterkt de
verdenking dat het achterlig
gende beleid (Amerika als be
waarder van een nieuwe we
reldorde) niet veel belangstel
ling heeft van de Amerikaanse
bevolking. Misschien dat een
maal 'genezen worden' van
het Vietnam-trauma voldoen
de is voor het nationaal ge
moed.
Overbodig
Voor velen zal dat een gerust
stellende gedachte zijn. Nu de
Amerikanen hun volkslied
krachtiger zingen dan ooit, nu
ze fanatieker zwaaien met hun
Stars and Stripes dan tevoren
en nu ze de borsten laten
zwellen onder de Desert
Storm-T-shirts, zou de wereld
zich nieuwe zorgen kunnen
maken over een gevaarlijk
soort Amerikaans nationalis
me of zelfs had Saddam het
daar niet over? neo-kojoni-
alisme.
Maar wie in het land zelf
proeft hoe verlangend de be
volking is naar het oorlogsein
de („Let's get it over with", is
de overheersende slogan ge
worden) en naar de terug
komst van de troepen, die ziet
een Amerika dat nog altijd lie
ver thuisblijft dan op buiten
lands avontuur gaat.
„De euforie zal weer gauw
verdwijnen, ook als de militai
re overwinning totaal wordt",
zegt vermaard historicus Paul
Kennedy. Na de oorlog kan
Amerika zelfs 'slachtoffer'
worden van de nieuwe we
reldorde die Bush zegt na te
streven. Want in die orde
moet oorlog overbodig zijn en
zal de economische rivaliteit
tussen de landen hun macht
bepalen. „Europa en Japan
zijn al jarenlang bezig de VS
op technologisch gebied in te
lopen. Amerika zal aan zijn
zware eigen problemen
moeten gaan werken en heeft
daarbij weinig aan al die slim
me bommen die haar in Irak
van pas zijn gekomen".
Jennifer en Paula moedigen in Washington automobilisten*31
claxonneren als steun voor de operatie Desert Storm. id
Rfoe
Bijna thuis
Bijna waren de
Kuwaytse
soldaten weer
thuis, toen zij
gisteren vanaf de
grens met Saudi-
Arabië in
noordelijke
richting konden
doorrijden. In dit
gedeelte van het
bezette Kuwayt
ondervonden de
geallieerde
troepen op weg
naar Kuwayt-
Stad bijzonder
weinig weerstand
van Iraakse
troepen.
FOTO: AP
RIYAD In het oude
Rome werden ganzen ge
bruikt om de legers te
waarschuwen voor de na
derende vijand, in Saudi-
Arabië worden parkieten
ingezet in de strijd tegen
een vijand die er niet voor
terugdeinst gifgassen te
gebruiken. Van de ganzen
werd verwacht dat ze
gakten bij het signaleren
van de vijand, de parkie
ten moeten doodvallen bij
het'inademen van gifgas.
Onder de dicht bij de Kuwayt
se grens gelegerde Tweede
Mariniersdivisie is een groot
aantal parkieten gedistri
bueerd; de vogels zijn zeer ge
voelig voor de dodelijke strijd
gassen waarover de Irakezen
beschikken. De G-l-(admin-
stratie)afdeling van de divisie
heeft er twee, Ike en Tina, ge
noemd naar het voormalige
popzangersduo Ike en Tina
Turner.
De vogels hebben een snellere
stofwisseling dan mensen en
bezwijken daardoor theore
tisch gezien eerder aan het gif
gas. Maar korporaal Michael
Nedigh zegt dat zijn divisie
zich waarschijnlijk te dicht bij
het front bevindt, waardoor de
vogels waarschijnlijk niet ef
fectief zullen zijn. „Het gas zal
ons even snel bereiken als de
vogels", aldus Nedigh. „Het
zijn huisdieren geworden".
