politieke nachtmerrie
»ush steeds echter
Drie dagen rouw in Jordanië
RAF eist aanslag VS-ambassade op
raëlisch lied als dank voor Nederlandse steun
Hongerige zeeschildpad stikt in olie
'agiLFOORLOG
CeicLieSou/tfwit
donderdag 14 februari 1991 PAGINA 5
ni eist miljarden van Irak
I [lAN Iran heeft van Irak geëist 7,5 miljard dollar te
■Mj voor de tijdens de Golfoorlog naar Iran uitgeweken
vliegtuigen. Tot dan Zullen de bommenwerpers van Sad-
n ^jsayn worden vastgehouden en zullen de piloten hun tijd
r^l doorbrengen in door de Iraanse autoriteiten aangeboden
- C/lb^jven
on van een Middenoostelijke veiligheidsdienst zei, dat de
president Ali Akbar Hashemi Rafsanjani deze eis op ta-
?toreit gelegd tijdens zijn recente ontmoeting met de Iraakse
n bejemier Saadoun Hamadi in Teheran. Achtergrond voor de
n me is het testament van ayatollah Khomeiny, waarin staat
zier dat Irak geldelijk moet boeten voor de schade die dat
vier tan heeft toegebracht tijdens de oorlog tussen Irak en
n Eiie een jaar geleden in een staakt-het-vuren eindigde,
y-emjeft ook Syrië gevraagd instructeurs te sturen om Iraanse
mekt te leren vliegen in de Iraakse vliegtuigen, met name de
maflhe Ilyushin 76, die in Irak de Al Adnan heet. De Al Ad-
'in ddoor Irak aangepast en verbeterd met Franse technologi-
Unghplp- Het zou een equivalent moeten zijn van de Ameri-
takin AWAC.
)e Cc
Groep Syrische
intellectuelen
achter Irak
DAMASCUS In Syrië
hebben 130 Palestijnse
en Arabische intellec
tuelen een verklaring
ondertekend waarin ze
hun steun betuigen aan
Irak en de Verenigde
Staten en de geallieerde
coalitie, waarvan ook
Syrië onderdeel uit
maakt, veroordelen. De
verklaring kan worden
gezien als opmerkelijke
uitingen van burgerlijke
ongehoorzaamheid, om
dat in Syrië afwijkende
meningen niet bepaald
op prijs worden gesteld.
Sharon dreigt met
aanval tegen Irak
JERUZALEM De Israëlische minister van huis
vesting, Ariel Sharon, heeft gisteren gezegd dat Is
raël de mobiele raketlanceerders van Irak moet
aanvallen ook al zou dat een breuk kunnen bete
kenen binnen de geallieerde gelederen. Volgens de
Israëlische tv verklaarde Sharon tegenover de de
fensiecommissie van de regering dat acties onder
nomen moeten worden tegen de Iraakse mobiele
raketlanceerinstallaties, „zelfs al zouden hierdoor
de Arabische landen de coalitie tegen Irak verla
ten". Ook zei hij dat dezelfde coalitie na de oorlog
concessies van Israël zal eisen. Tijdens een inter
view met de Spaanse radio liet Avi Pazner, topad
viseur van premier Shamir, weten dat Israël te
rugslaat als Iraakse troepen de grens met Jordanië
overschrijden of als Saddam Husayn besluit che
mische wapens tegen Israël in te zetten.
PTT: goedkoop naar Israël
bellen niet bespreekbaar
GRONINGEN Vertegenwoordigers
van de Vereniging van Israëliërs in
Nederland hebben bijna duizend
handtekeningen ingediend bij de
PTT Ze willen met het oog op de oor
log in de Golf graag goedkoper bellen
met hun familie in Israël. Dat zit er
volgens de PTT niet in, maar mogelijk
komt er wel een structurele tariefs
verlaging voor landen rond de Mid
dellandse Zee. Volgens een woord
voerder van de PTT kan er geen
sprake van zijn dat PTT Telecom de
tarieven aanpast aan de actuele situa
tie. „We berekenen de tarieven op
grond van de kosten voor een lijn en
de mate waarin die door de abonnees
benut wordt. Er zijn meer en vaker
brandhaarden in de wereld".
