IRA: slachtoffers
aanslag te wijten
aan laksheid politie
Verhuizing Bonn-Berlijn
kost 50 miljard mark
Vietnamezen vaker 'busvluchtelingen'
BUITENLAND
£oidóe@ou*a*it
f—
DINSDAG 19 FEBRUARI 1991 PAGI^F*
Gorbatsjov welkom
voor toespraak
bij Nobelprijs
OSLO Het Nobelprijscomité heeft laten weten
dat Sovjetpresident Michail Gorbatsjov welkom is
om de traditionele redevoering voor het winnen
van de Nobelprijs voor de vrede dit voorjaar in Oslo
te komen houden. Volgens de gisteren gekozen
voorzitter van het Nobelprijscomité, Francis Sejer-
sted, moet de Sovjetleider behandeld worden als alle
andere winnaars van de Nobelprijs voor de vrede.
„Als we prijzen gaan herbeoordelen zouden we in
grote problemen geraken", aldus Sejersted. Er werd
de laatste tijd openlijk twijfel uitgesproken of het
toekennen van de prijs aan de Sovjet-president wel
terecht was. Aanleiding was het recente geweld in
de Baltische republieken, waarvoor Gorbatsjov als
staatshoofd verantwoordelijk is.
Ochtendgloren
Drie carnavalvierders in Basel blazen op de fluit. On
danks de Golfoorlog begon een aantal Zwitserse car
navalsverenigingen gisteren aan een optocht die om
vier uur in de ochtend begon en die duurde tot het
ochtendgloren. foto: epa
Zes skiërs
bedolven
BERN In Zwitserland zijn
zes skiërs bedolven onder la
wines. De ongelukken gebeur
den buiten de normale skipis
tes in verschillende delen van
Zwitserland. De politie had
herhaaldelijk voor lawinege
vaar gewaarschuwd. Dit win
terseizoen zijn in Zwitserland
tot nu toe 16 mensen om het
leven gekomen door lawines.
Aan de Italiaanse kant van de
Mont Blanc is gistermiddag
het zoeken gestaakt naar ver
dere slachtoffers van een ijsla-
wine die zondag naar beneden
kwam en aan minstens zeven
mensen het leven kostte.
ITALIË HEEFT NETWERK
VAN GEHEIME ZENDERS
DEN HAAG De Italiaanse regering heeft
twintig geheime radio- en televisiezenders laten
bouwen voor het geval het land getroffen wordt
door een staatsgreep. Het Turijnse dagblad La
Stampa heeft dat onthuld. Het besluit om de
zenders te bouwen werd al genomen in 1952
toen de Italiaanse christen-democraten benauwd
waren voor een machtsovername door de com
munistische partij. Van de twintig zenders staan
er vijf in Rome, drie in Milaan, terwijl Bologna,
Florence, Napels en Turijn er elk éen hebben.
De preciese lokatie van alle zenders is niet be
kend. Sommige zijn geconstrueerd als een
atoombunker, zien eruit als een gewone garage
of opslagplaats. Het is zeer uitzonderlijk dat het
bestaan van deze zenders zo lang een geheim is
geweest, alleen al omdat honderden technici aan
bouw en onderhoud van de nog steeds operatio
nele zenders hebben meegewerkt.
Tientallen doden bij
gevechten in Filipijnen
MANILA In de Filipijnen zijn bij
gevechten tussen communistische
guerrillo's en het leger zeker 39 men
sen om het leven gekomen. Het com
munistische Nieuwe Volksleger
(NPA) lanceerde twee dagen geleden
in drie provincies een offensief. In de
provincie Abra bestookten gevechts
vliegtuigen en helicopters van het le
ger NPA-stellingen en doodden 19
opstandelingen, nadat die eerder in
een hinderlaag vier politiemensen
hadden gedood. Op het zuidelijke
eiland Mindanao werden acht mili
tairen en drie guerrillero's gedood
toen 300 NPA-leden met mortieren
een buitenpost van het leger aanvie
len. Op het eiland Leyte doodde het
leger vijf leden van het NPA.