Als de oorlog voorbij is wil een
vrouwelijke marinier van de
divisie de beesten mee naar
huis nemen om ze toe te voe
gen aan haar verzameling kat
ten, kippen en duiven.
Als de mariniers met gas wor
den bestookt is een ander
'beest' waarschijnlijk meer van
waarde. De Vos is een in
Duitsland vervaardigd labora
torium op wielen dat snel hon
derden verschillende gassen in
de omgeving kan waarnemen
en analyseren. Het voertuig
moet nog worden getest op het
slagveld, terwijl parkieten, net
als kanaries, een lange staat
van dienst hebben als opspoor-
ders van gas in mijnen en tun
nels.
De Amerikaanse luchtmacht
maakt op een basis in noorde
lijk Saudi-Arabië op een ge
lijksoortige manier gebruik
van kippen. De dieren worden
bij toerbeurt in een kooi naast
een elektronische chemische
detector gezet; ze dienen als
een extra controlemiddel als
het alarm afgaat.
SUSKEENWISKE
DE MYSTERIEUZE MIJN
(c) Standaard UltgeverlJ/Wavery Productions
Weinberger:
Irakezen krijgen
nog steeds wapens
van de Sovjetunie
LONDEN Irak ontvangt
volgens de Amerikaanse oud
minister van defensie Caspar
Weinberger nog steeds wapens
van de Sovjetunie. Ook zijn er
nog altijd militaire Sovjet-ad
viseurs in Irak, zo suggereerde
Weinberger zaterdag in een te
levisie-interview met de BBC.
„Uit de manier waarop ze zich
gedragen blijkt dat hun voor
naamste doel is Irak te helpen
en zichzelf op te werpen als de
voornaamste vriend van de ra
dicale Arabische staten", zei
Weinberger. De Amerikaanse
president George Bush zegt
dat alle militaire adviseurs van
de Sovjetunie uit Irak zijn ver
trokken. „Ik moet zeggen dat
het een diplomatieke manier is
om het zo te stellen", zei
Weinberger.
Vorige week bezocht Andrew Neil de frontli
nies in Saudi-Arabië. Hieronder zijn verslag
van de manoeuvres en het moreel van de
manschappen op de grond en in de lucht.
RYAD In het begin waren
in een donkerblauwe luch
Bekneld tussen de bevelheb
ber en de piloot, in de cockpit
van een VC-10 tankvliegtuig,
zag ik ze dichterbij komen.
Het bleken twee Tornado's en
een gevechtsvliegtuig te zijn.
We bevonden ons boven de
Saudische woestijn op een
hoogte van vier kilometer en
vlogen de route die geallieerde
vliegtuigen nemen wanneer ze
bombardementen gaan uitvoe
ren op Irak.
De twee Tornado's waren af
komstig uit Bahrayn en ik zag
de bommen aan de onderkant,
evenals de helmen van de be
manning, die glinsterden in de
zon. Ik telde de kleine zwarte
bommetjes die op de zijkant
van een van de vliegtuigen
waren geschilderd: dit was zijn
zevenendertigste vlucht.
Gedurende de hele bevoorra
dingsoperatie hielden we geen
radiocontact. Maar een van de
piloten zwenkte zijn toestel in
onze richting. Een andere pi
loot nam een foto van mij, ter
wijl ik hem fotografeerde.
Ons toestel was een passagiers
vliegtuig geweest en daar waar
eerst stoelen stonden, zaten nu
de tanks, waarvan de Torna
do's en het gevechtsvliegtuig
gebruik maakten. Terwijl deze
bezig waren met tanken, na
derden nog eens twee Torna
do's en een gevechtsvliegtuig,
die hun beurt afwachtten.