NOS stopt met
extra journaals
HILVERSUM De NOS heeft besloten
te stoppen met de Golfjournaals in de
ochtend en middag, omdat het aanbod
van nieuws over de oorlog belangrijk is
afgenomen waardoor de extra bulletins
steeds minder nieuwe informatie kon
den toevoegen. Als het aanbod weer
toeneemt zullen opnieuw extra bulletins
worden gemaakt. De laatste extra bulle
tins worden morgen om 07.00, 08.00,
09.00 en 13.00 uur uitgezonden. De extra
uitzending op zondag via Nederland
drie om 22.00 uur wordt wel gehand
haafd Tevens wordt overdag gestopt
met het uitzenden van de roulerende
Teletekst-pagina's met nieuws over de
oorlog. Deze pagina's zullen 's nachts
wel te zien zijn op Nederland 3.
Toerisme Tunesië
80 procent gedaald
HELSINKI De Tunesische mi
nister van toerisme, Mohamed Jeg-
ham, heeft gezegd dat het aantal va
kantiereizen naar zijn land dit jaar
door de Golfoorlog met 80 procent is
teruggelopen. „Deze Golfoorlog
heeft helaas een harde klap toege
diend aan de Tunesische economie
en het toerisme in Tunesië", zei
Jegham. Van de 22.000 toeristen die
in normale tijden rond medio febru
ari Tunesië bezoeken, zijn er dit jaar
maar 4000 gekomen, zei hij. Jegham
verzekerde dat toeristen veilig zijn
in Tunesië. Hij zei dat er demon
straties in verband met de oorlog
zijn gehouden in Tunesië, maar dat
die vreedzaam waren geweest.
jf
staai
anist
van
cratifl onze correspondent
hed#e Koninck)
en lüNGTON/BAGH-
Islaifj)e vraag of Sad-
vul%usayn mogelijk zelf
;woordelijk is voor
iatsen van zijn eigen
rond militaire
is in propagandis-
ipzicht weinig rele-
i n| want wat kan de
iet a* teniet doen van de
uizeclden van door Ame-
s blips bommenvuur om-
ver4ien en verminkte
ver(ren?
e va
M
wie?at te ver om in dit stadi-
vai betekenis van die beel-
ierla) vergelijken met de be-
iseec Vietnamfoto van kin-
mtbilie van een Amerikaans
I bübombardement weg
en m. Maar het feit dat die
rilan) veel analyses bepalend
iel ieest voor de uiteindelij-
aljerikaanse nederlaag in
Het m, geeft aan hoe beslis-
de le factor publiciteit c.q.
rbe^anda is in een oorlog in
Lroofoderne mediatijdperk.
en duidelijk dat de geal-
>n zich een tweede inci-
dit tragische kaliber
H Ikunnen veroorloven,
^ptaanse commandanten
^ilitici hielden gisteren
openlijk dan wel vol dat de ge
bombardeerde bunker een le
gitiem militair doel was, maar
het lijkt voor de geallieerden
onontkoombaar om nu uiter
mate terughoudend te worden
in luchtacties tegen objecten in
woongebieden.
Hoewel talrijke Iraakse instal
laties die op de doelenlijst
staan de afgelopen vier oor-
logsweken al zijn vernietigd,
zijn de gevolgen van zulke te
rughoudendheid in aanleg
zwaar. De Irakezen hebben
hun improvisatietalent al vaak
bewezen en kunnen in korte
tijd veel militaire functies in
en om Baghdad herstellen.
Risico
Desondanks plaatsten ook in
Washington veel waarnemers
al enige tijd vraagtekens bij de
wijsheid van de voortgaande
bombardementen. Het stond
zowat vast dat majeure onge
vallen als die van gisteren niet
lang konden uitblijven. Daar
naast redeneerden sommige
militaire analisten dat de mili
taire functie van Baghdad on
belangrijk zou worden indien
volledig geconcentreerd zou
worden op het fysiek afsnijden
en bombarderen van het
Iraakse bezettingsleger in en
bij Kuwayt.
De VS hebben zich wel volop
ingespannen de nieuwsvoor
ziening vanuit het oorlogsge
bied te controleren, maar heb
ben het algehele propaganda-
aspect van de militaire opera
tie verwaarloosd. In de totale
afweging had in een eerder
stadium het beperkte militaire
risico kunnen worden geno
men Baghdad te ontzien ten
einde het grotere politieke (en
dus ook militaire) risico te ver
mijden van wat gisteren ge
beurde.