Kans op fedenen
status Eritrea
TEL
ADIS ABEBA EtiopiPrin*
op het punt de provincirtuij
trea een federale status fen d
bieden, met uitzicht op e
ferendum waarin volkom
onafhankelijkheid aan
zou kunnen komen,
waar is, betekent dit i
langrijke concessie
Etiopische regering aa| vei
Eritrees verzet. Volgeik di
zegslieden zal de reie n
voorstellen van deze strmen
doen op besprekingen dilF-11
week in Washington widel
gehouden met het Ejzicl
Volksbevrijdingsfront (Ef bre
REL IN TURKIJE
OVER
KANDIDATUUR
VAN ÖZALS
Koppieauw
De
Australische
vogel-
opppasser
Margie Davies
lijkt niet bang
te zijn voor
deze vier
maanden
jonge Mato-
ara, hoewel
het beestje
met zijn
snavel de
hardste noten
kan kraken.
De vogel is de
eerste Mato-
ara, een zeer
bedreigde
vogel, die in
gevangen
schap is
geboren.
FOTO: EPA
(Van onze correspondent
Wolfgang Wagner)
BONN Sinds 3 oktober
vorig jaar heet de hoofd
stad van de Duitse Bonds
republiek Berlijn. Bonn,
sedert 1949 voorlopige
hoofdstad, moest zijn titel
inleveren. „Over de zetel
van het parlement en de
regering wordt later be
slist", zo staat in het een
heidsverdrag. In Bonn
was men er niet gerust op.
Als onmiddellijk gevolg
van deze onzekerheid na
men de prijzen voor on
roerend goed in Bonn
aanvankelijk een duik
vlucht. Wie weet ziet de
stad aan de Rijn, die nooit
de sfeer van een echte
grote stad uitademde, er
binnenkort uit als het
lieflijke provincienest van
weleer.
Vandaar dat de stad Bonn aan
een onafhankelijk Zwitsers in
stituut, Prognos, de opdracht
gaf de kosten van een even
tuele verhuizing van parle
ment en regering van Bonn
naar Berlijn te berekenen.
Prognos kwam uit op 50 mil
jard mark. Bijna 30 miljard
mark moet alleen al uitgetrok
ken worden voor de gebouwen
en infrastructuur in Berlijn.
De eigenlijke operatie, de
overbrenging van bijna
100.000 mensen naar de hoofd
stad, zou 'slechts' 1 miljard
mark kosten. Maar het leeglo
pen van Bonn zou dan weer
fatale gevolgen hebben voor
de plaatselijke economie en
dat zou nog eens tientallen
miljarden kosten. Tegen de
achtergrond van de enorme
kosten van de wederopbouw
van de voormalige DDR, is het
niet meer dan normaal dat
heel wat politici menen dat de
verhuizing beter enkele jaren
uitgesteld, zoniet afgelast kan
worden. De SPD-politica In-
grid Matthaaten beweert rond
uit dat geld voor de verhuizing
weggegooid geld is, dat beter
in de verbetering van de ver-
keers- en communicatiewegen
en in de sanering van de ste
den geïnvesteerd kan worden.
Zij staat met haar mening niet
alleen; ook in CDU- en FDP-
kringen zijn er aanhangers
van Bonn.
Hamvraag
De discussie over de hamvraag
Berlijn of Bonn wordt over de
partijen heen gevoerd. Voor de
Berlijn-kar hadden zich ook
politici gespannen die groot
aanzien genieten. En sinds de
verkiezingen van 2 december
wordt de eengemaakte stad ge
regeerd door een grote coalitie,
een tactisch voordeel, want zo
kan zowel de SPD als de CDU
zich ten volle voor de belan
gen van Berlijn inzetten en bij
partijvrienden lobbyen. De
voorstanders van Berlijn argu
menteren dat indien de bonds
regering haar zetel in Berlijn
vestigt, dit een sneeuwbalef
fect zal hebben op nieuwe in
vesteringen. Bovendien is de
regering dan dichter bij de
problemen in Oost-Duitsland
kan ze dan gevatter maat-
De huidige burgemester Eber-
hard Diepgen (CDU) heeft af
gelopen weekend in een radio
interview betreurd dat men bij
de huidige discussie enkel het
prijskaartje centraal plaatst en
vrijwel geen rekening houdt
met de historische aspecten.
Maar als men de geschiedenis
induikt, dan stuit men op en
kele punten die niet voor Ber
lijn pleiten. Tijdens de twee
wereldoorlogen was Berlijn de
hoofdstad van Duitsland en
heel wat mensen willen niet
aan die Pruisische dominantie
herinnerd worden. Ook na de
Tweede Wereldoorlog stond
Berlijn (lees Oost-Berlijn) als
symbool voor het strakke
Pruisische centralisme.