Het leek een routine-operatie
tot het moment waarop het
scherm boven het controle
bord oplichtte. We waren op
gemerkt door de radar van de
Iraakse raketafweer: de vijand
had ons opgespoord. De onge
rustheid was kennelijk duide
lijk van mijn gezicht af te le
zen want de piloot van ons
toestel, groepscommandant
Geoff Simpson, draaide zich
naar me om, glimlachte ge
ruststellend en zei dat we bijna
zeker buiten schootsafstand
waren. Plotseling stormde de
Amerikaanse journalist die
met ons meevloog de cockpit
binnen om te vertellen dat een
van de gevechtsvliegtuigen
maar ternauwernood een schot
op zijn rechtervleugel had
kunnen ontwijken. Maar onze
navigator, luitenant Glyn
Weston, haalde slechts zijn
schouders op en zei dat de pi
loot waarschijnlijk alleen maar
zijn signaallicht aan het uittes-
Rechtsomkeert
Ik vroeg wat we moesten doen
wanneer er werkelijk een ra
ket op ons afgevuurd zou wor
den. „Rechtsomkeert maken
en proberen zo snel mogelijk
honderd kilometer naar het
zuiden te vliegen", antwoord
de Weston achteloos. Een VC-
10 vliegtuig zou echter maar
moeilijk een raket kunnen
ontwijken. Deze tankvliegtui
gen zijn vrijwel weerloos en
worden daarom ook wel vlie
gende doodskisten genoemd.
Dit verklaart wellicht de op
merkelijke koelbloedigheid
van de bemanning.
De volgende dag reden we op
de snelweg in de richting van
de grens met Kuwayt. We
hadden de Britse militaire be
velhebbers gevraagd ons mee
te nemen naar de frontlinies,
maar deze hadden ons te ken
nen gegeven dat ze, met het,
oog op de naderende grond
oorlog, andere dingen aan hun
hoofd hadden. Ik was dus, sa
men met John Witherow, de
buitenland-redacteur van de
Sunday Times, en Richard El-
lis, onze oorlogscorrespondent
in Saudi-Arabië, aan een soort
illegale tocht naar de grens be
gonnen. Het soort tochten dat
de Amerikanen tegenwoordig
dreigen te bestraffen met ar
restatie en uitzetting.
Onze reis naar het noorden
werd bemoeilijkt door zand
stormen en, wat erger was,
door wegversperringen. Maar
Richard had een legerhelm op
het dashboard van de jeep ge
legd en John en ik droegen
een kaki uniform. We nader
den iedere controlepost alsof
we het volste recht hadden te
passeren. De Saudi's lieten ons
zonder al te veel problemen
doorrijden, sommigen van hen
salueerden zelfs.
Overal waar we kwamen wa
ren de Saudi's vriendelijk en
behulpzaam. Ze zijn wel dege
lijk bezorgd over het grote
aantal ongelovigen dat hun
land binnenstroomt maar ze
beschouwen Saddam Husayn
als een grotere bedreiging
voor hun manier van leven.
Bij iedere stop die we maakten
werden we geholpen door de
plaatselijke bevolking. Kinde
ren die naar ons lachten en
het V-teken maakten.
Zelfs in dit late stadium van
de voorbereidingen voor de
grondoorlog was de kilometers
lange weg van Riyad naar
Hafr al-Batin een constant be
wegende keten van mensen,
voertuigen en materieel op
weg naar het front. We wer
den opgehouden door enorme
konvooien met wapens en be
voorrading.
Winterlandschap
Het was duidelijk dat de geal
lieerden voorbereidingen trof
fen voor een omvangrijke oor
log. Maar ten noorden van
Hafr al-Batin, voorbij de ten
tenkampen die zijn opgeslagen
om toekomstige Iraakse krijgs
gevangenen te herbergen, niet
ver van Kuwayt, werd het
verkeer minder en plotseling
was de weg bijna geheel verla
ten. De woestijn verandert
hier in een soort winterland
schap. In deze zone zijn troe
pen uit Egypte ingezet en aan
beide kanten van de weg za
gen we manschappen en wa
pens die ingegraven waren.