Ook de onaandoenlijkheid van
veel geallieerde militaire
briefings, waarin koele gege
vens worden verstrekt over de
operatie maar zelden compas
sie wordt uitgedrukt met het
lot van burgers en militairen
in Irak, is volgens veel 'opinie
leiders' in de Amerikaanse
media een twijfelachtige aan
pak. Nu de wereld zo indrin
gend heeft kunnen zien wat
een bomaanval kan aanrich
ten, zal ook het besef sterker
worden wat de duizenden
bommen op de Iraakse troepen
in Kuwayt aan gruwelijks te
weeg brengen.
Schrikbeeld
De 'dreiging' dat daardoor de
internationale wil zal breken
om Irak met zulk grof geweld
uit Kuwayt te dwingen, ver
hoogt de druk op president
Bush om öf extra haast te ma
ken met een beslissend grond-
offensief, óf genoegen te ne
men met een beëindiging van
de vijandelijkheden op minder
dan de volledige VN-voor-
waarden.
In beide gevallen is het dilem
ma enorm. Sneller dan strikt
militair gewenst Kuwayt bin
nengaan, kan tot grote geal
lieerde verliezen leiden, onder
meer door Iraakse chemische
wapens. En het kan, als het
front zou stagneren, tot een in
totaal langere Golfoorlog lei
den dan met een voorlopig
voortgaande luchtoorlog het
geval zou zijn.
Maar de wrange noodzaak lijkt
onderhand bereikt dat ook
Amerika meer eigen militaire
gesneuvelden 'nodig heeft' om
voldoende internationale steun
te blijven genieten voor de tot
dusverre zo ongelijke strijd
met een Irak dat meer en
meer de aanblik van een
slachtoffer (en daarmee een
morele winnaar) krijgt.
Ingaan op een bijvoorbeeld
Russisch vredesinitiatief
waarin het tot een staakt-het-
vuren komt zonder volledige
Iraakse terugtrekking uit Ku
wayt, met Saddam Husayn in
Irak aan de macht en met
diens leger nog altijd goed
deels intact, is voor Bush een
politieke nachtmerrie. Een
schrikbeeld dat niettemin
dichterbij is gekomen door die
andere nachtmerrie, vorige
nacht in Baghdad.
Duizenden Jordaniërs zijn op weg naar de moskee van Mazar in hun pro-Irak kruistocht. fo
AMMAN/BAGHDAD
De regering van Jordanië
heeft met ingang van van
daag drie dagen van rouw
afgekondigd voor de
Iraakse slachtoffers van
het geallieerde bombarde
ment op een bunker in
Baghdad.
Een 47-jarige Jordaniër raakte
na het zien van de televisie
beelden van gedode Irakezen
zo buiten zinnen dat hij in
Amman blindelings met een
mes instak op een 22-jarige
Duitse student. De Duitser
werd onmiddellijk overge
bracht naar een ziekenhuis.
Artsen noemden zijn toestand
vannacht „redelijk".
De Amerikaanse brigade-ge
neraal Richard Neal verklaar
de tijdens de dagelijkse militai
re briefing in de Saudische
hoofdstad Riyad dat de getrof
fen schuilplaats in Baghdad
een bunker voor militaire
doeleinden was. „Het was een
militaire commando- en con
trolepost, een van de vele die
door de Iraakse regering
wordt gebruikt", zo verklaarde
hij. „Wij weten niet waarom
op het moment van de aanval
in deze bunker burgers aan
wezig waren".
„Wij hebben niet het idee dat
wij de verkeerde bunker heb
ben aangevallen of een vergis
sing hebben gemaakt", zo zei
Neal. Het Witte Huis riep in
een reactie Saddam Husayn op
„zijn volk te redden" door ge
hoor te geven aan de VN-reso-
luties over de terugtrekking
uit Kuwayt. Woordvoerder
Marlin Fitzwater beschuldigde
Saddam Husayn ervan „bur
gers met opzet en met bedoe
lingen te doden". Fitzwater
omschreef de burgerdoden in
Baghdad als „een van de
waarlijk tragische gevolgen"
van een oorlog.
De Britse minister van buiten
landse zaken, Douglas Hurd,
verklaarde in een reactie dat
„iedere oorlog zijn tragedies
kent".