De meerderheid van de parle
mentariërs is niet meer zo
happig op een verhuizing. De
afgevaardigden van Noord-
rijn-Westfalen willen om be
grijpelijke redenen het liefst in
het Rijnland blijven. Maar ook
in Baden-Wurtemberg en Bei
eren bestaan grote, meestal
historische aversies tegen de
Pruisische hoofdstad, zelfs in
het zuiden van de voormalige
DDR (in Saksen en Turingen)
heeft men niet veel met Ber
lijn op. Nog heeft de Bondsdag
niet definitief beslist, maar het
financiële aspect lijkt het pleit
te beslechten. Gisteren moest
de burgemeester van Bonn,
Hans Daniels, tijdens de pre
sentatie van de resultaten van
het Prognos-instituut verstek
laten gaan, omdat hij zich tij
dens een partijtje voetbal ge
blesseerd had. Het is niet on
denkbaar, hoe paradoxaal dit
ook mag klinken, dat de hoge
rekening die het instituut pre
senteerde voor de burgemees
ter van Bonn een pleister op
de wonde is.
Sovjetlcg..:;
doorbreel";
Ibili
1 1 .ete:
voedsel""
blokkade
Georgië js
MOSKOU Sovjetl he
pen hebben gisteren ^ea
einde gemaakt aan jrayi
voedselblokkade tfr d
Zuid-Ossetië, een auP|
me republiek die zicl{n
afhankelijk van Ge^t 1
heeft verklaard. ent
Georgië, dat Zuid-Osseti£n.
stuurt, stelde de blokkai
om het onafhankelijklf'
streven van de Ossetiëf'
kop in te drukken. De li,
ners van Djinvali, de hr v
stad van Zuid-Ossetië, vr
tijden verstoken van vq
en andere eerste levensbei,,
ten, evenals andere gebnj a
in de autonome republiek™
dus het persbureau TassJL,
meldde het persbureau dr c
stad nog amper water krij"
dat de stroomvoorziening
broken is. 1
Onder zware bewaking P
een konvooi met slecht P;
vrachtwagens met meel e;P
der basisvoedsel plus mfi
menten naar Djinvali gee,
teerd. j;
Het onafhankelijke persbt
Interfax meldde dat er zo
in Djinvali op verkeersagr
en Georgische militieledrR
setische nationalisten, het
trum en de rest staat <j° 1
controle van het binnenla
leger. Na het uitroepen v*
onafhankelijkheid had d€^p
orgische regering de nocr^
stand voor Djinvali en drm
ving afgekondigd. uuu
Bedreigil
Uit de Koreaa
olietanker, dte-"-
donderdag ofël
vijfhonderd ni
noorden van
zonk, zijn inrr|s»
honderden t(Tv
olie gestrooni^-
de zeeflora eA^
fauna aan de^
Australische
westkust ern$>
bedreigen.
Natuurbeschi
vechten voor|
leven van eerf
kolonie zeldzi
Nieuwzeeland!
zeerobben.
FOTO: AP
ECHTGENOTE
ANKARA Ze is blond, ze
drinkt whisky, ze werkte ooit
buiten de deur en is de echtge
note van een president die
vindt dat Turkije bij Europa
hoort maar wel islamitischer
moet worden. Semra Özal doet
in de Turkse pers inmiddels
niet meer onder voor de twee
de Golfoorlog.
Ze heeft het gewaagd haar zin
nen te zetten op het voorzitter
schap van het district Istanbul
van haar mans Moederland-
partij. In theorie opent dat voor
haar de weg twee stapjes ver
der te gaan: naar het voorzit
terschap van de hele partij en
bijvoorbeeld de post van pre
mier.
Dit roept bij sommige Turken
het schrikbeeld op van een
echtpaar op de twee belangrijk
ste regeringsposten van het
land. De özals en hun aange
trouwde verwanten worden er
al langer van beticht van het
bestuur van Turkije een fami
liebedrijf te maken. Turgut
Özals manier van regeren als
president irriteert al maanden
niet alleen de oppositie maar
ook trouwe aanhangers. Twee
ministers van buitenlandse za
ken, een minister van defensie
en een stafchef gooiden het
bijltje er al bij neer, allen naar
zij zeiden wegens het eigenge
reid optreden van Turgut.