Vanuit een gevechtshelikopter
en een jeep met een machine
geweer werden we in de gaten
gehouden. Toch konden we
ongehinderd doorrijden naar
de grens. Richard mompelde
dat de Engelsen of de Ameri
kanen niet zo aardig zouden
zijn geweest.
Ik werd heen en weer geslin
gerd tussen angst en fascinatie.
Angst, omdat ik me realiseer
de dat dit niet de veiligste plek
op aarde was met Irakezen op
slechts een paar honderd me
ter afstand. We hadden geen
begeleiding, geen bescherming
tegen chemische wapens en
maar één gasmasker voor drie
personen.
Maar ook fascinatie, omdat we
op de plek waren waarop alle
ogen van de wereld al zes
maanden gericht zijn. Tevens
de plek die de verdere loop
van de geschiedenis kan bepa
len in de weken die voor ons
liggen. Vreemd genoeg heerste
hier een vredige stilte. Mis
schien was dat de stilte voor
de storm.
Op ongeveer 500 meter van
Ruqi werden we uiteindelijk
toch aangehouden bij een weg
versperring en drie Egyptische
soldaten. Ze spraken slechts
een paar woorden Engels,
maar waren toch zo vriende
lijk zich te willen laten foto
graferen „voor de Engelse
kranten". Terwijl John en Ri
chard over onze doorgang pro
beerden te onderhandelen,
hoorde ik in de verte het ge
luid van explosies en zag ik
rookpluimen boven de andere
kant van de stad. De Egypti
sche coitimandant kwam aan
de telefoon en zei dat het te
gevaarlijk was om Ruqi bin
nen te gaan. Ik kon hem geen
ongelijk geven.
We gingen dus verder
weg die parallel loopt i
grens waar onlangs vier
se deserteurs zich i—
overgegeven aan een
journalist. We zagen all
paar Egyptenaren in e<
We wensten hen succe
bedankten ons beleefd.
We stopten bij een
zandwal die door de
was opgeworpen na di
in Kuwayt en voelden
de onder onze voeten
door de kracht van d
lieerde bombardement
een paar honderd me
stand.
Er waaide een frisse wi
Iraakse rookgordijnen
verdrijven en de lucl
aangenaam koel. I
weersomstandigheden
het begin van een grom
sief.
Hij heet Dave en ko
Manchester. Hij is eei
raan van de Desert Rati
was in Hafr al-Batin
laatste telefoontje naar
plegen voordat de aam
worden ingezet. Dave
uit als de soldaat die je
zijde zou wensen: sterh
beraden, professioneel,
ten in de hal van het
hotel. Het zag er haveli
maar het is toch het be
tel in dit smerige gren
Buiten reden zwaar uit
vrachtwagens door de i
rige straten van Hafr c
meer wapens vervoerde
de grens met Irak.
Dave's geweer lag naa
op een stoel. Dave zei
en zijn kameraden kla
ren voor het gevecht,
zelfs niet konden wachfr—
te beginnen. De EersteM
serdivisie van de BriA'
verspreid over een paal
meter ten westen van|~
dicht bij de grens met
Wat hun taak ook zal zÉ
is duidelijk dat de Desejf
het aan hun reputatie 1
ken hebben dat hun zo'i|
rol is toebedeeld bij de I
ding van Kuwayt.
Dave zag eruit als eenl
den man toen hij zijn 4
oppakte om zich bij zijn^
nen in de woestijn te
Hij gaf ons een stevig^
en zei ons gedag op de if
van een man die nielfl
wacht nog burgers te SS
ontmoeten voor het einfej
de oorlog. „Hou je taai",P
we tegen hem, omdat w|
beters wisten te zeggen'2
iemand die op het punttr i
zijn leven te riskeren var
geallieerde zaak. „Tot zi h
Baghdad", grapte hij wa
trok ten strijde. ac
ANDREW' H
(c) The Sunday zie