In de Algerijnse en Tunesische
media werd de aanval op de
schuilplaats omschreven als
een „massamoord". De Sovjet
unie hoopt op een spoedige op
lossing van het Golfconflict
om meer slachtoffers te voor
komen.
De Duitse minister van bui
tenlandse zaken Hans-Dietrich
Genscher brengt vandaag een
bezoek aan Amman. Een func
tionaris van de Duitse ambas
sade in de Jordaanse hoofdstad
zei dat Genscher de leiders
van Jordanië de Duitse hou
ding jegens Israël komt uitleg
gen. Na zijn ontmoeting met
de Syrische leider Hafez al-As-
sad gisteren zei Genscher dat
Syrië bereid is om na beëindi
ging van de Golfoorlog het be
staansrecht van Israël te er
kennen als onderdeel van een
alomvattende vredesregeling
voor het Midden-Oosten.
De aankondiging van een ont
moeting tussen Sovjetpresident
Gorbatsjov en de Iraakse mi
nister van buitenlandse zaken,
Aziz, maandag in Moskou,
wekt vooral scepsis in het
Westen. Saddam Husayn heeft
weliswaar te kennen gegeven
met Moskou naar een oplos
sing te willen zoeken - voor
het eerst - maar enig teken
van bereidheid zich uit Ku
wayt terug te trekken blijft
uit. Moskou zei dat de ontmoe
ting, die volgt op besprekingen
tussen Sovjetgezant Jevgeni
Primakov en Saddam Husayn
in Baghdad, hoopgevend is.
BONN/ATHENE De
extreem-linkse guerrilla
organisatie Rote Armee
Faktion (RAF) heeft de
aanslag op de Amerikaan
se ambassade in Bonn op
geëist.
Gisteravond werden verschei
dene schoten afgevuurd op de
VS-ambassade in Bad-Godes-
berg, een zuidelijke buitenwijk
van Bonn. Volgens het open
baar ministerie heeft de RAF
een brief gestuurd waarin een
verband wordt gelegd tussen
de aanslag en de geallieerde
acties in de Golf. De voorman
van de terreurbeweging Isla
mitische Jihad wil de joden
uitroeien en terreurdaden ple
gen in Duitsland vanwege de
groeiende Duitse steun aan Is
rael. Sjeik Assad Al-Tamimi
dreigde hiermee in een inter
view met het weekblad Stern.
„Onze plannen gaan vooral uit
naar een doel in Frankfurt",
zei de Jihad-leider. De Griekse
hoofdstad Athene is vanoch
tend vroeg opgeschrikt door
twee krachtige bomontploffin
gen. Verschillende auto's wer
den totaal vernield. Niemand
raakte gewond. De bommen
waren aangebracht onder de
auto's van een Franse profes
sor en een Griekse burger.
Commandocentrum
in Rashid-hotel
NEW YORK/BAGHDAD
Irak heeft een belangrijk mili
tair commandocentrum inge
richt in de kelders van het
Rashid-hotel in Baghdad, zo
meldde vandaag de New York
Times. Dit hotel is een van de
belangrijkste van de stad en
herbergt buitenlanders, onder
wie westerse journalisten. Vol
gens een functionaris van het
Pentagon maakt de aanwezig
heid van burgers in het hotel
een luchtaanval onmogelijk.
fieic
JZALEM Dertig
rdt jlische artiesten heb-
een lied opgenomen
dankbetuiging voor
I lied 'Shalom from
ind', dat Nederlandse
;ten op de band zet-
im de Israëlische be-
ian, ng te steunen,
erla
Isrs itiatief van de Israëlische
maarsvakbond compo
neerde het duo Ehud Manor
en Kobi Oshrat het lied 'It's
good to know', dat in. het He
breeuws en het Engels wordt
gezongen. Het thema van het
lied is 'In moeilijke tijden is
het goed te weten dat je vrien
den hebt'. Gisteravond waren
beelden van de opnamen te
zien op het NOS-journaal. In
Jeruzalem wordt morgen de
officiële videoclip opgenomen
die in Nederland zal worden
uitgezonden.
Nederlandse schoolkinderen
hebben 250.000 ansichtkaarten
naar Israël gestuurd om hun
solidariteit te betuigen met
hun leeftijdgenoten in Israël.