Semra noemt zich de „moeder"
van de inmiddels hevig ver
deelde Moederlandpartij. Hoe
wel zij geen belangrijke vinger
in de pap had bij de oprichting
van de partij in 1983, zegt Sem
ra toch: „Ik heb de partij opge
richt. Hij is van mij. Ik kwam
hier door hard werken net als
elke andere burger". Om de
vrees voor een greep naar de
macht in de partij weg te ne
men, liet ze ook weten „geen
sleutelpositie in de partij" te
ambiëren.
Turgut wijt de rel aan mensen
die niet willen dat „vrouwen
hun welverdiende positie in de
samenleving" innemen. Het
felst is hij uitgevaren tegen
neef Husnu Dogan, minister
van defensie. „Ook gij Brutus?"
riep hij hem in de pers toe. Dat
heeft echter nog niet geleid tot
ontslag op staande voet, maar
wel tot een persconferentie.
Neef Dogan oordeelde daar dat
„de houding en gezichtspunten
van de heer özal niets te ma
ken hebben met het hoogste
belang van de staat en het land,
die middenin een crisis zitten".
Verder wees Dogan op de on
opvallende manier waarop zich
de meeste echtgenotes van wes
terse staatshoofden gedragen
(met uitzondering van me
vrouw Mitterrand en mevrouw
Papandreou natuurlijk): „Het
valt niet te verdedigen dat de
president de kandidatuur van
zijn vrouw op één lijn stelt met
typische vrouwenrechten".
HANOI De Vietnamese
vluchtelingen die in
Hongkong arriveren ont
vluchten hun land steeds
vaker per bus en trein. De
vluchtelingen maken ge
bruik van een speciaal ge
organiseerde landroute
die via China loopt. Het
aantal bootvluchtelingen
is dratische teruggelopen.
De vluchtelingen betalen voor
hun reis over land ongeveer
550 dollar. Voor dit bedrag zijn
zij gedurende de vlucht verze
kerd van onderdak, eten en
transport. Ook de steekpen
ningen die aan de Vietnamese
en Chinese douaniers worden
betaald om een oogje dicht te
knijpen zijn bij de prijs inbe
grepen.
Alleen het laatste stuk naar
Hongkong leggen de vluchte
lingen nog op 'traditionele'
wijze af: per boot. „Ongeveer
93 procent van het totale aan
tal vluchtelingen uit het voor
malige Zuid-Vietnam heeft het
afgelopen jaar gebruik ge
maakt van de nieuwe 'Chinese
route' die langs de Zuidchinese
kust loopt", aldus een westerse
functionaris. Een medewerker
van het Hoge Commissariaat
voor de vluchtelingen van de
Verenigde Naties liet weten
dat in 1989 nog slechts 30 pro-
'cent van de Vietnamese vluch
telingen over land naar Hong
kong trok. „De vluchtweg via
China is makkelijker, veiliger
en goedkoper dan de vlucht
weg over zee".
De vluchtelingen kunnen
langs de gehele route die be
gint in Ho Chi Minhstad, in
het zuiden van Vietnam, ge
bruik maken van speciaal in
gerichte gelegenheden waar zij
kunnen rusten. Vervolgens
worden zij op illegale wijze de
Vietnamees-Chinese grens
overgeloodst", legt de VN-me-
dewerker uit. Ook in China
maken de vluchtelingen ge
bruik van speciale pleister
plaatsen. Vooral Chinezen die
in de jaren zeventig Vietnam
zijn ontvlucht bieden onder
dak aan de Vietnamese vluch
telingen.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB het maxicaanse afgodsbeeld
LONDEN Het Ierse Re
publikeinse Leger heeft
de verantwoordelijkheid
opgeëist voor de bomaan
slagen, gisteren in twee
metrostations in Londen,
maar dat er slachtoffers
zijn gevallen zou volgens
de IRA te wijten zijn aan
laksheid van de autoritei
ten.
De IRA schreef de slachtoffers
toe aan de „cynische beslissing
van hooggeplaatste veilig
heidsbeambten" om de stations
niet te ontruimen. Eerst ging
in Paddington Station een
„waarschuwingsbom" af. La
ter werd telefonisch gemeld,
dat over veertig minuten ook
andere stations getroffen zou
den worden. Bij de explosie in
Victoria Station werd één man
gedood en raakten veertig
mensen gewond. Van twee
van de zes zwaargewonden is
de toestand kritiek.