De kaarten werden gistermid
dag in Tel Aviv aan burge
meester Shlomo Lahat, en de
burgemeester van Jeruzalem,
Teddy Koliek, aangeboden
door twee vertegenwoordigers
van de Vereniging Christenen
voor Israël, Karei van Oordt
en Pee Koelewijn. De 250.000
ansichtkaarten stonden op het
podium vanwaar de burge
meesters van Tel Aviv en Je
ruzalem Nederland bedankten
voor de sympathie met Israël.
„Ik kan u verzekeren dat. de
kaarten zullen worden ver
stuurd aan Israëlische kinde
ren in Tel Aviv en Jeruzalem.
En de afzenders krijgen ook
antwoord", zei burgemeester
Lahat. En burgemeester Ted
dy Koliek zei: „Ik neem mijn
pet voor u af". Tientallen
schoolkinderen uit de beide
steden, die bij de plechtigheid
aanwezig waren, zullen er zorg
voor dragen de Nederlandse
kaarten uit te delen. „Wij ma
ken moeilijke tijden door", zei
burgemeester Lahat. „Het is
hartverwarmend te weten dat
het Nederlandse volk zo met
ons meeleeft. We hebben daar
door meer kracht de Scud-
aanvallen te doorstaan".
KP wil eigen financiering in Europa
LONDEN Oliemaatschappij Kuwait Petroleum is voorzichtig
met plannen voor financiering van investeringen in Europa. We
gens de situatie in het eigen land en de gelden die nodig zullen
zijn om dat weer op te bouwen, zullen uitbreidingen of verbete
ringen in Europa veel meer zelfbedruipend moeten zijn dan oor
spronkelijk de bedoeling was. KP International heeft drie raffina
derijen in Europa: in het Italiaanse Napels, in Denemarken en in
de Europoort. In Napels staat de grootste met een capaciteit van
100.000 vaten olie per dag.
Kosten Patriots punt van overleg
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Het voor Israël bestemde Patriot-squadron van
de Nederlandse luchtmacht bestaat uit acht lanceerinrichtingen,
een radarset, een vuurleidingscentrum en bijbehorende verbin
dingsmiddelen. Elke lanceerinrichting heeft een capaciteit van
vier raketten. Wie de kosten op zich neemt, is nog punt van on
derhandeling tussen Nederland en Israël, aldus een defensie-
woordvoerder.
Het Verenigd Koninkrijk krijgt voor 21 miljoen gulden projec
tielen met een diameter van 203 millimeter Voor de leverantie
van 155-millimetergranaten betalen de Britten 110 miljoen gul
den De VS is meegedeeld dat Nederland om technische redenen
niet kan voldoen aan de gevraagde levering van 25 mm munitie.
Wel worden patronen voor explosieven-opruiming met een te
genwaarde van 580.000 gulden aan de VS geschonken. Over de
uitzending van twee mijnenjagers naar de Golf is nog geen be
sluit genomen.
Oostenrijk
Demonstranten hebben gisteren in de buurt van
de Oostenrijkse plaats Innsbruck twee keer een
railtransport van gepantserde voertuigen van
het Amerikaanse leger voor korte tijd geblok
keerd. De voertuigen moeten beschadigde
tanks bergen in Saudi-Arabië. foto ap
MANAMA Reddingswer
kers hebben gisteren een zee
schildpad uit de Perzische
Golf opgevist die om het leven
was gekomen door de oliever
vuiling in deze wateren. Ook
signaleerden zij een zeekoe die
onder de olie zat. Er werden
onmiddellijk pogingen onder
nomen om de zeldzame plante-
neter die wordt gerangschikt
onder de zoogdierachtigen, te
vangen en van een welhaast
zekere dood te redden. David
Olsen, een Amerikaanse mi
lieudeskundige die voor de
Saudische regering werkzaam
is, noemde de met olie bevuil
de wateren van de Golf „een
begraafplaats". Olsen zei dat
de dode zeeschildpad d>e was
aangetroffen, de eerste in haar
soort was waarvan was vast
komen te staan dat zij was om
gekomen door olie. Hij ver
klaarde dat de schildpadden
op de olie afzwemmen, omdat
zij denken dat het voedsel is.
Als zij de smurrie binnen krij
gen, stikken ze.