Scotland Yard wees de be
schuldiging van de IRA van
de hand. „Degenen die de
bommen hebben geplaatst zijn
verantwoordelijk voor de dode
en de gewonden. Het is bijzon
der ergerlijk dat de terroristen
de politie van hun eigen ge
welddaden beschuldigen", al
dus een woordvoerder.
Gisteren werd opnieuw de
vraag gesteld hoe het mogelijk
is dat in de Britse hoofdstad,
waar sinds de Golfoorlog meer
veiligheidsmaatregelen van
kracht zijn dan ooit, blijkbaar
met het grootste gemak ter-
reuraanvallen kunnen worden
gepleegd. George Churchill-
Coleman, chef van de anti-ter-
reurbrigade van de Yard,
spant zich hard in om het Brit
se publiek ervan te overtui
gen, dat de sterke arm van
Londen doorlopend waakzaam
is.
Vals
Veel telefonische meldingen
in Londen zijn vals ofwel af
komstig van gestoorden. Ook
de aankondiging van de aan
slagen in de metrostations leek
niet helemaal geloofwaardig.
Toch werd het politie-apparaat
van Londen in werking ge
bracht, vooral omdat gister
morgen omstreeks half vijf
Engelse tijd zich al een explo
sie had voorgedaan onder het
dak van het eindstation in
Paddington. Dit spoorwegsta
tion, waarin het overdag en 's
avonds erg druk is, ligt er 's
morgens vroeg maar verlaten
bij. Daaraan was het te danken
dat de ontploffing alleen mate
riële schade veroorzaakte.
De werking van het Londense
politie-apparaat is tamelijk
omslachtig. Bepaalde sectoren
hebben hun eigen korps. Dit
geldt onder meer voor de
QN827 Dan breekt de dag aan waarop er nog slechts twee
overlevenden aan boord van het zeeroversschip zijn: Pierre Pon-
jard en zijn eerste stuurman. Wanhopig zitten ze in de kajuit; ze
hebben met man en macht gewerkt om de lijken over boord te
zetten en het schip drijft stuurloos rond. „Welke vloek rust er op
mijn schip?" mompelt Ponjard. „Stuurman, wèt hebben wij mis
dreven, dat..." Maar verschrikt houdt hij op. De stuurman is
voorover gezakt op tafel. Hij is... dood. Pierre Ponjard, de onver
schrokken zeeschuimer, begrijpt dat nu ook zijn laatste uur ge
slagen heeft. Hij strompelt de kajuit uit en gaat aan dek. Hoe
verwaarloosd ziet het schip er uitl De zeilen vallen uit de geien en
de ra's worden aangebrast. Ontsteld wankelt hij het dek rond.
Een lichte bries stuwt de „Le Renard" naar het westen, ten prooi
aan wind en golven.
bajonet in de Saudische woestijn.
nog meer veiligheidsmaatrege
len worden genomen. De alge
meen geldende waakzaamheid
wordt opgevoerd. Toch was
het gisteren nog niet lang gele
den dat de ambtswoning van
premier Major, Downing
Street 10, van het naburige
Whitehall door de IRA onder
vuur werd genomen met drie
L
mortiergranaten. MaarijP
Britten zijn altijd snelle
hulp te bieden aan slachtr6
van bomaanslagen dar'T
dergelijke gruweldaden fp z
treffend te voorkomen. t1
De Britse overheid besclT
dit incident als het begife e
een nieuwe IRA-campagi1
gen burgers in Engeland1^
Een Britse militair neemt deel aan een oefening met geweren met
spoorwegen, waar de sterke
arm 'transportpolitie' heet. Die
moest dus door Scotland Yard
worden gewaarschuwd dat er
een bommelding was voor alle
eindstations. De transportpoli
tie begon onmiddellijk haar
gebouwen te doorzoeken, maar
omdat het er zoveel zijn en de
tijd bijzonder kort was, kon de
explosie in Victoria Station
niet meer worden vermeden.
Toch vraagt men zich nu af,
waarom het publiek niet tijdig
werd verzocht het station te
verlaten. Dan zouden heel wat
minder slachtoffers zijn geval
len.
In de Londense binnenstad
zullen ongetwijfeld voortaan
